Οι φετινές περιφερειακές εκδηλώσεις του 49ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» εγκληματικά στιγματίστηκαν από το περίφημο «σύγχρονο επιτελικό, ψηφιακό κράτος», που αλλεπάλληλα μας εγκατέλειψε απροστάτευτους από πλημμύρες, πυρκαγιές, σεισμούς, από τραγικά σιδηροδρομικά δυστυχήματα, από ασθένειες τύπου Covid-19 και όχι μόνο, από τις καταστροφές στην κτηνοτροφία π.χ. στην περιοχή της Κοζάνης που προκάλεσε και η δήθεν «πράσινη» Ενέργεια των φωτοβολταϊκών και των ανεμογεννητριών.

Ανυπολόγιστες ακόμα είναι οι καταστροφές στη γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή της Θεσσαλίας, με πανελλαδικές συνέπειες, όπως άλλωστε και οι καταστροφές στο δάσος της Δαδιάς. Και όλα αυτά όχι γιατί οι συνέπειες ήταν μοιραίες, «δε γινόταν αλλιώς», αλλά γιατί ζούμε σ' ένα άδικο, βαθιά εκμεταλλευτικό, απάνθρωπο κοινωνικό - οικονομικό - πολιτικό σύστημα που θυσιάζει τις ανθρώπινες ζωές στο βωμό των καπιταλιστικών κερδών.

Ο καπιταλισμός είναι δομημένος πάνω στην εκμετάλλευση, στην καταπίεση, που χρησιμοποιεί κάθε φυλετική, θρησκευτική, εθνοτική, γλωσσική, πολιτιστική διαφορά και φύλου, για να κερδίζουν οι μεγιστάνες του πλούτου, τα μονοπώλια, σε βάρος ακόμα και της ίδιας της ανθρώπινης ζωής. Ατέλειωτος κατάλογος εργατικών ατυχημάτων, ψυχρή δολοφονία στο λιμάνι του Πειραιά, εκατοντάδες νεκροί ναυαγοί πρόσφυγες, άλλοι καμένοι από τον ρατσισμό.

Αλλά το ΚΚΕ δεν μένει απαθές, μοιρολατρικό. Αποκαλύψαμε, διεκδικήσαμε με όλες μας τις δυνάμεις, γι' αυτό και μας εμπιστεύτηκαν περισσότεροι στις βουλευτικές εκλογές Μάη και Ιούνη σ' όλη την Ελλάδα, και στην πόλη της Κοζάνης, στα γύρω χωριά. Και τώρα, κι απ' το βήμα του Φεστιβάλ, καλούμε σε συμπόρευση και στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, σε αγώνα για να πέσουν στην κάλπη τα ψηφοδέλτια της «Λαϊκής Συσπείρωσης», να κυριαρχήσει το γαρίφαλο της πάλης και καταδίκης κάθε αντιλαϊκής πολιτικής.

Βεβαιώνουμε ότι οι δημοτικοί και περιφερειακοί σύμβουλοι του ΚΚΕ θα είναι και αυτοί, όπως οι βουλευτές του, η μόνη 100% μαχητική εργατική - λαϊκή αντιπολίτευση. Οι δήμοι και πολύ περισσότερο οι Περιφέρειες, οι αρμοδιότητες και οι πόροι τους, ο καμβάς των προγραμμάτων τους, είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με την κυβέρνηση, τον Κρατικό Προϋπολογισμό, τα προγράμματα, τις επιλογές και προτεραιότητες της ΕΕ, με τις ανάγκες του ευρωενωσιακού κεφαλαίου, ενεργό τμήμα του οποίου αποτελεί και το εγχώριο κεφάλαιο.

Δεν είναι μοιραίο να κινδυνεύουν ολόκληρα χωριά από τις πλημμύρες, να επαναλαμβάνεται κάθε δύο χρόνια, όπως στον νομό Καρδίτσας, στη Μαγνησία, σε μικρότερη έκταση σε περιοχές της Μακεδονίας, και τα αστικά κυβερνητικά κόμματα, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ (ας θυμηθούμε τι έλεγε ο Σημίτης) να παραμυθιάζουν τους νέους, τους ανθρώπους της δουλειάς, για σχέδια, προγράμματα σταθερής, αέναης, «πράσινης» ανάπτυξης.

Είναι βολικό για τους κυβερνώντες να τα ρίχνουν στην «κλιματική αλλαγή», σε αλλαγές που η βιομηχανική επίδραση, η ρύπανσή της σωρρευτικά, επέφερε στη θερμοκρασία, στην υγρασία κ.λπ. Κι αυτή η λογική να τροφοδοτεί είτε οπισθοδρομικές, δήθεν οικολογικές αντιλήψεις «δεν πειράζουμε τη φύση», είτε αναδιαρθρώσεις κι αναπροσανατολισμούς στη βιομηχανία με τον ψευδεπίγραφο χαρακτηρισμό της «πράσινης», «οικολογικής».

Δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ότι η εργασία, η ανθρώπινη παρέμβαση στη φύση είναι στοιχείο προόδου, πολιτισμού, ανθρώπινης γνώσης των φυσικών νόμων, αλληλεπίδρασης των επιστημονικών και τεχνολογικών κατακτήσεων. Δεν φταίει η ανθρώπινη παρέμβαση στη φύση, αλλά το πώς γίνεται, με τι κίνητρο και σκοπό, και μάλιστα στην εποχή μας, που η γνώση, η επιστήμη, η τεχνολογία δίνουν όλες τις δυνατότητες, με συνείδηση, με πρόβλεψη, με σχέδιο ν' αξιοποιούμε τα θετικά κάθε ανθρώπινης παρέμβασης, εργασίας, να αποφεύγουμε ή να ελαχιστοποιούμε αρνητικές συνέπειες.

Είναι υποκρισία τα κόμματα, οι κυβερνήσεις, τα διεθνή φόρα των καπιταλιστών να μιλάνε για οικολογική, «πράσινη» περιβαλλοντική στρατηγική. Γιατί και τη βιομηχανική ρύπανση, η στρατηγική του διεθνούς κεφαλαίου την αντιμετώπισε ως πηγή κερδοσκοπίας, θεσμοθετώντας την αγοραπωλησία ρύπων και όχι υποχρεώνοντας τους καπιταλιστές να εφαρμόζουν τα τεχνολογικά μέσα για την προστασία αέρα, υδάτων, εδάφους.

Στην ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης είναι χαρακτηριστική η αντιπαράθεση, η αναμέτρηση μεταξύ της μιας ή της άλλης τεχνολογίας στην ηλεκτρική παραγωγή, που γίνεται με σκοπιμότητα υπέρ του κεφαλαίου και όχι υπέρ της ποιότητας της ανθρώπινης ζωής. Η δαιμονοποίηση σήμερα του λιγνίτη, η μυθοποίηση των ανεμογεννητριών ή των φωτοβολταϊκών έχει τη σκοπιμότητα προώθησης συγκεκριμένων βιομηχανικών, επιχειρηματικών συμφερόντων.

Τα διάφορα οικολογικά, δήθεν φιλολαϊκά αναπτυξιακά σχέδια, δήθεν εναλλακτικά στην άναρχη φωτοβολταϊκή ή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) επένδυση αποτελούν υποκρισία που καλύπτει συγκεκριμένα επιχειρηματικά κέρδη, που εμπλέκει περιφερειάρχες και άλλους μηχανισμούς.

Ο,τι και να υπόσχονται, άναρχες, ανισόμετρες και στο έπακρο εκμεταλλευτικές θα είναι και οι επενδύσεις σε νέες μορφές παραγωγής Ενέργειας, όπως ήταν και οι παλιές με την εξόρυξη άνθρακα, πετρελαίου, λιγνίτη. Είναι αποκαλυπτικό το εμβληματικό βιβλίο «Oil» και η αντίστοιχη ταινία με αναφορά στην Αμερική, που καταρρίπτουν τον ισχυρισμό ότι η Ανατολή έχει άναρχη ανάπτυξη, ενώ η Δύση ισόρροπη - ανθρώπινη.

Το πλέγμα των αντιθέσεων και προβλημάτων δεν μπορεί να λυθεί χωρίς την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στη βιομηχανία, χωρίς κοινωνική ιδιοκτησία και επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό, μ' εργατική εξουσία. Μόνο με αυτές τις σοσιαλιστικές οικονομικές και πολιτικές σχέσεις μπορεί να υπάρξει η αξιοποίηση όλων των δυνατών υλών, πηγών, μεθόδων παραγωγής - κατανομής της ηλεκτρικής ενέργειας προς όφελος της λαϊκής ευημερίας, που στοιχείο της είναι και η συμβατή σχέση ανθρώπου - φύσης.

Το ίδιο ισχύει και για οποιαδήποτε άλλη εργασία και παρέμβαση, για όλη τη βιομηχανική και αγροτική παραγωγή, για όλες τις αναγκαίες υποδομές και κοινωνικές υπηρεσίες.

Η Δυτική Μακεδονία είναι από τις Περιφέρειες της Ελλάδας με τη μεγαλύτερη ανεργία. Είναι γελοίο το πιλοτικό πρόγραμμα του Αδωνι Γεωργιάδη για τη μετακίνηση εργατών γης από τη Δυτική Μακεδονία στην Κρήτη, ενώ και εδώ υπάρχουν ανάγκες την περίοδο συγκομιδής π.χ. των μήλων, υπάρχει εποχική δουλειά εργατών από Αλβανία και Βουλγαρία, και το πρόβλημα οξύνεται ανάλογα με τη συγκυρία.

Η Δυτική Μακεδονία έχει το μεγαλύτερο ποσοστό δημογραφικής συρρίκνωσης την τελευταία δεκαετία, έχει από τις πιο χαμηλές κατά κεφαλήν Ακαθάριστες Προστιθέμενες Αξίες, ενώ είναι τόσο πλούσια σε βιομηχανικές πρώτες ύλες, ορυκτά. Ομως, μένουν στον «πάγο» μέχρι να διαμορφωθεί το απαιτούμενο καπιταλιστικό ενδιαφέρον, όπως έγινε πριν με τα πετρέλαια και το φυσικό αέριο της Ελλάδας, την αμμωνία (στους Τόμους του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ θα βρείτε κριτική σε ανάλογους σχεδιασμούς, προγράμματα).

Στη Δυτική Μακεδονία δεν υπάρχουν σιδηρόδρομοι, δεν υπάρχει σιδηροδρομική σύνδεση με Κεντρική Μακεδονία, Ηπειρο, αφού γενικότερα για δεκαετίες η ανάπτυξη σιδηροδρομικών μεταφορικών μέσων θυσιάστηκε στο βωμό κεφαλαιακών συμφερόντων που σχετίζονταν με τις οδικές μεταφορές. Το ίδιο θυσιάστηκαν άλλες υποδομές, π.χ. γέφυρες, έργα προστασίας της αγροτικής παραγωγής για να μη χάνεται κάθε χρόνο πότε το ένα πότε το άλλο αγροτικό προϊόν, να μένει απροστάτευτη η ζημιά από έναν ΕΛΓΑ αναχρονιστικό και γραφειοκρατικοποιημένο, από έλλειψη αντιχαλαζικής προστασίας, υποδομών προστασίας της αγροτικής παραγωγής από φυσικά φαινόμενα, ενώ υπάρχουν οι τεχνολογικές δυνατότητες.

Δεν υπάρχει καλή ή κακή μορφή πρώτης ύλης, τεχνολογίας, εφεύρεσης κ.λπ., αλλά υπάρχει κίνητρο φιλολαϊκό ή κερδοσκοπικό. Δεν υπάρχει επιστημονικό, αλλά ταξικό - πολιτικό δίλημμα και οι πραγματικοί επιστήμονες, ακόμα κι αυτοί που υπηρετούν την εξουσία των καπιταλιστών, η επιστημονική τους συνείδηση αργά ή γρήγορα τους υποχρεώνει να πουν την αλήθεια, όπως έγινε με τον Οπενχάιμερ, από τους βασικούς ερευνητές της ατομικής Ενέργειας και κατασκευής της ατομικής βόμβας. Αποπέμφθηκε από τα επιτελεία των ΗΠΑ, επειδή - έστω και αργά - είπε την αλήθεια, ενώ υπήρξαν και πιο τραγικές περιπτώσεις, όπως του επιστημονικού ζεύγους Ρόζενμπεργκ.

Ο καπιταλισμός έχει φτάσει σε αφάνταστα μεγάλο βαθμό παραγωγικότητας της εργασίας, αλλά παράλληλα και σε πολύ υψηλό βαθμό σήψης, παρασιτισμού και παραλογισμού. Εχει όμως πολλά ιδεολογικά μέσα, για να διαστρεβλώνει την αλήθεια, να διαστρέφει την πραγματικότητα, έχει πολλά κατασταλτικά μέσα, για να διαμορφώνει μαζικά λαϊκές συνειδήσεις ενάντια στα δικά τους ταξικά συμφέροντα. Και η Περιφερειακή Διοίκηση είναι ισχυρός τέτοιος μηχανισμός, χρησιμοποιείται για να συσκοτίζεται το πραγματικό δίλημμα «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα», να δημιουργεί ψεύτικες ελπίδες γι' αυτόνομη λειτουργία, να γίνεται γρανάζι στις απατηλές υποσχέσεις, στη λογική του «μικρότερου κακού».

Ποτέ όμως δεν είναι αργά για την εργατική - λαϊκή, τη νεανική ταξική ιδεολογική - πολιτική αφύπνιση. Είναι η ίδια η ζωή, η πραγματικότητα που δίνει το ερέθισμα για την αφύπνιση, όπως το νέο αντεργατικό έκτρωμα. Το διπλό 8ωρο εργασίας, η γενίκευση της εργασίας παρά τη συνταξιοδότηση δεν αφορούν εργασία υψηλής πνευματικότητας - ειδίκευσης και δημιουργικότητας, αλλά αφάνταστη καταπόνηση του εργάτη, του εμποροϋπάλληλου, του τεχνίτη επαγγελματία, της καθαρίστριας, της νοσηλεύτριας, του αγρότη κ.λπ.

Η στρατηγική σύμπλευση των κομμάτων της αστικής εξουσίας, ανεξάρτητα από το αν, πότε και πώς μετουσιώνεται και σε κυβερνητική, περιφερειακή, δημοτική συνεργασία, εδράζεται στη στρατηγική του διεθνούς κεφαλαίου, του ΟΟΣΑ, του ΔΝΤ, της ΕΕ, που κωδικοποιείται στη γραμμή «κόστους - οφέλους» για το κεφάλαιο, στον ανταγωνισμό. Οποιεσδήποτε διαφοροποιήσεις - εναλλακτικές δεν την υπερβαίνουν.

Αυτήν τη λογική ακολουθεί και η πολιτική Τοπικής Διοίκησης στην Εκπαίδευση, στην Υγεία, στην Πρόνοια σε όλες τις βαθμίδες τους. Η νέα εμπλοκή Τοπικής και Περιφερειακής Διοίκησης στη διαχείριση Μονάδων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας αποσκοπεί σε νέα δημοτικά χαράτσια, σε επέκταση των Συμπράξεων δήμου/Περιφέρειας με καπιταλιστικές επιχειρήσεις στον τομέα της Υγείας - Πρόνοιας.

Το ΚΚΕ σημαίνει συναγερμό. Ολοι μαζί να παλέψουμε να μην εγκλωβιστούν ο εργατοϋπάλληλος, ο αγρότης, ο επαγγελματίας, ο συνταξιούχος στην αποπροσανατολιστική λογική «ψηφίζω φίλο, συγγενή, γείτονα, κάτι θα κάνει». Δεν υπάρχουν «ανεξάρτητοι», δεν υπάρχει πραγματικό δίλημμα μεταξύ υποψηφίων κοντά σε ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, κόμματα του συστήματος που όλοι μαζί κινούνται στη λογική «κόστους - οφέλους».

Η ιδιωτική εκπαίδευση, τα ιδιωτικά φροντιστήρια, τα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα πρωτοβάθμιας υγείας, τα ιδιωτικά νοσοκομεία, η σχέση του δημόσιου νοσοκομείου με ιδιώτες γιατρούς και εργαστήρια, τα «βάουτσερ» για ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς, ταΐζουν με κέρδη το κεφάλαιο. Είναι ακόμα πιο κραυγαλέα η στρατηγική τους σύμπλευση στο ΝΑΤΟ, στην επέκταση αμερικανικών βάσεων σε ξηρά και θάλασσα σ' όλη την Ελλάδα.

Αν το 1989, το 1990-'91 πολλοί με ριζοσπαστική συνείδηση εργατοϋπάλληλοι, επιστήμονες, καλλιτέχνες, νέοι και νέες, ακόμη και κομμουνιστές, μπερδεύτηκαν, έπαθαν σύγχυση από την τότε απρόβλεπτη αντεπαναστατική νίκη, αν αυτή η σύγχυση οδήγησε σε διάλυση ή σε πλήρη μετάλλαξη τα περισσότερα ΚΚ, αν αυτή τη σύγχυση την πλήρωσε ακριβά και το ΚΚΕ με την κρίση του 1991, σήμερα δεν υπάρχουν περιθώρια για αμφιβολίες και συγχύσεις στο τι είναι πρόοδος και τι αντίδραση, τι είναι σκοτάδι και τι λάμψη, φως - ελπίδα, προοπτική.

Ισως κάποιος/κάποια σκεφτεί: «Στις κάλπες του Οκτώβρη θα κριθεί αν θα συνεχιστεί το καπιταλιστικό σκότος ή θ' ανοίξει διάπλατα ο δρόμος για το σοσιαλιστικό φως;», «για να γενούν τα σκοτάδια λάμψη» (Ν. Χικμέτ), «με το ΚΚΕ για τον σοσιαλισμό», όπως συμπληρώνει το κεντρικό σύνθημα του Φεστιβάλ. Οχι βέβαια! Αλλά μπορεί να κριθεί νέο φούντωμα - άπλωμα στη διαδικασία της εργατικής - λαϊκής - νεανικής αφύπνισης, ετοιμότητας και μαχητικότητας να ορθώσουμε το ανάστημά μας στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, ν' ανοίξει νέα παράθυρα και πόρτες προς το φωτεινό, σοσιαλιστικό μέλλον.

Και η ιστορική ματιά επιβεβαιώνει ότι η συμμετοχή στα ψηφοδέλτια της «Λαϊκής Συσπείρωσης», η ψήφος σε αυτά, η εκλογή δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων, ακόμα και η εκλογή κομμουνιστών δημάρχων όπως στην Πάτρα, είναι ένα παράθυρο προς το σοσιαλιστικό μέλλον που μας αξίζει. Οχι γιατί τρέφουμε αυταπάτες για σοσιαλιστικές νησίδες μέσα στον καπιταλισμό, όχι γιατί ο κομμουνιστής δήμαρχος θ' αλλάξει τον χαρακτήρα της Τοπικής Διοίκησης κι από τμήμα του καπιταλιστικού κρατικού μηχανισμού θα τον μετατρέψει σε όργανο εργατικής - λαϊκής διοίκησης.

Είναι όμως ένα όργανο που αντικειμενικά μπορεί να δεχτεί πιο άμεσα την εργατική - λαϊκή διεκδίκηση και πίεση, οι δημοτικοί - περιφερειακοί σύμβουλοι της «Λαϊκής Συσπείρωσης» να την πολλαπλασιάσουν, οι δήμαρχοι να συγκρουστούν με την κεντρική - περιφερειακή καπιταλιστική εξουσία, για να δώσουν ανάσες στον λαό τους και όχι νέα τροφή στο αδηφάγο καπιταλιστικό κέρδος. Ετσι, να αποδυναμωθούν ο εφησυχασμός, η ενσωμάτωση, ο συμβιβασμός, να γίνει λιθαράκι στο δρόμο για την αλλαγή του συσχετισμού της ταξικής πάλης για την εργατική εξουσία και τον σοσιαλισμό.

Στη Δυτική Μακεδονία, το εργατικό - λαϊκό κίνημα έχει γράψει τις δικές του ένδοξες σελίδες με το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και την ένοπλη ταξική αναμέτρηση με τον ΔΣΕ. Γνώρισε τα ψήγματα της εργατικής - λαϊκής αυτοοργάνωσης με πρωτοπόρους τους κομμουνιστές, σε συνθήκες αποδυνάμωσης και των ξένων κατοχικών και των εγχώριων δοσιλογικών αστικών αρχών. Τα χωριά, οι πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας γνώρισαν τι σημαίνει «ο λαός σώζει τον λαό, με το ΚΚΕ μπροστάρη» στη διάσωση της αγροτικής παραγωγής, στην εξασφάλιση της λαϊκής σίτισης, στη λειτουργία των σχολείων, στη νοσοκομειακή και γενικά ιατρική περίθαλψη, στην άσκηση της Λαϊκής Δικαιοσύνης.

Είναι βαθιές οι ρίζες της εργατικής - λαϊκής δύναμης, ακόμα από την εποχή των αστικών επαναστάσεων. Τότε η εργατική τάξη δεν μπορούσε να είναι ηγετική δύναμη, αλλά ήδη διαχωριζόταν από βιομηχάνους, τραπεζίτες και τους πολιτικούς εκπροσώπους τους. Συσπειρωνόταν με άλλες λαϊκές δυνάμεις, με ριζοσπάστες διανοούμενους και πολιτικούς, μέσα στα πιο λαϊκά αντιπροσωπευτικά όργανα, όπως η Κομμούνα στο Παρίσι, κόντρα στα πιο συντηρητικά αστικά όργανα όπως η Εθνοσυνέλευση, η Συντακτική, που γρήγορα αντιδραστικοποιήθηκαν.

Το πρόπλασμα της Κομμούνας έδωσε την καθαρά εργατική Παρισινή Κομμούνα 80 χρόνια αργότερα, τα Επαναστατικά Συμβούλια εργατών, αγροτών, στρατιωτών στην Επανάσταση του 1905 στη Ρωσία και κυρίως τη νικηφόρα σοσιαλιστική Επανάσταση το 1917. Ολα αυτά ενέπνευσαν το ΚΚΕ στη δεκαετία του 1940.

Η γνώση της Ιστορίας είναι πηγή συνειδητοποίησης της εργατικής - λαϊκής δύναμης, έδωσε τη γνώση στο ΚΚΕ για οργάνωση διάσωσης, αλληλεγγύης και στις σημερινές συνθήκες. Η δύναμη του ΚΚΕ, της ΚΝΕ, βγαίνοντας από την αντεπαναστατική λαίλαπα πριν από 35 χρόνια, έφερε χρόνο με το χρόνο την ιδεολογική - πολιτική - οργανωτική, πολιτιστική αναζωογόνησή του. Αυτή είναι η ελπίδα, η λάμψη προς το σοσιαλιστικό μέλλον, αναγκαίο όσο ποτέ άλλοτε, ρεαλιστικά καθορισμένο από τη μαζική εργατική - λαϊκή και νεανική θέληση και δράση.

Σε αυτήν τη θέληση, σ' αυτήν τη δράση έχουν τη θέση τους και το τραγούδι, η μουσική, ο χορός, ο αθλητισμός, η ευεξία και η χαρά που δίνουν η συλλογικότητα και η αλληλεγγύη, η δύναμη και η ελπίδα. Ολο αυτό που εκφράζει το Φεστιβάλ, το σύγχρονο «πολεμάμε και τραγουδάμε» μπορεί και πρέπει να γίνει η δυναμική νέων κατακτήσεων στις εκλογές του Οκτώβρη.

(Το άρθρο είναι βασισμένο σε ομιλία που έγινε στην Κοζάνη, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του 49ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή»).