Η συζήτηση για το «δικαίωμα να δουλεύουμε όσο περισσότερο θέλουμε», που επικαλούνται αισχρά τα αστικά επιτελεία μπροστά στο νομοσχέδιο για το 13ωρο, μας θύμισε μια πρόσφατη είδηση από την Αυστραλία: Σχολικό λεωφορείο που μετέφερε 28 παιδιά βγήκε από την πορεία του και ανατράπηκε, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί μια μαθήτρια. Λεπτομέρεια: Ο οδηγός του λεωφορείου ήταν 76 χρονών! Το όχημα (ένα από τα 30 του στόλου) ανήκει στον ιδιωτικό εκπαιδευτικό όμιλο «Christian College Geelong», που λειτουργεί συνολικά πέντε σχολεία με 900 μαθητές.

Στα πρώτα τους σχόλια, οι εκπρόσωποι των αρχών δήλωσαν ότι «θα αξιολογήσουμε (καταρχήν) την δεξιότητα του οδηγού να οδηγεί (...) θα τα εξετάσουμε όλα, από την κούραση μέχρι το ενδεχόμενο να υπήρχε επήρεια ουσιών ή αλκοόλ και οποιωνδήποτε άλλων παραγόντων από πίσω, ή ιατρικών λόγων», δίνοντας πάσα για να ανοίξει η συζήτηση περί «ατομικής ευθύνης» κ.τ.λ. Στα ρεπορτάζ ήταν εκκωφαντική η απουσία ερωτημάτων που εύλογα προκύπτουν: Γιατί η ασφαλής μετακίνηση μικρών παιδιών να εξαρτάται από έναν ηλικιωμένο εργαζόμενο που θα έπρεπε κανονικά να απολαμβάνει μια αξιοπρεπή σύνταξη;

Ανεξάρτητα από τα ακριβή αίτια του δυστυχήματος, η εργασία σε τόσο μεγάλη ηλικία δεν είναι καθόλου «ελεύθερη επιλογή» στην Αυστραλία, όπου περισσότεροι από 1 στους 5 συνταξιούχους (22,6%) ζουν σε συνθήκες φτώχειας. Μάλιστα, το ποσοστό αυτό σχεδόν διπλασιάστηκε μέσα σε μια δεκαετία! Ειδικότερα, τα στοιχεία δείχνουν ότι κάτω από το όριο της φτώχειας ζει το 25% των συνταξιούχων ιδιοκτητών σπιτιών που έχουν πάρει στεγαστικά δάνεια, ενώ οι ηλικιωμένοι άστεγοι αυξήθηκαν πάνω από 30% μεταξύ 2018 και 2024. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, δεν είναι να απορεί κανείς γιατί το 32% των Αυστραλών δηλώνουν πως το πιθανότερο είναι να δουλεύουν μετά τα 70 τους «για οικονομικούς λόγους»...

Πίσω στη χώρα μας, μόνο το τελευταίο δίμηνο ήταν απανωτές οι περιπτώσεις ανθρώπων που, ενώ θα έπρεπε να ζουν με αξιοπρέπεια ως συνταξιούχοι, συνέχιζαν να δουλεύουν και άφησαν την τελευταία τους πνοή στο μεροκάματο. Ενδεικτικά, ένας 60χρονος συνταξιούχος του ΝΑΤ στην Αττική σκοτώθηκε σε γιαπί - μάλιστα η εργοδοσία ενημέρωσε την οικογένειά του με ...SMS. Αλλος ένας 65χρονος οικοδόμος στο Ιλιον κατέληξε μέσα στον καύσωνα, ενώ δούλευε ως δημοτικός υπάλληλος σε εξωτερικές εργασίες. Ο συγκεκριμένος δούλευε Σάββατο για έκτη συνεχόμενη μέρα, σε μια βδομάδα που το υπουργείο Εργασίας είχε εκδώσει «συστάσεις» για παύση εξωτερικών εργασιών. Τέλος, ένας 64χρονος μάγειρας στην Κρήτη έπαθε ανακοπή ενώ δούλευε στην κουζίνα μεγάλου ξενοδοχείου στο Ηράκλειο.

Κι όμως: Από το κεφάλαιο, την κυβέρνηση και τα κόμματά του, παρουσιάζεται ως ...πρόοδος η επέκταση των διατάξεων που δίνουν το «δικαίωμα για δουλειά όσο περισσότερο θέλει ο καθένας», όπως παπαγαλίζουν προκλητικά οι υπερασπιστές του νέου τερατουργήματος. Και μαζί με τα νέα εργαλεία της διευθέτησης, για το τέντωμα του εργάσιμου χρόνου, «τρέχει» και η στρατηγική της «ενεργού γήρανσης», με πλήθος αντιδραστικών σχεδίων. Είναι χαρακτηριστική η έκθεση με την οποία η «Goldman Sachs» συστήνει πως «η καλύτερη λύση για το δημογραφικό βρίσκεται στην παράταση της ενεργού εργασιακής ζωής».

Σημειώνει μάλιστα πως «το γεγονός ότι όχι μόνο ζούμε περισσότερο, αλλά και επιβραδύνεται η διαδικασία γήρανσης καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής μας, εγείρει ένα σημαντικό οικονομικό ζήτημα». Ουσιαστικά, κράτος, εργοδοσία και οργανισμοί του κεφαλαίου ομολογούν ότι η αύξηση του προσδόκιμου ζωής λογαριάζεται ως κόστος, που πρέπει να φορτωθεί στις πλάτες του λαού, με αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, παράταση του εργάσιμου βίου και μετά τη σύνταξη, όπως και με άλλα μέτρα που επιβαρύνουν την υγεία και οδηγούν σε ακόμα πιο γρήγορη φθορά, κάνοντας «δώρον άδωρο» ακόμα και την επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής. Πάνω σ' αυτό το έδαφος, πριν από μερικές βδομάδες, η κυβέρνηση εμφάνισε ως κατόρθωμα τη «δυνατότητα» που δίνει σε άνεργους να δουλεύουν στο Δημόσιο μέχρι τα 74 χρόνια τους, προκειμένου να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα.

Δεν είναι παραλογισμός αυτό που απογειώνεται. Είναι οι νομοτέλειες του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, που επιβάλλουν ολοένα και μεγαλύτερο ξεζούμισμα των εργαζομένων, βάζοντας σε μεγάλο κίνδυνο την υγεία και τη ζωή τους για τα κέρδη των ομίλων. Το σύνθημα «τα κέρδη τους ή η ζωή μας» επιβεβαιώνεται περίτρανα στην περίπτωση της διευθέτησης του χρόνου εργασίας, της «ευελιξίας», της αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, με άμεσο ή πλάγιο τρόπο. Με το θηρίο του καπιταλιστικού κέρδους πρέπει να τα βάλουν οι εργαζόμενοι και να συγκρουστούν με το κεφάλαιο και τα κόμματά του για να βάλουν εμπόδια και να αποσπάσουν ανάσες, φέρνοντας στο προσκήνιο την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών, που προϋποθέτει την ανατροπή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.