Ο μεγάλος εχθρός είναι ο πόλεμος. Αυτόν και τις συνέπειές του προσπάθησε να χτυπήσει μέσα από τη «Λυσιστράτη» ο Αριστοφάνης. Αυτός ήταν ο αληθινός κίνδυνος που απειλούσε το γένος των Ελλήνων και αυτός είναι ο μόνιμος κίνδυνος που απειλεί σοβαρά το γένος των ανθρώπων. Το θέμα αυτό της αριστοφάνειας κωμωδίας αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης του νέου λυρικού έργου του Μίκη Θεοδωράκη, που ανεβαίνει σε παγκόσμια πρεμιέρα, σήμερα, στο Μέγαρο Μουσικής. Η παράσταση - παραγγελία του Μεγάρου Μουσικής - πραγματοποιείται με τη συνεργασία της Λυρικής Σκηνής, στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, με τη συμμετοχή κορυφαίων ερμηνευτών και στη συνέχεια θα παρουσιαστεί σε Επίδαυρο, Ιωάννινα, Θεσσαλονίκη και Κωνσταντινούπολη.

Το θέμα, λοιπόν, της αριστοφάνειας κωμωδίας είναι αιώνιο, όσο και η ανθρώπινη φύση. Είναι η ειρήνη απέναντι στον πόλεμο, η ζωή και η κορυφαία εκδήλωσή της, ο έρωτας, απέναντι στο θάνατο. Για τον τρόπο που δούλεψε ο Μίκης Θεοδωράκης τη «Λυσιστράτη» εξηγεί σε ένα εισαγωγικό σημείωμά του που δημοσιεύεται στο πρόγραμμα της παράστασης. «Στην ελεύθερη απόδοση του κειμένου -γράφει- εισήγαγα νέα στοιχεία, όπως το πρόσωπο του ποιητή και αναμόρφωσα πολλές σκηνές με βάση τις ανάγκες της προβολής των μουσικών στοιχείων, που ως γνωστόν αποτελούν τη βάση ενός λυρικού - μουσικού έργου, παραμένοντας, βεβαίως, πάντοτε πιστός στο πνεύμα και το γράμμα του Αριστοφάνη».

Υπάρχουν δύο ακόμη στοιχεία στη «Λυσιστράτη», που εξάλλου χαρακτηρίζουν όλο το έργο του Μίκη Θεοδωράκη. Είναι η ελληνικότητα και η λαϊκότητα. Με το πρώτο, όπως ο ίδιος ο συνθέτης λέει «εννοούσα πάντοτε την προβολή των βαθύτερων στοιχείων του εθνικού μας χαρακτήρα με πρώτο και καλύτερο την ελληνική γλώσσα, τον ελληνικό λόγο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, αλλά και τις ελληνικές μουσικές μνήμες. Τη λαϊκότητα δεν την αντιμετώπισα με την πρόθεση μιας γενικής αποδοχής χωρίς τα απαραίτητα κριτήρια ποιότητας. Πίστεψα ότι μέσα σε κάθε λαό και στο δικό μας υπάρχουν αποθέματα θετικά που μπορεί να ευαισθητοποιηθούν, να δραστηριοποιηθούν και να εκδηλωθούν κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Και μια από αυτές στο χώρο της τέχνης είναι το να αγγίζεις μνήμες, συναισθήματα και πνευματικές αισθητικές ανάγκες, κρυμμένες στα βάθη της ψυχής, ακόμα και του πιο απλού ανθρώπου, φτάνει να αναγνωρίσει μέσα σ' ένα έργο - ακόμη και με το ένστικτο - ένα κομμάτι του ίδιου του του εαυτού, όπως τον έχουν διαπλάσει, έστω κι αν δεν το γνωρίζει, οι συλλογικές μνήμες, οι αισθητικές του καταβολές και ιστορικές παραδόσεις. Από την άποψη αυτή, νομίζω ότι αρκεί και μόνο ο Αριστοφάνης με την εκτυφλωτική λάμψη του πνεύματος και του λόγου του για να πλημμυρίσει ένα έργο με το φως μιας διαχρονικής και οπωσδήποτε σημερινής ελληνικότητας».

Σήμερα, μάλιστα, με όσα συμβαίνουν στην Παλαιστίνη, ποιος είναι αυτός που δε θα συνενωθεί με τους τραγουδιστές στους ύμνους για την ειρήνη. Οπως είναι φυσικό, το έργο του ο Μίκης Θεοδωράκης το αφιερώνει -όπως δήλωσε- «σε όλους τους λαούς, που είναι στο δρόμο αυτής της μεγάλης εκστρατείας, η οποία ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, με τη σύμπραξη φυσικά και της Ευρώπης. Δυστυχώς, δε βλέπω τις δυνάμεις που θα μπορούσαν να την αναχαιτίσουν. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε εμείς εδώ στην Ελλάδα, είναι με τον τρόπο μας να τιμούμε τις μεγάλες μνήμες, τις μεγάλες ιδέες. Και με έργα, αισθητικά καλύτερα. Είναι πολύ σημαντικό, μέσα σε αυτή τη φοβερή, αρνητική ατμόσφαιρα να υψώνουμε μια φωνή τέχνης, που δεν είναι τέχνη για την τέχνη, που μπορεί να συγκινήσει τους ανθρώπους και να τους κάνει να σκεφτούν τους αδύναμους λαούς, που είναι στο στόχαστρο των μαύρων δυνάμεων... Την τελευταία πενταετία είχα την ευκαιρία να αφιερώνω έργα μου στο γιουγκοσλαβικό λαό, με τη «βοήθεια» βέβαια των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ. Μετά, στους δυστυχείς Αφγανούς, αγόρια και κορίτσια, που έγιναν στάχτη. Τώρα έχουμε τον παλαιστινιακό λαό. Με "πίστη"... στα "ιδανικά"... του δυτικού κόσμου, θα έχουμε την... ευκαιρία να αφιερώνουμε σε πολλούς άλλους λαούς».

Ανάλογη είναι και η «αφιέρωση» του σκηνοθέτη της παράστασης Γιώργου Μιχαηλίδη: «Το όραμά μου για μια παράσταση - γιορτή μουσικής, θεάματος, ειρήνης, δυστυχώς σκεπάστηκε από μαύρα σύννεφα. Αυτή η γιορτή απέκτησε βίαιο, τραγικό μήνυμα ειρήνης ενάντια στον πόλεμο, που γίνεται από σάπια μυαλά, δουλοπρεπή. Αφιερώνω τη δική μου δουλιά στον παλαιστινιακό λαό που δοκιμάζεται τραγικά».

Η παράσταση επαναλαμβάνεται στις 16, 17, 18, 19, 20 Απρίλη. Τη μουσική θα ερμηνεύσει η Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, με διεύθυνση των Νίκου Τσούχλου και Βασίλη Χριστόπουλου. Τα σκηνικά είναι του Διονύση Φωτόπουλου, τα κοστούμια του Γιώργου Γαβαλά, η χορογραφία της Βαγγελιώς Ιερωνυμάκη. Τους ρόλους ερμηνεύουν: Δάφνη Ευαγγελάτου, Λουντμίλα Σεμτσούκ, Μαρίνα Βουλογιάννη, Δημήτρης Καβράκος, Ζάχος Τερζάκης, Χριστόφορος Σταμπόγλης κ.ά. Στο ρόλο του ποιητή, ο Γιώργος Νταλάρας. Συμμετέχει η Χορωδία της ΕΛΣ.