Τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα παιδιά που φοιτούν στα ΕΕΕΕΚ και την επιτακτική ανάγκη για την ανέγερση τουλάχιστον 6 σύγχρονων σχολείων, ώστε να πάψουν να λειτουργούν σε ακατάλληλα κτίρια - αποθήκες ψυχών, την ίδρυση επιπλέον δύο, γιατί οι ανάγκες έχουν αυξηθεί αλλά και την πρόσληψη του απαραίτητου προσωπικού, αναδεικνύει το Συντονιστικό των Εργαστηρίων Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΕΕΚ), που αποτελείται από τα ΔΣ των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων των ΕΕΕΕΚ της Θεσσαλονίκης.

Τα ΕΕΕΕΚ της Θεσσαλονίκης, στην πλειοψηφία τους, δηλαδή τα 6 από τα 7, στεγάζονται σε παντελώς ακατάλληλα, ανθυγιεινά και επικίνδυνα κτίρια - αποθήκες που περισσότερο μοιάζουν σε κάτι «ανάμεσα σε φυλακή και ίδρυμα» παρά σε σχολείο. Μόνο ένα, το 1ο ΕΕΕΕΚ Θεσσαλονίκης λειτουργεί με μερικές προδιαγραφές, αλλά και αυτό αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα.

Στα περισσότερα κτίρια υπάρχουν προβλήματα ασφάλειας, στατικότητας και πυρασφάλειας. Δεν υπάρχουν έξοδοι κινδύνου. Υπάρχουν σχολεία στα οποία οι μαθητές σε αμαξίδια ή με κινητικά προβλήματα δεν έχουν καν πρόσβαση σε όλους τους εκπαιδευτικούς χώρους, ενώ δεν υπάρχουν αρκετές και ειδικά προσαρμοσμένες τουαλέτες.

Μαθητές και εκπαιδευτικοί στοιβάζονται σε καταστήματα πολυκατοικίας χωρίς αυλή (ΕΕΕΕΚ Κορδελιού), σε πολυώροφα κτίρια χωρίς ασανσέρ (ΕΕΕΕΚ Θέρμης), σε πρώην βιομηχανικούς χώρους όπου έχουν εμφανιστεί κατά καιρούς τρωκτικά (2ο ΕΕΕΕΚ Πυλαίας). Λείπουν χώροι διδασκαλίας, οι υπάρχουσες αίθουσες είναι ασφυκτικά μικρές, λείπουν χώροι εργαστηρίων, λείπουν αυλές.

Γι΄ αυτούς τους ακατάλληλους χώρους καταβάλλονται δυσανάλογα μεγάλα ενοίκια όπως στην περίπτωση του ΕΕΕΕΚ Πυλαίας - Χορτιάτη, που καταβάλλονται 18.000 ευρώ το μήνα.

Τα περισσότερα σχολεία είναι υπερπλήρη. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του ΕΕΕΚ Παύλου Μελά που οι προδιαγραφές του είναι για 65 παιδιά το μέγιστο και φοιτούν 92.

Και η πρόσβαση των μαθητών στα Ειδικά Σχολεία είναι μεγάλη ταλαιπωρία. Πολλά παιδιά περνούν απίστευτο χρόνο μέσα στα λεωφορεία που τα μεταφέρουν από τις 6 το πρωί, για να πάρουν τον δρόμο της επιστροφής το αργότερο στη 1.15 μ.μ.

Κραυγαλέα είναι η περίπτωση του ΕΕΕΕΚ Κορδελιού. Ιδρύθηκε το 2002 προορισμένο να στεγάσει 10 μαθητές και ο χώρος όπου εγκαταστάθηκε (μισθωμένος σε πολυκατοικία) θεωρήθηκε προσωρινή λύση. Σήμερα φοιτούν 36 μαθητές με διάφορες αναπηρίες και αναμένεται να δεχθεί ακόμα 6-8. Το σχολείο αποτελείται από δύο ισόγειους χώρους που καταλαμβάνουν 220 τ.μ. και ημιώροφο 95 τ.μ., ενώ με βάση τις προδιαγραφές του υπουργείου Παιδείας προβλέπονται 900 τ.μ. Το ισόγειο και ο ημιώροφος συνδέονται με στενή και απότομη σκάλα, ακατάλληλη για πρόσβαση ΑμεΑ. Ετσι, για τη διδασκαλία χρησιμοποιούνται μόνο οι ισόγειοι χώροι. Σ' αυτούς λειτουργούν 6 αίθουσες διδασκαλίας για 12 τμήματα, ένα μικρό γυμναστήριο και ένας διάδρομος όπου «προαυλίζονται» οι μαθητές. Το εργαστήριο κηπουρικής με ένα μικροσκοπικό θερμοκήπιο βρίσκονται στον διάδρομο στην είσοδο του σχολείου. Τα εργαστηριακά μαθήματα χειροτεχνίας γίνονται σε αίθουσα διδασκαλίας. Στον χώρο υπάρχουν δύο τουαλέτες εμβαδού 3 τ.μ. η καθεμία, ακατάλληλες για άτομα με κινητική αναπηρία. Αυτά τα παιδιά, όταν προκύπτει ανάγκη, εξυπηρετούνται πάνω σε στρωματάκι, που τοποθετείται στον διάδρομο που οδηγεί από το γυμναστήριο στην έξοδο κινδύνου και έχει πλάτος ένα μέτρο...

«Υπάρχουν 29 άτομα προσωπικό που καθημερινά τρέχουν για να είναι τα παιδιά μας καλά. Το πατάρι του σχολείου και η μεταλλική ράμπα κρίθηκαν ακατάλληλα. Εχουμε ένα γυμναστήριο, όπου γίνονται όλες οι θεραπείες των παιδιών. Κάνουμε τον σταυρό μας καθημερινά για να μη συμβεί κάποιο ατύχημα στα παιδιά μας», είπε η Παρασκευή Τσιφλικιώτη, πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων στο ΕΕΕΕΚ Κορδελιού.

Αυτή η άθλια κατάσταση είναι γνωστή σε όλους τους αρμόδιους (δήμο, Περιφέρεια, Διεύθυνση Εκπαίδευσης, υπουργείο Παιδείας) μέχρι και στον πρωθυπουργό, ο οποίος τον Απρίλη του 2023 δεσμευόταν «θα σας το λύσω το πρόβλημα», απαντώντας στους εκπροσώπους του Συλλόγου Γονέων που διαμαρτύρονταν.

22 χρόνια μετά την ίδρυση του ΕΕΕΕΚ Κορδελιού, παρά τις κατά καιρούς δεσμεύσεις, καμία κυβέρνηση δεν έλυσε το πρόβλημα. Επιβεβαιώνοντας ότι ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και όσοι συγκυβέρνησαν μαζί τους, βάζουν τις ανάγκες των παιδιών με αναπηρία στο ζύγι «κόστους - οφέλους».

Αντίστοιχη είναι και η περίπτωση του 2ου ΕΕΕΕΚ Πυλαίας - Χορτιάτη που εδώ και μήνες γονείς και εκπαιδευτικοί παλεύουν να μην κλείσει, καθώς έχει κριθεί ακατάλληλο, και να μη γίνει διαμοιρασμός των μαθητών σε άλλα σχολεία. Διεκδικούν ανέγερση σύγχρονου σχολείου και μέχρι τότε μεταφορά του συνόλου των μαθητών σε ένα κτίριο κατάλληλο, προσβάσιμο και ασφαλές. Η Μελπομένη Δημητριάδου, αντιπρόεδρος του Συλλόγου Γονέων, σημείωσε πως «δόθηκε μια παράταση λειτουργίας του σχολείου μέχρι τον Ιούνιο. Είμαστε σε μία αβεβαιότητα και έναν μόνιμο φόβο ότι τα παιδιά μας θα καταλήξουν στον δρόμο».

Η Αρετή Μπατά, πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων στο 1ο ΕΕΕΕΚ Πυλαίας - Χορτιάτη τόνισε πως «το δικό μας σχολείο στεγάζεται σε ένα τριώροφο κτίριο, χωρίς ασανσέρ, που ανήκει στο Ιδρυμα Κωφών και χτίστηκε με προδιαγραφές οικοτροφείου. Παραχωρήθηκε με χρησιδάνειο στον δήμο Πυλαίας - Χορτιάτη, με την προϋπόθεση και την υποχρέωση να συντηρείται από τον δήμο. Αυτή η σύμβαση χρησιδανείου έληξε τον Νοέμβρη του 2023 και δεν ανανεώθηκε. Οπότε οι γονείς βρισκόμαστε σε ανασφάλεια.

Τον Σεπτέμβρη τμήματα του σχολείου κρίθηκαν ακατάλληλα σύμφωνα με την πολεοδομία και έκλεισε ένα κομμάτι στο οποίο γινόταν ουσιαστικά ο προαυλισμός των παιδιών και η πρόσβασή τους στο θερμοκήπιο. Ετσι, αντί να μαθαίνουν να φυτεύουν, βλέπουν τα λουλούδια που ζωγραφίζουν οι καθηγητές. Ο δήμος λέει ότι η επισκευή του σχολείου κοστίζει πάρα πολύ και δεν την αναλαμβάνει».

Ο Λάζαρος Φουντουκίδης από τον Σύλλογο Γονέων του 1ου ΕΕΕΕΚ Παύλου Μελά ανέφερε ότι «πρόκειται πλέον για ίδρυμα. Αντί να ανοίγουμε χώρους, κλείνουμε για να μπορέσουμε να στεγάσουμε τις ανάγκες των παιδιών. Και όλα αυτά γίνονται με κόστος που επιβαρύνει τους γονείς και δωρεές. Αν δεν υπήρχαν αυτά δεν θα λειτουργούσε. Και ενώ ήδη λειτουργεί με 30 περισσότερους μαθητές από όσους θα έπρεπε, οι αρμόδιοι συζητάνε να αυξήσουν τα όρια των μαθητών ανά τμήμα. Τραγικό!».

Επίσης ανέδειξε την ανάγκη εξατομικευμένης φροντίδας από το προσωπικό. Οπως είπε «δεν είναι απλά μαθητές, είναι παιδιά με αναπηρίες που χρειάζονται απίστευτη υποστήριξη. Δεν γίνεται να τοποθετείται ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό μόνο με βάση τον αριθμό των μαθητών που φοιτούν στα ΕΕΕΕΚ, δηλ. 1 προς 50, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες τους.

Οι εκπαιδευτικοί είναι ήρωες και τα σχολεία λειτουργούν χάρη στο πείσμα και στην αγάπη των εκπαιδευτικών προς τα παιδιά μας».

«Οι μαθητές και οι μαθήτριες των ΕΕΕΕΚ χρειάζονται σχολεία που ανταποκρίνονται στον ρόλο και την αποστολή τους, στις ανάγκες τους κτιριακά και υλικοτεχνικά, με επιπλέον εκπαιδευτικούς, νέες και σύγχρονες ειδικότητες. Οι ευθύνες των τοπικών δήμων και των κεντρικών κυβερνήσεων για αυτήν την απαξίωση και εγκατάλειψη των ΕΕΕΕΚ είναι προφανείς, διαχρονικές και βαρύτατες», λέει η Αλτα Πανέρα, γραμματέας του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 1ου ΕΕΕΕΚ Θεσσαλονίκης.

Για το καθαρά εκπαιδευτικό ζήτημα σημειώνει ότι «παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά μας, μπορούν να μάθουν και είναι υποχρέωση του κράτους να υποστηρίξει την εκπαίδευσή τους, ώστε τα ΕΕΕΕΚ να μη λειτουργούν ως χώροι φύλαξης, αλλά εκπαίδευσης και κατάρτισης. Ομως στην πλειοψηφία των σχολείων, δεν υπάρχουν κατάλληλα διαμορφωμένα εργαστήρια και τα απαραίτητα εκπαιδευτικά εργαλεία και υλικά για τη χρήση τους, δεν γίνεται η πρακτική άσκηση εκτός σχολείου και οι ειδικότητες που προσφέρονται, έστω και στα χαρτιά, είναι απαρχαιωμένες. Ετσι, οι μαθητές, ενώ έχουν τη δυνατότητα, δεν αποκτούν τα κατάλληλα εφόδια και ουσιαστικά καταδικάζονται στον κοινωνικό αποκλεισμό και τη φτώχεια».

Και σε πιο προσωπικό επίπεδο ανέφερε πως «η ζωή μας δεν γίνεται Γολγοθάς λόγω της αναπηρίας των παιδιών μας, αλλά επειδή η κρατική μέριμνα είναι παντελώς ανύπαρκτη».

Ο Θανάσης Κοκονάς, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Γονέων και Κηδεμόνων Κεντρικής Μακεδονίας, σημείωσε ότι το υπουργείο Παιδείας πρέπει να αναλάβει εξολοκλήρου την ευθύνη για τη λειτουργία των Ειδικών Σχολείων. «Το κράτος πρέπει εδώ και τώρα να χτίσει νέα σύγχρονα σχολεία. Οι γονείς δεν πρέπει να χαμηλώσουμε τον πήχη. Και μέχρι να χτιστούν αυτά τα σύγχρονα σχολεία, τα παιδιά να φιλοξενούνται σε χώρους ασφαλείς, κατάλληλους για την εκπαιδευτική διαδικασία, προσβάσιμους. Να δημιουργηθούν συνθήκες όχι κράτησης, αλλά εκπαίδευσης».