Μήνες πέρασαν, ο ενθουσιασμός και η σκόνη κατακάθισαν, όμως παραμένει η έξαψη από τη «Μάχη στο Σιάτλ». Για τις δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων που συμμετείχαν, ήταν μια ξεχωριστή στιγμή ενότητας και πάλης. Για τα εκατομμύρια των ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο που την παρακολούθησαν από τα σαλόνια των σπιτιών τους, την απόπειρα κυριαρχίας των επιχειρήσεων στο παγκόσμιο εμπόριο και την αντίσταση σε αυτήν, το ζήτημα άρχισε να αφορά και τους ίδιους, το δικό τους σπιτικό. Η «Μάχη στο Σιάτλ» ήταν οι μαζικές διαδηλώσεις ενάντια στις πολιτικές του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), κατά τη σύνοδό του στο Σιάτλ, το Δεκέμβρη του 1999. Μια νέα παγκόσμια συμμαχία ενάντια στα μονοπώλια, ενάντια στις πολυεθνικές, άρχισε να λαμβάνει μορφή. Δεν αμφισβητήθηκε απλώς το δικαίωμα των πολυεθνικών επιχειρήσεων να ελέγχουν το παγκόσμιο εμπόριο, σε τελευταία ανάλυση εξασθένισε ο ίδιος ο έλεγχός τους αυτός. Τούτο το καινούριο κίνημα στην πραγματικότητα κατάφερε να κερδίσει αυτό το γύρο.

Η εργατιά και το AFL-CIO (σ.τ.μ.: η αμερικανική ένωση συνδικαλιστικών ενώσεων) υπήρξε η συγκολλητική ουσία που κατάφερε να συνενώσει αυτήν την πολύ ισχυρή συμμαχία. Οπως το θέτουν κάποιοι, «η κίνηση επανήλθε στο εργατικό κίνημα». Το όραμα της νέας ηγεσίας του AFL-CIO για συμμετοχικότητα, για δημιουργία συμμαχιών και για διεκδίκηση των δικαιωμάτων όλων των εργαζομένων, οργανωμένων και μη οργανωμένων, έφερε τους καρπούς του στο Σιάτλ. Εργάτες διαδήλωσαν μαζί με αγρότες, με ακτιβιστές για το περιβάλλον, για την ειρήνη και την αλληλεγγύη, με πιστούς, νεολαίους και εκπροσώπους γυναικείων οργανώσεων. Αυτό που έκανε τις συμμαχίες τόσο ισχυρές είναι η κοινή επίγνωση του προβλήματος και του αντιπάλου. Ο ΠΟΕ ήταν ο στόχος. Ο ΠΟΕ αντιπροσωπεύει την παγκοσμιοποίηση για χάρη της απληστίας και του κέρδους των πολυεθνικών, ειδικά των γιγάντων των ΗΠΑ. Ο ΠΟΕ συνδέθηκε με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και την Παγκόσμια Τράπεζα (ΠΤ) και όλους τους άλλους παγκόσμιους εταιρικούς οργανισμούς εκμετάλλευσης. Συνδέθηκε επίσης με την απληστία των επιχειρήσεων και την κυριαρχία τους στη χώρα μας. Η εστίαση του στόχου στον ΠΟΕ ενώνει τους Αμερικανούς εργαζόμενους, αγρότες και ακτιβιστές για το περιβάλλον στη χώρα μας και επίσης με εργαζόμενους, αγρότες και ακτιβιστές για το περιβάλλον σε όλο τον κόσμο, ειδικά στις φτωχές και τις υπανάπτυκτες χώρες.

Οι ίδιες τράπεζες και επιχειρήσεις που έκλεισαν εργοστάσια εδώ, απαιτούν τους χαμηλότερους δυνατούς μισθούς και τους χειρότερους δυνατούς όρους εργασίας διεθνώς -για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Η κραυγή στο Σιάτλ ήταν «εμπρός στην Ουάσινγκτον». Οι εργαζόμενοι φώναξαν, «αλλάξτε τον ή διαλύστε τον». Κάποιοι ηγέτες των εργαζόμενων είπαν, «θα πάμε στην Ουάσινγκτον να βγάλουμε την Αμερική έξω από τον ΠΟΕ».

Και πραγματικά, μια ολόκληρη σειρά σημαντικών διαδηλώσεων εναντίον της παγκοσμιοποίησης των πολυεθνικών επιχειρήσεων συνεχίστηκαν και συνεχίζονται στην Ουάσινγκτον, το Μάρτη και τον Απρίλη. Ηταν η διαδήλωση για την Αγροτική Αμερική, στις 21 Μάρτη. Επισήμανε το διαλυτικό ρόλο πολυεθνικών πολυσχιδών επιχειρήσεων, όπως οι «Cargill» και «Continental». Υπάρχει η διαδήλωση στο Ιωβηλαίο στις 9 Απρίλη για την ακύρωση του χρέους του Τρίτου Κόσμου και κατόπιν οι διαδηλώσεις στις 16 και 17 Απρίλη ενάντια στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα. Ολες αυτές οι εκδηλώσεις συνεχίζουν το χτίσιμο της συμμαχίας που ξεκίνησε στο Σιάτλ. Ολες έχουν την υποστήριξη του AFL-CIO.

Η καμπάνια εναντίον της αποκατάστασης καθεστώτος Ομαλών Εμπορικών Σχέσεων (των ΗΠΑ) με την Κίνα, είναι μια παραπλάνηση και ένας αποπροσανατολισμός από το κίνημα που προέκυψε από το Σιάτλ. Είναι οι πολυεθνικές, ο ΠΟΕ και οι εμπορικές συμφωνίες όπως η NAFTA που απειλούν τις δουλιές μας, το βιοτικό μας επίπεδο και τις κοινότητές μας, όχι η Κίνα. Ευτυχώς, το ζήτημα με την Κίνα δε μοιάζει να απειλεί την προσπάθεια συμμαχίας. Ούτε θα σηματοδοτήσει μια επιστροφή στις εργασιακές σχέσεις που ίσχυαν κατά την περίοδο του ψυχρού πολέμου. Αλλά τα προβλήματα με την επίθεση εναντίον της Κίνας πρέπει να συζητηθούν.

Εμείς οι Κομμουνιστές καταλαβαίνουμε πλήρως ότι υπάρχει άφθονος χώρος για μια τίμια διαφωνία. Νομίζουμε ότι η ανοιχτή συζήτηση μπορεί μόνο να υπηρετήσει την κεντρο-αριστερή ενότητα που έχει αναπτυχθεί στην εργατιά και τα λαϊκά κινήματα. Γιατί να απομονώσουμε την Κίνα; Η Κίνα είναι μια υποαναπτυγμένη χώρα. Οπως οι περισσότερες χώρες του Τρίτου Κόσμου, η Κίνα ελπίζει ότι η εκβιομηχάνιση και οι βιομηχανίες μαζικής παραγωγής θα τη βοηθήσουν να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο για το λαό της. Δυστυχώς, σε έναν κόσμο στον οποίο το εμπόριο κυριαρχείται από τον ΠΟΕ, το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα και τις άνισες εμπορικές συμφωνίες όπως η NAFTA, οι περισσότερες χώρες του Τρίτου Κόσμου έχουν εξαναγκαστεί να δεχτούν τους χειρότερους δυνατούς όρους και προϋποθέσεις από γιγαντιαίες πολυεθνικές επιχειρήσεις, όπως οι «Nike», «Hewlett-Packard», «IBM», «Boeing» και «General Motors». Η Κίνα δε διαφέρει από τις περισσότερες χώρες του Τρίτου Κόσμου.

Είναι αισχρό το ότι η Κίνα, όπως το Μεξικό, η Ινδονησία, το Ελ Σαλβαδόρ, η Δομινικανή Δημοκρατία, η Τουρκία και άλλες χώρες, όλες πρέπει να δεχτούν τις αποκαλούμενες «ζώνες ελεύθερου εμπορίου». Αποκαλούνται επίσης «ειδικές επιχειρησιακές ζώνες» και «ζώνες εξαγωγών».

Σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Εργασίας του ΟΗΕ, περίπου 27 εκατομμύρια ανθρώπων εργάζονται σήμερα σε περίπου 850 ζώνες διεθνώς. Σε όλες αυτές τις χώρες οι πολυεθνικές καθ' έξιν και κατ' εξακολούθηση παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία, αγνοούν βασικές προϋποθέσεις υγιεινής και ασφάλειας, εκμεταλλεύονται πάντα περισσότερο τις γυναίκες και συστηματικά κλέβουν τους εργαζόμενους από τους ήδη εγκληματικά χαμηλούς μισθούς που τους πληρώνουν κατ' αρχήν. Κάποιες από αυτές είναι ένοχες για ειδεχθείς πρακτικές παιδικής εργασίας. Κανείς δεν μπορεί να αποδεχτεί ή να συγχωρέσει τέτοιες επιχειρηματικές πρακτικές.

Στην Κίνα, όπως και στις περισσότερες από τις άλλες χώρες, οι χειρότεροι σε ό,τι αφορά τις παραβιάσεις των εργατικών δικαιωμάτων, είναι εταιρίες που ανήκουν σε επιχειρήσεις από βιομηχανικές χώρες ή οι θυγατρικές τους ή υπεργολάβοι τους. Είναι αυτές οι ζώνες που αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή στις αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας, που προσφέρουν ένα μισθό με τον οποίο μπορεί να ζήσει κανείς στις ΗΠΑ και άλλες βιομηχανικές χώρες. Αυτές οι ζώνες είναι τα επιχειρηματικά κυνηγόσκυλα σε αυτό που το AFL-CIO έχει αποκαλέσει κούρσα προς τον πάτο. Αρα επανερχόμαστε, γιατί να απομονώσουμε την Κίνα; Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εμπορίου, μια πολύ μεγαλύτερη ποσότητα και ποσοστό αγαθών που παράγονται από επιχειρήσεις των ΗΠΑ σε αυτές τις «εξαγωγικές ζώνες» επιστρέφουν στις ΗΠΑ από το Μεξικό, την Ινδονησία και τις Φιλιππίνες. Πολύ λιγότερα εξάγονται στις ΗΠΑ από την Κίνα, διότι οι κινεζικές ζώνες στοχεύουν κυρίως στις κινεζικές εγχώριες αγορές. Η «Motorola» είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής από τις ΗΠΑ στην Κίνα και ισχυρίζεται ότι το 100% των προϊόντων της που παράγονται εκεί κατευθύνονται για κατανάλωση στην κινεζική και τις άλλες αγορές της Ασίας.

Σύμφωνα με το Γραφείο Οικονομικών Αναλύσεων του υπουργείου Εμπορίου, οι απευθείας επενδύσεις των ΗΠΑ στο Μεξικό ήταν 25 δισ. δολάρια, στη Βραζιλία (η οποία έχει επίσης ένα μεγάλο αριθμό εξαγωγικών ζωνών) οι επενδύσεις των ΗΠΑ ήταν πάνω από 37 δισ. δολάρια, μια μεγάλη διαφορά σε σύγκριση με την Κίνα, που είχε 6 δισ. δολάρια. (Ολα τα στοιχεία είναι του 1998, τα τελευταία διαθέσιμα). Στην πραγματικότητα οι επενδύσεις των ΗΠΑ στην Κίνα είναι περίπου ίσες με το ποσό αυτών στην Ινδονησία και στην Ιρλανδία, πολύ μικρότερες χώρες, με εξαγωγικές ζώνες.

Θα λέγαμε ότι αν πραγματικά θέλουμε να σταματήσουμε το κλείσιμο των εργοστασίων και την αποβιομηχάνιση της Αμερικής, είναι καιρός να μπουν μερικά σοβαρά εμπόδια και όρια στις εξαγωγές κεφαλαίου των επιχειρήσεων των ΗΠΑ -εκεί πάνε οι δουλιές που χάνουμε. Αντί να συσπειρωνόμαστε εναντίον της αποκατάστασης ομαλών σχέσεων με την Κίνα, δε θα έπρεπε να συσπειρωνόμαστε ενάντια στις μαύρες τρύπες αποφυγής φόρων που είναι κίνητρα για τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ να τοποθετήσουν τα χρήματά τους στις διεθνείς εξαγωγικές ζώνες τους της στυγνής εκμετάλλευσης; Ποιο είναι το πρόβλημα με τις ομαλές σχέσεις;

Ανεξάρτητα του τι σκέφτεστε για την Κίνα, η απομόνωση δε θα βοηθήσει. Η άκρα δεξιά, και αυτή που βρίσκεται μέσα στο Κογκρέσο, παίζει ένα επικίνδυνο κι αποσταθεροποιητικό παιγνίδι με την Κίνα. Οι ακροδεξιοί πρωταθλητές του ψυχρού πολέμου ελπίζουν να χρησιμοποιήσουν τις διαπραγματεύσεις για την παροχή καθεστώτος Ομαλών Εμπορικών Σχέσεων με την Κίνα ως διαπραγματευτικό χαρτί για να πουλήσουν οπλικά συστήματα αξίας δισ. δολαρίων στην Ταϊβάν. Αυτή είναι πολιτική των άκρων του ψυχρού πολέμου, στα χειρότερά της. Πέρα από το ότι δίνει μια ευκαιρία για τεράστια κέρδη στις γιγάντιες αμυντικές επιχειρήσεις, αυτό θα αποσταθεροποιήσει τις σχέσεις σε ολόκληρη την Ασία και την περιοχή του Ειρηνικού. Οι μεγάλες επιχειρήσεις κάνουν ουρά γύρω και από τις δύο πιθανές καταλήξεις του θέματος της ομαλοποίησης των εμπορικών σχέσεων με την Κίνα. Σε καμία περίπτωση δεν ενδιαφέρονται για την ευημερία των Αμερικανών και των Κινέζων εργαζομένων. Στην πλευρά των πολέμιων της ομαλοποίησης των εμπορικών σχέσεων έχουμε πολύ γνωστές αντεργατικές, ρατσιστικές φιγούρες όπως ο Πατ Μπιουκάναν, ο Ρίτσαρντ Μέλλον Σκέιφ και ο Ρότζερ Μίλικιν. Ο Πατ Μπιουκάναν είναι πολύ γνωστός, οι άλλοι δύο όχι, αν και πρόκειται για δισεκατομμυριούχους με μακρά ιστορία χρηματοδότησης αντισυνδικαλιστικών, δεξιόστροφων σκοπών. Ο Μίλικιν προτίμησε μια φορά να κλείσει ένα εργοστάσιο υφαντουργίας για να μην επιτρέψει να συνδικαλιστούν οι εργαζόμενοι σε αυτό. Συμβάλλει με πάρα πολλά χρήματα στην αντικινεζική εκστρατεία, και στο πλαίσιο αυτής και στην προσπάθεια να επηρεαστούν εργατικές και άλλες προοδευτικές δυνάμεις. Για παράδειγμα, βοήθησε στη χρηματοδότηση του προγράμματος «Global Trade Watch» του Ραλφ Νάντερ, του οποίου η αντικινεζική ρητορική έχει ξεπεράσει τελευταία την κριτική του για τον ΠΟΕ και τις πολυεθνικές.

Από την άλλη, τα επιχειρηματικά συμφέροντα που πιέζουν για την ομαλοποίηση των εμπορικών σχέσεων με την Κίνα ενδιαφέρονται μόνο για την εκμετάλλευση των νέων αγορών και του φθηνού εργατικού δυναμικού. Ακόμη, οι πολυεθνικές των ΗΠΑ, αν και φαίνονται να υπερασπίζονται την Κίνα, στην πραγματικότητα επιδιώκουν μια νέα ψυχροπολεμική πολιτική αποτροπής. Τα πρόσφατα σχόλια του υπουργού Αμυνας Κοέν προς Βιετναμέζους στρατιωτικούς ηγέτες, με τα οποία καλούσε για μια ασιατική συμμαχία εναντίον της Κίνας, είναι ένα εξοργιστικό και αποσταθεροποιητικό παράδειγμα.

Επαφίεται στον κινεζικό λαό να αποφασίσει το πώς θα αντιμετωπίσει τον ΠΟΕ και τις εμπορικές σχέσεις. Ανεξάρτητα του τι μπορεί να σκεφθεί κανείς για το κοινωνικό τους σύστημα, σε τελευταία ανάλυση ανήκει στην κινεζική εργατική τάξη το δικαίωμα να αποφασίσει ποια είναι τα πραγματικά συμφέροντά της και να δουλέψει για αυτά που πιστεύει, όπως ακριβώς είναι θέμα του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών να αποφασίσει ότι είναι καιρός να βγουν οι ΗΠΑ από τον ΠΟΕ. Το Μεξικό, η Ινδονησία, οι Φιλιππίνες, η Βραζιλία, το Βιετνάμ και σχεδόν κάθε άλλη χώρα του κόσμου έχουν Ομαλές Εμπορικές Σχέσεις με τη χώρα μας. Η Σοσιαλιστική Κίνα είναι μέλος της παγκόσμιας κοινωνίας των εθνών και θα έπρεπε να απολαμβάνει όλων των δικαιωμάτων που έχουν τα άλλα κράτη. Οι Ομαλές Εμπορικές Σχέσεις δεν είναι ειδικό προνόμιο, αλλά μάλλον ομαλές διακρατικές σχέσεις. Οι ψυχροπολεμικές απόπειρες να απομονωθεί η Κίνα δεν προσφέρουν καλές υπηρεσίες ούτε στην Κίνα ούτε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι ψυχροπολεμικές αντιπαραθέσεις με το σοσιαλισμό ουδέποτε παρήγαν κάτι εκτός από την απειλή του θερμού πολέμου και της πυρηνικής καταστροφής.

Καμία από τις προσεγγίσεις των μεγάλων επιχειρήσεων στην αποκατάσταση Ομαλών Εμπορικών Σχέσεων όπως περιγράφτηκαν παραπάνω δεν ισχυροποιούν τις δυνάμεις της εργασίας, ούτε λαμβάνουν υπόψη τους τις νόμιμες και δικαιολογημένες ανησυχίες των εργαζόμενων οικογενειών. Για όσο επιτρέπεται στις πολυεθνικές να μετακινούν κεφάλαια σε περιοχές όπου οι μισθοί είναι χαμηλοί, δεν υπάρχουν ασφαλείς συνθήκες για την εργατική τάξη πουθενά. Ο μόνος τρόπος για να σταματήσουμε μια πορεία προς τον γκρεμό είναι να διασφαλίσουμε ότι δεν υπάρχει γκρεμός. Αυτός είναι ο λόγος που η αλληλεγγύη με τους εργάτες σε φτωχές και υπανάπτυκτες χώρες είναι κρίσιμη. Προφανώς το AFL-CIO κατέληξε στο συμπέρασμα αυτό όταν θαρραλέα άλλαξε την πολιτική του για τη μετανάστευση, αντιστεκόμενο στις κυρώσεις των εργοδοτών και καλώντας για αμνήστευση όλων των οικονομικών μεταναστών εργαζομένων.

Ολοένα και περισσότερο, σε έναν κόσμο που μικραίνει λόγω της τεχνολογίας και των επικοινωνιών, θα συνειδητοποιήσουμε ότι μπορούμε να βελτιώσουμε τη θέση μας μόνο παλεύοντας για όλους τους εργαζόμενους, παντού στον κόσμο. Μια από τις συνέπειες του Ψυχρού Πολέμου είναι ότι υπάρχει ακόμη μια αποξένωση και καχυποψία μεταξύ των εργατικών κινημάτων στον Τρίτο Κόσμο και στις βιομηχανικές χώρες - όπως κάποιοι το θέτουν, μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Πολλοί στον Τρίτο Κόσμο βλέπουν τις επιθέσεις εναντίον της Κίνας, μιας υπανάπτυκτης χώρας, υπό αυτό το φως. Δε θα ήταν καλύτερα να δουλέψουμε για προγράμματα ανταλλαγών με τα κινεζικά συνδικάτα, εργάτη με εργάτη, για ανταλλαγές που θα προωθήσουν την κατανόηση και την αλληλεγγύη; Αυτό έχει ήδη αρχίσει σε κάποια επίπεδα. Τις τελευταίες εβδομάδες μια αντιπροσωπεία της Διεθνούς Συνομοσπονδίας των Ελεύθερων Εργατικών Συνδικάτων βρέθηκε στην Κίνα για συναντήσεις με την Παν-Κινεζική Ενωση Εργατικών Συνδικάτων. (ACFTU). Στελέχη του AFL-CIO πήγαν επίσης στην Κίνα για να συναντηθούν με ηγέτες της ACFTU. Δε θα έπρεπε να διευρύνουμε αυτές τις επαφές και το διάλογο; Τον περασμένο χρόνο η ACFTU οργάνωσε συνδικάτα σε 60.000 ιδιωτικές επιχειρήσεις στις εξαγωγικές ζώνες. Είναι αλήθεια ότι ακόμη δεν έχουν συνηθίσει να διαπραγματεύονται με καπιταλιστικές επιχειρήσεις με επιθετικό τρόπο.

Αλλά τώρα μαθαίνουν. Εισάγουν διαδικασίες υποβολής παραπόνων και συλλογικές διαπραγματεύσεις. Θα χρειαστούν το εργατικό κίνημα των ΗΠΑ να σταθεί αλληλέγγυο στο πλευρό τους όταν θα αντιμετωπίσουν τη «Motorola», την «General Motors» ή τη «Volkswagen» για τις παραβιάσεις της κινεζικής εργασιακής νομοθεσίας. Και σε μια παγκόσμια οικονομία θα τους χρειαστούμε μαζί μας, στους αγώνες με τις ίδιες πολυεθνικές επιχειρήσεις εδώ στις ΗΠΑ. Είναι καιρός να σκεφθούμε μια νέα εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, μια που να ευνοεί τη χρήση πιο δημοκρατικών διεθνών θεσμών, όπως ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας, για να χειριστεί εργατικά και περιβαλλοντικά ζητήματα και πρότυπα, αντί για τη στρατιωτική ισχύ και τις επεμβάσεις, για να διασφαλιστούν τα συμφέροντα των αμερικανικών πολυεθνικών.

Η επίθεση κατά της Κίνας θα βλάψει τη μάχη της εργατιάς να νικήσει τον Τζορτζ Μπους και τους αντι-εργατικούς, ακροδεξιούς Ρεπουμπλικανούς στο Κογκρέσο. Κανείς δε θα επιτεθεί με περισσότερο φαρμάκι και θηριωδία από τον Πατ Μπιουκάναν. Ο Τζέσε Χελμς, ο Τρεντ Λοτ και οι άλλοι εξτρεμιστές θα είναι οι ισχυρότερες φωνές κατά της Κίνας. Αλλά η «Μάχη στο Σιάτλ» έδειξε το δρόμο. Το να μείνουμε προσηλωμένοι στα πραγματικά προβλήματα της παγκοσμιοποίησης των πολυεθνικών είναι το κλειδί. Δεν ήμασταν ποτέ πιο αισιόδοξοι όσον αφορά τις πιθανότητες να κερδίσουμε πραγματικά οφέλη για τον εργαζόμενο λαό,τις οικογένειές μας και τις κοινότητές μας. Εμπρός στην Ουάσινγκτον!

ΟΧΙ στον ΠΟΕ, το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα!