Συμβατή με τους στόχους της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή θεωρείται η χρήση πυρηνικών και φυσικού αερίου κατά την Κομισιόν (φωτ. πυρηνικό εργοστάσιο στη Γαλλία)

Δηλαδή, για το ποια επενδυτικά σχέδια θα χαρακτηρίζονται στο εξής «φιλοπεριβαλλοντικά» και θα τυγχάνουν όλης της χρηματοοικονομικής και γενικότερα θεσμικής υποστήριξης από τα κράτη - μέλη το επόμενο διάστημα. Οπως ήταν αναμενόμενο, τόσο το φυσικό αέριο όσο και τα πυρηνικά, έπειτα από τις σταθερές και συστηματικές πιέσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας αντίστοιχα, μπορούν να χαρακτηρίζονται «μεταβατικά καύσιμα» και να χρηματοδοτούνται από τα «πράσινα» ταμεία της ΕΕ.

Στο κείμενο που παρουσίασε την περασμένη Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πολυαναμενόμενη «πράσινη ταξινομία», τον «επενδυτικό χάρτη» δηλαδή πάνω στον οποίο θα κινηθούν οι δημόσιοι και ιδιωτικοί πόροι για την επίτευξη της λεγόμενης «κλιματικής ουδετερότητας» το 2050, επιβεβαιώθηκε το «πράσινο ξέπλυμα» και του φυσικού αερίου και των πυρηνικών.

Σύμφωνα με το σχετικό κείμενο που δημοσιοποιήθηκε, η Επιτροπή έλαβε υπόψιν τις σχετικές «εισηγήσεις των επιστημόνων» και αποφάσισε να εντάξει τα έργα φυσικού αερίου και τα πυρηνικά εντός προβλεπόμενου επενδυτικού πλαισίου, θεωρώντας ότι οι δύο αυτές μορφές Ενέργειας μπορούν να χαρακτηριστούν «πράσινες», να ενταχθούν στις «οικονομικές δραστηριότητες ενεργειακής μετάβασης» και να ενισχύσουν την προσπάθεια για τον έλεγχο της κλιματικής αλλαγής. Λαμβάνοντας βεβαίως όλες τις σχετικές οικονομικές ενισχύσεις και άλλα επενδυτικά προνόμια που προβλέπεται για τα έργα, τα οποία εντάσσονται στην «πράσινη συμφωνία». Στην ανακοίνωση της Επιτροπής αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι τόσο το φυσικό αέριο όσο και η πυρηνική Ενέργεια βρίσκονται σε συμφωνία με τους στόχους της ΕΕ για την «κλιματική ουδετερότητα» και η χρήση τους μπορεί να επιταχύνει την αντικατάσταση ρυπογόνων δραστηριοτήτων, όπως η παραγωγή ηλεκτρισμού από άνθρακα - συμπεριλαμβανομένου του λιγνίτη βεβαίως - που ακόμη αντιστοιχεί στο 15% των καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρισμού στην ΕΕ.

Η απόφαση ορίζει ξεκάθαρα ότι τα πυρηνικά και το φυσικό αέριο μπορούν να θεωρούνται στο εξής ως «μεταβατικές δραστηριότητες» από την 1η Γενάρη του 2022 και να απολαύσουν όλες τις επενδυτικές διευκολύνσεις που προβλέπονται από τη νέα «πράσινη συμφωνία» της ΕΕ. Φυσικά η Επιτροπή αναφέρει ότι τα επενδυτικά σχέδια στους δύο παραπάνω τομείς θα καθορίζονται από πολύ αυστηρούς όρους προστασίας του περιβάλλοντος και «πλήρη διαφάνεια»...

Ξεκάθαρες ήταν και οι δηλώσεις αξιωματούχων της Επιτροπής ως προς τους στόχους και τις επιδιώξεις της νέας «πράσινης ταξινομίας» της ΕΕ. Ο Β. Ντομπρόβσκις, αντιπρόεδρος της Επιτροπής, ανέφερε ότι με τον νέο κανονισμό οι επενδυτές θα μπορούν να λαμβάνουν στοχευμένες επενδυτικές αποφάσεις, που θα ενισχύουν τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ για το 2050. Αντίστοιχα, ο επίτροπος χρηματοοικονομικής σταθερότητας, Μ. Μακ Γκίνες, επισήμανε ότι ο νέος κανονισμός θα βοηθήσει στην κινητοποίηση πόρων για την ενίσχυση της ενεργειακής μετάβασης από τα επιβλαβή καύσιμα όπως ο άνθρακας. Με τον νέο κανονισμό, πρόσθεσε, οι επενδυτές θα μπορούν πιο εύκολα να επενδύουν σε έργα φυσικού αερίου και πυρηνικής Ενέργειας.

Σε μια πρώτη ανάγνωση, η απόφαση φαίνεται ότι έλαβε υπόψη τις πιέσεις της Γαλλίας για συμπερίληψη των πυρηνικών στα «πράσινα» καύσιμα, όπως αντίστοιχα της Γερμανίας για τη συμπερίληψη του φυσικού αερίου. Δεν έλειψαν όμως και οι αντιδράσεις, αφού μέχρι στιγμής Αυστρία και Λουξεμβούργο απειλούν ανοιχτά την Επιτροπή ότι θα προχωρήσουν σε νομικές κινήσεις εναντίον της απόφασης, ενώ με κοινή επιστολή τους στην Κομισιόν η Ολλανδία, η Αυστρία, η Σουηδία και η Δανία υποστήριξαν ότι υπάρχει έλλειψη επιστημονικών στοιχείων, για να συμπεριληφθεί το αέριο στη λεγόμενη ταξινόμηση.

Η Γαλλία, που καλύπτει περίπου το 70% των αναγκών της οικονομίας της σε ηλεκτρική Ενέργεια μέσω των πυρηνικών της εργοστασίων, υποστηρίχθηκε όλο το προηγούμενο διάστημα στις παρεμβάσεις της για τη συμπερίληψη των πυρηνικών στην «πράσινη ταξινομία», από ένα γκρουπ 15 χωρών, μεταξύ των οποίων ήταν οι Ολλανδία, Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Βουλγαρία, Σλοβακία και Φινλανδία.

Ειδικά η Γαλλία έχει έτοιμο επενδυτικό σχέδιο για την άμεση κατασκευή πυρηνικών αντιδραστήρων νέας γενιάς, οι οποίοι θα εξασφαλίσουν την «ενεργειακή ανεξαρτησία» της χώρας, όπως είχε υπογραμμίσει ο Πρόεδρός της, Εμ. Μακρόν, σε διάγγελμά του τον περασμένο Νοέμβρη. Ενώ ισχυρίζεται ότι εξασφαλίζει και την «ασφαλή για το περιβάλλον» διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων, αν και η μέχρι σήμερα εμπειρία δείχνει ότι ένα μέρος αυτών θα οδηγηθεί ως συνήθως για εξαγωγή σε χώρες του «τρίτου κόσμου» και βέβαια καμία αξία δεν έχουν και οι «διαβεβαιώσεις» που δίνονται στον κανονισμό, ότι δεν θα συμβεί κάτι τέτοιο.

Στο «βάφτισμα» των πυρηνικών ως «πράσινων» μορφών Ενέργειας αντιδράει η Γερμανία, η οποία την ίδια ώρα δηλώνει πως «προς το παρόν, χρειαζόμαστε το φυσικό αέριο ως "καύσιμο - γέφυρα"» και ότι «η Γερμανία θα χρειαστεί σημαντικά περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια στο προβλέψιμο μέλλον», η οποία δεν μπορεί ακόμα να προέρχεται εξολοκλήρου από ΑΠΕ.

Προκειμένου να καλύψει τις τεράστιες ενεργειακές ανάγκες της με φτηνό φυσικό αέριο, αλλά και να γίνει ο «απόλυτος παίκτης» στη διανομή φυσικού αερίου της Ευρώπης, βασίζεται στον αγωγό «Nord Stream II» που η συμπερίληψη του φυσικού αερίου στον νέο κανονισμό ανοίγει διάπλατα τις πόρτες για την πλήρη λειτουργία του, διπλασιάζοντας τις ποσότητες ρώσικου φυσικού αερίου προς τη Γερμανία.

Υπενθυμίζουμε ότι ο ρώσικος αγωγός «Νord Stream 2» είναι λειτουργικά έτοιμος να τροφοδοτήσει με φυσικό αέριο τη Γερμανία από τον περασμένο Σεπτέμβρη, ωστόσο ακόμη δεν έχει λάβει την απαιτούμενη έγκριση από την «ανεξάρτητη αρχή δικτύων» της Γερμανίας.

Αξίζει επίσης να σημειώσουμε ότι κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο Κίεβο την περασμένη Δευτέρα, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Β. Ντομπρόβσκις διαβεβαίωσε την ουκρανική ηγεσία ότι η ΕΕ έχει «παγώσει» τη λειτουργία του ρωσικού αγωγού «Nord Stream 2» μέχρι να διασφαλιστεί ότι η Ρωσία «δεν θα τον χρησιμοποιήσει ως όπλο».

Μαζί με τις γεωπολιτικές προεκτάσεις που έχει το ζήτημα, βασικό στοιχείο είναι ότι ο νέος κανονισμός αποτυπώνει μια προσπάθεια συμβιβαστικής μοιρασιάς μεταξύ μονοπωλιακών ομίλων ενός ποσού που υπερβαίνει το 1 τρισ. ευρώ για την επόμενη δεκαετία, κατά τα προβλεπόμενα της «πράσινης συμφωνίας» της ΕΕ και του Ταμείου Ανάκαμψης.

Χρηματικά κεφάλαια που για τη μοιρασιά τους αξιοποιούνται - κατά το δοκούν όπως δείχνει και ο νέος κανονισμός - κριτήρια όπως των σχετικών τεχνολογιών που δραστηριοποιείται ο κάθε όμιλος και των απαιτούμενων ενεργειακών πόρων, και βέβαια πρώτο λόγο έχει η οικονομική και γεωπολιτική ισχύς του κάθε κράτους, το οποίο χρησιμοποιεί ως βάση δραστηριοτήτων ο κάθε όμιλος, αλλά και των ενδιαφερόμενων τρίτων δυνάμεων, επιχειρηματικών και κρατικών (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα κ.ά.), που έχουν τους δικούς τους «μοχλούς πίεσης» εντός της ΕΕ.

Το ζήτημα αυτό, της «μοιρασιάς της λείας» από τα τεράστια κρατικά πακέτα που θα πληρώσουν οι λαοί και από τις «θέσεις» στην κούρσα του ανταγωνισμού, αποτυπώνει και η αντίδραση των εγχώριων ενεργειακών ομίλων - ηλεκτροπαραγωγών από φυσικό αέριο σε ό,τι αφορά τα όρια που θέτει η Επιτροπή για να χαρακτηρίσει μια μονάδα φυσικού αερίου «πράσινη».

Παρά κάποιες τροποποιήσεις, η Επιτροπή διατήρησε την πρόβλεψη που λέει ότι για να μπορεί μια μονάδα φυσικού αερίου να πάρει το «πράσινο ταμπελάκι», το όριο εκπομπών CO2 θα πρέπει να μην ξεπερνάει τα 100 γραμμάρια ανά kWh (όριο ανέφικτο με τις τρέχουσες τεχνολογίες) ή τα 270 gr CO2/kWh για όσους λάβουν την άδεια κατασκευής τους έως τις 31 Δεκέμβρη 2030, υπό την προϋπόθεση ότι θα αντικαταστήσουν υφιστάμενες υποδομές, όπως και ότι οι υποδομές τους θα είναι συμβατές με το «πράσινο υδρογόνο» με ορίζοντα το 2035 κ.ά.

Στην πραγματικότητα, ο καθορισμός των ορίων CO2 στρώνει το έδαφος για κλιμάκωση των ανταγωνισμών ανάμεσα σε κράτη και ομίλους για το ποιες τιμές θα επικρατήσουν τελικά, ώστε να μοιραστεί ανάλογα και η πίτα του Ταμείου Ανάκαμψης, με τους εγχώριους ενεργειακούς ομίλους, που ακόμα και οι πιο σύγχρονες μονάδες τους βρίσκονται πολύ πάνω από τα όρια (ακόμα και οι υπό κατασκευή μονάδες μετά βίας «πιάνουν» τα 330 gr CO2/kWh), να μιλούν για «τιμωρητικό και αντιεπενδυτικό εργαλείο».

Το μόνο σίγουρο, απ' όποιο δρόμο και με όποιους «συμβιβασμούς» ανάμεσα στους επιχειρηματικούς ομίλους κι αν προχωρήσουν τα σχέδια του «πράσινου New Deal», είναι ότι αυτά οδηγούν ολοταχώς όλο και πιο βαθιά στην ενεργειακή φτώχεια τους λαούς όλης της ΕΕ, που θα εξακολουθήσουν να πληρώνουν «χρυσάφι», την ώρα που χωρίς το μεγάλο εμπόδιο του κέρδους υπάρχουν όλες οι δυνατότητες για την παραγωγή φτηνού ρεύματος με αξιοποίηση όλων των δυνατών πηγών.