ΗΠΑ, ΕΕ και ΝΑΤΟ ανταγωνίζονται με τη Ρωσία, την Κίνα και άλλες δυνάμεις στα Βαλκάνια, αξιοποιώντας το πολυεθνοτικό μωσαϊκό της περιοχής, όπου ενισχύθηκαν οι εθνικιστικές εντάσεις μετά ιδιαίτερα την ευρωατλαντική επέμβαση το 1999 για τη διάλυση της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας.

Χαρακτηριστικό το περιστατικό στην αρχή της βδομάδας, με την κίνηση του πρωθυπουργού των Κοσοβάρων Αλβανών Αλμπίν Κούρτι να αναβάλει για την 1η Σεπτέμβρη την απόφασή του να επιβάλει μέτρα για τις πινακίδες κυκλοφορίας των ΙΧ αυτοκινήτων και τις διελεύσεις μελών της σερβικής κοινότητας από και προς τη Σερβία, στα δύο φυλάκια που υπάρχουν στα διοικητικά σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο σε Γιαρίνιε και Μπρνιάκ.

Η απόφαση της κυβέρνησης Κούρτι είχε ξεσηκώσει τους Σέρβους του προτεκτοράτου, που έχουν διαμορφώσει ΝΑΤΟ και ΕΕ, οι οποίοι έστησαν οδοφράγματα κατά μήκος δύο κομβικών οδικών αρτηριών που οδηγούν στα διοικητικά όρια με τη Σερβία. Παράλληλα, ο Σέρβος Πρόεδρος Αλεξάντερ Βούτσιτς, που επιδιώκει καλές σχέσεις και με την ΕΕ και με τη Ρωσία, είχε προειδοποιήσει ακόμη και με πόλεμο σε περίπτωση που η σερβική κοινότητα του Κοσσυφοπεδίου γίνει στόχος «νέου πογκρόμ».

Παρέμβαση είχε κάνει νωρίτερα και η εκπρόσωπος Τύπου του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, που κάλεσε την κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου, τις ΗΠΑ και την ΕΕ να σταματήσουν τις προκλήσεις και να σεβαστούν τα δικαιώματα των Σέρβων. Επικαλέστηκε τα οδοφράγματα και τις απειλές για βία της κυβέρνησης των Κοσοβάρων Αλβανών σαν επιπρόσθετη απόδειξη αποτυχίας της πολυετούς διαμεσολαβητικής αποστολής της Ευρωπαϊκής Ενωσης στις τεταμένες σχέσεις Βελιγραδίου - Πρίστινας που παραμένουν. Η ίδια δεν παρέλειψε να σχολιάσει τις σκοπιμότητες και την πολιτική της ΕΕ στην περιοχή, που χρόνια τώρα συνδέει την ενταξιακή πορεία της Σερβίας στην ΕΕ με την αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου. Οπως είπε, τα τελευταία γεγονότα είναι «ένα παράδειγμα ως προς το ποια θέση προετοίμασαν για τη Σερβία στην Ευρωπαϊκή Ενωση, προτείνοντας στο Βελιγράδι να συμφιλιωθεί de facto με τη στέρηση των δικαιωμάτων των συμπατριωτών του».

Οι δηλώσεις της Ζαχάροβα στο πλευρό των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου (που αποβλέπουν στη διατήρηση της γεωπολιτικής επιρροής τους στη Σερβία και ευρύτερα τα Βαλκάνια) προκάλεσαν τα αντανακλαστικά των ΗΠΑ, ΕΕ και ΝΑΤΟ. Αμερικανοί και Ευρωενωσιακοί διπλωμάτες «συνέστησαν» στην κυβέρνηση Κούρτι να καθυστερήσει για έναν μήνα την εφαρμογή των μέτρων για τις πινακίδες και τα επιπρόσθετα «ταξιδιωτικά έγγραφα» για τους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου. Ο Κούρτι συμμορφώθηκε άμεσα πλέκοντας το εγκώμιο του Αμερικανού πρέσβη στην Πρίστινα, Τζεφ Χάβενιερ, ώστε να δείξει πως δεν ενέδωσε στις αντιδράσεις της Ρωσίας αλλά στα «αφεντικά» της Δύσης.

Η αναβολή του μέτρου προκάλεσε την άρση των οδοφραγμάτων που είχαν στήσει οι Σέρβοι της περιοχής κοντά στα διοικητικά όρια με τη Σερβία. Είναι προφανές πως η εξέλιξη αναβάλλει μόνο προσωρινά την ένταση. Τα αντιτιθέμενα συμφέροντα μονοπωλίων στο φόντο του πολέμου στην Ουκρανία, της επικείμενης ενεργειακής αλλά και μίας περαιτέρω επιτάχυνσης της καπιταλιστικής κρίσης στη Γερμανία και σε άλλες χώρες της ΕΕ, αναμένεται να ρίξουν νέο «λάδι στη φωτιά» της ενδοϊμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης, που περιλαμβάνει και τα Βαλκάνια.

Μπροστά σε αυτή την πραγματικότητα, οι προσπάθειες ισχυρών χωρών της ΕΕ για μεγαλύτερο ρόλο στα Δυτικά Βαλκάνια βγάζουν μάτι.

Δεν είναι τυχαία η επιλογή του Ισπανού Σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ να πραγματοποιήσει περιοδεία σε πέντε χώρες των Δυτικών Βαλκανίων την περασμένη βδομάδα, ολοκληρώνοντάς την στα Τίρανα την περασμένη Δευτέρα (κάνοντας την ιστορική, πρώτη επίσκεψη Ισπανού πρωθυπουργού στην Αλβανία).

Η επίσκεψη Σάντσεθ σε Σερβία, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία - Ερζεγοβίνη και Αλβανία (πλην Κοσσυφοπεδίου το οποίο η Ισπανία δεν αναγνωρίζει για τους δικούς της λόγους και όχι από «ευαισθησία» στο διεθνές δίκαιο...) πηγάζει από την όξυνση των ανταγωνισμών στα Βαλκάνια και από την ανάγκη της Μαδρίτης να εξασφαλίσει το δικό της «μερτικό» στη γεωπολιτική «πίτα» των Δυτικών Βαλκανίων, που επιχειρείται να ξαναμοιραστεί είτε μέσω της ευρωατλαντικής «ολοκλήρωσης», είτε με ανάφλεξη συγκρούσεων κ.λπ.

Πρωταγωνιστικό ρόλο στην περιοχή παίζει βεβαίως και η Γερμανία, η οποία μέσω της λεγόμενης «διαδικασίας του Βερολίνου» επιδιώκει να διατηρήσει το «πάνω χέρι» στις διπλωματικές και οικονομικές διεργασίες της περιοχής, στο φόντο του ανταγωνισμού με άλλες δυνάμεις. Η κυβέρνηση του Γερμανού καγκελάριου Ολαφ Σολτς έχει ήδη προγραμματίσει για τον Νοέμβρη τη νέα Σύνοδο Κορυφής των Δυτικών Βαλκανίων, σε μία περίοδο κατά την οποία θα έχουν ήδη διεξαχθεί οι κρίσιμες πρόωρες βουλευτικές εκλογές της 2ας Οκτώβρη στη Βουλγαρία (άλλη μία χώρα στο πλέγμα των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών ΕΕ, ΝΑΤΟ - Ρωσίας). Εκείνη την περίοδο αναμένεται πως θα συνεχίζονται, με σκαμπανεβάσματα, τα προβλήματα μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας, ενώ θα έχουν ξεκινήσει τα πρώτα βήματα για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας στην ΕΕ, μετά το «πράσινο φως» που έδωσαν οι 27 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης στα τέλη Ιούλη.

Παράλληλα στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη θα συνεχίζει να σιγοβράζει η μακροχρόνια κρίση με ορατό το διόλου απίθανο ενδεχόμενο διάλυσης, με απόσχιση του σερβικού πληθυσμού.

Μιλώντας για τον ρόλο ισχυρών χωρών της ΕΕ, δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε και τις πιέσεις που άσκησε τους τελευταίους μήνες η κυβέρνηση του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν σε Σκόπια και Σόφια, παίζοντας ρόλο «μεσολαβητή» για την επίλυση των διαφορών που εμπόδιζε έως τα τέλη Ιούλη την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ.