Αναζητώντας συναίνεση στην εφαρμογή των αναδιαρθρώσεων που υπαγορεύει η ΕΕ στην Παιδεία, η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει «εθνικό διάλογο», στον οποίο θα αξιοποιηθεί και το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας. Ωστόσο, είναι ήδη ξεκάθαρο από τις δηλώσεις της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας ότι δεν υποχωρεί από τους βασικούς άξονες του κυβερνητικού προγράμματός της, που βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με τις πραγματικές σύγχρονες λαϊκές ανάγκες και σε απόλυτη σύμπνοια με τις επιταγές της ΕΕ για μεγαλύτερη σύνδεση με την αγορά. Και έχει γίνει πια φανερό ότι ο όποιος διάλογος διεξάγεται σε προαποφασισμένο πλαίσιο - το πλαίσιο της Λισαβόνας και της Μπολόνια. Και τα ζητήματα που τίθενται είναι δευτερεύοντα και αφορούν το πώς θα εφαρμοστούν χωρίς «κοινωνικές αναταράξεις» τα αντιδραστικά σχέδια.

Τους άξονες αυτού του διαλόγου είχε περιγράψει ο πρωθυπουργός κατά την προ ημερησίας διάταξης συζήτηση στη Βουλή για την Παιδεία στις 8 Νοέμβρη 2004. Τότε είχε κάνει λόγο για οχτώ άξονες. Ανάμεσα σε αυτούς, η θέσπιση γενικών αρχών λειτουργίας του εκπαιδευτικού συστήματος και «αλλαγές στον προσανατολισμό των δύο πρώτων βαθμίδων στη σχολική εκπαίδευση και ιδίως σε ό,τι αφορά την έμφαση που πρέπει να δώσουμε στην ανθρωπιστική παιδεία, τη δημιουργική μάθηση, την εισαγωγή της πληροφορικής και των δικτύων και την επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στα 12 χρόνια». Οπως έχει επανειλημμένα δηλώσει η υπουργός Παιδείας, οδηγός σε αυτές τις αλλαγές αποτελεί το λεγόμενο φινλανδικό μοντέλο, το οποίο προβάλλεται ως πρότυπο, ακριβώς γιατί συμπυκνώνει όλες τις αντιδραστικές αλλαγές που επιχειρούνται τα τελευταία χρόνια. Και στο οποίο η ταξική διαφοροποίηση έχει τον πρώτο λόγο, σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που σε όλες τις βαθμίδες, με μοχλό και την αξιολόγηση, είναι προσανατολισμένη στο να υπηρετεί την «ανταγωνιστικότητα».

Σε ό,τι αφορά την ανώτατη εκπαίδευση, θέμα του διαλόγου αποτελεί και η ενίσχυση της αυτοτέλειας των πανεπιστημίων, «η απαλλαγή τους από τη γραφειοκρατία» και η «αναβάθμιση των σπουδών». Μια «αναβάθμιση», όπως τη ζητά το μεγάλο κεφάλαιο, ώστε οι σπουδές και η επιστήμη να εξυπηρετούν καλύτερα τις ανάγκες του σε εργαζόμενους. Οπως αυτή έχει περιγραφεί στη Συνθήκη της Μπολόνιας, η εφαρμογή της οποίας αποτελεί για την κυβέρνηση προτεραιότητα. Οπως έχει δηλώσει η υπουργός Παιδείας Μ. Γιαννάκου, ο διάλογος θα ξεκινήσει με την «αξιολόγηση» και τμήματα της Μπολόνια. Προς την κατεύθυνση αυτή πιέζει η επερχόμενη Σύνοδος του Μπέργκεν στις 26 Μάη, στην οποία, σύμφωνα με την υπουργό, «πρέπει να παρουσιάσουμε ότι στην Ελλάδα έχουν γίνει κάποιες κινήσεις επί του θέματος». Αποδεικνύοντας για μια ακόμα φορά ότι η κυβέρνηση εντάσσει το διάλογο για αυτά τα θέματα στο μονόδρομο που έχει χαράξει η ΕΕ.

Στόχος της κυβέρνησης είναι, σύμφωνα με τις διακηρύξεις της, η προώθηση της «αξιολόγησης» σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Η προσπάθεια αυτή έρχεται σε σύγκρουση με τα συμφέροντα του λαού και της Παιδείας, καθώς ενώ «πατάει» και υπόσχεται να διορθώσει τρωτά του εκπαιδευτικού συστήματος, για τα οποία η ίδια αντιεκπαιδευτική πολιτική είναι υπεύθυνη, στην πραγματικότητα θεσμοθετεί μηχανισμούς καταναγκασμού και εντατικοποίησης, εντείνει την ταξική διαφοροποίηση και οδηγεί την εκπαίδευση στους δρόμους ακριβώς που θέλει το σύστημα. Και σε ένα κοινωνικό σύστημα που έχει σκοπό το κέρδος, η όποια αξιολόγηση δεν μπορεί παρά να είναι υποταγμένη σε αυτό.

Στον «εθνικό διάλογο» προτίθεται να θέσει η κυβέρνηση και τα ζητήματα της διά βίου κατάρτισης, για τα οποία η ΕΕ είναι σαφής ως προς το στόχο τους: Μεγαλύτερη παραγωγή απασχολήσιμων που θα συμβάλλουν στην «ανταγωνιστικότητα» του μεγάλου κεφαλαίου και μάλιστα με ορίζοντα το 2010, την ημερομηνία που έχει θέσει η Λισαβόνα.