Ισχυρές συγκρούσεις σημειώθηκαν όλη την περασμένη βδομάδα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, παρά την κατάπαυση του πυρός για ανθρωπιστικούς σκοπούς, που έχουν συμφωνήσει Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν. Με θύματα τους λαούς της περιοχής, που για δεκαετίες ζούσαν ειρηνικά στη σοσιαλιστική ΕΣΣΔ, η ιμπεριαλιστική σύγκρουση στον Νότιο Καύκασο «ενσαρκώνει» οικονομικούς και γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς πολλών «παικτών».

Ενδεικτική είναι άλλωστε η στήριξη του μονοπωλιακού ενεργειακού ομίλου BP στο Αζερμπαϊτζάν - με επιστολή του περιφερειακού διευθυντή προς τον πρωθυπουργό της χώρας - «στον αγώνα για την αποκατάσταση της εδαφικής του ακεραιότητας». Για την BP η πολεμική αναμέτρηση έχει σημασία λόγω του Νότιου Διαδρόμου, του αγωγού (TANAP-TAP) που ξεκινά από το Μπακού και καταλήγει μέσω της Γεωργίας, Τουρκίας, Ελλάδας και Αλβανίας στην Ιταλία, και από εκεί στην Κεντρική Ευρώπη. Στον αγωγό TANAP η ΒP έχει το 12% και επιπλέον είναι η εταιρεία που αναπτύσσει το τεράστιο κοίτασμα φυσικού αερίου Σαχ Ντενίζ, από το οποίο ο Νότιος Διάδρομος (TANAP-TAP) μεταφέρει αέριο στην Ευρώπη.

Παράλληλα, συνεχίζονται οι επαφές και τα διπλωματικά παζάρια για τη διευθέτηση της σύγκρουσης, με ενεργό ρόλο της Ρωσίας, της Γαλλίας και των ΗΠΑ, συμπροέδρων στην Ομάδα του Μινσκ (Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη - ΟΑΣΕ) που χειρίζεται τις διαπραγματεύσεις για το Ναγκόρνο Καραμπάχ από τη δεκαετία του '90.

Συνάντηση στην Ουάσιγκτον είχαν την Παρασκευή οι ΥΠΕΞ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας, με τον Αμερικανό ομόλογό τους, Μάικ Πομπέο, παρουσία των εκπροσώπων Γαλλίας και Ρωσίας στην Ομάδα του Μινσκ. Στις αρχές της βδομάδας, οι δυο ΥΠΕΞ είχαν ξεχωριστές συναντήσεις στη Μόσχα με τον Ρώσο ομόλογό τους, Σεργκέι Λαβρόφ.

Στο μεταξύ, όλο και πιο επίμονα μπαίνει στο ζήτημα η Τουρκία, που στηρίζει ανοιχτά το Αζερμπαϊτζάν και απειλεί και με στρατιωτική εμπλοκή, να συμμετέχει στις «ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις» για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, όποτε αυτές ξεκινήσουν.

Ο Αζέρος Πρόεδρος, Ιλχάμ Αλίεφ, που έχει αναφερθεί επανειλημμένα στον ρόλο της Τουρκίας στον Νότιο Καύκασο ως «παγκόσμιας δύναμης», δήλωσε την περασμένη βδομάδα: «Νομίζω ότι η Τουρκία είναι η μόνη χώρα που έχει σύνορα με τις τρεις χώρες του Καυκάσου (...) επομένως φυσικά πρέπει να συμμετέχει ενεργά και έχει ήδη εμπλακεί και το υποστηρίζουμε σθεναρά». Πρόσθεσε εξάλλου πως οι Ρώσοι αξιωματούχοι (Πρόεδρος, ΥΠΕΞ και υπουργός Αμυνας) συνομιλούν με τους Τούρκους ομολόγους για τη σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Πάντως, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, απέρριψε έμμεσα την προοπτική συμμετοχής της Τουρκίας στις διαπραγματεύσεις, λέγοντας πως «η συμμετοχή τρίτων χωρών στα υπάρχοντα σχήματα θα πρέπει να έχει τη συγκατάθεση και των δυο εμπόλεμων πλευρών», κάτι που δεν δέχεται η Αρμενία.

Για «άμεση παρέμβαση της Τουρκίας με ανάπτυξη ισλαμιστών μαχητών στην περιοχή» έκανε λόγο ο Αρμένιος Πρόεδρος, Αρμεν Σαρκισιάν, «γεγονός που υπονομεύει σοβαρά την περιφερειακή και διεθνή ασφάλεια». Στη συνάντησή του με τον επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, στις Βρυξέλλες, ο Σαρκισιάν παρέθεσε «λεπτομέρειες σχετικά με τη στρατιωτική επίθεση του Αζερμπαϊτζάν εναντίον του Ναγκόρνο Καραμπάχ με στρατιωτική και πολιτική υποστήριξη από την Τουρκία».

Οι θέσεις της Ρωσίας και της Τουρκίας σχετικά με την κατάσταση στον Νότιο Καύκασο δεν συμπίπτουν, δήλωσε ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, μιλώντας την Πέμπτη στη Λέσχη Βαλντάι, «επειδή πιστεύουμε ότι τέτοια αμφισβητούμενα ζητήματα δεν πρέπει να επιλυθούν με τη χρήση βίας και όπλων, αλλά με διπλωματικό τρόπο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων». Πρόκειται για έμμεση κατηγορία προς το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία ότι ευθύνονται είτε για την έναρξη της σύγκρουσης στις 27 Σεπτέμβρη, είτε για τη μη τήρηση της εκεχειρίας.

Αναφερόμενος έμμεσα σε τοποθετήσεις της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν, ότι με τις εχθροπραξίες μπορούν να υπάρχουν μεγαλύτερα οφέλη απ' ό,τι με τις πολύχρονες διαπραγματεύσεις, ο Πούτιν είπε: «Οι διαπραγματεύσεις για το Καραμπάχ διαρκούν 30 χρόνια και δεν υπάρχει αποτέλεσμα. Αυτό, κατά τη γνώμη μου, δεν σημαίνει ότι πρέπει να αρχίσουν οι πυροβολισμοί».

Ο Ρώσος Πρόεδρος υπενθύμισε ακόμη πως η σύγκρουση ξεκίνησε πριν από δεκαετίες με βίαια εγκλήματα κατά των Αρμενίων, κάτι που «πρέπει να το λάβουμε υπόψη γενικά».

Εκτίμησε ότι στην πρόσφατη αναζωπύρωση των εχθροπραξιών περίπου 5.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους και από τις δυο πλευρές.