Είναι γεγονός ότι η οικονομία της Γερμανίας συνεχίζει να περνά μεγάλες δυσκολίες και πάντως δε φαίνεται να υπάρχει φως στο βάθος του τούνελ της ύφεσης. Οσο και αν συνεχίζονται οι προσπάθειες διερεύνησης για σημάδια ανάκαμψης, αυτά συνεχίζουν πεισματάρικα να αποκαλύπτουν την ίδια άσχημη πραγματικότητα. Ούτε καν οι μέρες των γιορτών, που θα ανέμενε κανείς αυξημένη κατανάλωση από τους Γερμανούς εργαζόμενους, δεν έδωσαν σημάδια αυξημένης ζήτησης, αλλά το αντίθετο, οι λιανικές πωλήσεις μειώθηκαν στη χώρα το Δεκέμβρη. Και η καταναλωτική εμπιστοσύνη των Γερμανών, σύμφωνα με έρευνα παρέμεινε στάσιμη.

Σχετικά με την κατανάλωση, στοιχεία της ομοσπονδίας του λιανικού εμπορίου της Γερμανίας HDE, δείχνουν ότι οι πωλήσεις έπεσαν το Δεκέμβρη του 2003 κατά 3%-4% σε σχέση με τον Δεκέμβρη του 2002. Αλλά και σε σχέση με την καταναλωτική εμπιστοσύνη, η εταιρία ερευνών GfK, σε έρευνα που έκανε σε 2.000 Γερμανούς καταναλωτές, οι περισσότεροι εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί, ως προς τη δυνατότητα αύξησης της κατανάλωσης το 2004. Που σημαίνει ότι δε φαίνεται για την ώρα πως μπορεί να υπάρξει αυξημένη ζήτηση, που θα ήταν ένα σημάδι ανάκαμψης της οικονομίας.

Ο σχετικός δείκτης συγκεκριμένης εταιρίας ερευνών για τις προσδοκίες των καταναλωτών για το Γενάρη του 2004 παρέμεινε στάσιμος σε σχέση με τον Νοέμβρη, στο 5,5%. Το σχετικό ποσοστό ήταν υψηλότερο από εκείνο του Γενάρη του 2003, όταν αυτό είχε περιοριστεί στο 4,3%. Η πρόθεση αγοράς όμως υποχώρησε στο -32,2, επίπεδο που είναι το χαμηλότερο από τον Αύγουστο του 2003, ενώ και η γενική εκτίμηση για τις προοπτικές της γερμανικής οικονομίας υποχώρησε σε σχέση με το Νοέμβρη του 2003.

Μετά απ' αυτά τα στοιχεία, και το γεγονός ότι δεν αναμένεται αυξημένη εσωτερική καταναλωτική ζήτηση, διάφοροι αναλυτές εκφράζουν την άποψη ότι οι ελπίδες για ανάκαμψη της γερμανικής οικονομίας περιορίζονται στις εξαγωγές. Την ίδια επισήμανση κάνουν και τα εμπορικά και βιομηχανικά επιμελητήρια της Γερμανίας.

Βεβαίως, η εταιρία ερευνών GfK, σημειώνει ότι η παραπάνω έρευνα για την καταναλωτική εμπιστοσύνη έγινε πριν από την έγκριση των φοροαπαλλαγών και των μεταρρυθμίσεων που πρότεινε η γερμανική κυβέρνηση για το 2004. Γεγονός που σημαίνει, σύμφωνα με την ίδια εταιρία, ότι υπάρχουν ελπίδες να αλλάξει το κλίμα ανάμεσα στους Γερμανούς καταναλωτές. Σύμφωνα με την εταιρία, «τώρα που έχουν ληφθεί οι σχετικές αποφάσεις, διατηρούνται αναλλοίωτες οι προοπτικές μιας περαιτέρω βελτίωσης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης». Τις ίδιες ελπίδες εκφράζει και η ομοσπονδία λιανικού εμπορίου της Γερμανίας HDE. Αλλά ως προς αυτό υπάρχει ένας σημαντικός παράγοντας ο οποίος είναι αποθαρρυντικός. Και αυτός δεν είναι άλλος από την ανεργία, για την οποία επίσης δε φαίνονται σημάδια μείωσης. Η ίδια η ερευνητική εταιρία GfK, στη συγκεκριμένη έρευνα, παρά τις όποιες προσδοκίες εκφράζει για αύξηση της ζήτησης λόγω των φοροαπαλλαγών, αναφέρει τα εξής: «Μια πειστική και διατηρήσιμη ανάκαμψη θα πραγματοποιηθεί όταν υπάρξουν κάποια θετικά νέα από την αγορά εργασίας».