Τις σοβαρές αναταράξεις στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, οι οποίες αντανακλούν τα αδιέξοδα της αστικής διαχείρισης και την αδυναμία εύρεσης κερδοφόρας διεξόδου για τα υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια, ήρθε να επιβεβαιώσει η κατάρρευση της «First Republic Bank» (FRB), η οποία έγινε η τρίτη μεγάλη αμερικανική τράπεζα που καταρρέει μέσα σε δύο μήνες.

Η FRB, που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1980, προσφέροντας μεγάλα και χαμηλότοκα δάνεια, δέχτηκε ισχυρή πίεση μετά την κατάρρευση των «Silicon Valley Bank» και «Signature Bank» στις αρχές Μαρτίου. Από τότε η μετοχή της σημείωσε κατακόρυφη πτώση και παρά τα έκτακτα μέτρα της αμερικανικής κυβέρνησης, με «ενέσεις» 30 δισ. δολαρίων από άλλες τράπεζες, οδηγήθηκε τελικά κι αυτή σε κατάρρευση.

Με βάση το ύψος του ενεργητικού (229 δισ. δολάρια στις 13 Απριλίου) η FRB συνιστά τη δεύτερη μεγαλύτερη τραπεζική πτώχευση στην Ιστορία των ΗΠΑ (πλην των επενδυτικών τραπεζών, όπως η «Lehman Brothers») έπειτα από εκείνη της «Washington Mutual» το 2008.

H «JP Morgan» προχώρησε στην εξαγορά της FRB και παίρνει τα περισσότερα από τα περιουσιακά στοιχεία της τράπεζας και όλες τις καταθέσεις της, συμπεριλαμβανομένων και των ανασφάλιστων καταθέσεων. Επίσης, τα δάνεια της FRB πρόκειται να επανεκτιμηθούν προς τα κάτω, ενώ η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC) δέχτηκε να αναλάβει ένα μέρος αυτών των απωλειών, που εκτιμώνται σε 13 δισ. δολάρια.

«Η κυβέρνηση μας κάλεσε, καθώς και άλλους, να παρέμβουμε και το πράξαμε», ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος της «JP Morgan» Τζέιμι Ντάιμον.

Η FRB βρισκόταν σε αναταραχή μετά τις καταρρεύσεις της SVB και της «Signature Bank», τη λειτουργία των οποίων ανέλαβαν οι ρυθμιστικές αρχές, έπειτα από μαζικές αποχωρήσεις κεφαλαίων.

Οι αρχές και άλλες μεγάλες τράπεζες είχαν σπεύσει τότε να διασώσουν την FRB (χωρίς αποτέλεσμα, όπως αποδείχθηκε), με 11 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να δέχονται να εκταμιεύσουν συνολικά 30 δισ. δολάρια.

Η μετοχή της ωστόσο συνέχισε να πέφτει στη Wall Street. Μέχρι τις 13 Απρίλη η FRB είχε συνολικά περιουσιακά στοιχεία αξίας 229 δισ. δολαρίων και 104 δισ. δολάρια σε καταθέσεις, ενώ στο τέλος του 2022 βρισκόταν στη 14η θέση των μεγαλύτερων εμπορικών τραπεζών στις ΗΠΑ.

Τελικά την περασμένη Δευτέρα, όταν η τράπεζα επιβεβαίωσε ότι πολλοί πελάτες είχαν αποσύρει τις καταθέσεις τους το πρώτο φετινό τρίμηνο, συνολικά περισσότερα από 100 δισ. δολάρια, η μετοχή της σημείωσε κάθετη πτώση. Στο κλείσιμο του Χρηματιστηρίου, την Παρασκευή, η αξία της FRB δεν ήταν πλέον παρά 654 εκατ. δολάρια, ενώ στην αρχή της χρονιάς άξιζε περισσότερα από 20 δισ. δολάρια και στην καλύτερη περίοδό της, τον Νοέμβρη του 2021, περισσότερα από 40 δισ.

Στα μέσα της περασμένης εβδομάδας η FDIC και το υπουργείο Οικονομικών ζήτησαν από τράπεζες να εκδηλώσουν ενδιαφέρον. Η διαδικασία της υποβολής προσφορών ήταν «πολύ ανταγωνιστική» και κατέληξε σε μια συναλλαγή «συμβατή με την απαίτηση για μικρότερο κόστος», διαβεβαίωσε η FDIC.

Χαρακτηριστική για τις εξελίξεις είναι η τοποθέτηση της επικεφαλής του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, η οποία μιλώντας στο «Bloomberg» δήλωσε ότι οι μεγάλες αυξήσεις των επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών «έφεραν στην επιφάνεια τα τρωτά σημεία του χρηματοπιστωτικού τομέα», για να προσθέσει πως ο τραπεζικός κλάδος θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση για πρόσθετους κινδύνους.

Οι ηγέτες του κλάδου θα πρέπει «να προβλέπουν τα σοκ και να είναι έτοιμοι να δράσουν όταν συμβούν, γιατί θα έρθουν», προειδοποίησε.

Σε ένα τέτοιο φόντο, η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) θα ανακοινώσει αύριο τις αποφάσεις τις για τα επιτόκια, ενώ μία μέρα μετά θα ακολουθήσει η αντίστοιχη ανακοίνωση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Την ίδια ώρα καταγράφεται η απόφαση του αμερικανικού οίκου αξιολόγησης «Fitch Ratings», την περασμένη Παρασκευή, να υποβαθμίσει το αξιόχρεο του Δημοσίου της Γαλλίας κατά μία βαθμίδα, στο επίπεδο «AA-», επικαλούμενος κυρίως το υψηλό επίπεδο του δημόσιου χρέους, αλλά και τις δυσκολίες της κυβέρνησης Μακρόν να περάσει το «πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων», δηλαδή τις νέες αντεργατικές ανατροπές προς όφελος των μονοπωλίων.

«Το πολιτικό αδιέξοδο και οι κοινωνικές κινητοποιήσεις» - αναφέρει ο οίκος αξιολόγησης - «εγείρουν κίνδυνο για το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πιέσεις για πιο επεκτατική δημοσιονομική πολιτική ή αντιστροφή προηγούμενων μεταρρυθμίσεων».

Σχολιάζοντας την εξέλιξη, το γαλλικό υπουργείο Οικονομικών, εξέφρασε δυσαρέσκεια για την «απαισιόδοξη εκτίμηση» του οίκου, εκτιμώντας ότι υποτίμησε «τις επιπτώσεις των μεταρρυθμίσεων», ιδίως αυτής του Ασφαλιστικού.