«Η εισβολή, ο πόλεμος και η κατοχή του Ιράκ δε σχετίζονται, ούτε υπό την έννοια της πρόκλησης ενός κλίματος μίσους και αντεκδίκησης στον αραβικό κόσμο, με τις βομβιστικές επιθέσεις στο Λονδίνο». Ο Βρετανός πρωθυπουργός ένιωσε, πολλές φορές, τις τελευταίες ημέρες την ανάγκη να κάνει αυτή τη διευκρίνιση. Ουδείς μπορεί να εκτιμήσει πόσο έπεισαν οι διαβεβαιώσεις του. Το βέβαιο είναι ότι ακόμη και όσοι συμφωνούν με την άποψή του, τουλάχιστον, προβληματίστηκαν όταν, μερικά μόλις 24ωρα μετά τις επιθέσεις, διέρρευσε στα ΜΜΕ μνημόνιο του βρετανικού υπουργείου Αμυνας, όπου αναφέρεται ξεκάθαρα ένας σχεδιασμός σταδιακής σημαντικής μείωσης των βρετανικών και αμερικανικών στρατευμάτων που βρίσκονται στο Ιράκ, μέχρι τα μέσα του 2006.

Ολα αυτά γίνονται ενώ στην ίδια την κατεχόμενη χώρα πέρασε απαρατήρητη η επέτειος της συμπλήρωσης ενός έτους, στα τέλη Ιούνη, από τη «μεταβίβαση της εξουσίας» στους Ιρακινούς. Πόσο μάλλον, που μετά το σχηματισμό της «κυβέρνησης» Τζαφάρι, στις 29 Απρίλη, το Ιράκ σαρώνεται από ένα διαρκώς κλιμακούμενο κύμα βίας, αντικατοχικών επιθέσεων, αλλά και αλλεπάλληλων εκκαθαριστικών επιχειρήσεων. Αν κάτι είναι ξεκάθαρο σε όλους, είναι ότι ούτε οι κατοχικές δυνάμεις και πολύ περισσότεροι οι δοσίλογοι συνεργάτες τους της ιρακινής «κυβέρνησης» δεν ελέγχουν τη χώρα. Και δε φαίνονται να μπορούν να το πετύχουν, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον.

Φυσικά, η κατοχική ηγεσία επέμεινε στη γνωστή επωδό: η αντίσταση «μοιάζει» να κλιμακώνεται γιατί η επιτυχία των κατοχικών δυνάμεων και των συνεργατών τους μεγιστοποιείται. Αυτή τη φορά, πάντως, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Ντικ Τσένεϊ ένιωσε μοναξιά υποστηρίζοντας, για πολλοστή φορά, ότι η κλιμάκωση της βίας είναι ο «επιθανάτιος ρόγχος» της αντίστασης. Ακόμη και ο υπουργός Αμυνας, Ντόναλντ Ράμσφελντ, αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι η αντίσταση «έχει ακόμη πολλά χρόνια ζωής, μπορεί και 10».

Τελικά, τι σχεδιάζουν οι κατοχικές δυνάμεις; Αυτό είναι ένα ερώτημα που μοιάζει να απασχολεί ολοένα και περισσότερους αναλυτές καθώς και τα μεγάλα ΜΜΕ, καθώς η κοινή γνώμη των χωρών που συμμετέχουν στην κατοχή, ακόμη και η αμερικανική, δείχνει, πλέον, ολοένα πιο έντονα τη δυσφορία της από τη διαμορφούμενη κατάσταση. Οι περισσότερες απόψεις συγκλίνουν στο ότι Ουάσιγκτον και Λονδίνο έχουν, ήδη, λάβει την απόφαση να μειώσουν τον αριθμό των δυνάμεών τους. Ο κατάλληλος χρόνος και τρόπος αναζητείται.

Αυτό, όμως, δε σημαίνει αποχώρηση των κατοχικών δυνάμεων από το Ιράκ. Αναλυτές τονίζουν ότι όταν ο Ντόναλντ Ράμσφελντ επιμένει ότι οι αμερικανικές δυνάμεις δε σκοπεύουν να μείνουν επ' αόριστον στο Ιράκ, το εννοεί. Το εννοεί, όμως, υπό την έννοια ότι δε θα μείνουν επ' αόριστον οι αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ προσπαθώντας να ξεδιαλύνουν το χάος που δημιούργησαν. Για την Ουάσιγκτον, βασικός στόχος, επισημαίνεται, είναι να έχει σταθερές βάσεις στο Ιράκ και σταδιακά να πετύχει έλεγχο των πετρελαϊκών κοιτασμάτων. Η υλοποίηση του δεύτερου σκέλους δε μοιάζει τόσο κοντινή, χρονικά, αλλά το σημαντικότερο, που είναι το πρώτο, έχει, ήδη, τεθεί σε εφαρμογή.

Σύμφωνα με στοιχεία της GlobalSecurity.org, σήμερα υπάρχουν 106 αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ. Μέχρι τα μέσα του 2006, προγραμματίζεται να έχουν «συρρικνωθεί» το πολύ σε 14 «φρούρια» γιγαντιαίων εγκαταστάσεων, από τα οποία οι Αμερικανοί στρατιώτες θα εξέρχονται σπάνια.

Γιατί; Το Ινστιτούτο Stratfor εκτιμά ότι στρατηγικός στόχος του Προέδρου Μπους δεν ήταν φυσικά «ο εκδημοκρατισμός», αλλά «η εξασφάλιση της δυνατότητας στρατιωτικού ελέγχου μέσα από βάσεις στο Ιράκ της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής, από το Ιράν ως τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο... Αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί όσο τα αμερικανικά στρατεύματα εμπλέκονται σε καθημερινό ανταρτοπόλεμο...Οι ΗΠΑ δε θέλουν και δεν έχουν συμφέρον, να ασχολούνται με την καθημερινότητα των Ιρακινών... Γι' αυτό και επιδιώκουν σταδιακά να μεταφέρουν τις εσωτερικές ευθύνες στους Ιρακινούς... και όσο δεν μπορούν να το πράξουν ικανοποιητικά, τόσο πιο ενοχλητικό είναι για τα περαιτέρω σχέδιά τους...», ιδιαίτερα εφόσον οι σύμμαχοι φυλλορροούν.

Η ανάλυση του Ινστιτούτου καταλήγει απλώς με την επισήμανση ότι αξίζει τον κόπο να αναλογιστεί κανείς πόσες αμερικανικές βάσεις υπάρχουν στις χώρες του Κόλπου ήδη (Ομάν, Κατάρ, Μπαχρέιν) και τι εμβέλεια δράσης αποκτά ο αμερικανικός στρατός, αν συνυπολογιστούν οι βάσεις στο Αφγανιστάν, στην Τουρκία και στο Ιράκ. Απόλυτος στρατιωτικός έλεγχος... ή τουλάχιστον «απόλυτη» στρατιωτική απειλή.

Υπό αυτό το πρίσμα, γίνεται κατανοητό πόσο σημαντικό είναι για τις κατοχικές δυνάμεις να επικρατήσει σχετική ηρεμία στο Ιράκ (τουλάχιστον σε λίγα μεγάλα αστικά κέντρα) αλλά και να εκπονηθεί «Σύνταγμα» εντός του χρονοδιαγράμματος, παρά τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται ήδη. Τότε θα μπορούν να μεταβιβαστούν οι αρμοδιότητες σε Ιρακινούς συνεργάτες και να απεγκλωβιστεί το αμερικανικό στράτευμα από τον ανταρτοπόλεμο. Γίνεται επίσης κατανοητό ότι ο σχεδιασμός μιας σημαντικής μείωσης των κατοχικών δυνάμεων δεν είναι ούτε ελιγμός, ούτε αντίδραση της στιγμής, αλλά στρατηγικός στόχος.