Ο Βέγκαρντ Ααμοντ, ενώ συμμετέχει στη φοιτητική διαδήλωση στην Αθήνα στις 28/2/2003

Σήμερα, δημοσιεύουμε τη συνέντευξη με τον Βέγκαρντ Ααμοντ, μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας Νορβηγίας, που έχει τελειώσει τις σπουδές του κι εργάζεται ως εκπαιδευτικός. Ο Β. Ααμοντ, μας μίλησε για το κόστος σπουδών, τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στη χώρα του, στην κατεύθυνση των απαιτήσεων της Διακήρυξης της Μπολόνια, αλλά και τους στόχους της Οργάνωσής του για τα πανεπιστήμια και το φοιτητικό κίνημα. Μέσα από τα λόγια του αναδεικνύεται έντονα ότι τα προβλήματα που προκύπτουν από τη διαδικασία της Μπολόνια και τους στόχους του κεφαλαίου για την ανώτατη εκπαίδευση, είναι κοινά μ' αυτά που αντιμετωπίζουν και θα αντιμετωπίσουν στο μέλλον πιο έντονα και οι Ελληνες φοιτητές.

- Πόσο κοστίζει η ανώτατη εκπαίδευση για έναν φοιτητή στη Νορβηγία;

Β.Α.: Ολα τα σχολεία ανήκουν στο κράτος. Το δημόσιο πανεπιστήμιο θεωρητικά είναι δωρεάν, αλλά πρέπει να πληρώσεις ένα μικρό αντίτιμο για κάθε εξάμηνο και βέβαια πρέπει να συντηρήσεις τον εαυτό σου για τα υπόλοιπα έξοδα, άρα ένας φοιτητής στηρίζεται πάνω στα κρατικά δάνεια. Κάθε χρόνο, λοιπόν, μπορείς να κάνεις αίτηση και να πάρεις γύρω στα 10.000 ευρώ. Τα δυο τρίτα του δανείου θα πρέπει να αποπληρωθούν με τα κυμαινόμενα επιτόκια της αγοράς, που αυτή τη στιγμή φτάνουν περίπου στο 7 - 8%. Αν, λοιπόν, κάποιος χρειάζεται να κάνει 6 και 7 χρόνια σπουδές, τότε είναι αναγκασμένος να πληρώνει τα δάνεια για 20, 30 και 40 χρόνια. Τα επιτόκια των δανείων αυτών ήταν ελεγχόμενα και καθορισμένα από το κράτος μέχρι πριν από μερικά χρόνια, αλλά μετά απελευθερώθηκαν και ακολουθούν πλέον τα επιτόκια της αγοράς. Μπορεί τα 10.000 ευρώ να ακούγονται πάρα πολλά λεφτά, αλλά το κόστος ζωής (διατροφή και ιδιαίτερα στέγη) στη Νορβηγία είναι πάρα πολύ υψηλό, γι' αυτό και οι περισσότεροι φοιτητές είναι αναγκασμένοι παράλληλα με τις σπουδές τους να εργάζονται.

- Εχουν εφαρμοστεί αλλαγές στο πλαίσιο της διαδικασίας της Μπολόνια;

Β.Α.: Οι πρόσφατες αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα έγιναν με την ονομασία «αλλαγές προς την ποιότητα». Μεταβλήθηκε το σύστημα προς την κατεύθυνση των αμερικανικών και των άλλων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων με τα bachelor και τα master. Αυτή η αλλαγή έχει μικρύνει τη διάρκεια των σπουδών τις έχει εντατικοποιήσει και τις έχει κάνει πιο στενές σε σχέση με το επιστημονικό αντικείμενο. Στόχος ήταν να εισάγονται οι φοιτητές στο πανεπιστήμιο και το συντομότερο δυνατό να βγαίνουν στην παραγωγή και να είναι έτοιμο εργατικό δυναμικό, ειδικευμένο σε ένα μικρό και συγκεκριμένο κομμάτι της παραγωγής. Αν αποτύχεις σε κάποιες από τις εξετάσεις και καθυστερήσεις να πάρεις το πτυχίο σου, τότε τιμωρείσαι με την υποχρέωση να αποπληρώσεις ολόκληρο το ποσό του δανείου (10.000 ευρώ κι όχι μόνο τα δύο τρίτα) με το επιτόκιο της αγοράς. Αυτό αναπαράγει μια ελιτίστικη και ανταγωνιστική λογική ανάμεσα στους φοιτητές και στο πανεπιστήμιο.

Παράλληλα, και το περιεχόμενο των σπουδών έχει μεταβληθεί προς μια «ευρωπαϊκή εκπαίδευση». Αυτό προφανώς έχει να κάνει με την προσπάθεια, το εργατικό δυναμικό στη Νορβηγία να είναι κομμάτι του υπόλοιπου εργατικού δυναμικού του ευρωπαϊκού και αυτές οι αλλαγές να συνεισφέρουν στην εσωτερική μετακίνηση εργατικού δυναμικού εντός ΕΕ. Ετσι, λοιπόν, η γνώση η οποία παίρνει ένας φοιτητής σήμερα είναι αυτή που οι καπιταλιστές θέλουν να του δώσουν, έτσι ώστε να τον σπρώξουν μετά στην αγορά, για να καλυφθούν οι ανάγκες τους και οι σπουδές δεν έχουν το περιεχόμενο που πραγματικά θα ενδιέφερε τους νέους να σπουδάσουν. Αυτό συνδέεται, επίσης, με τη διαδικασία όπου: βγαίνεις στην παραγωγή, μετά από μερικά χρόνια οι γνώσεις σου απαξιώνονται, οπότε πρέπει να ξαναγυρίσεις πάλι πίσω να ξαναποκτήσεις άλλο αντικείμενο για να μπεις πάλι στην παραγωγή.

- Τι αιτήματα προτάσσετε για την ανώτατη εκπαίδευση και μέσα από ποιες διαδικασίες, ποια όργανα του φοιτητικού κινήματος τα προωθείτε;

Β.Α.: Παλεύουμε για να οργανώνονται οι φοιτητές και να διεκδικούν δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση με ίσα δικαιώματα για όλους. Ενας στόχος που βάζουμε είναι να σταματήσουν οι φοιτητές να σκέφτονται μ' αυτό τον ελιτίστικο τρόπο, να σταματήσει ο ανταγωνισμός μεταξύ τους και να δουν ότι αυτό που συμβαίνει είναι ο καπιταλισμός. Στόχος μας, επίσης, είναι αντί για τα ακριβά δάνεια οι φοιτητές να μπορούν να παίρνουν ένα είδος κρατικού επιδόματος για όσο διάστημα σπουδάζουν. Επίσης, πιστεύουμε ότι οι φοιτητές θα έπρεπε να μπορούν να παίρνουν όχι τη γνώση που οι καπιταλιστές θέλουν να τους δώσουν, αλλά αυτά που αφορούν τους ίδιους. Προσπαθούμε να αναδείξουμε ότι ο μοναδικός τρόπος, για να πετύχουμε αυτές τις αλλαγές είναι ο σοσιαλισμός.

Οι εκλογές γίνονται σε κάθε σχολή χωριστά και μάλλον φέτος θα πραγματοποιηθούν γύρω στο Σεπτέμβρη. Στη Νορβηγία έχουμε δυο ενώσεις φοιτητών, που κι οι δυο είναι ρεφορμιστικές, συνεργάζονται με την κυβέρνηση και δε σηματοδοτούν τίποτα. Ομως κάθε πανεπιστήμιο έχει ένα δικό του «κοινοβούλιο». Ετσι, για να έχουμε επιρροή στο πανεπιστήμιο πρέπει να έχουμε επιρροή σ' αυτά τα συμβούλια, γιατί και οι αντιπρόσωποι στις δυο αυτές ενώσεις εκλέγονται από την κάθε σχολή. Οι κομμουνιστές είναι αρκετά αδύναμοι κι έτσι δεν μπορούν να έχουν παρέμβαση, να έχουν επιρροή στα κοινοβούλια αυτά, αλλά επειδή η δραστηριότητα των σοσιαλδημοκρατών είναι πάρα πολύ χαμηλή, έχουμε αρκετές πιθανότητες εάν πάρουμε μέρος και συμμετέχουμε, να έχουμε και επιρροή. Αυτός είναι ένας πάρα πολύ σημαντικό στόχος για μας για το μέλλον.