ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (Του ανταποκριτή μας

ΒΗΣ.ΓΚΙΝΙΑ).--

Η έκτακτη διήμερη σύνοδος του Ατλαντικού Συμβουλίου (NAC) του ΝΑΤΟ πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, «κεκλεισμένων των θυρών», μετά από απαίτηση των ΗΠΑ για «διευκρινίσεις» επί των σχεδίων «ευρωπαϊκής άμυνας». Ολοκληρώθηκε χτες με μυστικό «δείπνο» μεταξύ των πρέσβεων, μονίμων αντιπροσώπων του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), εστιάζοντας τις «ανησυχίες» στη γαλλογερμανική «πρωτοβουλία» για τη δημιουργία «ευρωπαϊκού Γενικού Επιτελείου», το οποίο θα 'ναι ξεχωριστό από το ΝΑΤΟ, στον καινοφανή όρο «ευρωπαϊκές εμπροσθοφυλακές» και στη ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής που προβλέπει το σχέδιο Ευρωπαϊκού Συντάγματος.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, έγινε μια προσπάθεια να «αποδραματισθούν» οι διαφορετικές απόψεις και αποκλίσεις, οι οποίες «αμβλύνθηκαν» χωρίς συζήτηση σε βάθος, αφού «κανένας» δεν έχει συμφέρον να υπονομεύσει τις σχέσεις των δύο οργανισμών. Οπωσδήποτε, όμως, η έκτακτη σύγκληση του NAC «χρησίμευσε» αφού, αφ' ενός έγινε αποδεκτή η απαίτηση των ΗΠΑ για περισσότερη «διαφάνεια» στις ευρωπαϊκές «αμυντικές» εξελίξεις, και αφετέρου, οι Ευρωπαίοι «σύμμαχοι» προσπάθησαν να (...) «στρογγυλέψουν τις γωνίες» και κανείς δε διακινδύνεψε να ξεπεράσει τα όρια, τουλάχιστον προς τα «εδώ». Λέγεται ότι οι ΗΠΑ επέβαλλαν «σιωπή των αμνών» όσον αφορά στις συζητήσεις του διημέρου, ενώ ο Αμερικανός πρέσβης Νίκολας Μπερνς διαμαρτυρήθηκε για (...) παραποίηση των λόγων του από τον ευρωπαϊκό Τύπο. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι, παρά τα μισόλογα, τα ζητήματα που χωρίζουν αναδύθηκαν μέσα από την επιβαλλόμενη «σύμπνοια». Το πρώτο ήταν γνωστό και αφορούσε στην «πρωτοβουλία των τεσσάρων» (Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο) για τη δημιουργία, ξεχωριστού από το ΝΑΤΟ, «ευρωπαϊκού Γενικού Επιτελείου», στο Τερβίρεν (Βέλγιο) «εντός του 2004».

Οι αμερικανικές αντιρρήσεις προσανατολίζονται και προς ένα δεύτερο ζήτημα, που παρουσιάστηκε χτες με τον καινοφανή όρο «ευρωπαϊκές εμπροσθοφυλακές». Ως γνωστόν οι Ευρωπαίοι, μέχρι τώρα, έχουν εκστρατεύσει είτε ως ΝΑΤΟ (Κόσσοβο), είτε ως μισθοφόροι των ΗΠΑ (Αφγανιστάν) είτε ως νομιμοποιητικός μηχανισμός της αμερικανο-βρετανικής κατοχής στο Ιράκ. Εμπροσθοφυλακή, όμως, δεν υπήρξαν πουθενά. Η πρόνοια όμως του σχεδίου ευρωπαϊκού συντάγματος για στρατιωτική «διαρθρωμένη συνεργασία», ξεχωριστά μεταξύ των ευρωπαϊκών «μεγάλων δυνάμεων» (άρθρο ΙΙΙ-213), για αποστολές και σε τρίτες χώρες «για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στο έδαφός τους», ανοίγει το δρόμο για ξεχωριστές «ευρωπαϊκές» επιχειρήσεις «με στρατιωτικές αποστολές» προς επιμέρους παγκόσμιους στόχους.

Οι ΗΠΑ δεν ανησυχούν τόσο για την ευρωπαϊκή «εμπιστοσύνη», που τη θεωρούν δεδομένη, όσο για την επιμέρους δράση του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού, σε μια εποχή κλιμακούμενης παγκόσμιας επιβολής, με στρατιωτικά μέσα, των «κοινών» συμφερόντων ΗΠΑ και ΕΕ. Οι ΗΠΑ ανησυχούν για το πώς θα μοιράζεται η λεία και ποιος θα αναλαμβάνει ζημιές και απώλειες. Γιατί η ΕΕ στο σχέδιο Ευρωπαϊκού Συντάγματος θέτει ως «στόχους», εκτός των άλλων, «την προώθηση της ενσωμάτωσης όλων των χωρών στην παγκόσμια οικονομία, μεταξύ άλλων και μέσω της σταδιακής κατάργησης των περιορισμών του διεθνούς εμπορίου», «τη διαχείριση των παγκοσμίων φυσικών πόρων», και, «την προώθηση χρηστής παγκόσμιας διακυβέρνησης» (άρθρο ΙΙΙ-193,2). Κοινά συμφέροντα δεν συνεπάγονται κοινά οφέλη.

Διπλωματικές πηγές κάνουν λόγο για αντιρρήσεις επί της «ευρωπαϊκής άμυνας», εκτός των ΗΠΑ, και από πλευράς της Πολωνίας, η οποία συμμετέχει ήδη στην αμερικανο-βρετανική κατοχή του Ιράκ, αλλά δεν αισιοδοξεί πολύ για τη συμμετοχή της στις ευρωπαϊκές «εμπροσθοφυλακές». Οσον αφορά στη ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής έντεχνα ο φιλο-αμερικανικός συνασπισμός στο ΝΑΤΟ θέτει ερωτήματα στο από πού θα ζητηθεί βοήθεια σε περίπτωση ανάγκης «από το ΝΑΤΟ ή από την ΕΕ», επαναφέροντας τον «ψυχροπολεμικό» μπαμπούλα περί (...) ρωσικής αρκούδας. Γιατί, βέβαια, κανείς δεν απειλεί π.χ. τις σλαβικές χώρες της ΚΑ Ευρώπης, αυτές, όμως, εξυπηρετούν τις αμερικανικές «ανησυχίες», κραυγάζοντας περί ενδεχόμενης «απειλής». Οι Ευρωπαίοι, εγκαλούμενοι, επανέλαβαν και στο διήμερο NAC ότι όλοι είναι υπέρ της «συμπληρωματικότητας» της «ευρωπαϊκής άμυνας» στις ΗΠΑ/ΝΑΤΟ και ότι κανείς δεν επιβουλεύεται «εναλλακτικές δομές» και «αλληλοεπικαλύψεις». Μάλιστα, η ιταλική πλευρά, που ασκεί και την εξάμηνη Προεδρία στην ΕΕ, προσπάθησε να εξηγήσει ότι για χρόνιες διαπραγματεύσεις όπως αυτή επί του σχεδίου Ευρωπαϊκού Συντάγματος, δεν μπορεί να γίνονται συνεχείς «ενημερώσεις» στις ΗΠΑ/ΝΑΤΟ, μέχρις ότου να υπάρξουν οριστικά αποτελέσματα στη συνολική «Διακυβερνητική Διάσκεψη» (ΔΔ), άρα και στα θέματα «ασφάλειας και άμυνας» που εμπεριέχονται σ' αυτήν. Η διαπραγμάτευση για τη ΔΔ βρίσκεται σε εξέλιξη, και η Ιταλική Προεδρία της ΕΕ απέστειλε νέα σειρά «ερωτηματολογίων» προς τα κράτη - μέλη, ένα εκ των οποίων αφορά στο νέο θεσμό του «ΥΠΕΞ της ΕΕ», που συνδέεται άμεσα με τα θέματα «άμυνας και ασφάλειας». Τότε, γιατί «ανησυχούν» οι ΗΠΑ;