Σάββατο 24 Σεπτέμβρη 2022 - Κυριακή 25 Σεπτέμβρη 2022
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Μπαράζ μέτρων στήριξης των μονοπωλίων - Με όλους τους τρόπους ο λογαριασμός στους λαούς

Σε συνθήκες που εντείνεται ο «ενεργειακός πόλεμος» ως πτυχή της μεγάλης όξυνσης της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης Δύσης - Ρωσίας και ενώ αυξάνονται συνεχώς οι προβλέψεις για την εκδήλωση νέας οικονομικής κρίσης, οι αστικές κυβερνήσεις κινούνται με πυξίδα τη διασφάλιση της «ενεργειακής ασφάλειας» των μονοπωλίων τους και με μέτρα στήριξης της κερδοφορίας τους, με τον λογαριασμό να φορτώνεται με κάθε τρόπο στις πλάτες των λαών.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, στη Βρετανία, ο νέος υπουργός Οικονομικών Κ. Κουαρτένγκ ανακοίνωσε την Παρασκευή μια σειρά μέτρων για τη στήριξη της καπιταλιστικής οικονομίας της χώρας. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν: Η κατάργηση του σχεδίου αύξησης του εταιρικού φόρου, αφήνοντας τον βασικό φόρο για τις μεγάλες επιχειρήσεις μόλις στο 19% (αντί του 25% που είχε αποφασιστεί προηγουμένως). Η κατάργηση του ανώτατου ορίου στα μπόνους των μεγαλοτραπεζιτών. Η κατάργηση της αύξησης 1,25% στις ασφαλιστικές εισφορές, δίνοντας έτσι άλλο ένα «δωράκι» στη μεγαλοεργοδοσία. Δημιουργία νέων «επενδυτικών ζωνών» με χαμηλότερους φόρους για εταιρείες που εγκαθίστανται σε αυτές. Μείωση του τέλους χαρτοσήμου στις αγορές ακινήτων, ενισχύοντας έτσι τον σχετικό κλάδο. Μείωση του φόρου για τα μεγάλα εισοδήματα, άνω των 150.000 λιρών τον χρόνο, κατά 5% (από 45% στο 40%), ενώ στα ετήσια εισοδήματα μεταξύ 12.571 και 50.270 λιρών ο φόρος μειώνεται μόνο κατά 1%.

Ανακοινώθηκε επίσης δάνειο του βρετανικού Δημοσίου ύψους 411 δισ. στερλινών για πέντε χρόνια, ώστε να χρηματοδοτηθεί το νέο πακέτο μέτρων, με τον βρετανικό λαό να πληρώνει μέσω φορολογίας και περικοπών τα μέτρα για τη στήριξη των μεγάλων επιχειρήσεων. Από την ίδια τσέπη εξάλλου θα πληρωθούν και τα όποια μέτρα «στήριξης των νοικοκυριών», ανακοινώνει η βρετανική κυβέρνηση για να διαχειριστεί την εντεινόμενη λαϊκή δυσαρέσκεια.

Καθώς βέβαια αυτή η δυσαρέσκεια φουντώνει, ο Βρετανός υπουργός Οικονομικών άφησε σαφείς αιχμές για παραπέρα περιορισμό του δικαιώματος στην απεργία, σε μία περίοδο που πολλοί κλάδοι εργαζομένων στη χώρα (λιμενεργάτες, σιδηροδρομικοί, δικηγόροι, ταχυδρομικοί υπάλληλοι, υγειονομικοί κ.ά.) οργανώνουν σημαντικές απεργίες, διεκδικώντας αξιοπρεπείς μισθούς και συνθήκες εργασίας, απέναντι στην τεράστια ακρίβεια και την εργοδοτική επίθεση στα δικαιώματά τους.

Τις προηγούμενες μέρες, η πρωθυπουργός της Βρετανίας Λιζ Τρας είχε ανακοινώσει την άρση των απαγορεύσεων στις γεωτρήσεις σχιστολιθικού αερίου, προκειμένου «να ενισχυθεί η ενεργειακή ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου».

Την ίδια ώρα, έρευνα για λογαριασμό του ομίλου σούπερ μάρκετ «Asda» διαπίστωσε ότι τον Αύγουστο τέσσερα στα πέντε νοικοκυριά της Βρετανίας είδαν το διαθέσιμο εισόδημά τους να μειώνεται σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους, καθώς η αύξηση του κόστους διαβίωσης συνεχίζει να ξεπερνά κατά πολύ την αύξηση των μισθών. Ο Asda Income Tracker έδειξε ότι εξαιτίας της αύξησης κατά 11,8% των δαπανών σε είδη πρώτης ανάγκης, όπως ενοίκιο, πληρωμή στεγαστικού δανείου, καύσιμα, είδη παντοπωλείου και μεταφορικό κόστος, το μέσο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 32,32 λίρες τη βδομάδα τον Αύγουστο.

Μέτρα και αντιθέσεις σε Γαλλία και Γερμανία

Στη Γαλλία, η κυβέρνηση Μακρόν ανακοίνωσε μέτρα υπέρ των μονοπωλίων της λεγόμενης «πράσινης οικονομίας» και νέα σχέδια επενδύσεων στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Τα αναλυτικά στοιχεία δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμα, ωστόσο σύμφωνα με σχετικά δημοσιεύματα η γαλλική κυβέρνηση προωθεί σχέδιο «πράσινων επενδύσεων» ύψους 4,7 δισ. ευρώ, άλλα 2,6 δισ. ευρώ για τη μόνωση και ανακαίνιση παλιών κατοικιών, 1,3 δισ. ευρώ για στήριξη της ηλεκτροκίνησης, 250 εκατ. ευρώ για ανακύκλωση. Παράλληλα, προωθούνται σχέδια για την ενίσχυση της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας. Υπενθυμίζεται ότι η Γαλλία παράγει το 67% του ηλεκτρικού ρεύματος από πυρηνικούς σταθμούς, ενώ στην αρχή του χρόνου ο Πρόεδρος Εμ. Μακρόν ανήγγειλε την ανέγερση 6 νέων πυρηνικών αντιδραστήρων και την παράταση της ζωής άλλων, δίνοντας παράλληλα μάχη στην ΕΕ (απέναντι στη Γερμανία) για να κατοχυρωθεί η πυρηνική ενέργεια ως «πράσινη».

Ολα τα παραπάνω βέβαια θα πληρωθούν από τον γαλλικό λαό, όχι μόνο μέσα από τη φορολογία, αλλά και από την «εξοικονόμηση» που σχεδιάζεται από νέα αντιλαϊκά μέτρα, όπως η μείωση των επιδομάτων ανεργίας (και ενδεχομένως η «αυστηροποίηση» των κριτηρίων χορήγησής τους), καθώς και η προωθούμενη νέα αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης.

Στη Γερμανία πάλι συνεχίζονται ενδοκυβερνητικές τριβές, μεταξύ του υπουργού Οικονομίας Ρ. Χάμπεκ (Πράσινοι) και του υπουργού Οικονομικών Κρ. Λίντνερ (Φιλελεύθεροι) για τον τρόπο με τον οποίον θα γίνει η μοιρασιά της κρατικής στήριξης στα μονοπώλια της Ενέργειας. Προηγουμένως στήριξαν αμφότεροι στα μέσα της βδομάδας την κρατικοποίηση της εταιρείας εισαγωγής φυσικού αερίου «UNIPER» (το συνολικό ποσό για τη «διάσωση» της εταιρείας από το γερμανικό κράτος ανέρχεται στα 29 δισ. ευρώ), ενώ μελετούν σχέδια και για το ενδεχόμενο κρατικοποίησης του εισαγωγέα φυσικού αερίου «Sefe» (πρώην «Gazprom Germania»), για να αποτρέψουν την πτώχευση και τις επιπτώσεις στα γερμανικά μονοπώλια που εξαρτώνται από το φυσικό αέριο. Ο Λίντνερ δηλώνει ότι δεν θεωρεί πως είναι απαραίτητη η περαιτέρω εξέταση του νέου χαρατσιού που επιβλήθηκε στην κατανάλωση φυσικού αερίου, ενώ ο Χάμπεκ δέχεται επίσης ότι το νέο χαράτσι είναι «αναγκαίο», αλλά ζητά «περαιτέρω νομικό έλεγχο» ως προς τους ομίλους που θα τσεπώσουν την κρατική ενίσχυση...

Ο ίδιος ανέφερε ότι τα λαϊκά νοικοκυριά «κινδυνεύουν» να βρεθούν αντιμέτωπα τον ερχόμενο χειμώνα ακόμη «και με τετραψήφια ποσά στους λογαριασμούς Ενέργειας» και παραδέχθηκε ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει «σε κοινωνική κατάρρευση», τονίζοντας πως κάτι τέτοιο «δεν πρέπει να συμβεί».

Την ίδια ώρα, ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς πραγματοποιεί το τρέχον Σαββατοκύριακο επίσκεψη σε Σαουδική Αραβία, Κατάρ και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με κεντρικό θέμα των συνομιλιών την εξασφάλιση εναλλακτικών προμηθευτών Ενέργειας.

ΕΕ: Σχέδια για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στην εφοδιαστική αλυσίδα

Στο μεταξύ, μέτρα για τη διασφάλιση των κρίσιμων εφοδιαστικών αλυσίδων για τα ευρωπαϊκά μονοπώλια σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης επεξεργάζεται η ΕΕ, σε συνθήκες μεγάλης όξυνσης των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.

Στο πλαίσιο αυτό, η Κομισιόν παρουσίασε στην αρχή της βδομάδας πρόταση για αλλαγή των κανόνων, ώστε να αναδιοργανωθούν οι αλυσίδες εφοδιασμού και να αυξηθούν οι προμήθειες «κρίσιμων αγαθών» που σχετίζονται με την «ενεργειακή κρίση».

Αναλόγως των εξελίξεων προβλέπεται μια «φάση επαγρύπνησης», κατά την οποία θα ζητηθεί από τις 27 χώρες - μέλη να «ανταλλάξουν εθελοντικά πληροφορίες σχετικά με τις αλυσίδες εφοδιασμού αγαθών και υπηρεσιών στρατηγικής σημασίας», ενώ «σε εξαιρετικές περιπτώσεις» η Κομισιόν «μπορεί να ζητήσει από τα κράτη - μέλη να ενισχύσουν το απόθεμά τους για τέτοια στρατηγικά αγαθά και υπηρεσίες».

Αντίστοιχα προβλέπεται και μια «φάση έκτακτης ανάγκης», που «θα ενεργοποιηθεί από το Συμβούλιο όταν μια ξαφνική και απροσδόκητη κρίση πλήξει την ενιαία αγορά». Σε αυτήν τη φάση, ο Μηχανισμός Εκτακτης Ανάγκης της Ενιαίας Αγοράς θα διασφαλίζει ότι «τα κράτη - μέλη περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία (...) μόνο σε ό,τι είναι απολύτως απαραίτητο για την αντιμετώπιση της κρίσης».

Η Επιτροπή «θα μπορεί επίσης να συστήσει στις εταιρείες να επεκτείνουν ή να επαναπροσδιορίσουν την παραγωγή προϊόντων που σχετίζονται με την κρίση», ενώ «σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η Επιτροπή δύναται επίσης να ζητήσει πληροφορίες από εταιρείες σχετικά με την παραγωγή τους, να επιταχύνει τη διάθεση στην αγορά πολύ απαραίτητων προϊόντων ή να καλέσει τις εταιρείες να δώσουν προτεραιότητα στις παραγγελίες για συγκεκριμένα αγαθά».

Οι προτάσεις αυτές έρχονται στο τραπέζι, καθώς παρατηρείται νέα συμφόρηση σε πάνω από 9.000 λιμάνια και τερματικούς σταθμούς σε όλο τον κόσμο, προκαλώντας «εμφράγματα» στην εφοδιαστική αλυσίδα που αυξάνει τα κόστη και τους χρόνους παράδοσης.

Επιπλέον η Κομισιόν σχεδιάζει να δημοσιεύσει στις 28 Σεπτέμβρη νέο έγγραφο, που θα περιγράφει τα μελλοντικά βήματα για τη «μείωση της αστάθειας» και την αύξηση του όγκου συναλλαγών στις ενεργειακές αγορές.

Αυξάνονται οι προβλέψεις για ύφεση στην Ευρωζώνη

Σε αυτό το πλαίσιο, αυξάνονται συνεχώς οι προβλέψεις για εκδήλωση νέας κρίσης. Οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του αμερικανικού δικτύου «Bloomberg» διέκριναν για μια ακόμη φορά τον σοβαρό κίνδυνο ύφεσης στην Ευρωζώνη, εκτιμώντας πως έχει φθάσει «στο υψηλότερο επίπεδο» από τον Ιούλη του 2020. Οι εν λόγω οικονομολόγοι διακρίνουν πιθανή ύφεση σε δύο συναπτά τρίμηνα του επόμενου 12μηνου κατά 80%, από 60% που είχε καταγράψει προηγούμενη έρευνα.

Επίσης η Deutsche Bank αναθεώρησε την Τετάρτη προς τα κάτω τις προβλέψεις της, αναμένοντας συρρίκνωση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 2,2% το 2023, εκτιμώντας πως είναι πλέον «πολύ καλοπροαίρετη» η προηγούμενη εκτίμησή της για «ήπια ύφεση» κατά 0,3%. Σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Deutsche Bank, το ΑΕΠ στη Γερμανία θα μειωθεί έως και 4%.

Στο μεταξύ, οι αλυσιδωτές αυξήσεις των επιτοκίων σε ΗΠΑ και ΕΕ συνεχίζονται. Μετά την απόφαση της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας (Fed) να αυξήσει κατά 0,75% τα επιτόκια στις ΗΠΑ, μεσοβδόμαδα, η Τράπεζα της Αγγλίας αύξησε (για έβδομη συνεχόμενη φορά) το επιτόκιο κατά 0,50%, αποφεύγοντας λίγο πιο επιθετικά βήματα όπως η αύξησή του κατά 0,75%. Επίσης, η Κεντρική Τράπεζα της Νορβηγίας αύξησε επίσης το επιτόκιο κατά 0,25% φτάνοντάς το στο 2,25%.

Σε αυτό το φόντο συνεχίζονται οι πιέσεις των ΗΠΑ σε χώρες όπως η Τουρκία και το Καζακστάν για αποσύνδεση από το ρωσικό σύστημα πληρωμών Mir, υπό την απειλή ότι θα ενεργοποιηθούν κυρώσεις σε βάρος των τραπεζών τους που συναλλάσσονται με το εν λόγω σύστημα.

Την Παρασκευή μάλιστα πραγματοποιήθηκε στην Τουρκία συνάντηση υψηλού επιπέδου υπό τον Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν, με επίκεντρο το σύστημα πληρωμών Mir και την απειλή δυτικών κυρώσεων στις τουρκικές και άλλες τράπεζες (όπως η Λαϊκή Τράπεζα του Καζακστάν και η βιετναμέζικη BIDV).


Δ. Ορφ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ