Μια πραγματική παγίδα θανάτου για χιλιάδες εργαζόμενους είναι η ΒΙΠΕ Σίνδου στη Θεσσαλονίκη. Την Παρασκευή 11 Ιούλη εκδηλώθηκε φωτιά στην επιχείρηση ανακύκλωσης «Eco Recovery» και έκαιγε για ώρες, ενώ το απόγευμα της Δευτέρας 14 Ιούλη ξέσπασε νέα φωτιά, σε υπαίθριο χώρο εργοστασίου ανακύκλωσης στη ΒΙΠΕ Σίνδου, η οποία ελέγχθηκε το επόμενο πρωί.

Και οι δύο φωτιές ξέσπασαν σε εργάσιμες ώρες, με σοβαρό κίνδυνο επέκτασης σε παρακείμενες επιχειρήσεις, σε μια περιοχή με χιλιάδες εργαζόμενους, άναρχη τοποθέτηση βιομηχανιών, ακόμα και διυλιστηρίων των ΕΛΠΕ, το οδικό δίκτυο σε άσχημη κατάσταση, ενώ μέσα στις ζώνες επικινδυνότητας βρίσκονται οικισμοί, παιδικοί σταθμοί, σχολεία, πλήθος άλλων επιχειρήσεων με εκατοντάδες εργαζόμενους, Εθνικές Οδοί και άλλοι δρόμοι μεταφοράς.

Ξέσπασαν δε την ώρα που η Μητροπολιτική Επιτροπή της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ενέκρινε κατά πλειοψηφία τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την αδειοδότηση της επέκτασης της μονάδας του ομίλου του Μυτιληναίου, που βρίσκεται στη ΒΙΠΕ Σίνδου, σε απόσταση 35 μέτρων από το όριο του οικισμού, για την ανάκτηση χαλκού και ψευδάργυρου από βιομηχανικά απόβλητα, επιτρέποντας τη χρήση και βιομηχανικών αποβλήτων που έχουν χαρακτηριστεί επικίνδυνα.

Το μαύρο νέφος που «έπνιξε» την περιοχή ήταν ένα τοξικό «κοκτέιλ» με αιθάλη και πολυκυκλικούς υδρογονάνθρακες, διοξίνες, βαρέα μέταλλα, οξείδια του αζώτου.

Η αποπνικτική κατάσταση που επικρατούσε, με τις φλόγες να απειλούν τις γύρω επιχειρήσεις, και η πρακτική που εφάρμοσαν αδιακρίτως οι διάφορες εργοδοσίες, επιβεβαίωσαν όχι μόνο ότι δεν υπάρχει κανένα σχέδιο για την αντιμετώπιση τέτοιων συμβάντων, αλλά και ότι οι μηχανισμοί του κράτους και οι ελεγκτικοί φορείς είναι ανεπαρκείς να προστατεύσουν τη ζωή των εργαζομένων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σε κάποιες διπλανές επιχειρήσεις, παρά τον κίνδυνο της επέκτασης και της αποπνικτικής ατμόσφαιρας, οι εργαζόμενοι διατάχθηκαν από την εργοδοσία να μείνουν και να παλέψουν με τις φλόγες, δηλαδή να καταβρέχουν το υλικό ώστε να μην κινδυνεύσει να καεί. Πολλές δε επιχειρήσεις συνέχισαν κανονικά τη λειτουργία τους, μέχρι που παρενέβησαν τα σωματεία και ο βουλευτής του ΚΚΕ και διατάχθηκε η εκκένωσή τους.

Η Χριστίνα Αποστολίδου, γραμματέας του Σωματείου Ιδιωτικών Υπαλλήλων Θεσσαλονίκης, μιλώντας στον «Ριζοσπάστη» ανέφερε ότι οι δύο φωτιές που εκδηλώθηκαν σε σύντομο διάστημα και η επιμονή της εργοδοσίας να συνεχίσουν να εργάζονται κανονικά οι συνάδελφοι στις γύρω επιχειρήσεις, παρά τις επικίνδυνες συνθήκες που επικρατούσαν, «επιβεβαιώνουν ότι οι εργαζόμενοι είμαστε εκτεθειμένοι. Οτι τα κέρδη τους μπαίνουν πάνω από τις ζωές μας.

Δεν εμπιστευόμαστε την ασφάλειά μας, πόσο μάλλον τη ζωή μας, στα χέρια τους. Μόνο μέσα από την οργάνωση στο Σωματείο μας μπορούμε να νιώθουμε ασφαλείς! Γι' αυτό οργανωνόμαστε και διεκδικούμε:

Σε κάθε φωτιά να εκκενώνονται αμέσως όλες οι επιχειρήσεις τριγύρω, για να μην κινδυνεύσει κανένας εργαζόμενος. Να διασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας στο εργοστάσιο και η ασφαλής επιστροφή των εργαζομένων στις θέσεις εργασίας τους όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες. Να καταβληθούν κανονικά τα μεροκάματα που πιθανώς χάνονται λόγω αργίας της εταιρείας για την αποκατάσταση της λειτουργίας κ.λπ., και να μη χρεώνονται ως μέρες κανονικής άδειας. Να εξασφαλίζονται κατάλληλα ΜΑΠ για όλους τους εργαζόμενους. Να παίρνονται άμεσα μέτρα για τον έλεγχο και την πρόληψη εργατικών "ατυχημάτων", επαγγελματικών ασθενειών και της ρύπανσης του περιβάλλοντος».

Τις σοβαρές ευθύνες των κυβερνήσεων, του κράτους και των Περιφερειών, που χωροθετούν και δίνουν άδεια λειτουργίας σε βιομηχανίες δίπλα σε κατοικημένες περιοχές, και την ανάγκη να παρθούν άμεσα μέτρα για ολοκληρωμένο αντιμετώπισης ενός ΒΑΜΕ, με προστασία της ζωής και του εισοδήματος των εργαζομένων, ανέδειξαν οι Τομεακές Οργανώσεις Βιομηχανίας Κεντρικής Μακεδονίας και Δυτικής Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ.

Σε ανακοίνωσή τους τονίζουν ότι «ο απαράβατος νόμος των βιομηχάνων για μέγιστο κέρδος και η λογική κόστους - οφέλους οδηγούν σε εκπτώσεις στα μέτρα ασφαλείας, σε απουσία μέτρων πρόληψης και προστασίας απέναντι σε ατυχήματα, στην ανεπαρκή ενημέρωση και εκπαίδευση των εργαζομένων και των κατοίκων σε ενδεχόμενο ατυχήματος, στην ελλιπή συντήρηση του εξοπλισμού, στην πρόσληψη φτηνών - ανειδίκευτων εργαζομένων σε κρίσιμα πόστα, στην εντατικοποίηση της εργασίας, που οδηγεί σε πιο συχνά ατυχήματα, κ.λπ.

Την ίδια ώρα το κράτος κάνει πλάτες στους βιομηχάνους με την απουσία ουσιαστικού ελέγχου για την εφαρμογή της νομοθεσίας, αλλά και με τη διατήρηση κενών ώστε να μην εφαρμόζεται αυτή αποτελεσματικά. Είναι τόσο μικρός ο αριθμός των επιθεωρητών Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας και των επιθεωρητών Περιβάλλοντος, που για να γίνει έστω και μία απλή επίσκεψη για έλεγχο σε όλους τους χώρους απαιτούνται ολόκληρες δεκαετίες μέχρι να ολοκληρωθεί!

Οι επικίνδυνες συνθήκες ζωής της πόλης, η γύμνια των σχετικών υποδομών, οι απαράδεκτες ελλείψεις στη νομοθεσία, στην εκπαίδευση και την ενημέρωση των κατοίκων μπορούν και πρέπει να έρθουν στο προσκήνιο των διεκδικήσεων του εργατικού κινήματος».

Την επιλεκτική ανικανότητα του κράτους και την εγκληματική αδιαφορία των επιχειρηματιών ήρθε να επιβεβαιώσει ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης, ο οποίος σε σύσκεψη που συγκάλεσε με τους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στη συγκέντρωση, αποθήκευση και διαχείριση ανακυκλώσιμων και ογκωδών υλικών τούς κάλεσε να αναλάβουν τις ευθύνες τους, λέγοντας πως «δεν μπορούμε να επαφιόμαστε στην τύχη».

Κάλεσε τους επιχειρηματίες στον τομέα της ανακύκλωσης ειδικά κατά την καλοκαιρινή περίοδο να λαμβάνουν αυξημένα μέτρα πυροπροστασίας των εγκαταστάσεών τους, να έχουν 24ωρη φύλαξη και επιτήρηση των μονάδων, αλλά και εκπαίδευση του προσωπικού τους και του προσωπικού φύλαξης στην άμεση ενεργοποίηση των συστημάτων πυροπροστασίας σε περίπτωση εκδήλωσης εστίας φωτιάς.

Ο διοικητής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών ν. Θεσσαλονίκης υπογράμμισε την ιδιαίτερη σημασία που έχουν η διάκριση και ο διαχωρισμός των ανακυκλώσιμων υλικών, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία, αντί των τεράστιων σωρών, που συχνά λειτουργούν ως εστίες εκδήλωσης φωτιάς και δυσκολεύουν τις επιχειρήσεις κατάσβεσης.

Στη σύσκεψη αποφασίστηκε η οργάνωση προγράμματος ελέγχων από κλιμάκια της ΠΥ στις μονάδες διαχείρισης και ανακύκλωσης αποβλήτων, και ανάλογων ελέγχων από κλιμάκια της Πολιτικής Προστασίας και της Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.

Και, για άλλη μια φορά, αφέθηκε στους ίδιους τους επιχειρηματίες να διαμορφώσουν πλαίσιο πρόσθετων μέτρων πυροπροστασίας, όταν και τα βασικά θυσιάζονται στη λογική του κόστους.

Στηλιτεύοντας την επιλεκτική ανικανότητα του κρατικού μηχανισμού και της Περιφέρειας, που καμώνεται ότι θα παρθούν αυστηρά μέτρα, η «Λαϊκή Συσπείρωση» Κεντρικής Μακεδονίας τονίζει ότι οι εργαζόμενοι των μονάδων και οι κάτοικοι της περιοχής «μπορούν με τον αγώνα τους να επιβάλουν μέτρα για την προστασία της ζωής και της υγείας τους, με ευθύνη των βιομηχανικών επιχειρήσεων, του κράτους και της Περιφέρειας. Μπορούν να επιλέξουν τη σύγκρουση με την αντιλαϊκή πολιτική και τη στρατηγική στήριξης της κερδοφορίας του κεφαλαίου, για να ξεριζωθεί επιτέλους το βασικό εμπόδιο για την ολοκληρωμένη προστασία της ανθρώπινης ζωής και του περιβάλλοντος, που είναι τα κέρδη των λίγων. Και οι εκλεγμένοι με τα ψηφοδέλτια της "Λαϊκής Συσπείρωσης" στην Περιφέρεια και στους δήμους θα συμβάλουν με όλες τους τις δυνάμεις σε αυτήν την προσπάθεια».

Αποκαλυπτική ήταν και η περίπτωση της φωτιάς σε εργοστάσιο ανακύκλωσης στην Αμφιτρίτη Αλεξανδρούπολης την Κυριακή 13 Ιούλη. Οι πυκνοί μαύροι καπνοί είχαν σκεπάσει όλο τον ουρανό και είχε σταλεί μήνυμα που ζητούσε από τους κατοίκους - εξαιτίας των καπνών - να παραμείνουν σε εσωτερικούς χώρους, να κλείσουν πόρτες και παράθυρα.

Το Σωματείο Εμποροϋπαλλήλων - Ιδιωτικών Υπαλλήλων Περιοχής Αλεξανδρούπολης - Φερών - Σουφλίου «Η Ενότητα» παρενέβη άμεσα προκειμένου να μην τεθούν σε κίνδυνο η υγεία και η ασφάλεια των εργαζομένων (καθώς πέρα από την επιχείρηση ανακύκλωσης δουλεύουν σε κοντινή απόσταση εκατοντάδες εργάτες σε εργοτάξιο της μονάδας ηλεκτροπαραγωγής, σε παρακείμενη μονάδα πουλερικών, σε βιοτεχνίες και στη βιομηχανία τροφίμων στη ΒΙΠΕ) και συνολικά των κατοίκων της περιοχής λόγω των τοξικών νεφών.

Δύο μέρες μετά, πάνω στα αποκαΐδια, μέσα σε δυσμενείς συνθήκες, οι εργαζόμενοι της επιχείρησης εργάζονταν με μόνο μέτρο προστασίας μια απλή φαρμακευτική μάσκα, για να την επαναφέρουν στην «κανονικότητα».

Το Σωματείο έκανε παρέμβαση στην επιθεώρηση εργασίας, για να πάρει την απάντηση ότι «δεν προβλέπεται κάποιο μέτρο για διακοπή των εργασιών σε τέτοιες συνθήκες και η επιχείρηση μπορεί να λειτουργεί κανονικά».

Τελικά πραγματοποιήθηκε έλεγχος από την Επιθεώρηση Εργασίας ...την Παρασκευή, 3 μέρες μετά, εξαιτίας της υποστελέχωσης της υπηρεσίας, και ενώ οι εργαζόμενοι δούλευαν κανονικά.

Οπως είπε στον «Ριζοσπάστη» ο πρόεδρος του Σωματείου, Παντελής Τσάκος, «στον έλεγχο της Επιθεώρησης Εργασίας ήταν παρών ο γραμματέας του Σωματείου, Χρήστος Παπαδαμάκης, μέλος της διοίκησης του Εργατικού Κέντρου Εβρου. Ξεχωρίσαμε 3 ζητήματα:

Βάσει του νόμου είναι υποχρεωτική η χορήγηση των Μέσων Ατομικής Προστασίας από τον εργοδότη, αλλά δεν είναι υποχρεωτική η επιβολή χρήσης τους. Ρίχνοντας το μπαλάκι της ατομικής ευθύνης στον εργαζόμενο, του λένε να ισορροπήσει αυτός ανάμεσα στο να βγει η δουλειά - με την πίεση των χρονοδιαγραμμάτων - και στην ασφάλειά του, με αποτέλεσμα πολλές φορές η ασφάλεια να πηγαίνει "περίπατο" λόγω της εντατικοποίησης της εργασίας, που έχει γίνει κανονικότητα.

Για την περισυλλογή των καμένων υλικών ο νόμος δεν προβλέπει υποχρεωτικά να έρθουν εξειδικευμένα συνεργεία, με αποτέλεσμα οι ίδιοι οι εργαζόμενοι να καθαρίζουν τα αποκαΐδια, με ό,τι κίνδυνο συνεπάγεται αυτό, από τυχόν αναφλέξεις μέχρι εγκαύματα και αναπνευστικά προβλήματα.

Με την παρέμβαση στην Επιθεώρηση Εργασίας αποσπάσαμε τη δέσμευση να μη χρεωθεί κάποια άδεια τη Δευτέρα 14 Ιούλη, που οι εργαζόμενοι δεν δούλεψαν λόγω της κατάσβεσης, προτού υπάρξει καν σκέψη από τη μεριά της εργοδοσίας για κάτι διαφορετικό.

Για άλλη μια φορά αποδείχθηκε ότι βάζουν τα κέρδη τους πάνω από τις ζωές μας.

Καλούμε όλους τους εργαζόμενους στην ανακύκλωση να οργανωθούν στο Σωματείο, για να μην είναι απροστάτευτοι απέναντι στην αυθαιρεσία της εργοδοσίας.

Απαιτούμε να ελεγχθούν όλες οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις για μέτρα πυρασφάλειας».