Την επίσημη θεσμοθέτηση σωρείας διακρίσεων σχετικά με την πρόσβαση στην εργασία και στην απασχόληση (με ανοιχτό το ενδεχόμενο επέκτασής τους και σε άλλους τομείς) επιδιώκει η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο που κατέθεσε την περασμένη Τρίτη, το οποίο μάλιστα φέρει τον προκλητικό τίτλο «Εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, ειδικών αναγκών, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού». Αρκεί μια πρώτη ανάγνωση του νομοσχεδίου για να καταλάβει κανείς ότι πρόκειται για ρατσιστικό και ιδιαίτερα αντιδραστικό νομοσχέδιο, με ουσιαστικό σκοπό τη διασφάλιση πιο φτηνού και ευέλικτου εργατικού δυναμικού, που θα αποφέρει ακόμα περισσότερα κέρδη για το κεφάλαιο.

Συγκεκριμένα, το άρθρο 5 αναφέρει: «Δεν συνιστά ανεπίτρεπτη διάκριση η διαφορετική μεταχείριση που βασίζεται σε χαρακτηριστικό σχετικό με τη φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, το οποίο, λόγω της φύσης ή του πλαισίου των συγκεκριμένων επαγγελματικών δραστηριοτήτων, αποτελεί ουσιαστική και καθοριστική επαγγελματική προϋπόθεση και εφόσον ο οικείος σκοπός είναι θεμιτός και η προϋπόθεση είναι κατάφωρη». Ωστόσο, πουθενά δεν ορίζεται τι ακριβώς αποτελεί «καθοριστική επαγγελματική προϋπόθεση». Η ερμηνεία του όρου εναπόκειται στη βούληση του κάθε εργοδότη. Ο οποίος μπορεί, για παράδειγμα, να θεωρήσει απαραίτητη προϋπόθεση πρόσληψης μιας εμποροϋπαλλήλου τη νεαρή ηλικία ή το εμφανίσιμο παρουσιαστικό. `Η, ακόμα, να θεωρήσει πως ένας υπάλληλος με προβλήματα όρασης δεν μπορεί να «συμμορφωθεί» με την εντατικοποίηση που απαιτεί η αγορά εργασίας.

Στο άρθρο 8, αφού αναφέρονται αναλυτικά τα πεδία εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης, αρκεί μια μονάχα παράγραφος για να εξαιρέσει τις «περιπτώσεις που προβλέπεται διαφορετική μεταχείριση λόγω υπηκοότητας». Ενώ δηλαδή είναι πασίγνωστη η εκμετάλλευση που βιώνουν χιλιάδες αλλοδαποί εργαζόμενοι στη χώρα μας, η κυβέρνηση όχι μόνο δεν παίρνει μέτρα για τον τερματισμό της, αλλά τη νομιμοποιεί.

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται πως με το νομοσχέδιο θέλει να στηρίξει πληθυσμιακές ομάδες που δύσκολα βρίσκουν δουλιά, όπως νέους, γυναίκες, ΑμεΑ. Ωστόσο, σε κανένα σημείο δεν απαγορεύεται ρητά και ξάστερα κάθε διάκριση που στερεί από το σύνολο των εργαζομένων το δικαίωμα σε δουλιά με πλήρη εργασιακά δικαιώματα.

Στην κατεύθυνση αυτή, το άρθρο 10 ναι μεν υποχρεώνει τον εργοδότη στη λήψη μέτρων προκειμένου τα ΑμεΑ να έχουν πρόσβαση σε θέση εργασίας, να ασκούν αυτή και να εξελίσσονται, εφόσον, όμως, «τα μέτρα αυτά δε συνεπάγονται δυσανάλογη επιβάρυνση για τον εργοδότη». Επεξηγείται μάλιστα πως δε θεωρείται δυσανάλογη η επιβάρυνση, «όταν αντισταθμίζεται επαρκώς από μέτρα προστασίας που λαμβάνονται στο πλαίσιο άσκησης της πολιτικής υπέρ των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες». Αυτό σημαίνει, δηλαδή, ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να εξαγγείλει την απαλλαγή από τις ασφαλιστικές εισφορές των εργοδοτών που θα προσλαμβάνουν ΑμεΑ, επειδή θα «επιβαρύνονται» από τους χαμηλότερους ρυθμούς εργασίας ενός, π.χ., εργαζόμενου με κινητικά προβλήματα.

Εισάγεται η «δικαιολογημένη διαφορετική μεταχείριση λόγω ηλικίας». Με το άρθρο 11, καθορίζονται ελάχιστα όρια ηλικίας, επαγγελματικής εμπειρίας για την πρόσβαση στην εργασία «ή για ορισμένα πλεονεκτήματα» που συνδέονται με αυτήν. Μια επιχείρηση θα μπορεί να μην προσλαμβάνει κάποιον επειδή δεν έχει την ανάλογη προϋπηρεσία. Ο σεβασμός εργασιακών δικαιωμάτων («πλεονεκτημάτων») συνδέεται με την ηλικία του εργαζόμενου.

Η επικύρωση του νομοσχεδίου από τη Βουλή θα ακυρώσει, σύμφωνα με το άρθρο 26, κάθε διάταξη συλλογικής σύμβασης. Σημαντικές κατακτήσεις που έχουν σημειωθεί σε διάφορους κλάδους, και αποτελούν «κεκτημένο» για το σύνολο του συνδικαλιστικού κινήματος, καταργούνται.

Παράλληλα, εξαιρούνται από την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης «τα μέτρα που είναι αναγκαία για την τήρηση της δημόσιας ασφάλειας, τη διασφάλιση της δημόσιας τάξης, την πρόληψη ποινικών παραβάσεων, την προστασία της υγείας». Μένει, π.χ., ανοιχτό το ενδεχόμενο διακρίσεων σε βάρος, π.χ., φορέων του ΕΪΤΖ και πρώην φυλακισμένων. Εξαιρούνται αντίστοιχα οι Ενοπλες Δυνάμεις, τα Σώματα Ασφαλείας, «καθόσον αφορά σε διαφορετική μεταχείριση λόγω ηλικίας ή ειδικών αναγκών σχετικών με την υπηρεσία».