Με φόντο τη ραγδαία αύξηση των ενοικίων που έχει προκαλέσει μεγάλες λαϊκές αντιδράσεις και διαδηλώσεις, με εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες να κινδυνεύουν να πεταχτούν έξω από τα σπίτια τους, την ερχόμενη Κυριακή διεξάγεται στο Βερολίνο - παράλληλα με τις εθνικές εκλογές - δημοψήφισμα για «απαλλοτρίωση» με αποζημίωση από τον δήμο των εταιρειών που κατέχουν πάνω από 3.000 διαμερίσματα. Στην πραγματικότητα ωστόσο πρόκειται για άλλη μια κίνηση για τη διοχέτευση ριζοσπαστικών διαθέσεων σε ανώδυνα μονοπάτια. Την ίδια μέρα γίνονται εκλογές για την κρατιδιακή κυβέρνηση, καθώς και για τα δημοτικά συμβούλια των 12 δήμων του Βερολίνου.

Το δημοψήφισμα διοργανώνεται από το κρατίδιο του Βερολίνου, μετά από συλλογή υπογραφών από διάφορες πρωτοβουλίες, με κύρια την πρωτοβουλία «Deutsche Wohnen & Co Enteignen» (παράφραση μεγάλου ομίλου). Στηρίζεται ως κίνηση από την «Αριστερά» (Die Linke), οι Πράσινοι κρατούν μεσοβέζικη στάση θεωρώντας το μοχλό πίεσης, ενώ το SPD εναντιώνεται. Τα τρία αυτά κόμματα συγκυβερνούν στο Βερολίνο, όπως και σε άλλα γερμανικά κρατίδια.

Πρόκειται για συμβουλευτικό δημοψήφισμα με συμβολικό χαρακτήρα («δημοψήφισμα απόφασης» και όχι «δημοψήφισμα νόμου», επομένως η κυβέρνηση μπορεί να απορρίψει την επεξεργασία σχετικού νόμου). Ενδεικτικά, οι εκπρόσωποι των Πρασίνων ξεκαθαρίζουν ότι δεν θέλουν απαλλοτρίωση των επιχειρηματικών ομίλων, αλλά θα ψηφίσουν «ναι», αφού έτσι κι αλλιώς «δεν πρόκειται γι' αυτό»...

Το ίδιο το περιεχόμενο του δημοψηφίσματος είναι εντελώς «κάλπικο», αφού και οι πέντε δημοτικές επιχειρήσεις ακινήτων του Βερολίνου λειτουργούν με τους νόμους της αγοράς επιδιώκοντας κέρδος, αλλά και επειδή ακόμα και μια τέτοιου είδους απαλλοτρίωση θα οδηγούσε απλά σε προσωρινή αναδιανομή της «πίτας» της αγοράς κατοικίας.

Χαρακτηριστικά, στα περίπου 330.000 διαμερίσματα που ανήκουν στις δημοτικές επιχειρήσεις τα ενοίκια ακολουθούν την ξέφρενη ανοδική πορεία της αγοράς ακινήτων, όπου κυριαρχούν δυο μεγαθήρια, «Deutsche Wohnen» και «Vonovia».

Το κεντρικό αίτημα του SPD, της «Αριστεράς» και των Πρασίνων για πάγωμα των ενοικίων σε εθνικό επίπεδο και θέσπιση ενός ανώτατου ορίου αποτελεί κατάφωρη κοροϊδία.

Την περασμένη άνοιξη, το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας απέρριψε το «ανώτατο όριο» που είχε αποφασίσει η τοπική κυβέρνηση του Βερολίνου, διατηρώντας μεν ψηλά τα ενοίκια, αλλά σε επίπεδα του 2019. Ενδεικτικά το διάστημα 2007 - 2019 τα ενοίκια στη γερμανική πρωτεύουσα διπλασιάστηκαν, χωρίς αντίστοιχη αύξηση μισθών.

Μετά τη δικαστική απόφαση, χιλιάδες ενοικιαστές βρέθηκαν αντιμέτωποι όχι μόνο με αύξηση ενοικίων, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις με αναδρομικές αυξήσεις, υπό την απειλή εξώσεων.

Μάλιστα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, η αρμόδια υπουργός Στεγαστικής Πολιτικής του Βερολίνου, από τη Linke - η οποία στη συνέχεια παραιτήθηκε - άλλαξε την τελευταία στιγμή παράγραφο του σχετικού νόμου, ώστε το κρατίδιο να μην φέρει καμία ευθύνη για τη διεκδίκηση της μείωσης ενοικίων. Οι ενοικιαστές υποχρεώνονται «να τα βάλουν» μόνοι τους με τα κτηματομεσιτικά μεγαθήρια...

Η Linke, όμως, δεν σταμάτησε εδώ. Ο νέος «αριστερός» υπουργός Στεγαστικής Πολιτικής μιλούσε το καλοκαίρι για αυξήσεις ενοικίων στα διαμερίσματα που ανήκουν στις δημοτικές επιχειρήσεις, αφού το διάστημα που είχαν παγώσει με το «ανώτατο όριο», το κρατίδιο είχε χασούρα περίπου 35 εκατ. ευρώ! Με αυτά τα λεφτά, λέει η Linke, θα μπορούσαν να χτιστούν καινούριες κατοικίες, επομένως δικαιολογείται και μια αύξηση στα 330.000 «δημοτικά» διαμερίσματα...

Εξάλλου, πολλές εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να αγνοούν το «φρένο ενοικίου», χρησιμοποιώντας εξαιρέσεις. Σε κάθε περίπτωση, το εν λόγω «φρένο» δεν ισχύει για νεόδμητα διαμερίσματα που κατοικήθηκαν για πρώτη φορά από το 2014, ενώ τα καινούργια που χτίζονται είναι ακριβά και δεν απευθύνονται σε χαμηλά εισοδήματα.

Η Linke υποστηρίζει σήμερα «να απαγορευτεί η εκμετάλλευση των διαμερισμάτων και να απαλλοτριωθούν οι μεγάλες κτηματομεσιτικές εταιρείες», «να αγοραστούν από το κράτος διαμερίσματα που θα δίνονται σε προσιτές τιμές» κ.ά.

Μόνο που η μαζική ιδιωτικοποίηση δημόσιων κατοικιών του πρώην ανατολικού Βερολίνου πραγματοποιήθηκε από τις κρατιδιακές κυβερνήσεις του SPD και της Linke τη δεκαετία του 2000. Εκατοντάδες χιλιάδες κατοικίες μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού δόθηκαν στο κεφάλαιο. Η όποια κρατικοποίηση διαμερισμάτων ζητάει σήμερα η «Αριστερά», δεν είναι τίποτε άλλο από επιχειρηματική δράση και εμπορευματοποίηση της στέγης με τη συμμετοχή και του δήμου.

Τότε η κυβέρνηση του Βερολίνου πούλησε πολλά «δημόσια διαμερίσματα» σε ιδιωτικές εταιρείες ακινήτων, επειδή υπήρχε «υπερπροσφορά διαμερισμάτων» και η συντήρηση ή ανακαίνισή τους για εμπορική εκμετάλλευση δεν ήταν «συμφέρουσα».

Το διάστημα 2002 - 2011, που συγκυβερνούσαν η Linke και το SPD, ολόκληρες κρατικές εταιρείες πουλήθηκαν σε ιδιωτικούς ομίλους, όπως η λεγόμενη μη κερδοσκοπική Ενωση Διακανονισμού και Στέγασης (GSW), που πουλήθηκε στον όμιλο «Deutsche Wohnen». Ο όμιλος αποτελεί τώρα «στόχο» απαλλοτρίωσης μετά το δημοψήφισμα...

Μια βδομάδα πριν από το δημοψήφισμα και τις εκλογές, οι δύο μεγαλύτεροι όμιλοι ακινήτων ανακοίνωσαν τη συγχώνευσή τους, με το SPD, τη Linke και τους Πράσινους να πανηγυρίζουν, επειδή στο πλαίσιο της συμφωνίας 14.750 διαμερίσματα και 450 καταστήματα θα πουληθούν στις δημοτικές εταιρείες ακινήτων («Degewo», «Howoge», «Berlinovo») έναντι 2,46 δισ. ευρώ, ενώ θα χρειαστούν περίπου 380 εκατ. ευρώ για επισκευές και ανακαινίσεις. Οι τρεις δημοτικές επιχειρήσεις χρηματοδοτούν την αγορά από δάνεια, τα οποία θα φορτωθούν στους ενοικιαστές μέσω τσουχτερών ενοικίων.

Η ειρωνεία είναι ότι ανάμεσα σε αυτά τα διαμερίσματα βρίσκονται αρκετά που είχαν ιδιωτικοποιηθεί από το SPD και την «Αριστερά» και τώρα τα ξαναγοράζουν και μάλιστα με χασούρα, όπως σημειώνεται στον γερμανικό Τύπο, κόστος που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο επιβαρύνει τον λαό του Βερολίνου.

Επιπλέον η «Vonovia» και η «Deutsche Wohnen» πωλούν περίπου το 10% των μετοχών τους στην κυβέρνηση του Βερολίνου. Πρόκειται για τους ομίλους που προβλέπεται να ...«απαλλοτριωθούν» πρώτοι με βάση το δημοψήφισμα.

Η «Deutsche Wohnen» είναι ο μεγαλύτερος όμιλος ακινήτων του Βερολίνου με 114.000 διαμερίσματα, ενώ όλες οι ιδιωτικές εταιρείες έχουν 243.000 από τα συνολικά 1,5 εκατομμύρια διαμερίσματα της πόλης.

Η «Vonovia» διαθέτει περίπου 355.000 διαμερίσματα στη Γερμανία - περίπου 43.000 στο Βερολίνο - και με την εξαγορά της «Deutsche Wohnen» σκοπεύει να μπει πιο δυναμικά στην ανερχόμενη αγορά της γερμανικής πρωτεύουσας.

Συνολικά οι δύο κολοσσοί θα κατέχουν πάνω από 550.000 κατοικίες αξίας 80 δισ. ευρώ.

«Η συγχώνευση θα οδηγήσει σε λιγότερο ανταγωνισμό και ο νέος όμιλος θα είναι ακόμη πιο ισχυρός στην αγορά», όπου ήδη καθορίζει τις τιμές, σημειώνει το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (DIW), ενώ η Γερμανική Ενωση Ενοικιαστών προειδοποίησε για «πρόσθετα βάρη».