Η πρόσφατη «αναζωπύρωση» του θέματος της κατασκευής του Νέου Μουσείου Ακρόπολης πάνω στις σημαντικές αρχαιότητες που αποκαλύφθηκαν τα τελευταία χρόνια στου Μακρυγιάννη - χωρίς ωστόσο να έχουν ολοκληρωθεί οι ανασκαφές και να έχουν δημοσιευτεί τα ευρήματα - είχε σαν αφορμή τη συμμετοχή του Πέτρου Τατούλη στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού ως υφυπουργού. Ο λόγος ήταν η θέση του νυν υφυπουργού για το θέμα, όταν ως βουλευτής της ΝΔ είχε ταχθεί κατά της συγκεκριμένης χωροθέτησης και μάλιστα κατέθεσε και σχετική μηνυτήρια αναφορά, η οποία κατέληξε σε ποινικές διώξεις λίγο καιρό μετά τις εκλογές και την ανάληψη της κυβέρνησης από τη ΝΔ.

Είναι προφανές πως μια τέτοια εξόφθαλμη πολιτική «αντίφαση» θα λειτουργούσε σαν «βούτυρο στο ψωμί» για το αντιπολιτευόμενο, πλέον, ΠΑΣΟΚ, σε μια περίοδο που προσπαθεί να αρθρώσει «αντιπολιτευτικό» λόγο, χωρίς όμως να αγγίξει και την ουσία της εφαρμοζόμενης πολιτικής. Ετσι κι έγινε, με τον βουλευτή του ΠΑΣΟΚ και πρώην υπουργό Πολιτισμού, Θ. Πάγκαλο, να ζητάει από το βήμα της Βουλής ακόμη και την παραίτηση του Π. Τατούλη. Επρόκειτο καθαρά για ένα «πυροτέχνημα», που ήρθε για μια ακόμη φορά να συσκοτίσει την ουσία του προβλήματος, με τον ίδιο τρόπο που προσπαθεί να τη συσκοτίσει - πιο «εκλεπτυσμένα» είναι αλήθεια, αλλά όχι λιγότερο χυδαία επί της ουσίας - η προπαγάνδα της «σύνδεσης» του ΝΜΑ με την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Δεν πρόκειται για πολύ καινούριο «επιχείρημα», αλλά προτάθηκε σαν κύριο προπαγανδιστικό «όπλο» από την απερχόμενη κυβέρνηση με αφορμή και την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.

Η αντίδραση του Π. Τατούλη στην «πρόκληση» Πάγκαλου: Απέφυγε να θίξει την ουσία του ζητήματος και όσοι αναρωτήθηκαν γιατί, ικανοποίησαν πολύ γρήγορα την περιέργειά τους, αφού, λίγες μέρες μετά, ο υφυπουργός δήλωνε ότι το μουσείο θα κατασκευαστεί εκεί όπου έχει σχεδιαστεί. Πρόκειται, βέβαια, για μια πολιτική απόφαση της οποίας την πολιτική ευθύνη φέρει, αν είναι να επιμείνουμε στα πρόσωπα, ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής, ο οποίος είναι και ο υπουργός Πολιτισμού. Αυτό είναι αναγκαίο να το ξεκαθαρίσουμε, ακριβώς γιατί η «αντίφαση» Τατούλη είναι αρκετά προφανής για να εκφυλίσει σε έναν παραπολιτικό λόγο ένα τόσο σοβαρό θέμα. Από την άλλη, βέβαια, πρέπει και να σημειώνονται τέτοιου είδους στάσεις, γιατί αλλιώς θα φτάσουμε στο άλλο άκρο της αποσιώπησής τους ως, λίγο πολύ, «φυσιολογικές». Το θέμα πάντως απασχολεί πάντα και τη δικαιοσύνη, μέσω των σχετικών προσφυγών φορέων και προσώπων που αντιδρούν στη χωροθέτηση, ενώ το Συμβούλιο της Επικρατείας έλαβε τους τελευταίους μήνες μια σειρά αποφάσεων που συμπίπτουν εν πολλοίς με την ουσία των παραπάνω προσφυγών. Δηλαδή, πρόκειται για αποφάσεις που αναδεικνύουν πλευρές της ακαταλληλότητας του Μακρυγιάννη για την κατασκευή του ΝΜΑ, ανεξάρτητα από την τελική έκβαση της υπόθεσης από τη νομική πλευρά της. Από το ICOMOS (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών) μέχρι την πρόσφατη κοινή επιστολή δεκάδων Γάλλων πανεπιστημιακών, η αντίδραση στη συγκεκριμένη χωροθέτηση παίρνει τη μορφή «χιονοστιβάδας», με τη νυν αλλά και την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ, αλλά και εν γένει τις κυβερνήσεις του δικομματισμού να αποτελούν τον κύριο «πόλο» μιας όλο και επεκτεινόμενης «μοναξιάς» στο συγκεκριμένο θέμα.

Τα πράγματα όμως για την εξουσία ήταν ανέκαθεν «μοναχικά» σε ό,τι αφορά στο ΝΜΑ. Οι αντιδράσεις στην επιλογή του Μακρυγιάννη ως χώρου υποδοχής του μουσείου έχουν ξεκινήσει από τη δεκαετία του '70, πολύ πριν αποκαλυφθούν οι αρχαιότητες, των οποίων όμως την ύπαρξη οι αρχαιολόγοι υποπτεύονταν. Αλλωστε, το «οικόπεδο» βρίσκεται μια «ανάσα» από την Ακρόπολη. Οι αντιδράσεις αυτές μπορεί να πει κανείς πως «αποτυπώνονται» εμμέσως στη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου το Δεκέμβρη του 1980, όταν το ανώτατο κρατικό όργανο για τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς «ανακαλεί την αρ.36/7-9-78 Πράξη του και ψηφίζει υπέρ της μη ανεγέρσεως του Μουσείου Ακροπόλεως στο χώρο Συντάγματος Χωροφυλακής Μακρυγιάννη (...)». Μέλος του συμβουλίου είπε μάλιστα ότι «η παλαιότερη απόφαση για την κατασκευή του Μουσείου στο χώρο Μακρυγιάννη προκάλεσε την αντίδραση φορέων της κοινής γνώμης, όπως ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος κλπ.».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η εισήγηση της Υπηρεσίας Αναστήλωσης του υπουργείου πρότεινε μεταξύ άλλων τη «σύνταξη γενικού ρυθμιστικού σχεδίου της μείζονος περιοχής Πρωτευούσης κατόπιν διεθνούς Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού, με σκοπό τη δημιουργία πρασίνου, την εξεύρεση της καταλληλοτέρας θέσεως για την ανέγερση του Μουσείου Ακροπόλεως σε σχέση με τη μικρότερη ρύπανση και τη σύνδεση του όλου χώρου με συγκοινωνιακές αρτηρίες». Ομολογουμένως πρόκειται για αρκετά «προχωρημένη» πρόταση τηρουμένων των συνθηκών, αφού περιλαμβάνει λέξεις - «κλειδιά», όπως «δημιουργία πράσινου» και συσχέτιση του Μουσείου με τη ρύπανση. Παρεμπιπτόντως να πούμε ότι η προαναφερθείσα πρόσφατη επιστολή των Γάλλων πανεπιστημιακών προς τη σημερινή κυβέρνηση ζητά «να διασωθεί ο χώρος και να αποσυρθεί το σχέδιο. Λύσεις πολύ καλύτερες είναι εφικτές και πρέπει να εξετασθούν». Πρόκειται για το ίδιο αίτημα 24 χρόνια μετά και πρέπει να έχει κάποιος τις ίδιες «εμμονές» με την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ για να σκεφτεί ότι η Υπηρεσία Αναστηλώσεως του '80 και οι Γάλλοι πανεπιστημιακοί του 2004... «αρνούνται» την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Διότι, η «λογική» πως το «όχι» στη χωροθέτηση του ΝΜΑ στου Μακρυγιάννη «σημαίνει» «όχι» στην επιστροφή των Γλυπτών εκεί οδηγεί.

Η πρόταση θέτει επίσης και περιβαλλοντικό και αρχαιολογικό θέμα σε μια εποχή που δεν υπάρχει ανασκαφή στου Μακρυγιάννη. Αναγνωρίζει την επιβάρυνση του περιβάλλοντος που θα επιφέρει στην περιοχή της Ακρόπολης μια τέτοια κατασκευή, πολύ πριν το «πόνημα» του Μπερνάρ Τσουμί, που σύμφωνα με τους ειδικούς είναι μεγαλύτερο σε όγκο κατά 5,2 φορές από τον Παρθενώνα. Πάει όμως ακόμη μακρύτερα και «προαναγγέλλει» κατά κάποιον τρόπο την ύπαρξη αρχαιοτήτων, προτείνοντας «την εγκατάσταση του Μουσείου Αθηνών στο χώρο του στρατιωτικού Νοσοκομείου Μακρυγιάννη και απόδοση στο κοινό του περιβάλλοντος χώρου με τη διαμόρφωσή του σε αρχαιολογικό πάρκο και σταδιακή απαλλοτρίωση του μεσημβρινού Τμήματος του οικοδομικού τετραγώνου, που έχει μέτωπο προς την οδό Χατζηχρήστου»! Ειδικά το δεύτερο μέρος της πρότασης αποτελεί και σημερινό αίτημα των φορέων που προσπαθούν να διασώσουν την ιστορικότητα του χώρου, τη μοναδικότητα του κορυφαίου μνημείου της Ακρόπολης, αλλά και ό,τι απέμεινε από ελεύθερους - δημόσιους χώρους στο κέντρο της πόλης. Μάλιστα, το συμβούλιο θα προχωρήσει σε συγκρότηση επιτροπής «για την επεξεργασία των προδιαγραφών και του προγράμματος» του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την εκπόνηση ρυθμιστικού σχεδίου της μείζονος περιοχής της Ακρόπολης. Πάλι 24 χρόνια μετά, οι πανεπιστημιακοί στην επιστολή τους θέτουν το ίδιο θέμα με τη μορφή ερωτήματος: «Γιατί το σχέδιο αυτό (σ.σ. της Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας) να μην επεκταθεί σε ολόκληρη την περίμετρο της αρχαίας πόλης, περιλαμβάνοντας και τη θέση Μακρυγιάννη, πράγμα που θα φαινόταν λογικότερο και δικαιότερο;». Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν ήταν γνωστό αν και ποια απάντηση έλαβαν από την κυβέρνηση...