Τρεις δυναμικές καλλιέργειες - το βαμβάκι, ο καπνός και τα ζαχαρότευτλα, με τις οποίες απασχολούνται πάνω από 170.000 αγρότες στη χώρα μας - θ' αντιμετωπίζουν σοβαρότατα προβλήματα με την εφαρμογή, από του χρόνου, της αναθεωρημένης Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τα ίδια προβλήματα θ' αντιμετωπίζουν κι άλλα βασικά αγροτικά προϊόντα, όπως τα σιτηρά, το λάδι, τα οπωροκηπευτικά, κ.ά., καθώς ο γενικότερος στόχος των μέτρων που λαμβάνονται στο πλαίσιο της ΚΑΠ και του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου είναι η μείωση των επιδοτήσεων στην αγροτική οικονομία, η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς και η ένταση του διεθνούς ανταγωνισμού.

Με τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί, κι άλλες που επίκεινται, αναμένονται:

• Περικοπές στα στρέμματα καλλιέργειας
• Ελάττωση της παραγωγής
• Μείωση των τιμών για τον παραγωγό.

Ολα αυτά θα έχουν αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του εισοδήματος των παραγωγών και την αύξηση του ρυθμού ξεκληρίσματος της μικρομεσαίας αγροτιάς. Ταυτόχρονα, θα επιδεινωθεί το πρόβλημα διατροφικής εξάρτησης της Ελλάδας, με πιο βαριές επιπτώσεις στο λαό, που θα στερείται φτηνών και υγιεινών προϊόντων.

Να δούμε τι έχει αποφασιστεί για καθένα από τα προϊόντα, που προαναφέραμε.

Για το βαμβάκι, οι επιδοτήσεις που θα δίνονται στους παραγωγούς της Ελλάδας από το 2006 μέχρι την επόμενη αναθεώρηση του κανονισμού θα υπολογίζονται με το μέσο όρο της τριετίας 2000-2002 και είναι ίσες με 588 εκατ. ευρώ το χρόνο.

Οι επιδοτήσεις αυτές χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Οι αποσυνδεδεμένες από την παραγωγή, που είναι το 65% και θα ανέρχονται στα 96,6 ευρώ/στρέμμα ή 32.916 δρχ./στρέμμα, και οι συνδεδεμένες με την παραγωγή που είναι το 35% και θα δίνονται σε 3.700.000 στρέμματα, τα οποία χωρίζονται κι αυτά σε δύο κατηγορίες: Για τα 3.000.000 στρέμματα, επιδότηση 59,41 ευρώ/στρέμμα ή 20.243 δρχ./στρέμμα και για τα υπόλοιπα 700.000 στρέμματα 34,285 ευρώ/στρέμμα ή 11.670 δρχ./στρέμμα. Αν καλλιεργηθούν περισσότερα από 3.700.000 στρέμματα, τότε το πρόστιμο συνυπευθυνότητας επιβαρύνει μόνο την επιδότηση των 700.000 στρεμμάτων που αποδεκατίζεται. Για επιδοτήσεις άνω των 5.000 ευρώ, δηλαδή για όσους καλλιεργούν πάνω από 50-60 στρέμματα, θα υπάρχει μείωση της επιδότησης κατά 4% το 2006 και 5% από το 2007.

Συμπερασματικά, με το νέο καθεστώς ο βαμβακοπαραγωγός θα παίρνει συνολική επιδότηση (συνδεδεμένη και αποσυνδεδεμένη) 151,25 ευρώ/στρέμμα ή 51.540 δρχ./στρέμμα, αν καλλιεργούνται μέχρι 3.700.000 στρέμματα, και ό,τι πιάσει από την εμπορική τιμή, της οποίας ο μέσος όρος της τελευταίας οκταετίας ήταν 90 δρχ./κιλό (0,26 ευρώ). Με βάση τα παραπάνω και με μέση απόδοση 310 κιλά/στρέμμα, η τιμή που επιτυγχάνεται με το νέο κανονισμό είναι 256 δρχ./κιλό (0,75 ευρώ). (166 δρχ./κιλό ή 0,48 ευρώ από τις επιδοτήσεις και 90 δρχ./κιλό ή 0,26 ευρώ από την εμπορική τιμή). Δηλαδή, ο παραγωγός θα παίρνει το 2013 την ίδια ονομαστική τιμή που έπαιρνε το 1991!

Στον καπνό, από την καλλιέργεια του 2006, οι όποιες επιδοτήσεις θα βγαίνουν με βάση το μέσο όρο της τριετίας 2000-2002 κι έτσι θα πάει το πράγμα μέχρι και την καλλιέργεια του 2009. Οι νέες επιδοτήσεις θα υπολογιστούν με βάση τα επιδοτούμενα κιλά που θα ορίζει η ΕΕ και θα μετατραπούν σε επιδότηση ανά εκτάριο, δηλαδή, στην πράξη, ανά στρέμμα. Γι' αυτή την περίοδο, τα κράτη-μέλη θα μπορούν να ανεβάζουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση μέχρι και 60% του νέου πριμ στις ποικιλίες και στις περιοχές που επιθυμούν. Από την άλλη, η αποσυνδεδεμένη ενίσχυση θα είναι από 40% και πάνω επί του νέου πριμ.

Για να δίνεται το νέο συνδεδεμένο πριμ θα πρέπει να υπογράφονται πάλι συμβόλαια με τους καπνεμπόρους - μεταποιητές και να τηρούνται οι ποιοτικοί όροι που έχει θέσει προ ετών η ΕΕ. Επίσης, θα υπάρχουν κι ακόμα μεγαλύτερες κρατήσεις της επιδότησης υπέρ του λεγόμενου Ταμείου Καπνού, που θα είναι 4% το 2006 και 5% το 2007. Επιπλέον, από το 2006 ισχύει η λεγόμενη διαφοροποίηση, δηλαδή μια μείωση της επιδότησης 4% για ποσό άνω των 5.000 ευρώ (π.χ. για πάνω από 1.800 κιλά Βιρτζίνια και 1.300 κιλά Μπασμά) κι από το 2007 5%.

Από την καλλιέργεια του 2010 και μετά, η ενίσχυση θα κοπεί στο μισό σε όλους τους καπνοπαραγωγούς και το υπόλοιπο 50% θα πάει στο Β΄ Πυλώνα, για τη λεγόμενη ανάπτυξη της υπαίθρου. Οπως όλα δείχνουν, μετά το 2009 δε θα υπάρχει καπνοκαλλιέργεια στη χώρα μας και οι καπνοπαραγωγοί θα παίρνουν ονομαστικές επιδοτήσεις ίσες με το 50% περίπου αυτών που έπαιρναν στην τριετία 2000-2002 και πολύ μικρότερες πραγματικές επιδοτήσεις, επειδή θα αποδεκατίζονται από τον πληθωρισμό και από την υπέρβαση του ορίου των 5.000 ευρώ/αγροτική εκμετάλλευση. Δηλαδή, το 2013 οι καπνοπαραγωγοί θα παίρνουν γύρω στο 25% των πραγματικών επιδοτήσεων του μέσου όρου της τριετίας 2000-2002!

Σύμφωνα με τις προτάσεις της Κομισιόν, που ανακοινώθηκαν στις 18 και 19 του Ιούλη 2005 στις Βρυξέλλες κι αναμένεται να επικυρωθούν στο προσεχές διάστημα, για τη ζάχαρη και τα ζαχαρότευτλα προβλέπεται:

• Πρώτον, στη ζάχαρη μείωση 39% της θεσμικής τιμής μέσα σε δύο χρόνια, αρχής γενομένης από την περίοδο 2006-2007. Δηλαδή, η τιμή από 632 ευρώ ανά τόνο θα μειωθεί στα 385,5 ευρώ ανά τόνο
• Δεύτερον, στα ζαχαρότευτλα μείωση 42,6%. Δηλαδή, η τιμή μειώνεται από 43,6 ευρώ ανά τόνο στα 25,05 ευρώ ανά τόνο
• Τρίτον, κατάργηση της δημόσιας παρέμβασης, η οποία θα αντικατασταθεί από το ιδιωτικό καθεστώς αποθεματοποίησης και καταβολή μιας ψευτοεισοδηματικής ενίσχυσης που θα καλύπτει μόλις το 60% των απωλειών που θα έχουν οι παραγωγοί. Για το κλείσιμο των εργοστασίων οι τευτλοπαραγωγοί θα μπορούν να λάβουν μια συμπληρωματική ενίσχυση για ένα έτος, ενώ ακόμα θα επιδοτείται με κάτι ψιλά η καλλιέργεια τεύτλων που δεν πηγαίνουν για ζάχαρη.

Ολα αυτά θα έχουν αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των τευτλοπαραγωγών στη χώρα μας και, ταυτόχρονα, την απώλεια της δουλιάς για εκατοντάδες εργαζόμενους στα πέντε εργοστάσια της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης (ΕΒΖ). Σε πρώτο στάδιο υπολογίζεται ότι από 900 θα μείνουν 700 εργαζόμενοι και, ήδη, η ΕΒΖ βάζει μπροστά πρόγραμμα «εθελούσιων εξόδων» κι έχουν γίνει μέχρι τώρα 62 αιτήσεις, ενώ κανείς δεν εγγυάται ότι δε θα κλείσουν και κάποια από τα εργοστάσια.