Μέχρι τώρα και σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε την Τετάρτη η Επιτροπή, η χονδρική τιμή φυσικού αερίου στην ΕΕ έχει αυξηθεί κατά 429% σε ετήσια βάση και η χονδρική τιμή ηλεκτρισμού κατά 230%.

Οι αυξήσεις στη λιανική είναι 14% και 7% για φυσικό αέριο και ηλεκτρισμό κατά μέσο όρο σε όλη την ΕΕ, ενώ στην Ελλάδα οι αντίστοιχες αυξήσεις στη λιανική φτάνουν το 28% και 19% σε φυσικό αέριο και ηλεκτρισμό αντίστοιχα.

Παρότι το φαινόμενο αποδίδεται από τους διεθνείς αναλυτές και από τα αστικά επιτελεία σε μια σειρά συγκυριακές αιτίες, όπως η αυξημένη ζήτηση για υγροποιημένο φυσικό αέριο στην Ασία (αλλά και στις υπόλοιπες ανεπτυγμένες οικονομίες, οι οποίες δείχνουν να εξέρχονται σταδιακά από τους περιορισμούς που είχε επιβάλει η πανδημία), οι προβλέψεις για ιδιαίτερα ψυχρό χειμώνα στην Ευρώπη και οι γεωπολιτικές επιδιώξεις της Ρωσίας¹ (βλέπε και παρακάτω), με τίποτα δεν κρύβεται ότι οι νέες τεράστιες αυξήσεις στο ρεύμα είναι άμεσα συνδεδεμένες με την πολιτική «απελευθέρωσης» της Ενέργειας και τις «πράσινες» μπίζνες.

Οι λαοί πληρώνουν με όλους τους δυνατούς τρόπους την πολιτική αυτή, που απαρέγκλιτα υλοποιούν όλες διαδοχικά οι κυβερνήσεις και στην Ελλάδα: Τον «λογαριασμό» της απολιγνιτοποίησης για να ανοίξουν τα νέα πεδία κερδοφορίας, του πανάκριβου εισαγόμενου φυσικού αερίου που έχει επιλεγεί ως το βασικό «μεταβατικό» ηλεκτροπαραγωγό καύσιμο, την προώθηση της «μονοκαλλιέργειας» των ΑΠΕ με εργαλείο και το εμπόριο ρύπων, τα κάθε είδους «πράσινα» χαράτσια για να πληρωθούν τα τεράστια κρατικά πακέτα από το Ταμείο Ανάκαμψης, που πηγαίνουν στους επιχειρηματικούς ομίλους για τις «πράσινες» μπίζνες.

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά για όλες αυτές τις πλευρές:

-- Οι τιμές του CO₂ στο Σύστημα Εμπορίας Ρύπων της ΕΕ (Emissions Trading System - ETS) διπλασιάστηκαν μέσα σε έναν χρόνο, φτάνοντας στα 60 ευρώ/τόνο, αποτέλεσμα βεβαίως της διαρκούς μείωσης των δικαιωμάτων ρύπων που επιτρέπει η Επιτροπή να προμηθεύονται οι βιομηχανίες, στο πλαίσιο της ολοένα και μεγαλύτερης μείωσης της χρήσης ορυκτών καυσίμων. Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της αύξησης, να σημειώσουμε ότι οι τιμές ρύπων το 2015 ήταν κάτω από τα 10 ευρώ/τόνο. Να σημειωθεί ακόμα πως λόγω της κατακόρυφης αύξησης της τιμής φυσικού αερίου, η παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη είναι πλέον οριακά πιο φτηνή σε σχέση με την ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο.

-- Για τις τεράστιες αυξήσεις στο φυσικό αέριο, χαρακτηριστικό είναι ότι στην Ολλανδία οι τιμές του φυσικού αερίου (που αποτελούν οδηγό για τη διακύμανση των τιμών στην υπόλοιπη Ευρώπη) αυξήθηκαν από τα 16 ευρώ/Mwh τον περασμένο Γενάρη στα 75 ευρώ στα μέσα του Σεπτέμβρη, για να ξεπεράσουν προ ημερών τα 110 ευρώ, καταγράφοντας αύξηση πάνω από 700% μέσα σε δέκα μήνες.

-- Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ίδιας της Κομισιόν, οι φόροι και οι χρεώσεις ΑΠΕ αποτελούν το 41% του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά και το 34% για τη βιομηχανία, αποτυπώνοντας έτσι τα τεράστια «πράσινα» χαράτσια που φορτώνονται οι λαοί για να προχωρήσουν τα σχέδια του «Green Deal».

Ολα τα παραπάνω αποτυπώνουν ότι οι συνέπειες για τους λαούς από την πολιτική της «απελευθέρωσης» και της «πράσινης» Ενέργειας κάθε άλλο παρά πρόσκαιρο φαινόμενο είναι. Αλλωστε ακόμη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην «εργαλειοθήκη» που παρουσίασε την Τετάρτη, επιβεβαιώνει εμμέσως πλην σαφώς το γεγονός αυτό, εκτιμώντας ότι οι τιμές θα σταθεροποιηθούν την ερχόμενη άνοιξη (!) και μετά «θα παραμείνουν υψηλότερες από τον μέσο όρο των προηγούμενων χρόνων», όπως λέει σε σχετικό σημείωμα.

Κατά συνέπεια, αυτήν τη στιγμή σε ολόκληρη την Ευρώπη καταγράφονται διψήφιες αυξήσεις στις τιμές του ρεύματος για τα νοικοκυριά, με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να λαμβάνουν μέτρα - «ασπιρίνες» και την Κομισιόν να επιδοτεί τις αυξήσεις στην ηλεκτρική ενέργεια, επί της ουσίας δηλαδή τους ενεργειακούς ομίλους, παραγωγούς και προμηθευτές, για να διατηρήσουν σε διαχειρίσιμα επίπεδα τις αυξήσεις στις τιμές - πλευρά που συνδέεται και με τη θωράκιση της ανταγωνιστικότητας των ενεργοβόρων βιομηχανιών - και τη δυνατότητα των λαϊκών στρωμάτων να πληρώνουν.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΟΣΑ² (επεξεργασία από το Ινστιτούτο «Brugel») οι τιμές ηλεκτρισμού έχουν αυξηθεί 14% κατά μ.ο. στην ΕΕ των «27», 12,5% στη Γαλλία, 11,6% στη Γερμανία, 18,7% στην Ιταλία, 13,3% στην Πολωνία, 20,7% στην Ισπανία.

Ολα αυτά σε μια περίοδο κατά την οποία ήδη εκατομμύρια λαϊκά νοικοκυριά σε όλη την ΕΕ βρίσκονταν στο φάσμα της ενεργειακής φτώχειας, σύμφωνα και με τα επίσημα στοιχεία της ΕΕ², και πριν ακόμα δημιουργηθούν οι συνθήκες κρίσης στην αγορά Ενέργειας τις οποίες βιώνουμε σήμερα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 30,1% των νοικοκυριών στη Βουλγαρία, το 26,7% στη Λιθουανία, το 21% στην Κύπρο, το 17,9% στην Ελλάδα και το 11,1% στην Ιταλία δεν μπορούσαν να θερμάνουν επαρκώς το σπίτι τους.

Η κατάσταση αυτή επαναφέρει στην επιφάνεια και τους ανταγωνισμούς εντός της ΕΕ, όπως και με τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Σε ό,τι αφορά το πρώτο, οι αντιθέσεις έρχονται στην επιφάνεια με αφορμή και την πρόταση πέντε κρατών - μελών (Γαλλίας, Ισπανίας, Ελλάδας, Τσεχίας, Ρουμανίας) για μια «κοινή προσέγγιση» της ΕΕ στο ζήτημα των αυξήσεων, πρόταση η οποία δεν φαίνεται - προς το παρόν τουλάχιστον - να βρίσκει θετική ανταπόκριση.

Οι υπουργοί Οικονομικών των παραπάνω με κοινή τοποθέτηση ζήτησαν να δημιουργήσει η ΕΕ «στρατηγικά αποθέματα» φυσικού αερίου, ώστε να μπορεί στο μέλλον να πετυχαίνει καλύτερους όρους διαπραγμάτευσης με τους προμηθευτές της σε περιόδους κρίσης, αλλά και να προχωρήσει σε αλλαγές στη χονδρική αγορά ηλεκτρισμού και στο σύστημα εμπορίας ρύπων, για την αποφυγή «μεγάλων διακυμάνσεων» στην τιμή.

Στην εργαλειοθήκη που ανακοίνωσε την Τετάρτη, η Επιτροπή σημειώνει «διπλωματικά» ότι «θα εξεταστεί το ενδεχόμενο όφελος από τη δημιουργία πανευρωπαϊκού αποθεματικού φυσικού αερίου με την εθελοντική συμμετοχή των κρατών - μελών», ενώ οι όποιες αποφάσεις παραπέμπονται για τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την επόμενη βδομάδα, στις 21 και 22 Οκτώβρη.

Την ίδια στιγμή αναζητείται ένας μόνιμος χρηματοδοτικός μηχανισμός σε επίπεδο ΕΕ ο οποίος θα επεμβαίνει σε «έκτακτες συνθήκες» και θα αντλεί πόρους από τα ταμεία όπου συγκεντρώνονται οι πόροι του ETS, με λίγα λόγια από ένα μέρος των «χαρατσιών» που πληρώνουν τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά για την υλοποίηση των «πράσινων» φιλοδοξιών των ευρωμονοπωλίων.

Αξίζει ακόμα να σημειωθεί ότι, όπως δείχνουν και μια σειρά περιπτώσεις σε Γερμανία και Βρετανία, με αφορμή τις αυξήσεις στις τιμές Ενέργειας το επόμενο διάστημα μπαίνουμε σε περίοδο αναδιαρθρώσεων, εξαγορών και συγχωνεύσεων ενεργειακών εταιριών πανευρωπαϊκά, καθώς και άλλων ενεργοβόρων επιχειρήσεων που η Ενέργεια παίζει καθοριστικό ρόλο στο συνολικό κόστος παραγωγής τους.

Σε ό,τι αφορά τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς που ξεδιπλώνονται, η συγκυρία αξιοποιείται από τη Ρωσία για να ενισχύσει τις θέσεις της και να «υπενθυμίσει» ποιος είναι ο κυρίαρχος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ευρώπης, κόντρα στην πολιτική των ΗΠΑ για περαιτέρω αύξηση των φορτίων υγροποιημένου φυσικού αερίου που παραδίδουν αμερικανικές εταιρείες στην ευρωπαϊκή αγορά και για την «απεξάρτηση» από το ρωσικό αέριο.

Αυτό και στον απόηχο της ολοκλήρωσης του αγωγού φυσικού αερίου «Nord Stream 2», μήκους 1.230 χλμ., που συνδέει απευθείας τη Ρωσία με τη Γερμανία διά μέσου της Βαλτικής Θάλασσας, προκαλώντας τις σφοδρές αντιδράσεις των ΗΠΑ και διαφόρων κρατών της ΕΕ.

Ο αγωγός από λειτουργική σκοπιά είναι έτοιμος να προμηθεύσει με φυσικό αέριο τη γερμανική και τις υπόλοιπες αγορές των ευρωπαϊκών χωρών που έχουν διασυνδεδεμένα δίκτυα με αυτό της Γερμανίας, ωστόσο ακόμα δεν έχουν ξεκινήσει οι παραδόσεις, αφού υπάρχει εμπλοκή σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κατά πόσο η λειτουργία του αγωγού συνάδει με την «αντιμονοπωλιακή» νομοθεσία της ΕΕ. Σε αδρές γραμμές, αυτό που ζητά η Επιτροπή είναι ο αγωγός να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από άλλους προμηθευτές φυσικού αερίου εκτός του ρωσικού κρατικού μονοπωλίου της «Gazprom».

Πριν από λίγες μέρες μάλιστα, στις 22 Σεπτέμβρη, η Αμερικανίδα υπουργός Ενέργειας Τζένιφερ Γκράνχολμ κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψής της στην Πολωνία κατηγόρησε ευθέως τη Ρωσία ότι βρίσκεται πίσω από την αύξηση των τιμών φυσικού αερίου στην Ευρώπη, καθώς «χειραγωγεί» τις προμήθειες, κρατώντας σε χαμηλά επίπεδα τις παραδόσεις, για να ανεβάζει τις τιμές και με αυτόν τον τρόπο να εκβιάσει για την άμεση λειτουργία του «Nord Stream 2».

Αντίστοιχες είναι και οι δηλώσεις από την πλευρά της ΕΕ, με την Κομισιόν μάλιστα να προαναγγέλλει την Τετάρτη διεθνείς παρεμβάσεις για να διασφαλιστεί η «διαφάνεια» στις διεθνείς ενεργειακές αγορές. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην ανακοίνωση της Επιτροπής αφήνονται ευθείες αιχμές για τη ρωσική «Gazprom», η οποία, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, αν και εκπλήρωσε τα συμβόλαια παράδοσης που είχε συνάψει με τα κράτη - μέλη, δεν αύξησε τις ποσότητες φυσικού αερίου όταν της ζητήθηκε.

Οπως είναι αναμενόμενο, η ρωσική κυβέρνηση αρνείται τις κατηγορίες και επιρρίπτει ευθύνες στην ηγεσία της ΕΕ, η οποία, όπως επιμένουν να τονίζουν οι αρμόδιοι Ρώσοι αξιωματούχοι το τελευταίο διάστημα, προτιμά να προμηθεύεται ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού από τις διεθνείς αγορές, όπου οι τιμές διαμορφώνονται με χρηματιστηριακούς όρους, και όχι από την ίδια, η οποία προσφέρει μακροπρόθεσμα συμβόλαια προμήθειας σε σταθερές τιμές, συνδεδεμένες με τις διεθνείς τιμές πετρελαίου...

Μέσα σε αυτό το εκρηκτικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί ξεκάθαρα εξαιτίας της ακολουθούμενης ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ - απολιγνιτοποίηση, ιλιγγιώδης ανάπτυξη των ΑΠΕ, «απελευθέρωση» του τομέα κ.λπ. - η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διακηρύσσει σε όλους τους τόνους ότι όχι μόνο δεν σκοπεύει να σηκώσει «το πόδι από το γκάζι» στους ρυθμούς υλοποίησης της «Πράσινης Συμφωνίας», παρά την αρνητική επίδραση που επιφέρει στις τιμές της Ενέργειας, αλλά αντίθετα δηλώνει αποφασισμένη να επιταχύνει στην ίδια κατεύθυνση, που προκαλεί «ενεργειακό σοκ» στους λαούς.

Παραπομπές:

1. https://www.politico.eu/article/why-europes-electricity-is-so-expensive/

2. https://www.bruegel.org/2021/09/is-europes-gas-and-electricity-price-surge-a-one-off/

3. https://ec.europa.eu/eurostat/en/web/products-eurostat-news/-/ddn-20210106-1?redirect=/eurostat/en/news/whats-new