Πολύμορφοι και ανταγωνιστικοί στρατιωτικοί σχεδιασμοί και κινήσεις πολεμικής προπαρασκευής εντείνονται όλο και περισσότερο στην κρίσιμη περιφέρεια Ασίας - Ειρηνικού, στην οποία όλα τα ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα στρέφουν το επίκεντρο της προσοχής τους, καθώς οι τεράστιοι πόροι της, οι αγορές και η γεωγραφική της θέση την καθιστούν καθοριστική για την πορεία του παγκόσμιου ανταγωνισμού.

Σε αυτό το πλαίσιο, καταγράφονται μια ιλιγγιώδης κούρσα εξοπλισμών, ανταγωνιστικά σχέδια από το ευρωατλαντικό μπλοκ και την Κίνα για «συμφωνίες ασφαλείας» με χώρες της περιοχής και για ανάπτυξη στρατιωτικών βάσεων, καθώς και μεγάλη ένταση της στρατιωτικής κινητικότητας, μεταξύ άλλων με στρατιωτικά γυμνάσια των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στην περιοχή, όπως επίσης της Κίνας και της Ρωσίας.

Σε αυτά προστίθενται επικίνδυνοι στρατιωτικοί σχεδιασμοί και κινήσεις στο πλαίσιο της συνεχούς όξυνσης σε ανοιχτά μέτωπα αντιπαράθεσης, όπως αυτά της Ταϊβάν και της Κορεατικής Χερσονήσου.

Το γεγονός ότι όλα τα παραπάνω όχι μόνο δεν περνούν σε «δεύτερο πλάνο» αλλά ίσα - ίσα εντείνονται, την ίδια ώρα που μαίνεται η ιμπεριαλιστική σύγκρουση στην Ουκρανία, επιβεβαιώνει τη συνολικότερη όξυνση των ανταγωνισμών.

Χαρακτηριστικές ως προς τη σύνδεση των παραπάνω ήταν οι πρόσφατες δηλώσεις του πρώην γγ του ΝΑΤΟ, Α. Φ. Ράσμουσεν, ο οποίος με καταμερισμένο ρόλο, μετά τη συνδιαμόρφωση του λεγόμενου «Συμφώνου Ασφαλείας» για την Ουκρανία με ΝΑΤΟικούς όρους, βρέθηκε πριν λίγες μέρες και στην Ταϊβάν. «Οι εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία θα μπορούσαν να διορθώσουν το πρόβλημα της Ρωσίας», με την Ουκρανία ως «προπύργιο» εναντίον της Μόσχας, δήλωνε σε πρόσφατη συνέντευξή του, προσθέτοντας ότι έτσι «οι ΗΠΑ θα μπορούν να αφιερώσουν περισσότερους πόρους στην πραγματική παγκόσμια μακροπρόθεσμη πρόκληση: Την Κίνα»...

Σε αυτό το πλαίσιο, οι ΗΠΑ καθορίζουν συγκεκριμένα βήματα αναβάθμισης της στρατιωτικής τους θέσης σε όλο τον Ινδο-Ειρηνικό.

Μεταξύ άλλων, τα τελευταία χρόνια εστίασαν στη δημιουργία ή δραστική ενίσχυση σχημάτων συνεργασίας με δυνάμεις - κλειδιά της περιφέρειας. Ενίσχυση για παράδειγμα του τετραμερούς σχήματος «Quad» (ΗΠΑ, Ινδία, Ιαπωνία, Αυστραλία), όπου οι συμμετέχοντες συμμερίζονται «ανησυχίες ότι τα τελευταία χρόνια η Κίνα ενεργεί πιο επιθετικά στο εσωτερικό και πιο επιθετικά στην περιοχή, και μάλιστα δυνητικά πέραν αυτής» και εκφράζονται δεσμεύσεις «υποστήριξη των προσπαθειών (...) για να προχωρήσει ένας ελεύθερος και ανοιχτός Ινδο-Ειρηνικός».

Στο ίδιο πλαίσιο συγκροτήθηκε η τριμερής συμμαχία AUKUS (ΗΠΑ, Βρετανία, Αυστραλία) και επεκτείνεται η δράση της. Μετά την αρχική συμφωνία για εξοπλισμό της Αυστραλίας με πυρηνικά υποβρύχια, την περασμένη άνοιξη αποφασίστηκε η AUKUS να προχωρήσει σε συνεργασία για την κατασκευή υπερηχητικών όπλων και συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου.

Πιο πρόσφατα, στις αρχές Δεκέμβρη, ΗΠΑ και Αυστραλία ανακοίνωσαν ότι θα αυξήσουν την κυκλική ανάπτυξη βομβαρδιστικών και καταδιωκτικών αεροσκαφών, πλοίων και στρατιωτών των ΗΠΑ στο έδαφος της Αυστραλίας. Μάλιστα η Καμπέρα εξέφρασε ανυπομονησία για «περισσότερες ανταλλαγές» και με την Ιαπωνία, τονίζοντας ότι θα προτείνει στο Τόκιο «να συμμετέχει σε περισσότερα γυμνάσια μαζί με την Αυστραλία και τις ΗΠΑ».

Μόλις την περασμένη Πέμπτη οι Ενοπλες Δυνάμεις της Αυστραλίας ανακοίνωσαν ότι στις εξοπλιστικές τους προτεραιότητες είναι και η αγορά αμερικανικών συστημάτων πολλαπλής εκτόξευσης πυραύλων HIMARS. Πρόκειται για συστήματα πολλαπλά «δοκιμασμένα» και στον πόλεμο της Ουκρανίας, καθώς οι ΗΠΑ έχουν εφοδιάσει με αυτά το Κίεβο, ενώ στην Αυστραλία αναμένεται να τεθούν σε χρήση το 2026 - 2027.

Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ «τρέχουν» προσπάθειες για να διασφαλίσουν σημαντικά «πατήματα» και σε άλλες κρίσιμες γωνιές της περιφέρειας, όπως στη Νοτιοανατολική Ασία. Στο πλαίσιο πρόσφατης περιοδείας της, η Αμερικανίδα αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις συναντήθηκε με τον νέο Πρόεδρο των Φιλιππίνων, Φέρντιναντ Μάρκος Τζούνιορ, ο οποίος - εκτιμώντας ότι «δεν βλέπω για τη χώρα μου μέλλον που να μην περιλαμβάνει τις ΗΠΑ» - διαπραγματεύτηκε επικαιροποίηση της «Ενισχυμένης Αμυντικής Συνεργασίας» (EDCA), της στρατιωτικής συνεργασίας που μέχρι τώρα έδινε περιθώρια «φιλοξενίας» σε αμερικανικά στρατεύματα στη νησιωτική χώρα και τα προηγούμενα χρόνια η Μανίλα «απειλούσε» μέχρι και με πλήρη ακύρωσή της. Πλέον οι δύο πλευρές παζαρεύουν αύξηση του αριθμού των αμερικανικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων στο πλαίσιο της EDCA σε 10 από 5 που είναι τώρα, μεταξύ άλλων και με στρατιωτική βάση στα νησιά Παλαουάν, σε θαλάσσια περιοχή όπου οι Φιλιππίνες διατηρούν εδαφικές διαφορές με την Κίνα.

Εξίσου χαρακτηριστικές είναι οι αλλαγές που συνεχίζει η Ιαπωνία στο «αμυντικό δόγμα» της, μετά και τη συνταγματική αναθεώρηση που ξεκίνησε το 2015, αίροντας περιορισμούς στη δράση των Ενόπλων Δυνάμεών της εκτός συνόρων οι οποίοι είχαν διαμορφωθεί μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Πριν μερικές βδομάδες η κυβέρνηση του Φ. Κισίντα ανακοίνωσε τη νέα «Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας», ένα σχέδιο πολεμικής προπαρασκευής το οποίο χαρακτηρίζει «άνευ προηγουμένου πρόκληση» την Κίνα και προβλέπει εκτόξευση των στρατιωτικών δαπανών της Ιαπωνίας από το 1% του ΑΕΠ σήμερα στο 2% μέχρι το 2027.

Ανάμεσα σε άλλα το Τόκιο ιεραρχεί την απόκτηση μέχρι και 500 αμερικανικών πυραύλων Κρουζ «Tomahawk», αλλά και πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς SM-6. Παρουσιάζοντας τη νέα «Στρατηγική», ο Κισίντα μίλησε για σχέδιο που «εφόσον εκτελεστεί ορθά, οι Δυνάμεις Αυτοάμυνας (σ.σ. το επίσημο όνομα του ιαπωνικού στρατού) θα αποτελούν μια πραγματική, παγκόσμιας κλάσης δύναμη». Πρόσθεσε δε ότι «η Ιαπωνία θα πρέπει να ανταποκριθεί με τη συνολική εθνική ισχύ της και σε συνεργασία με τη σύμμαχό της (σ.σ. τις ΗΠΑ), χώρες αντίστοιχης αντίληψης και άλλους».

Η νέα «Στρατηγική» θα απασχολήσει και τη συνάντηση του Κισίντα με τον Αμερικανό Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο στις 13 Γενάρη. Εκτός από τη συνάντηση των δύο ηγετών, συνομιλίες θα έχουν και οι υπουργοί Αμυνας και Εξωτερικών των δύο χωρών, ώστε να συζητηθεί «η ενίσχυση της ικανότητας αντίδρασης και αποτροπής της συμμαχίας», όπως δήλωσε ο Ιάπωνας υπουργός Αμυνας Γιασουκάζου Χαμάντα.

Καθώς οξύνεται ο ανταγωνισμός της Κίνας με τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους, εντείνονται και οι κινήσεις του Πεκίνου στο στρατιωτικό πεδίο, με ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων και συμμετοχή τους σε περισσότερες κοινές ασκήσεις με τη Ρωσία.

Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του Κινέζου Προέδρου Σι Τζινπίνγκ το περασμένο φθινόπωρο ότι ο στρατός της χώρας «θα πρέπει να επικεντρωθεί στην προετοιμασία για πραγματική μάχη». Σε αυτό το πλαίσιο βρίσκεται σε εξέλιξη από το 2015 «στρατιωτική μεταρρύθμιση» των κινεζικών Ενόπλων Δυνάμεων, με την οποία ενισχύθηκαν οι χερσαίες, αεροπορικές και ναυτικές δυνάμεις, ενώ δημιουργήθηκαν και μονάδες στρατηγικών πυραύλων.

Παράλληλα, το Πεκίνο εντείνει τις προσπάθειες να διασφαλίσει «πατήματα» για τη στρατιωτική του μηχανή σε διάφορες κρίσιμες γωνιές της περιφέρειας. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, συνεχίζεται η αναβάθμιση στρατιωτικών υποδομών στην Καμπότζη, στη ναυτική βάση Ρεάμ, όπου ήδη πολλοί ισχυρίζονται ότι λειτουργεί «μυστική κινεζική βάση». Πρόσφατη έκθεση του αμερικανικού Πενταγώνου περιέγραφε τις «κινεζικές στρατιωτικές υποδομές στη ναυτική βάση Ρεάμ στην Καμπότζη» ως την «πρώτη βάση εκτός συνόρων (σ.σ. της Κίνας) στον Ινδο-Ειρηνικό».

Στις αρχές του μήνα η αμερικανική «δεξαμενή σκέψης» «Rand Corp» δημοσίευσε έκθεση με τίτλο «Οι παγκόσμιες φιλοδοξίες της Κίνας για νέες βάσεις», εκτιμώντας ότι Πακιστάν, Μπαγκλαντές, Καμπότζη και Μιανμάρ αποτελούν τους κορυφαίους προορισμούς για τις προσπάθειες της Κίνας να διασφαλίσει μόνιμη παρουσία σε στρατιωτικές της δυνάμεις.

«Νωπές» είναι εξάλλου και οι αντιδράσεις που είχε προκαλέσει πέρυσι την άνοιξη το «Αμυντικό Σύμφωνο» που υπέγραψε η Κίνα με τις Νήσους Σολομώντα (βορειοανατολικά της Αυστραλίας) και το οποίο, σύμφωνα με διαρροές σε ΜΜΕ, προβλέπει τη δυνατότητα ανάπτυξης κινεζικών στρατευμάτων στα νησιά «για την προστασία προσωπικού και μεγάλων σχεδίων της Κίνας».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, μόλις την περασμένη Τετάρτη η Ρωσία ανακοίνωσε ότι στέλνει φρεγάτα εξοπλισμένη με νέους υπερηχητικούς πυραύλους Κρουζ «Zircon», σε ταξίδι που θα περιλαμβάνει τον Ατλαντικό αλλά και τον Ινδικό Ωκεανό. Σε σχετικές δηλώσεις του ο υπουργός Αμυνας Σ. Σόιγκου δήλωσε ότι βασικοί στόχοι του ταξιδιού «θα είναι να εστιάσει στην αντιμετώπιση των απειλών κατά της Ρωσίας και στη διατήρηση της περιφερειακής ειρήνης και της σταθερότητας, από κοινού με φιλικές χώρες».

Να σημειωθεί ότι λίγο πριν εκπνεύσει το 2022 οι ηγέτες Ρωσίας και Κίνας είχαν νέα τηλεδιάσκεψη, συζητώντας τον «συντονισμό Μόσχας - Πεκίνου στη διεθνή σκηνή». Μεταξύ άλλων, ο Ρώσος Πρόεδρος τόνισε ότι «η στρατιωτική και τεχνική συνεργασία, που συμβάλλει στην ασφάλεια των χωρών μας, και η διατήρηση της σταθερότητας στις περιφέρειες - κλειδιά, έχουν ξεχωριστή θέση» στη ρωσοκινεζική συνεργασία.

Επίσης, πριν από λίγες μέρες οι δύο χώρες ολοκλήρωσαν νέα κοινά γυμνάσια στην Απω Ανατολή, με κινεζικά ΜΜΕ να σχολιάζουν ότι αυτά «θα έχουν αποτρεπτικό αποτέλεσμα στην ταυτόχρονη καταπίεση της Κίνας και της Ρωσίας από τις ΗΠΑ».

Στις δε έντονες επικρίσεις από τις ΗΠΑ και συμμάχους τους για τις κινήσεις Κίνας και Ρωσίας, το κινεζικό ΥΠΕΞ είχε απαντήσει ότι «Κίνα και Ρωσία είναι δύο μεγάλες δυνάμεις. Τα σχέδια και οι προσπάθειες της Αμερικής να μας αποτρέψει ή να μας πιέσει θα αποτύχουν». Ο σχολιασμός από πέρυσι τον Μάρτη αφορούσε και την Εθνική Αμυντική Στρατηγική που έστειλε στο Κογκρέσο το αμερικανικό Πεντάγωνο, χαρακτηρίζοντας το Πεκίνο και τη Μόσχα «βασικές απειλές» για την Ουάσιγκτον.

Αποκαλυπτικές της συνολικότερης όξυνσης στην περιοχή, πέρα από την ένταση της αντιπαράθεσης γύρω από την Ταϊβάν, στην οποία έχουμε αναφερθεί εκτενώς σε προηγούμενα φύλλα, είναι και οι εξελίξεις στην Κορεατική Χερσόνησο.

Μετά και την πρόσφατη καταγγελία της Σεούλ για είσοδο βορειοκορεατικών drones στον νοτιοκορεατικό εναέριο χώρο, ο Πρόεδρος της Νότιας Κορέας Γιουν Σοκ Γελ δήλωσε ότι εξετάζει την αναστολή της συμφωνίας που υπέγραψαν Σεούλ και Πιονγιάνγκ το 2018 και η οποία προέβλεπε μια σειρά μέτρα αποφυγής των «εντάσεων» μεταξύ των δύο πλευρών. Δήλωσε δε ότι «θα πρέπει να τιμωρούμε και να προβαίνουμε σε αντίποινα για οποιαδήποτε πρόκληση από τη Βόρεια Κορέα», με τον υπουργό Αμυνας να προσθέτει ότι αυτό θα γίνεται «ακόμα κι αν αυτό διακινδυνεύει μια κλιμάκωση». Επιπλέον, η Σεούλ συζητά με τις ΗΠΑ τη διενέργεια κοινών πυρηνικών γυμνασίων, εντάσσοντας στοιχεία του αμερικανικού πυρηνικού οπλοστασίου.

Από τη μεριά της η Βόρεια Κορέα έθεσε «νέους στόχους - κλειδιά για την ενίσχυση των δυνατοτήτων της αυτάρκους άμυνας οι οποίοι θα προωθηθούν το 2023». Το 2022 η Πιονγιάνγκ προχώρησε σε αριθμό - ρεκόρ βαλλιστικών δοκιμών, ενώ επιμένει στην «ανάγκη» για «μαζική παραγωγή τακτικών πυρηνικών όπλων» και «εκθετική μεγέθυνση του πυρηνικού οπλοστασίου της χώρας».

Τέλος, μελετημένες κινήσεις συνεχίζει και η Ινδία, η οποία ενισχύει τη συνεργασία με τις ΗΠΑ ενώ παράλληλα διατηρεί τους «παραδοσιακούς» δεσμούς στον στρατιωτικό τομέα με τη Ρωσία.

Στις 15 Δεκέμβρη το Νέο Δελχί προχώρησε σε δοκιμαστική εκτόξευση διηπειρωτικού πυραύλου μεγάλου βεληνεκούς, με στελέχη της κυβέρνησης Μόντι να τονίζουν ότι αυτή «θα προσθέσει νέα μεγάλη αξία στην άμυνα και θα ενισχύσει σε μεγαλύτερο εύρος την εθνική μας ασφάλεια». Το βεληνεκές του πυραύλου υπολογίζεται σε τουλάχιστον 5.400 χιλιόμετρα, με ινδικά ΜΜΕ να σχολιάζουν ότι στο βεληνεκές του εντάσσεται σχεδόν όλη η κινεζική επικράτεια...