Μετά τα Συνέδρια για τους Ρίτσο, Βάρναλη, Μπρεχτ, Χικμέτ και όπως είχε προαναγγελθεί στη λήξη του προηγούμενου Συνεδρίου που αφορούσε τη συνάντηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με το εργατικό κίνημα και την κομμουνιστική ιδεολογία από το 1880 μέχρι το 1940, το 6ο Συνέδριο θα έχει θέμα «"Η λογοτεχνία στα χρόνια της θύελλας" - Για τη συνάντηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με το έπος της ΕΑΜικής Αντίστασης και του ΔΣΕ (1940 - 1950)».

Με μονογραφίες για σπουδαίους λογοτέχνες της περιόδου, θεματικές για επίμαχα ζητήματα και με τη συμμετοχή πλήθους εκλεκτών εισηγητών, πανεπιστημιακών, ερευνητών, διδακτόρων, λογοτεχνών, ιστορικών, πιστεύουμε ότι το Συνέδριο θα είναι απαραίτητο βοήθημα για τους μελετητές της νεοελληνικής λογοτεχνίας, καθώς θα εξετάζει το θέμα του από την αντίθετη της «καθιερωμένης» πλευρά, αυτή του βασικού οργανωτή, καθοδηγητή και αιμοδότη του κινήματος της περιόδου, που είναι το ΚΚΕ.

Μπροστά στο Συνέδριο θα ξεδιπλωθεί και ένα πλούσιο πρόγραμμα πολιτιστικών εκδηλώσεων ξεκινώντας από την ερχόμενη Δευτέρα, 14 Οκτώβρη, με τη θεατρική παράσταση «Τα μαγικά βουνά», στις 20.00, στην Αίθουσα Συνεδρίων του ΚΚΕ, από την ομάδα Elephas Tiliensis.

Θα ακολουθήσει, την Παρασκευή 22 Νοέμβρη, στον Περισσό, συναυλία με μελοποιημένη ποίηση του Κώστα Βάρναλη, ένα μουσικό - αφηγηματικό αφιέρωμα το οποίο θα μας «ταξιδέψει» σε στιγμές της ζωής και της τέχνης του μεγάλου κομμουνιστή δημιουργού, που αυτόν τον χρόνο συμπληρώνονται 140 χρόνια από τη γέννησή του, 50 από τον θάνατό του και 65 από τη βράβευσή του με το βραβείο Λένιν.

Το Σάββατο 14 Δεκέμβρη, στον Περισσό θα πραγματοποιηθεί συναυλία με τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, με τίτλο «Ο Μάνος Χατζιδάκις και τα χρόνια της θύελλας (1940 - 1950)». Μια επιλογή με τραγούδια που είτε έγραψε τη δεκαετία του '40, είτε έγραψε αργότερα αλλά έχουν σαφείς αναφορές στην προαναφερθείσα δεκαετία.

Τραγουδούν ο Βασίλης Γισδάκης, ο Μανώλης Μητσιάς, η Νατάσσα Μποφίλιου και η Μαρία Φαραντούρη. Με την Sinfonietta Αθηνών υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Αραβίδη.

Προσκλήσεις για όλες τις εκδηλώσεις διατίθενται από τις Οργανώσεις της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ.

1944: Δημιουργείται ο θίασος της «Λαϊκής Σκηνής», με ηθοποιούς αντάρτες και αντάρτισσες της 8ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ. Ιδρυτής και εμψυχωτής του θιάσου ήταν ο λογοτέχνης Γιώργος Κοτζιούλας. Ο Κοτζιούλας, ως αντάρτης στη Μεραρχία, μετά από παρότρυνση των συναγωνιστών του ξεκίνησε να γράφει μονόπρακτα έργα με σκοπό την ψυχαγωγία και τη διαφώτιση τόσο των ανταρτών όσο και των κατοίκων των χωριών, και γρήγορα αντιλήφθηκε την ανάγκη δημιουργίας μόνιμου θιάσου, όπως και έγινε.

2024: Το θέατρο στην Αίθουσα Συνεδρίων στον Περισσό θα «μεταμορφωθεί» σε μια ορεινή πλαγιά στο Βουργαρέλι της Πίνδου, εκεί όπου πρωτοπαίχτηκαν τα έργα. Ο σημερινός θεατής συναντάται με το θέατρο του βουνού...

Με αφορμή την παράσταση «Τα Μαγικά Βουνά», που πρωτοπαίχτηκε πέρσι με μεγάλη επιτυχία στο «Θέατρο του Νέου Κόσμου» και θα παρουσιαστεί την ερχόμενη Δευτέρα, στον Περισσό, ο «Ριζοσπάστης» συζητά με τον Δημήτρη Αγαρτζίδη και την Δέσποινα Αναστάσογλου, που υπογράφουν τη σκηνοθεσία και τη δραματουργία, ενώ πρωταγωνιστούν και στην παράσταση.

-- 80 χρόνια μετά, το «Θέατρο του Βουνού» ζωντανεύει στη σκηνή. Γιατί; Τι ήταν αυτό που σας κέντρισε την προσοχή και πώς δουλέψατε;

Με τα κείμενα του Γιώργου Κοτζιούλα ήρθαμε σε επαφή στα πλαίσια του μαθήματος «Ζητήματα νεοελληνικού θεάτρου» του μεταπτυχιακού Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ με διδάσκουσες τις κ. Αλεξία Αλτουβά, Κατερίνα Καρρά και διδάσκοντα τον κ. Παναγιώτη Μιχαλόπουλο. Στο πλαίσιο των μαθημάτων, μελετήσαμε τον τρόπο με τον οποίο η Ιστορία αποτυπώθηκε στο νέο ελληνικό θέατρο. Καθώς το μάθημα χωριζόταν σε χρονολογικές περιόδους, με τον κ. Μιχαλόπουλο ασχοληθήκαμε με την περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφυλίου, όπου κατατάσσεται το συγγραφικό έργο του Κοτζιούλα. Ηταν για εμάς μια σημαντική στιγμή, καθώς μια προσωπική και καλλιτεχνική αναζήτηση συνάντησε τον κόπο του σύγχρονου θεάτρου να συνομιλήσει με την Ιστορία με στόχο να ενημερώσει, να πληροφορήσει, να αφυπνίσει τον λαό. Ο στόχος κάθε δημιουργού είναι διαφορετικός, άλλοτε να διασκεδάσει, να ενημερώσει, να προπαγανδίσει ή να αφυπνίσει.

Αν κοιτάξει κανείς τα ιστορικά θεατρικά έργα, εκ πρώτης όψης ενδέχεται να μείνει στην παλαιότητα, την ξεπερασμένη γλώσσα, τον μελοδραματισμό ή κάποιες ενδεχόμενες ατεχνίες. Πίσω από αυτό όμως βρίσκεται μια πηγαία ανάγκη για τέχνη μέσα στους σκοτεινούς καιρούς που η Ιστορία επιφυλάσσει. Στο κείμενο του Γιώργου Κοτζιούλα συγκεκριμένα μας ενέπνευσαν πολλά. Σίγουρα η ιστορική περίοδος, η αντίσταση στα βουνά κατά των κατακτητών και μετά ο Εμφύλιος. Κυρίως όμως εκεί που σταθήκαμε είναι η ανάγκη για θέατρο. Η ανάγκη του δημιουργού να προσφέρει μέσω της τέχνης ανακούφιση, ελπίδα, μόρφωση. Μας συγκίνησε το λαϊκό θέατρο που δημιουργήθηκε στα βουνά από τον Κοτζιούλα και την VIII Μεραρχία του ΕΛΑΣ, το οποίο είχε πολλές ιδιαιτερότητες, που δεν έχουμε συναντήσει έως τώρα στο ελληνικό θέατρο. Δημιουργήθηκε από τον λαό για τον λαό. Δηλαδή οι αντάρτες και οι αντάρτισσες έπαιζαν για τους άλλους συμπολεμιστές και συμπολεμίστριες και για τον φτωχό λαό της Ηπείρου.

Για τα «Μαγικά Βουνά» δουλέψαμε με κείμενα από το ημερολόγιο του Κοτζιούλα, που καταγράφει την πορεία της VIII Μεραρχίας, και τα μονόπρακτα «Ξύπνα Ραγιά» και «Δασικός». Επιπλέον, υπάρχουν σκηνές που έχουν γραφτεί από τους συνεργάτες μας ηθοποιούς Μαρκέλλα Γιαννάτου, Βίκυ Κατσίκα και Αρη Λάσκο. Τα ημερολόγια καταγράφουν την καθημερινότητα του Θιάσου, ημερολόγια προβών με τα ευτράπελα, τις δυσκολίες, τις προκλήσεις της ζωής του αντάρτικου, τα οργανωτικά προβλήματα.

-- Μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία (έρευνα, πρόβες, παράσταση) τι είναι αυτό που τελικά ξεχωρίζει το «Θέατρο του Βουνού»; Σε ποια συμπεράσματα καταλήξατε;

-- Το «Θέατρο του βουνού» παίρνει για εμάς ποιητικές διαστάσεις. Είναι η χειρωνακτική ποίηση των ανθρώπων που διψούν για μια καλύτερη ζωή. Που αγωνίζονται όπως έλεγαν στο αντάρτικο όχι μόνο για να διώξουν τον ξένο κατακτητή, αλλά να αλλάξουν την τύχη τους. Το «Θέατρο του Βουνού» είναι τα χειροποίητα σκιτσάκια που συμπλέκουν το '21 με τα προβλήματα της ζωή της υπαίθρου, ένας πρόδρομος του θεάτρου της κοινότητας, καθώς παρουσιάζει στην κοινότητα τα προβλήματά της προκειμένου να τα αναγνωρίσει και να αναζητήσει λύσεις: Η φτώχεια, η έλλειψη μόρφωσης, η απομόνωση, ο φόβος. Καταλήγουμε ότι το πολιτικό θέατρο χρειάζεται μελέτη, διερεύνηση, μια νέα οπτική, καθώς η ανάγκη να υπάρχει είναι μεγάλη στη δύσκολη ιστορική συγκυρία.

-- Φέτος αναμετριέστε με ένα άλλο κοινό και με μια άλλη στιγμή της σύγχρονης Ιστορίας μας. «Τα Γενέθλια» της Ζωρζ Σαρή για την Παιδική Σκηνή του Εθνικού... Τι θα δούμε;

-- Χαιρόμαστε πολύ για αυτήν την ερώτηση και ευχαριστούμε που διακρίνετε τη σύνδεση. Για εμάς είναι άμεσα συνδεδεμένα τα δύο αυτά έργα ως προς τα υλικά και την πρόθεση των δημιουργών τους. Ο Κοτζιούλας θέλει να εμψυχώσει, να προσφέρει στον πολύπαθο λαό της Ηπείρου ελπίδα, διασκέδαση, μόρφωση, θέλει να ξεσηκώσει τον φοβισμένο λαό, να τον παρακινήσει να μπει στο αντάρτικο, να ξεσηκωθεί. Η Σαρή κάποια χρόνια αργότερα ξεκινά ένα συγγραφικό παιχνίδι μέσα στη δικτατορία, για να διασκεδάσει τα παιδιά της με τον «Θησαυρό της Βαγίας» που γνωρίζει στα παιδιά την Ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και έπειτα έρχονται «Τα γενέθλια», όπου αφηγείται τα επτά χρόνια της δικτατορίας μέσα από τα μάτια ενός οχτάχρονου κοριτσιού. Δύσκολα θέματα και τα δύο, τραύματα της σύγχρονης Ιστορίας. Η πρόταση για το συγγραφικό έργο της Σαρή και το έργο έγινε με την παρότρυνση και τη βοήθεια της υπεύθυνης της παιδικής σκηνής Μαρίας Μαγκανάρη και ήρθε ως φυσική προέκταση των «Μαγικών Βουνών».

Οι επτά ηθοποιοί της παράστασης δημιουργούν το σύμπαν των «Γενεθλίων», παίζοντας ζωντανά μουσική, δημιουργώντας χώρους με το έντονα εικαστικό σκηνικό της Μαγδαληνής Αυγερινού, έντονα χρωματισμένες ζωγραφιές σαν να βλέπουμε το συνειδητό και ασυνείδητο της Αννας, του μικρού κοριτσιού που ζει στη δικτατορία. Προσπαθούμε να κινηθούμε μακριά από τον διδακτισμό και να εστιάσουμε πώς ένα παιδί βιώνει τη ματαίωση των γενεθλίων του λόγω του πραξικοπήματος και την προσπάθεια που καταβάλλει, για να καταλάβει τι συμβαίνει και πώς να αντιδράσει σε αυτό. Είναι μια άλλη αντίσταση που δημιουργείται μέσα στην παιδική φαντασία και σιγά - σιγά στην καθημερινότητά του.