Από περσινή κινητοποίηση καλλιτεχνικών σωματείων

Η έκθεση πράγματι αποτυπώνει με τον πλέον ακριβή και αναλυτικό τρόπο τη ζοφερή πραγματικότητα που βιώνουν σήμερα οι καλλιτέχνες στα κράτη - μέλη της ΕΕ. Ομως, το χάσμα ανάμεσα στην περιγραφή της πραγματικότητας που ζουν οι καλλιτέχνες και τα μέτρα που προτείνονται από την έκθεση, είναι πράγματι τεράστιο.

Το σίγουρο είναι ότι η έκθεση δεν υπαγορεύεται από το ενδιαφέρον για τους όρους ζωής και εργασίας των καλλιτεχνών. Αντίθετα, αυτό που προάγεται είναι η πιο αποτελεσματική αξιοποίηση της Τέχνης και των καλλιτεχνών για την εξυπηρέτηση ιδεολογικών σκοπών, π.χ. την προώθηση της «κοινωνικής συνοχής» και της «ευρωπαϊκής ιδέας», η αξιοποίηση του Πολιτισμού για την προώθηση της κερδοφορίας του ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Είναι χαρακτηριστικό ότι και στο κείμενο ο Πολιτισμός θεωρείται ένας από τους κατεξοχήν τομείς που μπορεί να προβάλει την «πράσινη» ανάπτυξη, αλλά και τον ψηφιακό μετασχηματισμό υιοθετώντας ο ίδιος, πρώτα, τέτοιες πρακτικές.

Το Ευρωκοινοβούλιο καλεί τις κυβερνήσεις να παράσχουν περισσότερα κίνητρα, χωρίς όμως να προβλέπεται καμία αύξηση της χρηματοδότησης, παρά μόνο η αναδιανομή των ήδη υπαρχόντων προγραμμάτων (π.χ. συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα). Καλούνται, ακόμα, οι κυβερνήσεις να δώσουν νέα κίνητρα - παροχές σε επιχειρηματίες για επενδύσεις.

Ουσιαστικά, για ακόμα μια φορά, σε επίσημο κείμενο της ΕΕ οι καλλιτέχνες καθίστανται ατομικά υπεύθυνοι για την τύχη τους. Καλούνται να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους, αφού η μόνη υποχρέωση της ΕΕ και των κυβερνήσεων είναι να τους παρέχουν εργαλεία (διευκόλυνση κινητικότητας, κατάρτιση σε νέες τεχνολογίες, στην επιχειρηματικότητα, παροχή πληροφόρησης για τις πιθανές πηγές χρηματοδότησης) για να μπορέσουν να γίνουν επιχειρηματίες του εαυτού τους. Αρα, και η ευθύνη για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται βαραίνει τον καθένα και την καθεμία ξεχωριστά...

Η πραγματικότητα όμως βρίσκεται στον αντίποδα. Η επιχειρηματικότητα όχι μόνο δεν αποτελεί ανάγκη των καλλιτεχνών, αλλά αντίθετα αντιστρατεύεται την ανάγκη τους απερίσπαστοι από προβλήματα βιοπορισμού να αφιερωθούν στην Τέχνη τους. Αποτελεί όμως ανάγκη των επιχειρηματιών του κλάδου, που χρειάζονται «ευέλικτους» και βολικούς στην εκμετάλλευση εργαζόμενους. Αυτό που χρειάζονται οι καλλιτέχνες δεν είναι υποδείξεις, αλλά απτές αποδείξεις οικονομικής στήριξης και ειλικρινούς ενδιαφέροντος για την ελευθερία της Τέχνης και των δημιουργών της, που δεν μπορούν να τους δοθούν όσο η Τέχνη θα υπάγεται και θα υπηρετεί την ιδεολογική χειραγώγηση και την καπιταλιστική κερδοφορία, αντί να αποσκοπεί στην καλλιέργεια του ολόπλευρου ανθρώπου με συναίσθημα και ελεύθερη σκέψη και βούληση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ δεν έχει καθαρογραφεί ακόμα η έκθεση της ΕΕ, το υπουργείο Πολιτισμού διά μέσου του υφυπουργού Σύγχρονου Πολιτισμού, Νικόλα Γιατρομανωλάκη, με ανακοινώσεις του σπεύδει να υιοθετήσει όλα τα παραπάνω και να τα προωθήσει...