Η υπογραφή της συμφωνίας ΔΕΣΦΑ - NER JSC SKOPJE... υπό το βλέμμα του Πάιατ

Το φόρουμ διοργανώθηκε από το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο και την Ελληνική Εταιρεία Ενεργειακής Οικονομίας, σε συνεργασία με την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ενώ στο πλαίσιό του - κυριολεκτικά κάτω από το βλέμμα των Αμερικανών πρεσβευτών - υπογράφτηκε και η συμφωνία για την ανάπτυξη και κατασκευή ενός αγωγού 123 χλμ. που θα συνδέσει τη Νέα Μεσημβρία με το Νεγκόντινο της Β. Μακεδονίας, μεταξύ του ΔΕΣΦΑ και της NER JSC SKOPJE.

Κατά διαβολική δε σύμπτωση, την ίδια μέρα που από το βήμα του φόρουμ οι πρέσβεις των ΗΠΑ σε Ελλάδα, Σερβία, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία και Βουλγαρία παρουσίαζαν (στην ενότητα για την «προοπτική των ΗΠΑ για τον ενεργειακό ρόλο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης») τον απολογισμό τους για το πώς προχωρά ο ενεργειακός σχεδιασμός των ΗΠΑ με την Ελλάδα σε ρόλο «κόμβου», αρκετά πιο βόρεια ολοκληρωνόταν ο αγωγός «Nord Stream 2» για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου απευθείας στη Γερμανία κι από εκεί στην υπόλοιπη Κεντρική Ευρώπη, δείχνοντας έτσι πως η σύγκρουση των διαφόρων ανταγωνιστικών σχεδίων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

Δεν έκρυψε λόγια άλλωστε και ο υφυπουργός Οικονομικής Διπλωματίας στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, Κερτ Ντόνελι, ο οποίος παρουσιάζοντας το περίγραμμα της ενεργειακής στρατηγικής των ΗΠΑ στην περιοχή τόνισε ότι «θεωρούν τα ενεργειακά ζητήματα κρίσιμο ζήτημα εξωτερικής πολιτικής», σε σημείο που αποτελούν «ζήτημα εθνικής ασφάλειας».

Σε αυτό το πλαίσιο σημείωσε πως «η "Gazprom", δηλαδή το Κρεμλίνο», την οποία χαρακτήρισε μονοπώλιο στην περιοχή, «είναι ένα ξίφος στον λαιμό των συμμάχων και των συνεργατών των ΗΠΑ», υποστηρίζοντας πως ο ρωσικός κολοσσός εκμεταλλεύεται την κυριαρχία του για να προωθήσει πολιτικές του Κρεμλίνου που «υπονομεύουν τη συλλογική και ενεργειακή ασφάλεια».

Δείχνοντας μάλιστα την αμερικανική δυσαρέσκεια για τη στάση κρατών όπως η Γερμανία, που η αστική της τάξη αντιμετωπίζει τη Ρωσία στη βάση των δικών της ιδιαίτερων συμφερόντων και αναγκών σε φτηνή Ενέργεια, ο υφυπουργός των ΗΠΑ συμπλήρωσε με έμφαση ότι το «3ο Ενεργειακό Πακέτο της ΕΕ απέτυχε να θέσει εκτός αγοράς την "Gazprom"».

Ετσι, με το βλέμμα στραμμένο προς τη Ρωσία, προκειμένου να «κοπεί το νήμα» που συνδέει τα κράτη της περιοχής με την «Gazprom», ο Αμερικανός αξιωματούχους ανέπτυξε την ενεργειακή στρατηγική που προωθούν οι ΗΠΑ στην περιοχή.

Ξεκίνησε μάλιστα από τα σχέδια απολιγνιτοποίησης και την προώθηση των ΑΠΕ και θέτοντας και τη γεωπολιτική διάστασή τους σημείωσε: «Οταν έχετε ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά, δεν αγοράζετε την Ενέργειά σας από τη Ρωσία μέσω αγωγών που θα μπορούσαν να κλείσουν».

Ως δεύτερο πυλώνα της στρατηγικής απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο παρουσίασε την αύξηση της «διαφοροποίησης» των πηγών και τύπων Ενέργειας, προωθώντας στα Βαλκάνια, - που αποτελούν παράλληλα και δυναμική αγορά αλλά και «πύλη εισόδου» για τις αγορές της Ευρώπης - «εναλλακτικές επιλογές στις εισαγωγές», όπως το αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG).

Αυτήν τη λειτουργία εξυπηρετούν οι Πλωτές Μονάδες Αποθήκευσης και Επαναεριοποίησης (FSRU) που κατασκευάζονται σε Αλεξανδρούπολη, Κροατία και Αλβανία, για να τροφοδοτούν τα δίκτυα των Δ. Βαλκανίων με αμερικανικό LNG. Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως στο φόρουμ εκφράστηκε η εκτίμηση πως μέχρι το 2025, η Ευρώπη θα καταναλώνει το 25% της παγκόσμιας παραγωγής LNG.

Τέλος, τους παραπάνω σχεδιασμούς πλαισιώνει και ο στόχος της αύξησης της συνδεσιμότητας των δικτύων μεταφοράς αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.

Αξίζει παράλληλα να καταγραφεί και η αποστροφή Ντόνελι πως «η κυβέρνηση των ΗΠΑ υποστηρίζει έργα που έχουν εμπορικό και οικονομικό νόημα και υποστηρίζουμε τη χρήση υφιστάμενων υποδομών, αποφεύγοντας την ανάγκη κατασκευής νέων υποδομών, αλλά χρησιμοποιώντας τις υπάρχουσες υποδομές στο μέγιστο δυνατό βαθμό». Μια αναφορά που μεταξύ άλλων ερμηνεύτηκε και ως ένα ακόμα «άδειασμα» στα σχέδια για τον αγωγό «EastMed».

Τη σκυτάλη έλαβαν οι πρέσβεις των ΗΠΑ για να παρουσιάσουν τα βήματα που έχουν πραγματοποιηθεί στις παραπάνω κατευθύνσεις, αλλά και τους μελλοντικούς σχεδιασμούς.

Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τζ. Πάιατ, αναφέρθηκε, για παράδειγμα, στην επέκταση του τερματικού σταθμού της Ρεβυθούσας, που επέτρεψε την παράδοση μεγάλων φορτίων (LΝG) από τις ΗΠΑ, τονίζοντας μάλιστα πως οι εισαγωγές LNG στην Ελλάδα προήλθαν κατά 50% από τις ΗΠΑ πέρυσι. Πρόσθεσε τον αγωγό TAP, την «πρώτη νέα μεγάλη ενεργειακή υποδομή που ολοκληρώθηκε στην Ευρώπη ειδικά για να φέρει μη ρωσικό αέριο στην αγορά», όπως και τα «κρίσιμης σημασίας» έργα του διασυνδετηρίου αγωγού Ελλάδας - Βουλγαρίας (IGB) και της πλωτής αποθήκης FSRU στην Αλεξανδρούπολη, τα οποία βρίσκονται σε φάση ολοκλήρωσης και θα συμβάλουν, μαζί με άλλες αμερικανικές επενδύσεις στην Ενέργεια, «στην οικοδόμηση αντίστασης στην ικανότητα της Ρωσίας να χρησιμοποιεί την Ενέργεια ως πολιτικό όπλο εναντίον χωρών που επιδιώκουν να προχωρήσουν προς τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τους ευρωπαϊκούς διατλαντικούς θεσμούς».

Αφού απέδωσε τα εύσημα στις «δύο ελληνικές κυβερνήσεις» ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ για τη βελτίωση των σχέσεων με τη Β. Μακεδονία, που «ξεκλειδώθηκε από τη Συμφωνία των Πρεσπών», ο Αμερικανός πρέσβης πρόσθεσε πως «υπάρχουν πολύ λίγα - ίσως και κανένα - κράτη-μέλη της ΕΕ που έχουν κάνει περισσότερα από όσα έχει κάνει η Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια για να προωθήσουν τον μακροχρόνιο αμερικανικό και ευρωπαϊκό στόχο της διαφοροποίησης των πηγών και των διαδρομών Ενέργειας στην Ευρώπη και της οικοδόμησης ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας».

Από το Βελιγράδι, ο εκεί πρέσβης, Αντονι Γκάντφρεϊ, τόνισε πως η σερβική εξάρτηση από την «Gazprom», «που θα θέλαμε πάρα πολύ να δούμε τη Σερβία να σπάει», θα παραμείνει μια συνεχής πρόκληση στο μέλλον, παρά την πρόοδο που, όπως είπε, οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν σημειώσει προς αυτήν την κατεύθυνση.

Επισήμανε δε πως πέρα από τη μεγάλη συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα, η Σερβία όχι μόνο καταναλώνει ρωσικό αέριο (πλέον και μέσω του αγωγού «TurkStream 2») αλλά και υπέγραψε συμφωνία με τη Ρωσία προκειμένου να μεταφέρεται από το έδαφός της αέριο της «Gazprom» στην Ουγγαρία και τη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας. Την ίδια ώρα έχει εκφράσει ενδιαφέρον για συμμετοχή στον FSRU Αλεξανδρούπολης, ενώ ο πρέσβης εξέφρασε την ευχαρίστησή του για το ότι η δραστηριότητα των ΗΠΑ και της ΕΕ έχει σημειώσει επιτυχίες στη διαμόρφωση της νέας νομοθεσίας της Σερβίας, πράγμα που οδήγησε σε περισσότερες ευκαιρίες, από τις οποίες οι αμερικανικές και οι ευρωπαϊκές εταιρείες μπορούν να επωφεληθούν.

Επίσης, ο Α. Γκάντφρεϊ ανέφερε πως η σερβική κυβέρνηση έχει αναλάβει δεσμεύσεις για την προσθήκη έως και 2 GW από ΑΠΕ στο σύστημα έως το 2050 και στο έδαφος αυτό έχουν εισέλθει στη χώρα μια σειρά από αμερικανικές εταιρείες και διεθνείς κοινοπραξίες για την εγκατάστασή τους. Τέλος, τόνισε πως σε αντίθεση με τις περισσότερες χώρες της περιοχής, ένα σημαντικό πλεονέκτημα της σερβικής οικονομίας είναι πως έχει τη δυνατότητα να συγκεντρώσει εγχώρια κεφάλαια για επενδύσεις σε έργα υποδομής χωρίς τη στήριξη των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Την επερχόμενη ολοκλήρωση του διασυνδετηρίου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας - Βουλγαρίας (IGB) χαρακτήρισε πιο σημαντικό επίτευγμα της αμερικανικής διπλωματίας στη Βουλγαρία η πρέσβειρα των ΗΠΑ στη Σόφια.

Σημείωσε πως ο αγωγός θα συμβάλει στο να υλοποιηθεί το 25ετές συμβόλαιο που υπέγραψε η γειτονική χώρα με το Αζερμπαϊτζάν για προμήθεια αερίου μέσω του TAP. «Αυτός θα είναι ένας πολύ σημαντικός τρόπος για να σπάσει επίσης αυτό που κάνει ο "TurkStream", που δυστυχώς πιστεύουμε ότι εδραιώνει περαιτέρω τη σχέση της Βουλγαρίας με τη Ρωσία», είπε η Χ. Μουστάφα, και πρόσθεσε πως παράλληλα, η αμερικανική «Westinghouse» έχει καταφέρει μετά από χρόνια καθυστερήσεων να υπογράψει συμφωνία τροφοδότησης μονάδων των πυρηνικών εργοστασίων της Βουλγαρίας, που θα αρχίσει να εφαρμόζεται από το 2024.

Η πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Αλβανία, Γιούρι Κιμ, στάθηκε στις αμερικανικές επενδύσεις που «τρέχουν» στη χώρα, λέγοντας πως η εκεί πρεσβεία εργάζεται πάνω σε έργα μεγάλης κλίμακας μαζί με μονοπώλια των ΗΠΑ ώστε η Αλβανία να μετατραπεί σε εξαγωγέα «πράσινης Ενέργειας». Ενα από τα δύο μεγάλα έργα ανέλαβε τον περασμένο Οκτώβρη η αμερικανική «Bechtel» για ένα νέο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο, ενώ το δεύτερο αφορά την κατασκευή ενός FSRU στον Αυλώνα, έργο που θα αναλάβουν οι επίσης αμερικανικές «ExxonMobile» και «Accelerate Energy».

Από την πλευρά της, η Κέιτ Μαρί Μπάιρνς, πρέσβειρα των ΗΠΑ στη Β. Μακεδονία, επέλεξε να σταθεί στις «μεγάλες επιχειρηματικές» ευκαιρίες που δημιουργεί το σχέδιο απολιγνιτοποίησης της χώρας, που θα ολοκληρωθεί το 2030, για αμερικανικές και ευρωπαϊκές εταιρείες της «πράσινης Ενέργειας». Παράλληλα, όμως, τόνισε πως «ξεκάθαρα η Β. Μακεδονία δεν μπορεί από μόνη της να καλύψει τις δικές της ενεργειακές ανάγκες ούτε να διαδραματίσει τον ρόλο της ως στρατηγικού εταίρου - πύλης προς την Ευρώπη χωρίς την υποστήριξη των συμμάχων και εταίρων της και η σχέση με την Ελλάδα ήταν εξαιρετικά σημαντική για τη Βόρεια Μακεδονία».

Τα παραπάνω αποτελούν κομμάτια στο «παζλ» των ενεργειακών σχεδιασμών και ανταγωνισμών που «τρέχουν» στην περιοχή.

Παρά τα δισεκατομμύρια ωστόσο για αγωγούς και άλλες ενεργειακές υποδομές, ο λαός μας και συνολικά οι λαοί της περιοχής δεν έχουν τίποτα να περιμένουν για τα συμφέροντά τους. Ο ανταγωνισμός όχι μόνο δεν έχει ρίξει τις τιμές της Ενέργειας, όπως υπόσχονται οι κυβερνήσεις στα εγκαίνια κάθε αντίστοιχου έργου, αλλά αντίθετα γιγαντώνει την ενεργειακή φτώχεια. Οι λαοί βγαίνουν χαμένοι από την αντιμετώπιση της Ενέργειας ως «γεωπολιτικού μοχλού» και εμπορεύματος.

Την ίδια ώρα, η επιδίωξη της ελληνικής αστικής τάξης και όλων των αστικών κομμάτων να αναδειχτεί η χώρα σε «ενεργειακό κόμβο» για τα αμερικανικά σχέδια, πάει χέρι χέρι με τη βαθύτερη εμπλοκή της στα ιμπεριαλιστικά σχέδια που μυρίζουν μπαρούτι και μπλέκουν τον λαό σε ακόμα μεγαλύτερους κινδύνους.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι παράλληλα με τους ενεργειακούς σχεδιασμούς «τρέχει» και η ανανέωση της Συμφωνίας για τις αμερικανοΝΑΤΟικές βάσεις στη χώρα μας, με επίκεντρο τη Β. Ελλάδα, που αποτελεί ορμητήριο για τη στρατιωτική περικύκλωση της Ρωσίας και ταυτόχρονα έναν σημαντικό κρίκο στα σχέδια απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο.

Γι' αυτό και ο Αμερικανός υφυπουργός, κλείνοντας, σημείωσε πως περιμένει ότι θα συναντηθεί ξανά με την ελληνική κυβέρνηση «τον επόμενο μήνα στο στρατηγικό διάλογο με την Ελλάδα», όπου «θα εργαστούμε πάνω σε νέες προτεραιότητες, όπως οι βέλτιστες πρακτικές υδρογόνου, για την εισαγωγή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στα ενεργειακά μας μείγματα (...) η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο».

Η απάντηση του λαού, με βάση και την πλούσια πείρα των τελευταίων ετών, πρέπει να είναι η πρόταξη των δικών του συμφερόντων και όχι η υποταγή στους σχεδιασμούς των αστικών τάξεων, με πάλη ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και την απεμπλοκή της χώρας από αυτούς.