Σάββατο 23 Νοέμβρη 2024 - Κυριακή 24 Νοέμβρη 2024
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 29
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Μνημονεύοντας την Βάσω Κατράκη

«Μάννα (Θε μου και τι γίνηκαν της γης οι αντρειωμένοι)», «Κηδεία, «Μπλόκο», «Πείνα», «Το Συσσίτιο», «Διαδήλωση», «Απελευθέρωση». Πρόκειται για εφτά χαρακτικά σε όρθιο ξύλο που η Βάσω Κατράκη είχε χαράξει από τον καιρό της Αντίστασης και αποφάσισε να τυπώσει σε 100 αριθμημένα αντίτυπα το 1977, για να τα χαρίσει στην κίνηση «Η Γυναίκα στην Αντίσταση», της οποίας ήταν ιδρυτικό μέλος. Τα επτά όρθια ξύλα τυπώθηκαν σε ειδικό χειροποίητο χαρτί ξυλογραφίας, υπογράφηκαν και ονοματίστηκαν από την Βάσω Κατράκη και σφραγίστηκαν, με πρωτοβουλία της, με τη χαρακτηριστική κόκκινη σφραγίδα.

Αυτά τα 7 έργα της σπουδαίας χαράκτριας Βάσως Κατράκη προσφέρθηκαν στο ΚΚΕ από την κόρη της, Μαριάννα. Οπως η ίδια είπε, δεν μπορούσε αυτά τα έργα να μην τα έχει το Κόμμα.

Εκτίθενται στη μικρή εικαστική έκθεση, με έργα που αναφέρονται στη δεκαετία 1940 - 1950, που έχει στηθεί στο φουαγιέ της Αίθουσας Συνεδρίων, στον Περισσό για το Επιστημονικό Συνέδριο που διοργανώνει η ΚΕ του ΚΚΕ, στις 21 και 22 Δεκέμβρη.

***

«Δεν θέλω παρά να εκφράσω την αγάπη και τον ενθουσιασμό μου προς τη ζωή. Κάθε στιγμή που μου ανήκει δεν θα ήθελα να είναι παρά ένας χαιρετισμός προς αυτήν. Να εκφράσω την αγάπη μου προς τον άνθρωπο και τη δικιά του ζωή, με τις χαρές, τα βάσανα και τον μόχθο της. Προσπαθώ να εκφραστώ με τον πιο σαφή τρόπο. Αυτό το κάνω γιατί έτσι νιώθω. Με ενδιαφέρει να 'ρθω σε όσο γίνεται πληρέστερη επικοινωνία με τους ανθρώπους, να μιλήσω με τη γλώσσα τους. Αυτό είναι η πιο μεγάλη καταξίωση ενός καλλιτέχνη. Δεν διαλέγω ορισμένα θέματα, μα βιώματα. Και αυτά μπορεί να έρχονται είτε από τη χώρα που ζεις είτε απέξω, φτάνει να είναι ανθρώπινα».

Μπλόκο
Μπλόκο
Αυτή ήταν η Βάσω Κατράκη (1914 - 1988), η γυναίκα που λάμπρυνε την ελληνική χαρακτική, υπηρετώντας την με αφοσίωση και γνώση, η οποία ήταν και παραμένει μια από τις σπουδαιότερες δημιουργούς του 20ού αιώνα στην παγκόσμια χαρακτική.

Η ζωή και η τέχνη της βρίσκονταν σε άμεση αλληλεξάρτηση. Σε όλη της τη δημιουργική πορεία, από τις αρχές του '40 έως και τα μέσα της δεκαετίας του 1980, καταπιάνεται με τα «μεγάλα, τα θεμελιώδη θέματα της ζωής». Από τα πρώτα σπουδαστικά της έργα μέχρι τις μετέπειτα μνημειακές της προτάσεις, η πρόσληψη και η απόδοση της ανθρώπινης μορφής είναι η κυρίαρχη αισθητική - θεματική επιλογή της δουλειάς της, στην οποία η ενδελεχής μελέτη και ο διάλογος με την ελληνική τέχνη παίζουν πρωταρχικό ρόλο.

***

Η Βάσω Κατράκη γεννήθηκε το 1914, στο Αιτωλικό. Από τα πρώτα νεανικά της βήματα αγάπησε και εξιστόρησε στα χαρακτικά της τη «ρέμπελη ζωή των ψαράδων», την ομορφιά της πατρίδας της, του Αιτωλικού, τον μόχθο του ψαρά, τις πελάδες, τη δύσκολη ζωή της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου.

Το 1936 γράφτηκε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου σπούδασε με καθηγητές τον Κωνσταντίνο Παρθένη στη Ζωγραφική και τον Γιάννη Κεφαλληνό στη Χαρακτική. Η Κατοχή τη βρήκε φοιτήτρια.

Ηταν από τους πρώτους ζωγράφους - χαράκτες που πήραν θέση, που έβαλαν τα κοπίδια και τα καλέμια τους στην υπηρεσία της Αντίστασης. Με τις μικρές ξυλογραφίες της εξιστόρησε τη ζωή της Κατοχής, τα βασανιστήρια, τον πόνο, τον αγώνα, την ελπίδα. Κάλεσε σε αντίσταση μέσα από τις εκδόσεις του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ. Ηταν η αφίσα της που κυκλοφόρησε μόλις ξέσπασε ο ιταλοελληνικός πόλεμος και καλούσε την κάθε γυναίκα να πλέξει για να ζεστάνει τον φαντάρο αδελφό - γιο - σύντροφο. Η αφίσα της επιλέχτηκε από τον δάσκαλό της και σπουδαίο χαράκτη και άνθρωπο Γιάννη Κεφαλληνό να τυπωθεί σε χιλιάδες αντίτυπα - μαζί με τις αφίσες του Α. Τάσσου και του Κ. Γραμματόπουλου - για να εμψυχώνει τον λαό. «Κάναμε αντίσταση με τα πινέλα και τα καλέμια», έλεγε περιγράφοντας εκείνα τα χρόνια. Ηταν αυτά τα χρόνια, στα οποία διαμορφώθηκε η τέχνη της, επηρεάστηκε το έργο της και η προσωπικότητά της. «Η Κατοχή με έκανε χαράκτρια», έλεγε η ίδια.

Απελευθέρωση
Απελευθέρωση
Και αυτήν την επιλογή της, να στηρίξει με το έργο της τον αγώνα για μια δίκαιη ζωή, τη βάδισε έως το τέλος: Από τη σκληρή δουλειά της αρχικά στο ξύλο και μετά στον ψαμμίτη λίθο, που της «άνοιξε τον δρόμο για τα μεγάλα σχήματα και στη βαθιά κι ελεύθερη χειρονομία...», για να μας χαρίζει μεγάλα ηρωικά τυπώματα που την έκαναν γνωστή παγκόσμια, έως τα ζωγραφιστά βότσαλα της εξορίας, της εξορίας που βίωσε δημιουργώντας... Η Κατράκη εξορίστηκε στη Γυάρο. Η δύναμη της τέχνης της της έδωσε παρηγοριά και διέξοδο, ζωγραφίζοντας με μαρκαδόρο τα βότσαλα που έβρισκε στο ξερονήσι, μοιράζοντάς τα στους συγκρατούμενούς της και άλλα αφιέρωνε και έστελνε στην οικογένειά της. Ηταν το δικό της μέσο επικοινωνίας.

Συνέχισε μέχρι τον θάνατό της το 1988 το μεγάλο δημιουργικό της έργο που αναγνωρίστηκε παγκόσμια, με κέντρο του τον αγώνα του λαού για την ειρήνη, την κοινωνική ισότητα και δικαιοσύνη...


Μάννα
Μάννα

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ