Τα όσα επακολούθησαν τον ποδοσφαιρικό αγώνα Ελλάδας - Αλβανίας δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Ηταν συνέπεια του εθνικισμού, που εδώ και χρόνια καλλιεργείται από πολλές πλευρές και με διάφορες αφορμές, π.χ. το λεγόμενο Μακεδονικό παλιότερα. Το πρόβλημα είναι υπαρκτό και η ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων έχει γνωρίσει από πρώτο χέρι τις τραγικές του συνέπειες. Χρειάζεται, ωστόσο, να επισημάνουμε ορισμένες αλήθειες, να δούμε το πώς και το γιατί, για να καταλήξουμε και στο αν και πώς το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Κανένας λαός δε φέρει στα γονίδιά του τον εθνικισμό, ούτε άλλα χαρακτηριστικά που τον κάνουν να υπερέχει έναντι άλλων λαών. Κανένας άνθρωπος δε γεννιέται εθνικιστής. Γίνεται κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές. Το διδάσκει η περίπτωση της Γερμανίας του Χίτλερ. Το διδάσκει η περίπτωση της πρώην ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, όπου οι ιμπεριαλιστές εφάρμοσαν το διαίρει και βασίλευε, αφού κατόρθωσαν να υποδαυλίσουν εθνικιστικά αισθήματα και αντιπαλότητα σε λαούς και εθνότητες που ζούσαν αρμονικά εκατοντάδες χρόνια. Το διδάσκει η έκφραση αλληλεγγύης μεταξύ των λαών, του ελληνικού προς τον τούρκικο, όταν αυτός επλήγη από καταστροφικούς σεισμούς, προς τους «αλλόθρησκους» Παλαιστίνιους κ.ο.κ.

Η καλλιέργεια του εθνικισμού και του ρατσισμού βολεύει όσους θέλουν τους λαούς διχασμένους. Οσους θέλουν τους εργάτες της ίδιας χώρας διαιρεμένους. Γιατί αυτές είναι προϋποθέσεις για τη μακροημέρευση της κυριαρχίας τους. Οσο λαοί στρέφονται ενάντια άλλων λαών, όσο εργάτες στρέφονται εναντίον εργατών, οι εκμεταλλευτές τους κοιμούνται ήσυχοι πως δε θα στραφούν ενωμένοι εναντίον τους.

Τετριμμένη, αλλά πανίσχυρη η αλήθεια πως οι εργάτες δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν, τίποτα να μοιράσουν, απεναντίας έχουν πολλά που τους ενώνουν, τις ίδιες αγωνίες, τα ίδια προβλήματα, τον ίδιο εχθρό. Αυτονόητα πράγματα. Κι όταν ως τέτοια εμπεδωθούν στις λαϊκές συνειδήσεις, τότε θα έχει σημειωθεί η πρώτη ρωγμή στο «αυγό του φιδιού», που κάποιοι εκκολάπτουν για να χύσει το δηλητήριό του στο σώμα της κοινωνίας. Η κοινή ταξική πάλη εργατών ανεξαρτήτως εθνικότητας μπορεί να το συντρίψει οριστικά και αμετάκλητα, η συναδέλφωσή τους στον αγώνα. Τέτοια παραδείγματα υπάρχουν και κρατούν την ελπίδα ζωντανή, ασχέτως αν αποσιωπούνται.

Το παράδειγμα των εργατών στο Ολυμπιακό Χωριό και όχι μόνο, εκεί που Ελληνες και Αλβανοί πάλεψαν μαζί, διαδήλωσαν χέρι χέρι, έκλαψαν μαζί τους νεκρούς τους, δείχνει το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει ενωμένη η εργατική τάξη της χώρας μας. Το δρόμο που οδηγεί στην υπεράσπιση των κοινών δικαιωμάτων τους, στη διεκδίκηση λύσεων στα κοινά τους προβλήματα, στην κοινή πάλη για απόσπαση νέων κατακτήσεων και τελικά στην απαλλαγή τους από τα δεσμά της εκμετάλλευσης. Ας κλείσουμε τα αυτιά μας, λοιπόν, στους κήρυκες του εθνικισμού και του ρατσισμού, ας καταδικάσουμε με κάθε τρόπο όλους εκείνους που συστηματικά υποδαυλίζουν το ρατσισμό και χύνουν κροκοδείλια δάκρυα όταν εκδηλώνονται οι συνέπειές του κι ας τραβήξουμε το δικό μας δρόμο.