«Μέσα στην "ιστορία" τούτη, ...αναβλύζει η διαφορά των δύο κόσμων που συγκρούονται στη Γιούρα: του κόσμου των δημίων και του κόσμου των ηρώων»
Το ηλιακό πειθαρχείο ή «Ελ Ταμπα» ήταν συρμάτινο κλουβί όπου οι βασανιστές έκλειναν επί μέρες, κάτω από τον καυτό ήλιο, τους κρατούμενους αγωνιστές |
Οσοι και όσες επιθυμούν να συμμετάσχουν, θα πρέπει να το δηλώσουν έγκαιρα στις αντίστοιχες Κομματικές Οργανώσεις και θα κρατηθεί σειρά προτεραιότητας. Επίσης, από τις Κομματικές Οργανώσεις θα γίνεται η ενημέρωση για όλες τις λεπτομέρειες του ταξιδιού.
Παρουσιάζουμε σήμερα μια έκδοση που αποτελεί ένα ξεχωριστό ντοκουμέντο στην Ιστορία του ΚΚΕ και του λαϊκού κινήματος. Αφορά τη Γυάρο ως φυλακή στα χρόνια 1947-1951. Θυμίζουμε ότι η Γυάρος λειτούργησε σε τρεις περιόδους: Ως φυλακή στα χρόνια 1947-1952 και 1955-1961, ως τόπος εξορίας στην περίοδο 1967-1974.
Το βιβλίο γράφτηκε από τους ίδιους τους κρατούμενους της Γυάρου, τα γεγονότα καταγράφηκαν σε χιλιάδες μικρά σημειώματα, τα οποία μεθοδικά συγκεντρώθηκαν κάτω από τη μύτη των χωροφυλάκων, καθαρογράφτηκαν πάλι σε πολύ μικρό μέγεθος με σκοπό να αποτελέσουν βιβλίο. Υπεύθυνοι της συγγραφής ήταν οι: Πάνος Μιχαηλίδης, Παρασκευάς Φουνταραδάκης και Κώστας Μαραγκουδάκης. Για την εικονογράφηση του βιβλίου έγιναν σχέδια από τους φυλακισμένους ζωγράφους, γνωστά μας είναι τα ονόματα του Ασαντούρ Μπαχαριάν και του Μιχάλη Κρύσαλη.
Η έκδοση του 1952 |
Το σύνολο του υλικού έβγαλε από τη Γυάρο ο κρατούμενος Κώστας Μαραγκουδάκης, κρυμμένο στον διπλό πάτο μιας βαλίτσας, και στάλθηκε παράνομα στην καθοδήγηση του Κόμματος που βρισκόταν στην πολιτική προσφυγιά, όπως και χιλιάδες μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Εκεί το υλικό τυπώθηκε σε βιβλίο από το εκδοτικό του Κόμματος, «Νέα Ελλάδα», το 1952. Μάλιστα, εκείνη η έκδοση είχε τη σήμανση «ματωμένη βίβλος Αρ. 2», καθώς είχε προηγηθεί τον Μάρτη 1949 και άλλη έκδοση στα Γαλλικά με τίτλο «Livre de sang» με υπομνήματα κρατουμένων, επιστολές μελλοθανάτων και άλλα ντοκουμέντα σε επιμέλεια του Πολ Ελιάρ και εικονογράφηση του Γιώργη Δήμου. Το βιβλίο «Γιούρα Ματωμένη Βίβλος» κυκλοφόρησε στα Ρώσικα και στα Ούγγρικα.
Αποτελεί μοναδικό ντοκουμέντο, καθώς αποτυπώνει τη συλλογική κομματική δουλειά σε σκληρές συνθήκες, το επίπεδο της οργάνωσης, περιφρούρησης, επαγρύπνησης και κομματικής πειθαρχίας. Η οργάνωση των κομμουνιστών αποτέλεσε στήριγμα για την αλύγιστη στάση στη φυλακή αλλά και οργανωτή της πάλης για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και για την κατάργηση της Γιούρας. Η πρώτη περίοδος λειτουργίας της Γιούρας έληξε το 1952, ως αποτέλεσμα της διεθνούς κινητοποίησης και κατακραυγής. Οσα είδαν το φως της δημοσιότητας με τις καταγγελίες των ίδιων των κρατουμένων όπως είναι και η «Ματωμένη Βίβλος», είχαν τη δικιά τους συμβολή.
Η επανέκδοση της «Σύγχρονης Εποχής» |
Η Γυάρος σήμαινε «Σταμάτημα της επαφής απ' όλο τον κόσμο. Ολοκληρωτική απομόνωση». Μέσα σε αυτές τις συνθήκες και κυρίως με τη χρήση βαριά οπλισμένης φρουράς, όλα μπορούν να συμβούν. Οι πιο εγκληματικές πράξεις που καταγράφονται στο βιβλίο αποτελούν όχι εξαιρέσεις αλλά κανόνα, σύστημα για να αποσπάσουν δηλώσεις μετανοίας, αποκήρυξης του ΚΚΕ.
Οπως αναφέρεται και στην έκδοση: «Μέσα στην "ιστορία" τούτη, όσο σύντομα κι αν είναι γραμμένη αναβλύζει η διαφορά των δύο κόσμων που συγκρούονται στη Γιούρα: του κόσμου των δημίων και του κόσμου των ηρώων».
Στην έκδοση καταγράφηκαν χαρακτηριστικά στοιχεία που δείχνουν όλο το εύρος των διώξεων, καθώς οι κρατούμενοι της Γυάρου προέρχονται απ' όλες τις φυλακές της Ελλάδας και έχουν πιαστεί σε διάφορα κύματα συλλήψεων. Χιλιάδες τέτοιες περιπτώσεις, δικασμένοι σε δίκες - παρωδίες, με ψευδομάρτυρες, βρέθηκαν στις φυλακές δικασμένοι ακόμα και σε θάνατο, από τα κακουργιοδικεία του 1945. Ακολούθησαν χιλιάδες συλλήψεις με το Γ' Ψήφισμα του 1946, με τον 509 του 1947, τον νόμο που έθετε εκτός νόμου το ΚΚΕ και άλλες λαϊκές οργανώσεις. Στο βιβλίο καταγράφονται ονομαστικά ακόμα και περιπτώσεις ανθρώπων που κρατούνταν δίχως τυπικά να έχουν κάποια ποινή. Χωρίς να τους έχουν απαγγελθεί έστω και άδικες κατηγορίες. Φυσικά, σε αυτές τις συνθήκες απομόνωσης δεν μπορούσαν να ασκήσουν ένδικα μέσα για την απελευθέρωσή τους. Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα διώξεων της αντιστασιακής δράσης από το 1945 ακόμα, που περιέχονται στο βιβλίο των κρατουμένων: Νταής Βασίλειος, Καρδιτσιώτης, τον Ιούλη '45 κατηγορείται ότι τον Μάη 1943 σκότωσε δύο Ιταλούς στρατιώτες. Μέτα την ανάκριση απολύθηκε, ξαναπιάνεται τον Αύγουστο 1945 για να δικαστεί τον Μάη '46. Οι μάρτυρες καταθέτουν ότι τα θύματα ήταν Ιταλοί κατακτητές, ο εισαγγελέας αντιτείνει υποκριτικά ότι «ήταν άνθρωποι». Οι ένορκοι δεν τον κρίνουν ένοχο. Ο εισαγγελέας κηρύττει την απόφαση πεπλανημένη. Ξανά γίνεται δίκη το '47, τρεις μάρτυρες καταθέτουν ότι τα θύματα ήταν Ιταλοί, τελικά το δικαστήριο αποφαίνεται ότι ήταν άγνωστοι Ελληνες, απόφαση: Δις ισόβια.
Φουρτουλάκης Μενέλαος, κατηγορείται για φόνο ενός Γερμανού στα Μέγαρα. Μάλιστα, για τον ίδιο φόνο κατηγορείται και άλλο πρόσωπο, το οποίο παραδέχεται τον φόνο, αλλά απαλλάσσεται και χαρακτηρίζεται «πραγματικός Ελλην πατριώτης». Ο Φουρτουλάκης παρά τις μαρτυρίες ότι δεν έχει σχέση με τον φόνο καταδικάζεται Ισόβια, ο εισαγγελέας δηλώνει ότι δεν έχει σημασία ποιος ήταν ο φονευθείς αλλά ποιοι είναι οι κατηγορούμενοι.
Ευθυμιάδης Αθανάσιος, απ' το Κιλκίς, κατηγορείται για τον φόνο ενός παπά. Στο δικαστήριο αποδεικνύεται ότι ο παπάς είναι ζωντανός. Τελικά τον καταδικάζουν σε 20 χρόνια φυλακή, φορτώνοντάς του πως δήθεν σκότωσε έναν άγνωστο ιεροκήρυκα.
Στο βιβλίο καταγράφονται φρικτοί βασανισμοί. Το βιβλίο καταγράφει χιλιάδες περιπτώσεις βασανισμών στη Γιούρα, αλλά και άλλους που είχαν προηγηθεί. Οι περισσότεροι μεταφέρθηκαν εκεί χιλιοβασανισμένοι ήδη. Διαβάζουμε:
«Με τα δεκάδες χιλιάδες εντάλματα που εκδόθηκαν ύστερ' απ' τη Βάρκιζα, άπειροι αγωνιστές της Αντίστασης αναγκάστηκαν να κρυφτούν. Πολλοί φύγαν απ' τα χωριά τους, τις συνοικίες τους, τις πόλεις τους. Ολοι σταμάτησαν τις δουλειές τους. Ταλαιπωρίες αυτοί - πείνα στα σπίτια τους. Ρημάχτηκαν τα χωράφια, κλείσαν τα μαγαζιά.
Επειτα η σύλληψη. Είναι περιστατικά που κάνουν να ριγεί κι ο πιο ψύχραιμος άνθρωπος: Τα μπλόκα, πολλές φορές ζώνουν το σπίτι λόχοι και τάγματα. Και θωρακισμένα ακόμα! Γινόταν ολόκληρη μάχη ως να πιαστεί ο ζητούμενος... Μετά η χωροφυλακή, η ΕΣΑ, η Ασφάλεια, η ελληνική Ασφάλεια, που ξεπέρασε σε όργιο κάθε Γκεστάπο...
Η "ανάκριση": Οι φάλαγγες, το περπάτημα, ολόγυμνοι μέσα στ' αγκάθια - χιλιόμετρα. Tο δέσιμο πίσω απ' αυτοκίνητα και το σούρσιμο. Το ξύλο με μαστίγια, κνούτα, σύρμα, κλομπς, τραπεζοπόδαρα, το κρέμασμα, το δέσιμο με σύρμα και σχοινιά. Οι "πενικιλίνες", οι τροχαλίες, οι ηλεκτρισμοί. Το βγάλσιμο των ματιών, το στρίψιμο των γεννητικών οργάνων... Νηστικοί μέρες, άγρυπνοι βδομάδες... Οι "αντιπαραστάσεις", οι "μάρτυρες", οι χαφιέδες, ό,τι πιο σιχαμένο παρουσίασε η σύγχρονη Ελλάδα. Η κάθε είδους πίεση για ν' αποκηρύξεις ό,τι πιστεύεις, την ίδια σου τη ζωή, να υποκύψεις, να γίνεις σκουλήκι».
Ολα καταγράφονται με ονόματα, επίθετα, ημερομηνίες. Ενα μόνο παράδειγμα:
Δανιήλ Αναστάσιος. Οντας στρατιώτης συνελήφθη τον Αύγουστο του 1946 και κλείστηκε στο Πειθαρχείο Χαΐδαρίου, που χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί για τα βασανιστήρια των αγωνιστών που επρόκειτο να εκτελέσουν. Βασανίστηκε άγρια μέχρι τα τέλη Οκτώβρη που πήγε για τακτική ανάκριση. Τη νύχτα τον πήγαιναν στο βουνό, έξω απ' το στρατόπεδο. Αφού τα πόδια του πρήζονταν απ' τη φάλαγγα, τον έβαζαν να πατά τ' αγκάθια με τα πόδια του λέγοντάς του «πάτα τα σταφύλια». Υστερα άρχιζε πάλι το βασανιστήριο κι αφού μάτωσε και πλήγιαζε το σώμα του άρχιζαν τον «οδοστρωτήρα». Δηλαδή κυλούσαν το γυμνό κορμί του πάνω στους αγκάθινους θάμνους ώσπου να ισοπεδωθούν.
Υστερα συνέχιζαν το ξύλο μ' όλα τα μέσα, βάρδιες - βάρδιες. Η βάρδια που ξεκουραζόταν κάπνιζε το τσιγάρο της και σβήναν τ' αποτσίγαρα στην πλάτη του και πάνω στα γεννητικά του όργανα, στη βάλανο. Τα βασανιστήρια συνεχίζονταν μετά, τη μέρα, μες στο στρατόπεδο. Επικεφαλής των βασανιστών ήταν ο επιλοχίας Στυλιανόπουλος των Ταγμάτων Ασφαλείας Εύβοιας. Επίσης ο δεκανέας Μπάρλας Σωτήριος, των Ταγμάτων Ασφαλείας Αργους, ο Σώκαρης Δημ. κ.ά. καθώς επίσης όργανα της Ασφάλειας Αθηνών.
Σε επόμενο δημοσίευμα ακολουθούν στοιχεία για τους άγριους βασανισμούς στη Γυάρο και την αντίσταση των κρατούμενων αγωνιστών.