Να τους ρώταγες τι περιμένουν από τη Νέα Δημοκρατία, δε θα είχαν τίποτα να σου απαντήσουν. Απορία και μάτια γεμάτα προβληματισμό, αγνοούσαν ακόμα και τα πιο βαριά χαρτιά που το κυβερνών πια κόμμα έριξε στον προεκλογικό καβγά και στόχευαν στο μάζωμα των αγροτών γύρω από το γαλάζιο ψηφοδέλτιο. Κάτι ψέλλιζαν οι υποψήφιοι του δικομματισμού για επιδοτήσεις στα καφενεία, κάτι μισόλογα και φανφάρες ακούγονταν για την ενίσχυση της υπαίθρου, ψιλά γράμματα όμως για τους αγρότες που μετρούσαν τα πράγματα αλλιώς. Δεν προλάβαινες να πεις για εισοδήματα και σου 'δειχναν άδειες τσέπες. Εκανες να μιλήσεις για νέους αγρότες και σου 'λεγαν την ιστορία του γιου και του εγγονού που μετοίκησε στην πόλη ή στο στρατό των μισθοφόρων. Τράπεζα έλεγες και σφίγγονταν, φέρνοντας στο μυαλό τους το μπιλετάκι της Αγροτικής και τα πανωτόκια.

Μέχρι εδώ καλά. Η εμπειρία πλούσια - και πώς να μην ήταν άλλωστε αφού δεκαπέντε χρόνια τώρα η μάχη με τη γη γίνεται και πιο άνιση, χρόνο με το χρόνο, χωρίς να φταίει ο καιρός. Φτάνανε σε σημείο να χιμάνε στους πολιτικάντηδες του ΠΑΣΟΚ που περιφέρονταν από χωριό σε χωριό και έταζαν λεφτά με τη σέσουλα μέχρι τις αρχές της άλλης δεκαετίας, και στο τέλος έφευγαν κακήν κακώς, με την «υπόσχεση» πως θα κρατήσουν τα αιτήματα και θα τα μελετήσουν, όταν με το καλό κερδίσουν τις εκλογές. Αν έψαχνες να καταλάβεις τι σημαίνει αγανάκτηση και μπούχτισμα από νόθες υποσχέσεις, δεν είχες παρά να τους κάνεις παρέα κάνα μισάωρο, μέχρι να λυθεί η γλώσσα και ν' αρχίσουν τ' αναθέματα για κείνους που τους καταδίκασαν στη φτώχεια και την ερημιά.

Μικροκληρούχοι στην πλειοψηφία τους, σχεδόν δεν αντιδρούν όταν τους λες πως μετράνε μέρες στο επάγγελμα που διάλεξαν από μικρά παιδιά, άσχετα με το ποιος θα κυβερνήσει. Κουνάνε το κεφάλι με συγκατάβαση ακούγοντας πως το μαγαζί που στήθηκε με τους άλλους Ευρωπαίους τους βγάζει στις εκπτώσεις και τους ξεπουλάει λίγους λίγους, με μπλε και πράσινους κράχτες της πραμάτειας του. Βλέπουν την καταδίκη τους τυπωμένη στα ερειπωμένα σχολειά, στα σπίτια των γερόντων, στα χωράφια τα σπαρμένα με ακακίες που πέρασαν στην αγρανάπαυση για τις επόμενες δυο δεκαετίες. Η γαλάζια ελπίδα, η «πολιτική αλλαγή» που χρειάζεται ο τόπος, είναι φράσεις που τους αγγίζουν ελάχιστα. Αλλο τους καίει και τους πονάει, να βγάλουν από μέσα τους την τσατίλα που βράζει, να δέσουν τον επιθανάτιο βρόγχο τους με μια κραυγή καταδίκης εκείνων που μέχρι σήμερα εμφανίζονταν να τους στήνουν στον τοίχο.

Κάπως έτσι φτάσανε μέχρι και την κάλπη. Κάποιοι το πήρανε πρέφα πως τιμωρία για το δήμιό σου δεν είναι να δωρίζεις το τσεκούρι του στο διάδοχό του. Οι πολλοί θέλησαν απλώς να τιμωρήσουν το δήμιο κρατώντας έστω και για μια μέρα το τσεκούρι του στα δικά τους χέρια, να εκτονώσουν την αγανάκτησή τους, να τον τιμωρήσουν. Και μπορεί προσωρινά να το πέτυχαν, η αγανάκτηση όμως γρήγορα θα ξαναθεριέψει ενάντια και στους νέους αγροτοκτόνους κυβερνήτες, θα οδηγήσει σε πιο ώριμα συμπεράσματα. Και αν κάτι μένει σίγουρο, είναι πως και στους αγρότες «έχουμε αγώνες αύριο»!