Ενα αρχαιολογικό «χρυσωρυχείο» αποτελεί η αρχαία Θήβα μετά και τις τελευταίες, εντυπωσιακές ανακαλύψεις που παρουσίασε ο ανασκαφέας και προϊστάμενος της Θ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Βασίλης Αραβαντινός, σε διάλεξή του σε εκδήλωση των Φίλων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου την περασμένη Τετάρτη.

Μεταξύ των ευρημάτων της ανασκαφής, η οποία συνεχίζεται τα τελευταία 22 χρόνια, περιλαμβάνονται το εντυπωσιακό κεφάλι κούρου, ενεπίγραφες μαρτυρίες για τους πολέμους μεταξύ Θηβαίων και Αθηναίων, καθώς και νέα στοιχεία για την οχύρωση της πόλης. Η μεγάλη χαρά των αρχαιολόγων, όμως, προήλθε από την ανακάλυψη 1.200 τάφων, που χρονολογούνται σε όλες τις περιόδους, από τα γεωμετρικά μέχρι τα πρώιμα αυτοκρατορικά και οι οποίοι ήταν ασύλητοι!

Το κεφάλι του κούρου είναι μοναδικό εύρημα για τη Θήβα και χρονολογείται στο 510-500 π.Χ., την εποχή των μεταρρυθμίσεων του Κλεισθένη. Οι επιγραφές που εξυμνούν τις νίκες των Θηβαίων εναντίον της αθηναϊκής ...«υπερδύναμης» (πριν η τελευταία τους υποτάξει τελικά) ήταν χαραγμένες σε χάλκινα ελάσματα, που βρέθηκαν μέσα σε κιβωτιόσχημη θήκη και σε ένα ενεπίγραφο κιονίσκο που σώζεται σε αποσπασματική κατάσταση.

Ο Εφορος σημείωσε ότι η Θήβα των ιστορικών χρόνων ήταν μέχρι τώρα σε μεγάλο βαθμό άγνωστη. Αυτό «οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στην αποσπασματική ανασκαφική έρευνα που προέκυπτε από την οικοδομική δραστηριότητα της τελευταίας 50ετίας, κυρίως στο χώρο εντός και γύρω από την Καδμεία». Οι ασύλητοι τάφοι - εύρημα σπανιότατο - βρέθηκαν κοντά σε οικίες των όψιμων κλασικών και ελληνιστικών χρόνων. Αυτό για τον ανασκαφέα σημαίνει ότι εκτός από τη μυκηναϊκή πόλη του μυθικού Κάδμου, την Καδμεία, (ταυτίζεται με το κέντρο της σημερινής πόλης) υπήρχαν κι άλλοι οικισμοί με άγνωστες σε μας ονομασίες. Η Καδμεία περιστοιχιζόταν από ισχυρό τείχος με εφτά πύλες που δεν έχουν βρεθεί. «Τα νεότερα στοιχεία που προέκυψαν για την οχύρωση της αρχαίας Θήβας συμπληρώνουν την εικόνα της πορείας του τείχους κυρίως στα νοτιοανατολικά όρια της πόλης», σημείωσε ο Β. Αραβαντινός.