Eurokinissi

Από τη μία τα στελέχη της «Pfizer» ανακοινώνουν «διαρθρωτικές αλλαγές», απολύσεις και αλλαγές που φτάνουν μέχρι την κατάργηση ομάδων και ολόκληρων τμημάτων και από την άλλη ακούμε για επενδύσεις για την κατάκτηση νέων αγορών. Κινήσεις που συμβαίνουν ταυτόχρονα, οδηγώντας τους εργαζόμενους να αναρωτιούνται: Τελικά υπάρχει κάποιος σχεδιασμός γύρω από τις κινήσεις του ομίλου ή λειτουργεί αυθαίρετα;

Πρόκειται για φαινόμενα που μπορεί να φαίνονται ασύνδετα ή παράδοξα, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου τυχαία. Αποτελούν κομμάτια ενός σχεδιασμού στο πλαίσιο του ανταγωνισμού της «Pfizer» με άλλους φαρμακευτικούς κολοσσούς, που έχει τέτοια αντιφατικά χαρακτηριστικά γιατί έτσι λειτουργεί ο καπιταλισμός και οι σιδερένιοι νόμοι του καπιταλιστικού κέρδους.

• προσλήψεις σε περιόδους αυξημένης ανάγκης όπως για παράδειγμα για το εμβόλιο της Covid και έπειτα απολύσεις, γιατί πέφτει απότομα η ζήτηση,
• ροή κεφαλαίων σε κερδοφόρα ερευνητικά και παραγωγικά τμήματα, όπως συμβαίνει σήμερα στην κούρσα για την πρωτιά στα χάπια και τα εμβόλια καταπολέμησης της παχυσαρκίας και την ίδια στιγμή παραίτηση από άλλα φάρμακα που είναι απαραίτητα για την κοινωνία, αλλά λιγότερο ανταγωνιστικά ή λήγει η πατέντα τους,
• εξαγορές μικρότερων «νεοφυών» εταιρειών που δοκιμάζονται στην αρένα του ανταγωνισμού για να παρουσιάσουν εφαρμόσιμες και αποτελεσματικές λύσεις και παράλληλα παραχώρηση τμημάτων, που λειτουργούσε μέχρι πρόσφατα η «Pfizer» σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, σε εξωτερικούς συνεργάτες με μοντέλα outsourcing
• εισαγωγή νέων τεχνολογιών και ιδιαίτερα της τεχνητής νοημοσύνης που καθιστά «περιττή» την ανθρώπινη εργασία σε ορισμένες λειτουργίες, αλλά στο τέλος της ημέρας όσοι γλιτώνουν από τις απολύσεις βιώνουν 10ωρα, εξαντλητικά deadlines και ανασφάλεια για το μέλλον.

Το ομολογούν ξεδιάντροπα οι CEO των πολυεθνικών με δηλώσεις όπως «καπιταλιστές είμαστε, όχι φιλάνθρωποι»... Ετσι και στην «Pfizer» δεν διστάζουν να θριαμβολογούν, ανακοινώνοντας ότι οι απολύσεις οδήγησαν σε άνοδο της τιμής της μετοχής και καλούν τους εργαζόμενους να στοιχηθούν πίσω από τέτοιες «επιτυχίες». Η ικανοποίηση των μετόχων από την αποτελεσματικότητα τέτοιων μέτρων για την κοινωνία μεταφράζεται σε φάρμακο - πανάκριβο εμπόρευμα και για τους εργαζόμενους σε ένταση της εκμετάλλευσης για να μειωθεί το εργατικό κόστος και να ανέβει η παραγωγικότητα.

Οταν μια σειρά μύθοι καταρρέουν γύρω μας, είναι κρίσιμο να βγουν τα σωστά πολιτικά συμπεράσματα και να γίνουν οδηγός της πάλης για καλύτερες συνθήκες δουλειάς και ζωή με σύγχρονα δικαιώματα.

Μύθος 1: «H παρουσία της Pfizer καθιστά τη Θεσσαλονίκη διεθνές κέντρο στην υψηλή τεχνολογία, την βάζει στον παγκόσμιο χάρτη. Θα προσφέρει στην πόλη θέσεις εργασίας αλλά και προσωπικό, το οποίο και μόνο που εργάζεται εδώ εκπαιδεύεται, εξειδικεύεται και αποκτά πολύ μεγαλύτερη πείρα από ό,τι θα μπορούσε να βρει οπουδήποτε αλλού» - Αδωνις Γεωργιάδης, 2021

Παρόμοιες δηλώσεις αξιοποιούνται κατά καιρούς από όλα τα αστικά κόμματα και διάφορους πολιτικούς και οικονομικούς αναλυτές, ώστε να καλλιεργείται μαζικά η προσδοκία ότι από την καπιταλιστική ανάπτυξη και τις επενδύσεις θα κερδίσουν τάχα εξίσου το κεφάλαιο και οι εργαζόμενοι.

Πρόκειται για την εταιρεία που εμφανίστηκε «μετά βαΐων και κλάδων» διαφημίζοντας ένα ευχάριστο και σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον και κατέληξε οι λεγόμενες «καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας» σήμερα να γίνονται... «καλοπληρωμένες απολύσεις», ως προϋπόθεση για να διατηρήσει μια σειρά τμημάτων στην Ελλάδα. Αυτό δεν πήγε και πολύ καλά.

Οι εξελίξεις στην «Pfizer» επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις του ΚΚΕ ότι τέτοιες επενδύσεις γίνονται εκεί όπου το εργατικό κόστος είναι φθηνότερο και όταν αυτό συνδυάζεται με εξειδικευμένο επιστημονικό δυναμικό, νέες φουρνιές απόφοιτων επιστημόνων από τα αντίστοιχα πανεπιστημιακά τμήματα και ισχυρά φορολογικά κίνητρα.

Τα στοιχεία μιλάνε από μόνα τους για το ποιος κερδίζει και ποιος χάνει:

- Τα τελευταία 4 χρόνια τα παγκόσμια έσοδά της ανήλθαν στα 305 δισ., ξεπερνώντας το ΑΕΠ της Ελλάδας, ενώ από την έναρξη λειτουργίας της εταιρείας στη Θεσσαλονίκη ο κύκλος εργασιών ανήλθε σε 1,6 δισ.

- Από όλο αυτόν τον πλούτο που παράχθηκε, πάνω από 9,5 δισ. μοιράστηκαν στους μετόχους, 67 δισ. κατευθύνθηκαν σε εξαγορές μικρότερων εταιρειών ενώ το «εργατικό κόστος» στην Ελλάδα για το 2022 ανήλθε μόλις στα 37,5 εκατομμύρια.

Σε συνδυασμό με τις φοροαπαλλαγές που συνόδευσαν την συγκεκριμένη επένδυση και την εκτόξευση του κόστους ζωής της εργατικής τάξης, συμπεριλαμβανόμενου και του φαρμακευτικού κόστους που αυξήθηκε, διαπιστώνουμε ότι πρόκειται για άλλη μια επένδυση, που τα οφέλη της βρίσκονται μακριά από τις ανάγκες του λαού και των εργαζόμενων της επιχείρησης.

Μύθος 2: «Η τεχνητή νοημοσύνη θα σώσει τον πλανήτη», «Είναι οι ανθρώπινες υπερδυνάμεις στην εποχή της τεχνολογικής επανάστασης». Δεκάδες ευφάνταστοι τίτλοι άρθρων έχουν κατακλύσει τον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο αναφερόμενα στη ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας και τα αποτελέσματα από την εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) στην παραγωγή.

Ομως τα εργαλεία της ΤΝ είναι προϊόντα της ανθρώπινης πνευματικής εργασίας και εκφράζουν τη συσσωρευμένη γνώση και τεχνική που απέκτησαν όσοι συμμετέχουν στην κοινωνική παραγωγή στο πέρασμα των χρόνων. Ως τέτοια εργαλεία θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται σήμερα ώστε να βελτιώσουν τη ζωή των εργαζομένων, απαλλάσσοντας τους από βαριές χειρωνακτικές εργασίες και τη μονότονη τυπική δουλειά ρουτίνας που χαρακτηρίζει πολλά επαγγέλματα. Να μην αποτελεί η ΤΝ απειλή απώλειας θέσεων εργασίας, αλλά να αξιοποιείται για λιγότερες ώρες δουλειάς.

Τι μπαίνει εμπόδιο και δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο σήμερα; Η ΤΝ, όπως και κάθε σύγχρονο τεχνολογικό μέσο, βρίσκονται στην ιδιοκτησία των μετόχων - παράσιτων οι οποίοι καθορίζουν τους όρους και τον σκοπό της αξιοποίησής τους με βάση τα συμφέροντά τους. Ετσι, στις μέρες μας αντί να μειώνεται ο εργάσιμος χρόνος και να εξασφαλίζεται μόνιμη και σταθερή εργασία για όλους, βιώνουμε απλήρωτες υπερωρίες με 10ωρα, μέχρι και 13ωρα, ευέλικτες μορφές απασχόλησης, εξαντλητικά deadlines και την κοροϊδία της «εναρμόνισης της προσωπικής ζωής με την επαγγελματική», που στην πράξη σημαίνει διάχυση του εργάσιμου χρόνου σε ολόκληρη τη μέρα.

Μύθος 3: «Η ισχυρή προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας είναι το θεμέλιο στην ιατρική καινοτομία», διατείνεται η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων. Η γνωστή σε όλους μας πατέντα εξασφαλίζει επί της ουσίας στις φαρμακοβιομηχανίες ότι για ένα χρονικό διάστημα θα έχουν την αποκλειστικότητα στην παραγωγή ενός φαρμάκου επιβάλλοντας μονοπωλιακή τιμή, που οδηγεί σε πρόσθετα κέρδη, ενισχύοντας έτσι τη θέση τους στην αγορά έναντι των ανταγωνιστών.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς λειτούργησαν οι πατέντες είναι στην πανδημία του Covid, που οδήγησε σε σφοδρούς ανταγωνισμούς λόγω της αυξημένης ζήτησης και της δυσανάλογης πρόσβασης στο εμβόλιο των αναπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων χωρών σε όλο τον κόσμο. Από την άλλη, η λήξη της πατέντας μπορεί να θεωρηθεί αποτρεπτικός παράγοντας στη συνέχιση της παραγωγής ενός φαρμάκου, που σημαίνει περικοπές θέσεων εργασίας στα αντίστοιχα ερευνητικά και παραγωγικά τμήματα και ταυτόχρονα οδηγεί ασθενείς, που για χρόνια προμηθεύονταν ένα συγκεκριμένο φάρμακο, να αναζητούν φθηνά γενόσημα.

Η πατέντα στον καπιταλισμό λειτουργεί ως τροχοπέδη στην έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία φαρμάκων και εμβολίων, φρενάροντας στην πραγματικότητα τη δυνατότητα ικανοποίησης τις διευρυνόμενων αναγκών του λαού.

Εχουμε τη δύναμη οι εργαζόμενοι να παρέμβουμε σε αυτές τις εξελίξεις;

Οι εργαζόμενοι, μέσα από τη θέση τους σε όλα τα στάδια ανάπτυξης του Φαρμάκου, στην έρευνα και τις μελέτες, στην παραγωγή, την αποθήκευση, τη διανομή, τις υπόλοιπες απαραίτητες υποστηρικτικές εργασίες μπορούν να αντιληφθούν την αστείρευτη δύναμη που κρύβουν.

Βλέπουν με το μυαλό και τα χέρια τους να παράγονται σύγχρονα και αποτελεσματικά φάρμακα και θεραπείες που μπορούν να απαλύνουν την ανθρωπότητα από τα βάσανα πολλών ασθενειών, να συμβάλουν στην πρόληψη και την προστασία της υγείας, τη βελτίωση της σωματικής και ψυχικής ευεξίας.

Γνωρίζουν ότι για να πετύχουν αυτό το αποτέλεσμα, χιλιάδες εργαζόμενοι ενώνουν τις δυνάμεις τους, τις γνώσεις τους, τις εργασίες τους, ανεβάζοντας σε πρωτόγνωρα επίπεδα τις δυνατότητες της παραγωγής. Και τελικά αντί αυτή η πρόοδος να υπηρετεί την κοινωνία, καταλήγει να είναι εργαλείο κερδοφορίας, να παράγεται αμύθητος πλούτος που ανήκει σε μια μικρή χούφτα κηφήνων που μετατρέπουν το φάρμακο σε εμπόρευμα για τα δικά τους συμφέροντα.

Αντιλαμβάνονται ότι τα κράτη και οι κυβερνήσεις τα δίνουν όλα στους καπιταλιστές, με νόμους που ξεχειλώνουν τον εργάσιμο χρόνο, με φοροαπαλλαγές, με κίνητρα και συμφωνίες που διασφαλίζουν εγγυημένα κέρδη φορτώνοντας τη φαρμακευτική δαπάνη στα ασφαλιστικά ταμεία και τελικά στους λαούς.

Ολες οι συνταγές που έχουν δοκιμαστεί και όσες προβάλλει το σύστημα, έχουν αποτύχει να βελτιώσουν τη ζωή των εργαζομένων. Οι «σωτήρες» που έταξαν δίκαιη ανάπτυξη για όλους με σύγχρονες θέσεις εργασίας και καλούς μισθούς, αποδείχτηκαν πλασιέ και υπηρέτες των επίδοξων επενδυτών.

Μέσα στα σκοτάδια των εποχών, υπάρχουν χώροι δουλειάς όπως στη «Pfizer», όπου οι εργαζόμενοι αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε τη μοναδική ελπιδοφόρα προοπτική. Αυτή της κοινής πάλης των εργαζομένων με βάση τις σύγχρονες ανάγκες και τις δυνατότητες που προσφέρει η εποχή, αντιλαμβανόμενοι ότι η δύναμη βρίσκεται στην οργάνωσή μας.

Με τη συμμετοχή στο σωματείο μας και τους αγώνες συνειδητοποιούμε την ανάγκη να δυναμώσει η πάλη για Συλλογικές Συμβάσεις που να κατοχυρώνουν τη μείωση του εργάσιμου χρόνου σε 7ωρο - 5ήμερο - 35ωρο, με αυξήσεις των μισθών στο ύψος των αναγκών, με σύγχρονα μέτρα υγείας και ασφάλειας, για να προλαμβάνονται και να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά εργατικά «ατυχήματα» και επαγγελματικές ασθένειες που θερίζουν στους χώρους δουλειάς. Αυτό το μήνυμα έστειλαν οι μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις ενάντια στον νόμο για το 13ωρο και την «ευελιξία».

Στον ίδιο δρόμο θα συνεχίσουμε μέσα από τα σωματεία μας, για να μπει φρένο στις απολύσεις, να σταματήσουν οι απλήρωτες υπερωρίες και το ξεχείλωμα του εργάσιμου χρόνου. Κανένας να μη χάσει τη δουλειά του, να μη βρεθεί μόνος απέναντι στις πιέσεις της εργοδοσίας. Να γίνουν προσλήψεις σε όλα τα υποστελεχωμένα τμήματα και ομάδες και να μειωθούν οι ώρες δουλειάς.

Η πάλη μας θα δυναμώνει όσο θέτει στο στόχαστρο τον πραγματικό ένοχο για τα σημερινά βάσανα. Την ακόρεστη δίψα των μετόχων για περισσότερα κέρδη, που στον βωμό τους θυσιάζονται τα δικαιώματά μας. Ο αγώνας έχει ανάγκη να στοχεύει προοπτικά, να μη μετριέται με το χτες, αλλά να βλέπει τις δυνατότητες του σήμερα, της εποχής που όλα γύρω μας φωνάζουν ότι ο καπιταλισμός έχει γεράσει και μόνο δυστυχία μοιράζει στο διάβα του. Οτι σύγχρονο είναι η κατάργηση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, η σταθερή δουλειά, η καθολική μείωση του εργάσιμου χρόνου και η υποταγή της επιστήμης στις ανάγκες της κοινωνίας, για τις οποίες το Φάρμακο πρέπει να είναι κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα.