Σάββατο 6 Μάρτη 2021 - Κυριακή 7 Μάρτη 2021
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 13
ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ!
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΕΜΒΟΛΙΩΝ
Τζόγος με την υγεία του λαού για ακόμα μεγαλύτερα κέρδη

Ακόμα και οι μεταλλάξεις ανοίγουν νέα παράθυρα κερδοφορίας

MTVA - Media Service Support a

Σχολιάζοντας τις μεγάλες ελλείψεις εμβολίων στην παγκόσμια αγορά και τους αργούς ρυθμούς στην παραγωγή τους, ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο αμερικάνικο δίκτυο NBC αναφέρει: «Δεν υπάρχει κανένα ανυπέρβλητο τεχνικό εμπόδιο (...) καμία δύναμη της φύσης που να κρατά τα εμβόλια μακριά από τη γρήγορη, ευρεία διαθεσιμότητα. Αντ' αυτού, υπάρχει μια πολιτική και οικονομική επιλογή για να ευνοηθούν τα κέρδη των φαρμακευτικών εταιρειών και η ανεξαρτησία της βιομηχανίας έναντι της επιβίωσης χιλιάδων ανθρώπων», με τα μονοπώλια του Φαρμάκου να «προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν τα βραχυπρόθεσμα κέρδη τους από τα εμβόλια»1.

Ανεξάρτητα από τις προθέσεις του συντάκτη και τις διατυπώσεις του άρθρου, η αλήθεια είναι ότι το σημερινό επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων επιτρέπει τη μαζική και έγκαιρη παραγωγή εμβολίων για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Γιατί λοιπόν δεν έχουμε έγκαιρα και σε επαρκείς ποσότητες τα αναγκαία εμβόλια, για να σωθούν ζωές και να προληφθούν οι διάφορες μεταλλάξεις του ιού; Αυτό που στέκεται εμπόδιο είναι η καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και η ιδιοποίηση από τα μονοπώλια των αποτελεσμάτων της κοινωνικής παραγωγής, στην προκειμένη περίπτωση του Φαρμάκου - εμπορεύματος.

Ολα αυτά εκφράζονται στην πατέντα, που είναι άμεσα συνδεδεμένη με την καπιταλιστική ιδιοκτησία στη φαρμακοβιομηχανία και συνολικά στα μέσα παραγωγής και κατοχυρώνεται με πολυδαίδαλους και άκαμπτους νόμους των κυβερνήσεων και των κρατών.

Επομένως, φάρμακο - κοινωνικό αγαθό χωρίς κατάργηση της πατέντας, της παραγωγής δηλαδή με σκοπό το κέρδος και του ελέγχου των μονοπωλίων πάνω σε όλη την αλυσίδα της παραγωγής και της κατανομής, δεν μπορεί να υπάρξει.

Γι' αυτό είναι «εκ του πονηρού» οι προτάσεις που προβάλλουν κυρίως οι δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας και στη χώρα μας ο ΣΥΡΙΖΑ, για «άρση» ή και εξαγορά της πατέντας από τα κράτη, που δεν αποτελούν παρά έναν άλλο τρόπο για την εφαρμογή της πατέντας και τον διαμοιρασμό της εγγυημένης κερδοφορίας σε περισσότερους επιχειρηματικούς ομίλους.

Το κριτήριο του κέρδους καθορίζει λοιπόν το πως, που, πότε και σε ποιες ποσότητες θα παραχθεί το οποιοδήποτε εμπόρευμα, επομένως και το εμβόλιο. Οπως σημειώνει άρθρο του BBC, η φαρμακευτική βιομηχανία δεν βιάστηκε να χρηματοδοτήσει την έρευνα για τα εμβόλια. Η ανάπτυξη εμβολίων, ειδικά εν μέσω μιας κατάστασης έκτακτης ανάγκης, όπως η πανδημία, δεν έχει αποδειχθεί πολύ κερδοφόρα στο παρελθόν, καθώς δεν εγγυάται βέβαια κέρδη και είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα.

Τα ασθενέστερα οικονομικά κράτη χρειάζονται μεγάλες προμήθειες, αλλά δεν μπορούν να αντέξουν τις υψηλές τιμές. Και τα εμβόλια συνήθως πρέπει να χορηγούνται μία ή δύο φορές. Τα φάρμακα που έχουν ζήτηση στις πιο ισχυρές οικονομίες, ιδιαίτερα αυτά που χορηγούνται σε ημερήσιες δόσεις, εγγυώνται μεγαλύτερα κέρδη.

«Αυτήν τη στιγμή, οι κυβερνήσεις στον πλούσιο κόσμο θα πληρώσουν υψηλές τιμές, είναι τόσο πρόθυμες να πάρουν στα χέρια τους οτιδήποτε μπορεί να βοηθήσει να τερματιστεί η πανδημία», δήλωσε στο BBC η Emily Field, επικεφαλής έρευνας της ευρωπαϊκής φαρμακευτικής βιομηχανίας της πολυεθνικής τράπεζας Barclays. «Μόλις εμφανιστούν περισσότερα εμβόλια, πιθανότατα το επόμενο έτος, ο ανταγωνισμός ενδέχεται να ωθήσει τις τιμές χαμηλότερα», πρόσθεσε2.

Οι ευκαιρίες, τα κέρδη και το παραμύθι της φιλανθρωπίας

Σύμφωνα με τα στοιχεία της «Airfinity», διεθνούς εταιρείας επιστημονικών πληροφοριών και αναλύσεων, η τιμή πώλησης του εμβολίου των «Pfizer»/«BioNTech», δηλαδή 19,50 δολάρια ανά δόση, αντιπροσωπεύει περιθώριο κέρδους έως και 80%.

Από τα 1,128 δισ. δόσεις που οι «Pfizer»/«BioNTech» έχουν ήδη υπογράψει συμφωνίες για να πουληθούν, μόνο 54 εκατ. αφορούν φτωχότερες χώρες του κόσμου. Η έρευνα για το εμβόλιο αυτό χρηματοδοτήθηκε με 546 εκατ. δολάρια στην «BioNTech» από την ΕΕ και τη γερμανική κυβέρνηση και με άλλα 2 δισ. δολάρια από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Το εμβόλιο της «Moderna», η ανάπτυξη του οποίου χρηματοδοτήθηκε με 2,48 δισ. δολάρια από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, πωλείται από 12 έως 32 δολάρια η δόση (δύο δόσεις) σε «τιμή πανδημίας» (!) και έχουν ήδη υπογραφεί συμβάσεις για την πώληση 777 εκατ. δόσεων.

Η ανάπτυξη του εμβολίου της «AstraZeneca» και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης έχει λάβει πάνω από 1,9 δισ. δολάρια από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά και άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις. Εχει υπογράψει συμβάσεις για την πώληση 2,7 δισ. δόσεων, από τις οποίες το 64% θα πάει σε φτωχότερα κράτη του κόσμου.

Οι δόσεις που παράγονται από το Ινδικό Ινστιτούτο Serum πωλούνται μεταξύ 3 και 5 δολαρίων, ενώ η εταιρεία έχει δηλώσει πως δεν θα βγάλει κέρδος «κατά τη διάρκεια της πανδημίας».

Ωστόσο, η ...«φιλανθρωπία» της «AstraZeneca» φτάνει μέχρι ένα σημείο: Η εταιρεία έχει αποκλειστική άδεια ανάπτυξης και παρασκευής παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς τεχνολογίας, σε συμβεβλημένους κατασκευαστικούς οργανισμούς, ενώ οι συμβάσεις χαρακτηρίζονται από τον διεθνή Τύπο «αδιαφανείς».

Ο διευθύνων σύμβουλος της «AstraZeneca» αντιτάχθηκε ανοιχτά σε οποιαδήποτε δημόσια κοινή χρήση τεχνολογίας και πνευματικών δικαιωμάτων. Η πνευματική ιδιοκτησία είναι «θεμελιώδες μέρος της βιομηχανίας μας και αν δεν την προστατεύσετε, τότε ουσιαστικά δεν υπάρχει κίνητρο για κανέναν να καινοτομήσει. Αυτό που είναι σημαντικό είναι οι εταιρείες να προσφερθούν εθελοντικά να παρέχουν τα προϊόντα τους χωρίς κέρδος, όπως κάνουμε τώρα σε περίπτωση πανδημίας ή κρίσης, όταν χρειάζεται», δήλωσε το Μάη του 2020 από το βήμα συνεδρίου της Διεθνούς Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών Κατασκευαστών και Ενώσεων3.

Από περίπου 1,2 δισ. δόσεις εμβολίων έχουν συμφωνήσει να πουλήσουν και οι «Novavax», «Johnson and Johnson» και «Sanofi/GSK», οι οποίες έχουν χρηματοδοτηθεί από την κυβέρνηση των ΗΠΑ με 1,6 δισ., 1,5 δισ. και 2,1 δισ. δολάρια αντίστοιχα. Η πρώτη πουλάει τις δόσεις της με 16 δολάρια, ενώ οι άλλες δύο υποστηρίζουν ότι με την τιμή των 10 και 10,5 δολαρίων αντίστοιχα, δεν βγάζουν κέρδος.

Ποντάροντας ακόμα και στις μεταλλάξεις!

Τα μεγάλα λόγια όμως περί «πώλησης στο κόστος» και «χωρίς κέρδος» δύσκολα επιβεβαιώνονται στα κλειστά συμβόλαια που οι φαρμακευτικές υπογράφουν με τις κυβερνήσεις και κρατούνται ως «επτασφράγιστο μυστικό», ενώ μπορεί να αποτελούν και λευκές επιταγές έναντι μελλοντικών συμβολαίων και κερδών.

Οπως δήλωσε στο BBC ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της «Airfinity», Rasmus Bech Hansen, οι κυβερνήσεις αναμένεται να επενδύσουν στο μέλλον σε στρατηγικές αντιμετώπισης πανδημιών, με τον ίδιο τρόπο που επενδύουν τώρα στην άμυνα, πράγμα που δημιουργεί μια τεράστια αγορά για τις φαρμακοβιομηχανίες. «Στο μεταξύ», πρόσθεσε, «δεν πρέπει να περιμένουμε από τις ιδιωτικές εταιρείες - ειδικά τις μικρότερες που δεν έχουν άλλα προϊόντα να πουλήσουν - να κάνουν εμβόλια χωρίς να αναζητούν κανένα κέρδος».

Για όσους πάλι προσπαθούν να «ξεπλύνουν» το κίνητρο του κέρδους πίσω από την παραγωγή, προπαγανδίζοντας ένα νέο «κώδικα ηθικής» στις σχέσεις των μονοπωλίων με τις κυβερνήσεις, δεν είναι υπερβολή να πούμε πως οι φαρμακοβιομηχανίες ποντάρουν ακόμα και στις μεταλλάξεις, στην ικανότητα δηλαδή του ιού να επιβιώνει μακροπρόθεσμα από τα εμβόλιά τους, προκειμένου να συνεχίζεται απρόσκοπτα η κερδοφορία τους! Αυτό που για τους λαούς είναι ο φόβος και ο τρόμος της πανδημίας, για τα μονοπώλια του Φαρμάκου θεωρείται σχεδόν «ευλογία».

Οπως μας πληροφορεί ο Clint Witchalls, αρχισυντάκτης του Τμήματος Πληροφοριών του Economist (The Economist Intelligence Unit), «η πανδημία έχει δημιουργήσει μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία για τις επώνυμες φαρμακευτικές εταιρείες. Τους έχει παρουσιαστεί μια παγκόσμια κρίση που είναι στην εξουσία τους να ανακουφίσουν. Εάν παράξουν εμβόλια, είναι βέβαιο ότι θα επωφεληθούν. Εάν αποδειχθεί ότι ο ιός μεταλλάσσεται συχνά, θα επωφεληθούν ακόμη περισσότερο.

Αυτό συμβαίνει επειδή ένας ιός που μεταλλάσσεται απαιτεί συνεχή προσοχή. Σε αντίθεση, ας πούμε, με την πολιομυελίτιδα, δεν νικιέται με μία ή δύο δόσεις εμβολίου κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Εάν οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες είναι τυχερές, ο εμβολιασμός για τον κορονοϊό θα γίνει ένα ετήσιο γεγονός - όπως το εμβόλιο της γρίπης - που αντιμετωπίζει το πρόβλημα αλλά ποτέ δεν το επιλύει πλήρως»4.

Αγιάτρευτες αντιθέσεις και «διπλωματία των εμβολίων»

Tην ώρα που τα οικονομικά ισχυρότερα καπιταλιστικά κράτη «σφάζονται» για το ποιο θα βάλει στο χέρι τη μερίδα του λέοντος από τα εμβόλια που με αργούς ρυθμούς παράγει η παγκόσμια φαρμακοβιομηχανία, σχεδόν 70 κράτη που βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης με βάση το ΑΕΠ, θα είναι σε θέση να εμβολιάσουν μόνο ένα στα δέκα άτομα κατά της COVID-19 το επόμενο έτος5.

Αυτό το τεράστιο χάσμα, καθρέφτης της ανισομετρίας και των αγιάτρευτων αντιθέσεων στον καπιταλισμό, παρά το γεγονός ότι αποτελεί «ωρολογιακή βόμβα» για τη μετάλλαξη και μετανάστευση του ιού ακόμα και σε χώρες που στο μέλλον θα έχουν πετύχει ανοσία με το εμβόλιο, δεν δείχνει να απασχολεί τα ισχυρότερα κράτη και τα μονοπώλια του Φαρμάκου: Τα μεν επιδίδονται σ' ένα κυνήγι εμβολίων για να στηρίξουν τις πολιτικές ανάκαμψης των οικονομιών τους έναντι των ανταγωνιστών τους, τα δε πουλάνε εκεί που βρίσκουν το πιο σίγουρο και άμεσο κέρδος.

Ετσι, ισχυρά καπιταλιστικά κράτη έχουν αγοράσει και προ-αγοράσει τόσες πολλές δόσεις, που φτάνουν να εμβολιάσουν ολόκληρο τον πληθυσμό τους σχεδόν τρεις φορές μέχρι το τέλος του 2021, εάν όλα τα εμβόλια που βρίσκονται επί του παρόντος σε κλινικές δοκιμές εγκριθούν για χρήση.

Τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι τα ισχυρά οικονομικά κράτη, που αντιπροσωπεύουν μόλις το 14% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχουν αγοράσει το 53% της παραγωγής των πιο ελπιδοφόρων εμβολίων μέχρι στιγμής. Σε τέτοια κράτη έχουν πουληθεί όλες οι δόσεις του εμβολίου που ανέπτυξε η «Moderna» και το 96% των δόσεων του εμβολίου των «Pfizer» - «BioNTech».

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πανεπιστημίου του Duke των ΗΠΑ, το πρώτο πιο πλούσιο τέταρτο των κρατών παγκοσμίως έχουν εξασφαλίσει πάνω από 4,5 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων, το δεύτερο τέταρτο 1,2 δισεκατομμύρια δόσεις και μόλις από 697 και 760 εκατομμύρια αντίστοιχα τα υπόλοιπα δύο τέταρτα.

Η ΕΕ, των περίπου 448 εκατ. κατοίκων, έχει εξασφαλίσει, μετρώντας μόνο τις επιβεβαιωμένες αγορές και όχι τις μελλοντικές, 1,83 δισ. δόσεις εμβολίων. Ακολουθούν οι ΗΠΑ των 328 εκατ. κατοίκων με 1,21 δισ., η Αφρικανική Ενωση των 1,25 δισ. κατοίκων με 670 εκατ., το Ηνωμένο Βασίλειο των 66 εκατ. κατοίκων με 457 εκατ. δόσεις και ο Καναδάς των 37 εκατ. κατοίκων με 342 εκατ. δόσεις εμβολίων6.

Στις αρχές Φλεβάρη, περίπου ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δήλωνε πως τα τρία τέταρτα της τότε προσφοράς εμβολίων είχαν εξασφαλιστεί και χορηγηθεί σε 10 χώρες οι οποίες αποτελούν το 60% της παγκόσμιας οικονομίας. Αντίθετα, περίπου 130 χώρες - που φιλοξενούν 2,5 δισ. ανθρώπους - δεν είχαν λάβει ούτε μία δόση7.

Η κατάσταση αυτή δεν εγγυάται μόνο την τεράστια κερδοφορία των φαρμακοβιομηχανιών, αλλά ταυτόχρονα δίνει στις ισχυρότερες οικονομικά χώρες τη δυνατότητα να αξιοποιούν τα εμβόλια και ως όπλα στους μεταξύ τους ανταγωνισμούς, ασκώντας τη «διπλωματία των εμβολίων», στο έδαφος των τεράστιων ελλείψεων που προκύπτουν από την παραγωγή με σκοπό το κέρδος και όχι τις ανάγκες των λαών.

Αποκαλύπτεται έτσι μια ακόμη πλευρά της βαθιάς σήψης του καπιταλιστικού κόσμου, που μπροστά σε μια από τις σοβαρότερες πανδημίες στη σύγχρονη ιστορία της ανθρωπότητας, το κεφάλαιο «μυρίζεται» κέρδη και βρίσκει τρόπους να τα αυξήσει, σε βάρος των αναγκών του λαού, ακόμα και της ίδιας της ζωής του.

Παραπομπές:

1. https://www.nbcnews.com/think/opinion/biden-s-covid-vaccine-plan-helpful-here-s-what-s-ncna1254495

2. https://www.bbc.com/news/business-55170756

3. https://www.statnews.com/pharmalot/2020/05/28/who-voluntary-pool-patents-pfizer/

4. https://theconversation.com/covid-19-drug-and-vaccine-patents-are-putting-profit-before-people-149270

5. https://www.oxfam.org/en/press-releases/campaigners-warn-9-out-10-people-poor-countries-are-set-miss-out-covid-19-vaccine

6. https://launchandscalefaster.org/COVID-19

7. https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19-5-february-2021


Δ. Μ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ