Είναι ενδεικτικό ότι τη χρονιά που διανύουμε, σύμφωνα με όσα προέβλεπε ο προϋπολογισμός του 2003, οι δαπάνες κατευθύνθηκαν στην πλειοψηφία τους στις ανελαστικές δαπάνες (μισθοδοσία και πάγια έξοδα) και, όχι στην ανάπτυξη της δημόσιας δωρεάν Παιδείας στην οποία η χρόνια υποχρηματοδότηση έχει συσσωρεύσει άλυτα προβλήματα.

Οι δαπάνες για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση σε σχέση με το 2002 ήταν κατά 2% αυξημένες (κάτω από τον πληθωρισμό) και η πενιχρή αυτή αύξηση διατέθηκε για την ενίσχυση του μηχανισμού χειραγώγησης των εκπαιδευτικών, όπως την επιλογή στελεχών εκπαίδευσης που όπως κατήγγειλαν και οι εκπαιδευτικές ομοσπονδίες έγιναν με αδιαφανή κριτήρια με στόχο την επιλογή «ημετέρων». Σε ό,τι αφορά την επιμόρφωσή τους, αντί για ουσιαστική επιμόρφωση με ευθύνη των ΑΕΙ και απαλλαγή των εκπαιδευτικών από τα διδακτικά τους καθήκοντα όσο αυτή διαρκεί, μεγάλο μέρος των κονδυλίων δόθηκε για την πρόσληψη προσωπικού για την κατάρτιση των εκπαιδευτικών.

Η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στα σχολεία, ένα σχεδόν μήνα μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς, με τις τεράστιες ελλείψεις σε εκπαιδευτικούς, συνδέεται άμεσα με την υποχρηματοδότηση και βρισκόταν ήδη καταγεγραμμένη στον προϋπολογισμό του 2003. Σε αυτόν, οι δαπάνες στρέφονταν στην κάλυψη των αναγκών σε εκπαιδευτικό προσωπικό, μέσα από την αύξηση της υπερωριακής απασχόλησης και των ωρομισθίων, χωρίς αύξηση των διορισμών. Σήμερα, Οκτώβρη του 2003, οι ελλείψεις στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση αγγίζουν τις 3.000 και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση πλησιάζουν τις 2.000 σε 22 από τις 58 Διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας και το υπουργείο Παιδείας φαίνεται ότι προσπαθεί να αναζητήσει φτηνές λύσεις κάλυψής τους με προσλήψεις ωρομισθίων και υπερωριακή απασχόληση των εκπαιδευτικών. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση δίνεται οδηγία για υπερωριακή απασχόληση δασκάλων μέχρι και 10 ώρες εβδομαδιαίως με... κίνητρο υπερωριακή αποζημίωση 9 ευρώ μεικτών την ώρα. Και αν αυτά τα ψίχουλα αποτελούν την ακριβή λύση για την κάλυψη των κενών, υπάρχει και το φαινόμενο κατάργησης τάξεων υποδοχής και ενισχυτικής διδασκαλίας σε σχολεία, προκειμένου οι εκπαιδευτικοί να καλύψουν κενά.

Ανοιχτή παρέμβαση στον προσανατολισμό της εκπαίδευσης γίνεται μέσω των κοινοτικών κονδυλίων, του Επιχειρησιακού Προγράμματος Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση (ΕΠΕΑΕΚ), που αποτελεί το μοχλό εφαρμογής των αντιεκπαιδευτικών επιλογών και της ιδιωτικοποίησης πλευρών της εκπαίδευσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το πολυδιαφημισμένο «ολοήμερο σχολείο», που όπως φάνηκε φέτος, ετοιμάζεται να αντικαταστήσει τον κλασικό τύπο σχολείου. Η «δωρεάν» περίοδος χάριτος, με περιφερόμενους από σχολείο σε σχολείο ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς, και με τους γονείς να καλούνται σταδιακά να καλύψουν τις ανάγκες για τη λειτουργία του, θα λήξει αμέσως μόλις εξαντληθεί η κοινοτική χρηματοδότηση και καθιερωθεί ο θεσμός. Και το μέλλον επιφυλάσσει νέα μέτρα με τα κοινοτικά κονδύλια να είναι το καρότο και η αξιολόγηση των σχολείων το μαστίγιο για τη βίαιη υποταγή του εκπαιδευτικού συστήματος στους νόμους και στις επιταγές της αγοράς.

Είναι φανερό σήμερα ότι η υποχρηματοδότηση της Παιδείας αποτελεί συνειδητή επιλογή, αλλά και ότι πραγματικά δημόσια και δωρεάν Παιδεία για όλους δεν μπορεί να επιτευχθεί με τα ψίχουλα που δίνονται από τον κρατικό προϋπολογισμό, από τον οποίο θα πρέπει να καλύπτεται το σύνολο των σύγχρονων λαϊκών αναγκών για την Παιδεία.

Και η ουσιαστική αύξηση των δαπανών για την Παιδεία οφείλει να αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους πάλης, όχι μόνο για τους εκπαιδευτικούς, αλλά και το σύνολο του λαϊκού κινήματος. Σε αντίθεση με την πολιτική της ιδιωτικοποίησης της δημόσιας εκπαίδευσης και της ασφυκτικής υπαγωγής της στις προτεραιότητες της αγοράς, απαιτείται η κατάργηση της ιδιωτικής εκπαίδευσης και η γενναία αύξηση των δαπανών για την Παιδεία από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Η αύξηση αυτή αποτελεί απαραίτητο όρο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχει συσσωρεύσει η χρόνια λιτότητα και την ικανοποίηση των νέων αναγκών. Η αναγκαιότητα της διεκδικητικής πάλης για την κατάκτηση όλων αυτών των δεδομένων που συνθέτουν την εξασφάλιση της δημόσιας δωρεάν Παιδείας για όλους, χωρίς ταξικούς φραγμούς για τα παιδιά της εργατικής τάξης και όλων των απλών ανθρώπων του μόχθου, περνά από το δρόμο της οργανωμένης μετωπικής παλλαϊκής κοινωνικοπολιτικής δράσης ενάντια στην πολιτική της άρχουσας τάξης ως την οριστική ανατροπή της.