Τετάρτη 9 Απρίλη 2003
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 31
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Δόθηκε στην τέχνη και στον αγώνα

Χρονικό της ζωής και του έργου του κομμουνιστή ηθοποιού Τζαβαλά Καρούσου

Στο εξώφυλλο του βιβλίου εικονίζεται ο Τζαβαλάς Καρούσος στην ταινία «Ο Αλή Πασάς και η κυρα-Φροσύνη»
Στο εξώφυλλο του βιβλίου εικονίζεται ο Τζαβαλάς Καρούσος στην ταινία «Ο Αλή Πασάς και η κυρα-Φροσύνη»
Στην Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, προχτές, λογοτέχνες, ηθοποιοί, φιλότεχνοι, αγωνιστές, συναγωνιστές και συνεξόριστοί του στη Μακρόνησο, στον Αη Στράτη, στη Γυάρο, έσμιξαν για να τιμήσουν τη μνήμη του Τζαβαλά Καρούσου. Του μεγάλου ηθοποιού, του ποιητή και αταλάντευτου κομμουνιστή. Αφορμή ήταν η παρουσίαση του βιβλίου της κόρης του ηθοποιού, ποιήτριας και μεταφράστριας Δέσπως Καρούσου «Δεν έχει θέατρο απόψε (Χρονικό της ζωής και του έργου του Τζαβαλά Καρούσου)», το οποίο κυκλοφόρησαν οι εκδόσεις «Ergo». Μεταξύ των παραβρισκομένων ήταν οι: Αλέκα Παΐζη, Ευάγγελος Μαχαίρας, Λυκούργος Καλλέργης, Δάφνη Σκούρα, Γιώργος Φαρσακίδης και, βέβαια, η δεύτερη συντρόφισσα της ζωής του, ηθοποιός, Λέλα Καρούσου.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Δέσπω Καρούσου τιμά τον πατέρα της με ένα βιβλίο. Ομως, το συγκεκριμένο βιβλίο είναι το πρώτο με το οποίο διερεύνησε και «ανακάλυψε» όλο τον ανθρώπινο και αγωνιστικό βίο και το θεατρικό και ποιητικό έργο του πατέρα της, ο οποίος έγινε γνωστός με αντεστραμμένο το όνομά του (το Καρούσος ήταν το όνομά του, ενώ το Τζαβαλάς το επίθετο), όπως «αποκάλυψε» στην ομιλία του ο Βασίλης Κολοβός, ο μόνος από τους ομιλητές που δεν αποσιώπησε την κομμουνιστική ταυτότητα του Τζαβαλά Καρούσου.

Εναυσμα για να ερευνήσει η Δέσπω Καρούσου το βίο του πατέρα της ήταν μια φράση στο βιβλίο του πατέρα της «Γυάρος» (εκδόθηκε το 1974). «Δεν έχει θέατρο απόψε...». Ηταν το βράδυ της 21ης Απρίλη του 1967. Εκείνη τη μέρα, για τον Καρούσο τέλειωσε για πάντα το θέατρο, καθώς ήταν από τους πρώτους που συνέλαβε η χούντα και εξόρισε στη Γυάρο, από όπου ο ηθοποιός βγήκε βαριά άρρωστος, για να φύγει στη συνέχεια για το Παρίσι, όπου στις 3/1/1969 νικήθηκε από την επάρατο. Ουσιαστικά ο Τζαβαλάς πέθανε από καημό για τα νέα πάθη της Ελλάδας, όπως είπε στον επικήδειο αποχαιρετισμό του ο σκηνοθέτης Νίκος Παπατάκης: «Ο Καρούσος πέθανε από μια αρρώστια που ενάντιά της θα έπρεπε να επιστρατευτούν όλες οι δυνάμεις του κόσμου. Αυτή η αρρώστια ονομάζεται φασισμός».

Για τον Λευκαδίτη, «παθιασμένο με τη δουλιά του, πολιτικοποιημένο, πιστό στις ιδέες του αγωνιστή, που αντιμετώπισε κινδύνους, διώξεις, ταλαιπωρίες» ηθοποιό, πρώτος μίλησε ο πρόεδρος της ΕΕΛ, Παύλος Ναθαναήλ, ο οποίος ως εκφωνητής του BBC ανακοίνωσε το θάνατο του Τζαβαλά Καρούσου. Ο ποιητής Νίκος Παναγιωτούνης, στην ομιλία του τόνισε μεταξύ άλλων ότι η Δέσπω Καρούσου με το «χρονικό» της ζωής και εργασίας «του μύστη και εκφραστή του ελληνικού θεάτρου, στήνει ένα μνημείο γραφής για την προσωπικότητά του. Ζωντανεύει τα παιδικά, νεανικά, καλλιτεχνικά, αγωνιστικά του χρόνια, με μυθιστορηματική γραφή».

Ο Βασίλης Κολοβός, πρόεδρος του ΣΕΗ, του οποίου μέλος υπήρξε ο «απαράμιλλος ηθοποιός, αγωνιστής, κομμουνιστής Τζαβαλάς Καρούσος», είπε ότι «δεν είχε την τιμή να τον γνωρίσει από κοντά». Διηγήθηκε ότι από την κομμουνίστρια ηθοποιό Μαλαίνα Ανουσάκη έμαθε πόσο σπουδαίος ηθοποιός και αταλάντευτος αγωνιστής ήταν ο Τζαβαλάς. Μια απόδειξη γι' αυτό ήταν και το ποίημά του «Μακρόνησος», το οποίο διάβασε ο Β. Κολοβός συγκινώντας το ακροατήριο.

Σαν συντονίστρια της εκδήλωσης μίλησε και η Ελευθερία Αναγνωστάκη - Τζαβάρα, ενώ η βραδιά έκλεισε με ευχαριστίες της άκρως συγκινημένης Δέσπως Καρούσου.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ