Οταν τις μέρες του καύσωνα η θερμοκρασία διατηρείται σε υψηλά επίπεδα και τη νύχτα, τότε πιο πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν, απ' ό,τι αν δεν συνέβαινε αυτό. Πολύ περισσότερο όταν η νυχτερινή ζέστη συνεχίζεται επί μέρες. Τα επείγοντα περιστατικά και οι εισαγωγές στα νοσοκομεία αυξάνονται. Το ίδιο και οι πρόωρες γεννήσεις. Ο ύπνος των ανθρώπων και η ψυχική υγεία ταλαιπωρούνται. Η έλλειψη κλιματιστικού στο σπίτι ή ο σοβαρός περιορισμός στη χρήση του σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης της ακρίβειας του ηλεκτρικού ρεύματος που προκαλεί η καπιταλιστική αγορά με το Χρηματιστήριο Ενέργειας - ή και χωρίς αυτό - θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή και την υγεία των ανθρώπων. Το ίδιο και η αναγκαστική παραμονή στις θερμικές νησίδες των πόλεων και πάλι για οικονομικούς λόγους, αφού οι καλοκαιρινές διακοπές στη θάλασσα ή το βουνό έχουν γίνει άπιαστο όνειρο για μεγάλες μάζες ανθρώπων.

Τα τελευταία χρόνια οι νυχτερινές θερμοκρασίες αυξάνονται κατά μέσο όρο με διπλάσιο ρυθμό συγκριτικά με εκείνες της ημέρας, εξαιτίας αυξημένης νεφοκάλυψης και τις βραδινές ώρες. Τα σύννεφα εγκλωβίζουν τη θερμότητα και την ξαναστέλνουν πίσω στο έδαφος. Αν το σώμα δεν ψυχθεί επαρκώς τη νύχτα, η θερμοκρασία στο εσωτερικό του δεν μπορεί να επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα. Η επόμενη μέρα αρχίζει με ψηλότερη γραμμή βάσης εσωτερικής θερμοκρασίας. Γι' αυτό ο αριθμός των θανάτων αρχίζει να αυξάνεται περίπου 24 ώρες μετά την έναρξη των καυσώνων. Δεν είναι η στιγμιαία έκθεση στη ζέστη ο μεγαλύτερος κίνδυνος, αλλά η συσσώρευση θερμότητας στο σώμα κατά τη διάρκεια της ημέρας, που δεν μπορεί να την αποβάλει ούτε τη νύχτα. Αυτή η κατάσταση αρχίζει να επηρεάζει τα κύτταρα και τα όργανα.

Η εσωτερική θερμοκρασία του σώματος είναι πιο σημαντική από τη θερμοκρασία του δέρματος, καθώς στο εσωτερικό βρίσκονται όλα τα κρίσιμα όργανα. Η θερμότητα αποκαλείται και σιωπηλός δολοφόνος, επειδή οι άνθρωποι δεν έχουν καλή αντίληψη της αύξησης της εσωτερικής τους θερμοκρασίας, που πρέπει να διατηρείται περίπου μεταξύ 36,1 και 37,2 βαθμών Κελσίου, αν και ποικίλει από άνθρωπο σε άνθρωπο κατά τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου.

Το σώμα μας χρησιμοποιεί διάφορους τρόπους για να ψύχεται. Οταν κοκκινίζει το δέρμα από τη ζέστη είναι γιατί ο οργανισμός σπρώχνει αίμα στην επιφάνεια για να ψυχθεί. Οταν ιδρώνουμε, είναι ώστε ο ιδρώτας που εξατμίζεται να πάρει μαζί του και θερμότητα από το σώμα. Ομως αυτές οι διαδικασίες έχουν κάποια όρια. Η θερμορύθμιση ζορίζει την καρδιά, που πρέπει να λειτουργήσει πιο έντονα ώστε να αντλήσει το αίμα, και τα νεφρά μπορεί να πάθουν ζημιά από την αφυδάτωση.

Ερευνες μεγάλης έκτασης σε παγκόσμια κλίμακα, από τα δισεκατομμύρια μετρήσεων που δίνουν ηθελημένα ή άθελα στις εταιρείες όσοι φορούν ρολόγια ή άλλους μηχανισμούς καταγραφής των ζωτικών χαρακτηριστικών τους, δείχνουν πως η αύξηση της θερμοκρασίας δυσκολεύει τον ύπνο των ανθρώπων. Αργεί να τους πάρει ο ύπνος και ξυπνάνε πιο νωρίς απ' ό,τι συνήθως, με αποτέλεσμα να κοιμούνται λιγότερο από το απαραίτητο των 7 ωρών. Οσο αυξάνονται οι θερμές νύχτες, τόσο χειροτερεύει ο ύπνος. Ο ελλιπής και μη ποιοτικός ύπνος βλάπτει το ανοσοποιητικό, ενώ έχει συσχετιστεί ακόμη και με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και Αλτσχάιμερ. Συνδέεται και με χειροτέρευση της ψυχικής υγείας. Τα ψυχολογικά προβλήματα που προκαλούν οι αυξημένες θερμοκρασίες περιλαμβάνουν και αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας. Οσο περισσότερο διαρκούν οι υψηλές θερμοκρασίες, τόσο πιο έντονες γίνονται οι ψυχολογικές επιπτώσεις.

Προφανώς, τα προβλήματα από τις υψηλές θερμοκρασίες εντείνονται από τη φτώχεια, τη μεγάλη ηλικία και άλλους κοινωνικούς παράγοντες. Οι ηλικιωμένοι είναι πιο πιθανό να έχουν υποκείμενα καρδιαγγειακά προβλήματα, διαβήτη ή ασθένειες του αναπνευστικού, που τους κάνουν πιο ευάλωτους στη ζέστη. Φάρμακα, όπως αυτά για το Πάρκινσον και οι βήτα εμποδιστές, που χρησιμοποιούνται για την υπέρταση, μειώνουν την ικανότητα του οργανισμού για θερμορύθμιση.

Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα για όσους ζουν σε περιοχές με υψηλή υγρασία, καθώς σε αυτές η δυνατότητα εξάτμισης του ιδρώτα είναι μικρότερη. Αλλά και οι πολύ ξηρές περιοχές μπορούν να οδηγήσουν σε αφυδάτωση πριν το καταλάβει κανείς.

Οσο διαρκεί ο αγώνας για να αλλάξει ο κόσμος και ο άνθρωπος και η ευημερία του να αντικαταστήσουν το κέρδος ως κίνητρο της παραγωγής, χρειάζεται όσοι δεν ζουν σε δροσερά σπίτια να ξέρουν και να εφαρμόζουν μερικά μέτρα αντιμετώπισης των καυσώνων και ιδίως εκείνων με αλλεπάλληλες θερμές νύχτες. Τα ποδόλουτρα και η βύθιση των χεριών σε δροσερό - όχι παγωμένο - νερό πυροδοτούν μια απόκριση ειδικού τύπου αιμοφόρων αγγείων, που απελευθερώνουν θερμότητα στην επιφάνεια, απ' όπου μπορεί να αφαιρεθεί γρήγορα. Μετά από μια μέρα σκληρής χειρωνακτικής δουλειάς, ένα δροσερό ντους είναι πολύ καλύτερο από μια κρύα μπύρα ή ένα σακχαρούχο αναψυκτικό, για το κατέβασμα της θερμοκρασίας του σώματος. Η καλή ενυδάτωση μπορεί να προστατεύσει από τη θερμοπληξία και τη βλάβη στους νεφρούς. Κι αν υπάρχει δυνατότητα ψύξης ενός μόνο δωματίου, προτιμότερο να είναι το υπνοδωμάτιο.