«Στο Κάιρο, οι αρχαίοι αιγυπτιακοί, οι ρωμαϊκοί, οι ελληνικοί, οι κοπτικοί και οι μουσουλμανικοί αρχαιολογικοί χώροι σμίγουν με το σύγχρονο πολιτισμό».

Ναγκίμπ Μαχφούζ.

Η μεγαλύτερη πόλη της Αφρικής και η καρδιά του αραβικού κόσμου. Τοποθετημένη εκεί όπου η Ανατολή συναντά τη Δύση, συνδυάζει τον εξωτισμό του ενός με τη σοφία του άλλου. Η πόλη, με τους χίλιους μιναρέδες, τα γραφικά ανατολίτικα παζάρια και τις πυκνοκατοικημένες συνοικίες, αποτελεί σπάνιο μείγμα ενός παρελθόντος, που παλεύει να συμβιώσει με το σύγχρονο μέλλον. Μια πόλη γεμάτη μυστήριο και ανατολίτικη μαγεία.

Το Κάιρο χτίστηκε το 969 μ.Χ. και ονομάστηκε Ελ Καχίρα που σημαίνει «νικηφόρος». Οι Φατιμίδες έκτισαν το Κάιρο κοντά στους λόφους του Μοκάταμ και συνέχισαν να κτίζουν παλάτια και τζαμιά σ' εκείνο το σημείο. Κάποτε ο Σαλαχεντίν ο Αγιούμπι έγινε αρχηγός της χώρας. Το 1183 μ.Χ. γύρω από την πόλη Ελ Καχίρα κτίστηκε η Σιταντέλα του Σαλαχεντίν. Για αρκετούς αιώνες, τότε που οι Μαμελούκοι κυβερνούσαν τη χώρα, είχαν κτιστεί πολλά τζαμιά και διάφορα άλλα κτίρια.

Στα μέσα του 19ου αιώνα ο ευρωπαϊκός πολιτισμός άρχισε να εμφανίζεται στο Κάιρο. Σήμερα το Κάιρο έχει πληθυσμό περίπου 15.000.000. Είναι η μεγαλούπολη, όπου συνυπάρχουν όλες οι εθνότητες και οι θρησκείες. Πολλές σιδερένιες και πέτρινες γέφυρες συνδέουν το Κάιρο με τις νησίδες Γκεζίρα και Ρόντα, καθώς και με την αριστερή όχθη του Νείλου. Στο Κάιρο υπάρχουν αρκετά αρχαιολογικά μνημεία, από τα οποία τα πιο γνωστά είναι οι Πυραμίδες και η Σφίγγα της Γκίζας, η κλιμακωτή πυραμίδα του Ζοζέρ στη Σακάρα, η Σιταντέλα του Σαλαχεντίν με το επιβλητικό τζαμί του Μοχάμεντ Αλι, το παλαιότερο τζαμί στον ισλαμικό κόσμο, το Αλ Αζχάρ, με το επίσης παλαιότερο πανεπιστήμιο στον αραβικό κόσμο. Το πανεπιστήμιο αυτό χτίστηκε τους πρώτους χρόνους της καθιέρωσης του Ισλαμισμού. Το Κοπτικό μουσείο, που περιέχει συλλογή χριστιανικών αντικειμένων και εικόνων του Αιγυπτιακού Χριστιανισμού. Το ανεπανάληπτο παζάρι Χαν - ελ - Χαλίλ. Ο πανύψηλος πύργος του Καΐρου. Επίσης, υπάρχουν σημαντικά μνημεία από τη χριστιανική εποχή, όπως η εκκλησία της Παναγίας και η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.

Οπου και να βρεθείς στην Αίγυπτο, νομίζεις ότι κάποιος σε παρακολουθεί. Οτι θέλει να σου εμπιστευτεί μυστικά αιώνων, σ' εσένα, έναν άγνωστο, ακριβώς γιατί είσαι άγνωστος και δεν πρόκειται να σε ξαναδεί ούτε να τον μαρτυρήσεις. Καμιά φορά νομίζεις κιόλας ότι σε κοροϊδεύουν. Εχεις φανταστεί τις πυραμίδες, λ.χ. σαν κάτι το εξωπραγματικό. Οχι πως δεν είναι, δηλαδή, (ένα από τα επτά θαύματα βλέπεις). Αλλά σου φαίνεται αστείο να χτίζουν τους τάφους τους μόλις γεννηθούν και πριν ακόμα τους τελειώσουν να έχουν πεθάνει (ο φουκαράς ο Τουταγχαμών πέθανε μόλις 18 χρονών). Από τεχνικής πλευράς, βέβαια, δε γερνάει ποτέ, κλπ.

Και γύρω - γύρω να χοροπηδάνε οι καμήλες, να σε κοιτάζουν παραπονεμένες και να βλέπεις στο μάτι τους την ικεσία: - Αφήστε με επιτέλους ήσυχη, να αναπαυτεί εν ειρήνη, το υπεραιωνόβιο και ταλαίπωρο ζωντανό. Αφήστε με!

Ακολούθως μεταβαίνεις στη Μέμφιδα, την αρχαία πρωτεύουσα των Φαραώ. Ο Νείλος, δημιουργός ο ίδιος της Αιγύπτου, μοναδική πηγή ζωής πάνω σ' αυτό το τεράστιο υψίπεδο από ασβεστόλιθο και ψαμμίτη, είναι ο υδάτινος δρόμος που μας οδηγεί στην πόλη αυτή στην έρημο Σακάρα.

Στο δρόμο της επιστροφής ίσως χρειαστεί να σταματήσεις σε κάποιο κατάστημα, όπου θα έχεις την ευκαιρία να μάθεις την τέχνη κατασκευής των παπύρων. Τελικά, αποφασίζεις ν' αγοράσεις παπύρους. Και αγοράζεις πολλούς. Για να μην παραπονιέται κανένας. Ενα για δώρο της γιαγιάς, ένα της θείας, ένα της πεθεράς.

Φεύγοντας από κει περνάς από το εργοστάσιο των αρωμάτων. Εκεί μαθαίνεις τις ιδιότητες του κάθε αρώματος. Αφού, λοιπόν, μορφώθηκες κανονικά, θα ήταν παράλειψη να μην παρακολουθήσεις ένα πλωτό θέαμα μετά χορού κοιλιάς σε πλωτό πολυτελές εστιατόριο, όπου ανακατεύεται η ινδοευρωπαϊκή φυλή και κουζίνα με την εκπληκτική αραβική φυλή και κουζίνα, και το ακόμα πιο εκπληκτικό θέαμα του χορού της κοιλιάς που, περιέργως, μοιάζει με τέχνη. Μάλλον είναι τέχνη. Τίποτα το χυδαίο, για το οποίο κάποια πεινασμένα μάτια ίσως έχουν προετοιμαστεί.

Το Κάιρο δεν ξυπνάει ποτέ, γιατί απλά δεν κοιμάται ποτέ. Η πόλη των αμέτρητων ταξί - είδος εν πλήρει ανεπαρκεία στη χώρα μας - του συνονθυλεύματος των αρωμάτων, της ρύπανσης, των τροχαίων ατυχημάτων, του παζαριού (που επιβάλλεται), του Νείλου και του θρησκευτικού πουριτανισμού. Η πόλη της έκπληξης, του απρόοπτου, του ξαφνικού, όπου τελείως απροσδόκητα μπορεί κάποιος να σε ζητήσει σε γάμο επιτόπου, προσφέροντας στον πατέρα σου 100 καμήλες.

Η πόλη της φιλοξενίας (δε φεύγεις από μαγαζί αν δεν έχει πιει καφέ, αν δεν έχεις φάει γλυκό ή καπνίσει αργιλέ). Η πόλη της αντίθεσης, της μεγάλης φτώχειας και του μεγάλου πλούτου, μας αποχαιρετά, αφήνοντας στη μνήμη μας τις πιο όμορφες και τις πιο αξέχαστες εμπειρίες μας.

Από το ανέκδοτο βιβλίο της Χριστίνας Μαυροειδή «Νείλος, αντιθέσεις και Ελληνισμός».