Η Κίνα έκανε χτες ένα ακόμη βήμα προώθησης του δικού της «ειρηνευτικού» σχεδίου για την ιμπεριαλιστική σύγκρουση ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία, μια σύγκρουση με παγκόσμιες προεκτάσεις και επίδραση στην αντιπαράθεση ΗΠΑ - Κίνας για τη διεθνή πρωτοκαθεδρία.

Τους τελευταίους μήνες, από τον Φλεβάρη που κατέθεσε το σχέδιο 12 σημείων - το οποίο προβλέπει κατάπαυση πυρός και «ειρηνευτικές» διαπραγματεύσεις χωρίς αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από τα εδάφη που έχουν καταλάβει - το Πεκίνο μεγαλώνει σταθερά την εμπλοκή του στη σύγκρουση στην Ουκρανία, διεκδικώντας διαμεσολαβητικό ρόλο για διευθέτηση με τους δικούς του όρους ως προς τον συσχετισμό δυνάμεων στην Ανατολική Ευρώπη.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Κινέζος Πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, είχε χτες τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ουκρανό ομόλογό του, Β. Ζελένσκι, την πρώτη από την έναρξη της ρωσικής εισβολής τον Φλεβάρη του 2022.

Ο Κινέζος Πρόεδρος επισήμανε ότι «οι συνομιλίες και οι διαπραγματεύσεις» είναι η «μόνη διέξοδος» από τον πόλεμο και ότι «η Κίνα είναι αποφασισμένη να διευκολύνει την ειρηνευτική διαδικασία και την κατάπαυση του πυρός το συντομότερο δυνατό», μετέδωσε η κρατική κινεζική τηλεόραση CCTV.

Στο μεταξύ, ο Ζελένσκι έχει δηλώσει επανειλημμένα ανοιχτός σε συνομιλίες με τον Κινέζο ομόλογό του, ενώ τον είχε καλέσει να επισκεφτεί και το Κίεβο, αφότου επισκέφτηκε τη Μόσχα τον Μάρτη.

Μετά την τηλεφωνική συνομιλία των δύο ηγετών ανακοινώθηκε ότι ο ειδικός αντιπρόσωπος της κινεζικής κυβέρνησης για τις Ευρασιατικές Υποθέσεις, Λι Χούι, «θα σταλεί στην Ουκρανία και σε άλλες χώρες για μια εις βάθος επικοινωνία με όλα τα μέρη για μια πολιτική διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης». Ο Λι ήταν ο πρέσβης της Κίνας στη Ρωσία το διάστημα 2009 - 2019.

«Η Κίνα δεν δημιούργησε την κρίση στην Ουκρανία ούτε είναι συμβαλλόμενο μέρος. Ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και ως υπεύθυνη μεγάλη χώρα, δεν θα παρακολουθεί με σταυρωμένα τα χέρια ούτε θα ρίξει λάδι στη φωτιά, πόσο μάλλον να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για δικό της όφελος», είπε ο Σι στον Ζελένσκι, τονίζοντας ότι η ουκρανική κρίση έχει «μεγάλο αντίκτυπο» διεθνώς και ότι «η μόνη εφικτή διέξοδος» είναι «ο διάλογος και η διαπραγμάτευση».

Παράλληλα, ο Σι εξέφρασε την ετοιμότητα της χώρας του να συνεχίσει να παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία.

Από την πλευρά του, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι είχε «μια μακρά και ουσιαστική τηλεφωνική επικοινωνία με τον Κινέζο Πρόεδρο», η οποία, «μαζί με τον διορισμό του πρέσβη της Ουκρανίας στην Κίνα, θα δώσει ισχυρή ώθηση στην ανάπτυξη των διμερών μας σχέσεων». Μετά τη συνομιλία ο Ζελένσκι διόρισε τον Π. Ριαμπικίν νέο πρεσβευτή στην Κίνα.

Η Ρωσία δεν θεωρεί πιθανό η Ουκρανία και η Δύση να ανταποκριθούν σε «καλέσματα για ειρήνη». Η Ρωσία «σημείωσε» τις προσπάθειες της κινεζικής πλευράς «προκειμένου να συγκροτηθεί μια διαδικασία διαπραγμάτευσης» και δήλωσε ότι «οι βασικές προσεγγίσεις μας είναι σύμφωνες» με το σχέδιο 12 σημείων που δημοσίευσε το Πεκίνο στις 24 Φλεβάρη, σχολίασε το ΥΠΕΞ της χώρας. Πάντως, μέχρι τώρα «το καθεστώς του Κιέβου έχει απορρίψει όλες τις εύλογες πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην εξεύρεση πολιτικής λύσης στην ουκρανική κρίση», επισήμανε το ρωσικό ΥΠΕΞ.

Ο Λευκός Οίκος καλωσόρισε τη συνομιλία Σι - Ζελένσκι, εκφράζοντας ωστόσο επιφυλάξεις αν θα μπορούσε να οδηγήσει σε «κάποιο ουσιαστικό κίνημα ή σχέδιο για την ειρήνη».

Ερωτηθείς εάν η Κίνα μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, Τζον Κίρμπι, απάντησε ότι η όποια συμφωνία πρέπει να γίνει «όταν ο Πρόεδρος Ζελένσκι είναι έτοιμος για αυτό, σε θέση ισχύος» και θα πρέπει να είναι σύμφωνη με τους όρους του Ζελένσκι και των Ουκρανών, «διαφορετικά δεν θα είναι βιώσιμη ή αξιόπιστη».

«Με τις ορθολογικές φωνές που έχουν προκύψει, είναι σημαντικό να αδράξουμε την ευκαιρία και να δημιουργήσουμε ευνοϊκές συνθήκες για την πολιτική διευθέτηση της κρίσης», είπε ο Σι Τζινπίνγκ, όπως ανακοίνωσε το κινεζικό ΥΠΕΞ, καλώντας «όλα τα μέρη να σκεφτούν σοβαρά την κρίση στην Ουκρανία και να διερευνήσουν τρόπους για διαρκή ειρήνη και σταθερότητα στην Ευρώπη μέσω του διαλόγου».

Ο Σι δεν ονομάτισε αυτές τις «ορθολογικές φωνές», ωστόσο το τελευταίο διάστημα όλο και περισσότεροι ηγέτες δείχνουν προς την Κίνα για μια «πολιτική διευθέτηση» της σύγκρουσης.

Η Γαλλία «ενθαρρύνει κάθε διάλογο που συμβάλλει στην επίλυση της σύγκρουσης σύμφωνα με τα θεμελιώδη συμφέροντα της Ουκρανίας και το Διεθνές Δίκαιο», σχολίασε χτες η προεδρία της χώρας.

Υπενθυμίζεται ότι κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Πεκίνο ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, είχε δηλώσει ότι αναμένει από την Κίνα να μεσολαβήσει για «τερματισμό της σύγκρουσης με σεβασμό της ουκρανικής κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας». Στη συνέχεια αποκαλύφθηκε ότι Γαλλία και Κίνα αποφάσισαν να συνεργαστούν για ένα προσχέδιο που θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως βάση για ενδεχόμενες μελλοντικές συνομιλίες Ρωσίας - Ουκρανίας ήδη από το ερχόμενο καλοκαίρι.

Το ίδιο διάστημα, ο Βραζιλιάνος Πρόεδρος, Λούλα ντα Σίλβα - που επισκέφτηκε επίσης το Πεκίνο - πρότεινε μια «κοινή ειρηνευτική πρωτοβουλία» της Κίνας, της Βραζιλίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και άλλων «ουδέτερων» κρατών, επικρίνοντας τις ΗΠΑ και την ΕΕ, που «παρατείνουν» τον πόλεμο.

Η Ισπανία χαιρετίζει το ενδιαφέρον της Βραζιλίας να δώσει ώθηση για μεσολάβηση στις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, όπως δήλωσε χτες ο πρωθυπουργός, Π. Σάντσεθ, σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Βραζιλιάνο Πρόεδρο, στη Μαδρίτη. Να σημειωθεί ότι και ο Ισπανός πρωθυπουργός είχε επισκεφτεί την Κίνα, στις αρχές Απρίλη.

Ο Σάντσεθ ανέφερε ότι Ισπανία και Βραζιλία έχουν «μικροδιαφορές» για το είδος της ειρήνης που πρέπει να επιδιωχθεί, αν και η Μαδρίτη στηρίζει το «ειρηνευτικό σχέδιο» 10 σημείων του Ουκρανού Προέδρου για απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων από όλα τα ουκρανικά εδάφη, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας.

Στο μεταξύ, ο Λούλα, ενώ δήλωσε ότι η Βραζιλία καταδικάζει την παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας από τη Ρωσία, πρόσθεσε πως «αυτό το λάθος συνέβη, ο πόλεμος ξεκίνησε» και «δεν έχει νόημα να πούμε ποιος έχει δίκιο και ποιος έχει άδικο. Από εδώ και πέρα, πρέπει να τερματιστεί αυτός ο πόλεμος».

«Υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να συζητηθούν - η Κριμαία, άλλα εδάφη, το ΝΑΤΟ», είπε ο Λούλα όταν ρωτήθηκε για την Κριμαία και «αυτή είναι μια συζήτηση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας».

Στο μεταξύ, ένα βήμα πιο κοντά στις θέσεις της Ρωσίας προχώρησε ο Κινέζος πρέσβης στη Ρωσία, Ζανγκ Χανούι. Είναι ενδεικτικό πως στην τοποθέτησή του δεν στάθηκε ιδιαίτερα στη λεγόμενη «εδαφική ακεραιότητα» και κυριαρχία της Ουκρανίας, αντίθετα υιοθέτησε το βασικό επιχείρημα της Μόσχας για το «αδιαίρετο της ασφάλειας στην Ευρώπη».

«Φυσικά, επιμένουμε να λαμβάνεται υπόψη το αδιαίρετο της ασφάλειας στην Ευρώπη. Είναι αδύνατο να εδραιωθεί η ασφάλεια μιας χώρας σε βάρος των συμφερόντων ασφαλείας άλλων χωρών», υπογράμμισε.

Παρουσιάζοντας την κινεζική πρόταση επισήμανε ότι «πρώτα απ' όλα είναι απαραίτητη η κατάπαυση του πυρός». «Η κατάπαυση του πυρός απαιτεί διακοπή των προμηθειών όπλων», συνέχισε, αναφερόμενος έμμεσα σε ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ.

Η Νότια Αφρική εμφανίζεται να εξετάζει το ενδεχόμενο να αποχωρήσει από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ), το οποίο τον περασμένο μήνα εξέδωσε ένταλμα σύλληψης του Ρώσου Προέδρου, Βλ. Πούτιν.

Το ένταλμα σύλληψης σημαίνει ότι η Πρετόρια, που πρόκειται να φιλοξενήσει τον Αύγουστο τη Σύνοδο Κορυφής των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική), θα έπρεπε να συλλάβει τον Πούτιν κατά την άφιξή του αν συμμετάσχει στη Σύνοδο.

Ο Πρόεδρος της χώρας, Σ. Ραμαφόζα, αναφέρθηκε την Τρίτη σε απόφαση του κυβερνώντος Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ΑNC), σύμφωνα με την οποία η Νότια Αφρική θα πρέπει να αποχωρήσει από το ΔΠΔ, κάνοντας λόγο για άδικη μεταχείριση ορισμένων χωρών. Σχετικά με το εάν η Νότια Αφρική θα συλλάβει τον Πούτιν, ο Ραμαφόζα είπε ότι «το θέμα είναι υπό εξέταση».

Ο δε γγ του ANC, Φ. Μπαλούλα, είχε δηλώσει νωρίτερα ότι «ο Πούτιν μπορεί να έρθει οποιαδήποτε στιγμή σε αυτή τη χώρα» και ότι «αυτό το ΔΠΔ δεν εξυπηρετεί το συμφέρον όλων αλλά το συμφέρον λίγων».

Η Νότια Αφρική «υιοθέτησε αυτήν την αδέσμευτη στάση για να διασφαλίσει ότι είμαστε σε θέση, ως χώρα, να παίξουμε έναν ρόλο βοηθώντας να τερματιστεί η σύγκρουση», δήλωσε ο Ραμαφόζα.

Νέο επεισόδιο με αναχαιτίσεις σημειώθηκε στη Βαλτική Θάλασσα, όπου οι «συναντήσεις» μαχητικών αεροσκαφών του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας έχουν πυκνώσει τους τελευταίους μήνες.

Γερμανικά και βρετανικά καταδιωκτικά αναχαίτισαν τρία ρωσικά αεροσκάφη, ανάμεσά τους αεροσκάφος αναγνώρισης και ηλεκτρονικού πολέμου, καθώς πετούσαν στον διεθνή εναέριο χώρο πάνω από τη Βαλτική Θάλασσα, ανακοίνωσε χτες η γερμανική Πολεμική Αεροπορία.

Τα τρία ρωσικά αεροσκάφη, δύο μαχητικά Su-27 κι ένα αεροσκάφος αναγνώρισης «Ιλιούσιν», της σειράς Il-20, είχαν κλειστούς τους πομπούς τους που ενημερώνουν για τη θέση τους. Αναχαιτίστηκαν από καταδιωκτικά «Eurofighter» των δύο κρατών - μελών του NATO.

Η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία δεν διαθέτουν δικούς τους στόλους καταδιωκτικών και το ΝΑΤΟ «εγγυάται την ασφάλεια» του εναέριου χώρου των τριών κρατών της Βαλτικής που συνορεύουν με τη Ρωσία.