Φωτοβολταϊκό πάρκο... σε σχήμα πάντα, στην επαρχία Σανζί

Σε μια περίοδο που η ΕΕ δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι θέλει να βρίσκεται στην πρωτοπορία των «πράσινων» τεχνολογιών κι ενώ παράλληλα η νέα προεδρία των ΗΠΑ δείχνει ότι θέλει να καλύψει με ταχείς ρυθμούς το έδαφος που χάθηκε κατά τη διάρκεια της προηγούμενης ηγεσίας της χώρας με την αποχώρηση από τη διεθνή Συμφωνία των Παρισίων, η Κίνα διατηρεί σταθερά τα πρωτεία της παγκόσμιας παραγωγής σε κρίσιμους τομείς των «πράσινων» τεχνολογιών.

Είναι χαρακτηριστικά τα όσα καταγράφονται στην πρόσφατη έκθεση της «Wood MacKenzie» σχετικά με τις τεράστιες αλλαγές που υλοποιούνται τις δύο τελευταίες δεκαετίες στον ενεργειακό τομέα της Κίνας και ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία. Στην έκθεση υπό τον τίτλο «Τεκτονική Μετατόπιση: Η προώθηση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Κίνας αλλάζει τον κόσμο»¹ επισημαίνεται η εντυπωσιακή αλλαγή της κινεζικής οικονομίας κατά τα τελευταία χρόνια και η στροφή της προς την «πράσινη» Ενέργεια.

Είναι γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια η ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας βασίστηκε στην κατανάλωση τεράστιων ποσοτήτων υδρογονανθράκων και μετάλλων. Το ενεργειακό μείγμα της Κίνας καλύπτεται σχεδόν κατά 80% από τους υδρογονάνθρακες, ενώ την ίδια στιγμή καταναλώνει περίπου του 50% της παγκόσμιας παραγωγής χαλκού και σιδήρου. Πρόκειται δηλαδή για μία οικονομία υψηλής έντασης άνθρακα, γεγονός που την κατατάσσει ακόμη στον «μεγαλύτερο ρυπαντή» του κόσμου, όπως την χαρακτηρίζουν διάφοροι επίσημοι και «ανεξάρτητοι» δυτικοί οργανισμοί και ινστιτούτα. Καθοριστικό στοιχείο για την αλλαγή πλεύσης της Κίνας που θα δούμε στη συνέχεια, αποτελεί το γεγονός ότι η χώρα εισάγει το 75% του πετρελαίου, το 80% του σιδήρου και το 85% του χαλκού που καταναλώνει, εκθέτοντας έτσι την καπιταλιστική της οικονομία σε πολλαπλούς κινδύνους.

Η τεράστια εξάρτηση από τις εισαγωγές Ενέργειας αφενός αλλά και οι πολλά υποσχόμενες για κέρδη «πράσινες μπίζνες» οδηγούν το Πεκίνο στην αλλαγή στάσης και τον στόχο για πλήρη απανθρακοποίηση και μετασχηματισμό της κινεζικής οικονομίας μέχρι το 2060, όπως ανακοίνωσε τον περασμένο Σεπτέμβρη ο Πρόεδρος της χώρας Σι Τζιπίνγκ. Εκτιμάται ότι για την επίτευξη του παραπάνω στόχου θα απαιτηθούν νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ άνω των 6,4 τρισ. δολαρίων. Ηδη όμως η Κίνα δαπανά τεράστια ποσά για την ανάπτυξη των «πράσινων» τεχνολογιών και της «καθαρής» Ενέργειας. Γιγαντιαία αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα εγκαθίστανται σε όλη την κινεζική επικράτεια, όπως επίσης και υδροηλεκτρικά έργα, ενώ παράλληλα η έρευνα και ανάπτυξη «πράσινων» τεχνολογιών τροφοδοτεί με νέα προϊόντα τις βιομηχανίες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2020, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις της Κινεζικής Εθνικής Διεύθυνσης Ενέργειας, οι νέες εγκαταστάσεις έργων ΑΠΕ αντιστοιχούσαν συνολικά σε 120 GW, ένα εξωπραγματικό νούμερο που ξεπέρασε κατά πολύ ακόμη και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις της Διεθνούς Επιτροπής Ενέργειας, σύμφωνα με την οποία η συνολική ισχύς των ΑΠΕ στην Κίνα θα έφτανε το 2020 τα 82GW, 32 GW αιολικής και 50 GW ηλιακής.

Ενδεικτικό του εντυπωσιακού ρυθμού ανάπτυξης των ΑΠΕ στην Κίνα είναι το γεγονός ότι μόνο μέσα σε ένα μήνα, τον περασμένο Δεκέμβρη, εγκαταστάθηκαν αιολικά έργα συνολικής ισχύος 47 GW, αριθμός που ξεπερνά το σύνολο της αιολικής ισχύος που είχε εγκατασταθεί το 2018 και το 2019 σωρευτικά². Αξίζει να σημειωθεί ότι στόχος, όπως επίσημα έχει ανακοινώσει η κινεζική ηγεσία, είναι μέχρι το 2030 η συνολική ισχύς ΑΠΕ της χώρας να έχει φτάσει τα 1.200 GW. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι από τις 15 μεγαλύτερες στον κόσμο εταιρείες ανάπτυξης αιολικών εγκαταστάσεων, οι οποίες κατέχουν το 36% της παγκόσμιας ισχύος αιολικής Ενέργειας, οι επτά από αυτές είναι κινεζικές κρατικές εταιρείες³.

Οπως καταγράφεται σε όλα τα επίσημα στοιχεία και επισημαίνει η έκθεση της «Wood MacKenzie», σήμερα η Κίνα ήδη κυριαρχεί στην παραγωγή και επεξεργασία των περισσότερων πρώτων υλών που χρειάζονται για μπαταρίες και άλλες εφαρμογές μηδενικών ρύπων. Τα τρία τέταρτα των μπαταριών λιθίου, τα μισά ηλεκτρικά οχήματα και σχεδόν το 70% των φωτοβολταϊκών παράγονται στην Κίνα. Με αυτό ως δεδομένο, οι περιορισμοί στις εισαγωγές φωτοβολταϊκών στις ΗΠΑ που είχε αποφασίσει η προεδρία Τραμπ, δεν φαίνεται προς το παρόν τουλάχιστον να αίρονται από τη νέα ηγεσία των Δημοκρατικών. Οπως σημειώνει χαρακτηριστικά η έκθεση, το γεγονός αυτό «δημιουργεί πονοκέφαλο σε πολλές άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Καθώς η κλιματική αλλαγή κυριαρχεί στην πολιτική ατζέντα, οι πολιτικοί στην Ευρώπη και την Αμερική υπόσχονται πράσινες επαναστάσεις, αλλά θα είναι δύσκολο να τις υλοποιήσουν αν τα μεγαλύτερα οφέλη θα τα καρπώνεται η Κίνα»...

Τα στοιχεία για τη γιγαντιαία ανάπτυξη του «πράσινου» τομέα της κινέζικης οικονομίας έρχονται σε μια περίοδο που η ΕΕ έχει ανακοινώσει επίσημα την πρόθεσή της να υιοθετήσει έναν νέο «Μηχανισμό Συνοριακής Προσαρμογής Ανθρακα», επί της ουσίας να επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές βιομηχανικών προϊόντων στο έδαφός της από χώρες οι οποίες δεν ακολουθούν τα δικά της «φιλοπεριβαλλοντικά» πρότυπα παραγωγής και επενδύσεων. Παράλληλα έχει τεθεί σε ισχύ από τις 10 Μάρτη το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο της Βιώσιμης Χρηματοδότησης, που αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, να θέσει με το πρόσχημα της κλιματικής αλλαγής και της προστασίας του περιβάλλοντος όρους «ισότιμου» τάχα ανταγωνισμού στους επενδυτικούς οίκους του εξωτερικού που δραστηριοποιούνται εντός του εδάφους της. Οι επιδόσεις της Κίνας στην «πράσινη» Ενέργεια αξιοποιούνται φυσικά από την ίδια, για να αντικρούσει σε επίπεδο ΠΟΕ και στα υπόλοιπα διεθνή πεδία εμπορικής αντιπαράθεσης με τις άλλες ανεπτυγμένες καπιταλιστικές οικονομίες, τα όποια εμπόδια και ελέγχους επιθυμούν να επιβάλουν στις εξαγωγές της.

Παράλληλα, σε ό,τι αφορά τους «πράσινους» κανόνες για τις επενδύσεις, μόλις προ ημερών η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας⁴ αποκάλυψε ότι είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την ΕΕ για την υιοθέτηση ενός κοινού πλαισίου «πράσινης φορολόγησης» (green taxonomies) επενδύσεων και παραγωγής προϊόντων των δύο οικονομιών. Ο διοικητής της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας, Γι Γκανγκ, δήλωσε ότι η χώρα του, πιστή στους στόχους για μείωση των ρύπων μέχρι το 2030 και πλήρη απανθρακοποίηση της οικονομίας της μέχρι το 2060, επιθυμεί να συνεργαστεί με την ΕΕ για τη «σύγκλιση» και στη δραστηριοποίηση των επενδυτικών κεφαλαίων στις δύο οικονομίες.

Ανάλογες προθέσεις... «συνεργασίας» εκδηλώνει η Κίνα και με τις ΗΠΑ. Παρά τις αναφορές των διεθνών μέσων ενημέρωσης για την πρόσφατη «μικρή πρόοδο» που σημειώθηκε στις σχέσεις των δύο χωρών κατά τη διάρκεια της διήμερης Συνόδου στην Αλάσκα, η Κίνα ανακοίνωσε ότι επιθυμεί να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ, ώστε να βρεθεί κοινό έδαφος στα ζητήματα που αφορούν την «κλιματική αλλαγή»⁵. Η ανακοίνωση ήρθε από το επίσημο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Κίνας δίχως να δοθούν περαιτέρω λεπτομέρειες, το γεγονός πάντως καταδεικνύει τη διάθεση του Πεκίνου να παραμείνει εκ των πρωταγωνιστών στον διεθνή στίβο για τα ζητήματα που αφορούν την ανάπτυξη των «πράσινων» επενδύσεων, οι οποίες βεβαίως συντελούνται υπό το πρόσχημα της «προστασίας του περιβάλλοντος» απ' όλες τις αντιμαχόμενες πλευρές.

Παραπομπές:

1. https://www.woodmac.com/horizons/tectonic-shift-chinas-world-changing-push-for-energy-independence?promo_name=horizonsmar21&promo_creative=roadblock

2. https://www.greentechmedia.com/articles/read/what-is-going-on-with-chinas-crazy-clean-energy-installation-figures

3.https://renewablesnow.com/news/top-15-wind-majors-own-36-of-worlds-wind-capacity-at-end-2019-gwec-702983/

4. https://www.ft.com/content/cddd464f-9a37-41a0-8f35-62d98fa0cca0