Θα πραγματοποιηθούν απογευματινές παραστάσεις, στις 27 Μάρτη, 5 Απρίλη και 10 Μάη στις 19.00, και πρωινές παραστάσεις, στις 28 και 29 Μάρτη, στις 5, 12 και 26 Απρίλη και στις 3 και 10 Μάη στις 11.00. Τιμές εισιτηρίων: 12, 15 ευρώ. Φοιτητικό, παιδικό: 10 ευρώ.

Ο «Ριζοσπάστης» είχε τη χαρά να συζητήσει με βασικούς συντελεστές της παράστασης, ανάμεσα στις πολύωρες πρόβες τους, και τους ευχαριστούμε θερμά γι' αυτό.

Η Σοφία Καμαγιάννη, που έκανε τη μουσική σύνθεση και έχει τη μουσική διεύθυνση, η Ελένη Ζαφειρίου, που έγραψε το λιμπρέτο, η Ελένη Ευθυμίου, που υπογράφει τη σκηνοθεσία, η Ρόζη Μαστροσάββα, καλλιτεχνική διευθύντρια της χορωδίας «Rosarte», και η χορογράφος Ελενα Γεροδήμου μιλούν για το πώς προσέγγισαν το έργο, τι θέλουν να μείνει στους θεατές και ιδίως στα παιδιά, αλλά και για τη συνεργασία τους με μια παιδική χορωδία.

Η Σοφία Καμαγιάννη μάς μίλησε για τη σύνθεση του έργου.

«Το "Ερωτευμένο Σύννεφο" του σπουδαίου Τούρκου ποιητή Ναζίμ Χικμέτ είναι ένα υπέροχο παραμύθι, πολύ συγκινητικό. Η τρυφερότητα και η ευαισθησία είναι οι βασικοί πυλώνες του, που κινητοποίησαν και τα αντίστοιχα δικά μου εσωτερικά κομμάτια.

Η ιδιαίτερη πρόκληση στο συγκεκριμένο έργο ήταν η δραματουργική επιλογή μου, και έμπνευση για τη σύλληψή του, να είναι η εξαιρετική παιδική - νεανική χορωδία "Rosarte" πρωταγωνιστής, ως συγγραφέας - αφηγητής - χορός, πλάι στους τρεις κεντρικούς ήρωες, που είναι το Σύννεφο (Γιάννης Φίλιας), η Αϊσέ (Μιράντα Μακρυνιώτη) και ο Καρά Σεϊφί (Βασίλης Δημακόπουλος). Αφηγείται την ιστορία, στέκεται στα νοήματά της, αλλά κατά τόπους συμμετέχει σε αυτά που λένε οι ρόλοι, συμπάσχοντας και ακολουθώντας τη ροή, καθορίζοντας πολύ και τον τρόπο μουσικής γραφής. Χωρίς ίχνος όμως παιδοκεντρικών "ευκολιών", σε συνεννόηση και με την Ελ. Ζαφειρίου, στη συνεργασία που είχαμε, η οποία έκανε μια εμπνευστική ποιητική μεταφορά του παραμυθιού σε λιμπρέτο.

Στο μουσικό ύφος ο έντονος λυρισμός εναλλάσσεται με ρυθμικό δυναμισμό, απορρέοντα από τη συνεχή δράση και τις συγκρούσεις. Εξίσου σημαντικός δραματουργικά, και γι' αυτό έδωσα μεγάλη έμφαση στους τρόπους έκφρασής του. Οι ηλεκτροακουστικοί ήχοι που παρεμβάλλονται - όλοι επεξεργασμένοι φυσικοί ήχοι - διευρύνουν τον φαντασιακό χώρο στη Χώρα της Φλογέρας ή προσδίδουν ιδιότητες στα λουλούδια (θρήνος), φτιάχνοντας ιδιότυπους ηχητικούς όγκους μαζί με τις ζωντανές φωνές. Ο συνδυασμός όλων των στοιχείων σε μια σύγχρονη μουσική γλώσσα έχει ως στόχο τη λειτουργία των συμβολισμών στα πιο βαθιά στρώματα των υψηλών δονήσεων - συναισθημάτων - σκέψεων, στα μηνύματα που περνά αυτό το έργο. Νομίζω βοηθά πολύ ότι η όπερα αυτή είναι από παιδιά και νέους σε ένα μεγάλο μέρος της. Και απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες, συμπεριλαμβάνοντας και τα παιδιά. Ο εσωτερικός ρυθμός και η συνεχής ροή σε θεατρικούς χρόνους χωρίς μεγάλες "στάσεις" προκειμένου να ακουστεί κάποιο τραγούδι (άρια), όπως το εννοούμε με την κλασική έννοια, αλλά και η πρόσληψη του έργου στην ολότητά του από όχι ιδιαίτερα εξασκημένα αυτιά στο είδος, αποτέλεσαν βασικό μέλημά μου, χωρίς να αποκλίνω από τη συγκεκριμένη μουσική φόρμα».

Η Ελένη Ζαφειρίου μοιράστηκε την εμπειρία της για το πώς δούλεψε πάνω στο έργο του Χικμέτ, αλλά και για το τι προσδοκά να μείνει στον νέο θεατή.

«Η επαφή με το έργο του πανανθρώπινου Τούρκου ποιητή, Ναζίμ Χικμέτ, ήταν μια απαιτητική και ταυτόχρονα συγκινητική διαδικασία επαφής με τις βαθύτερες, εσωτερικές πτυχές ενός ανθρώπου που αφιέρωσε τη ζωή και το έργο του στην "άνοιξη της ανθρώπινης εξέλιξης", στο πέρασμα της ανθρώπινης κοινωνίας από το "βασίλειο της αναγκαιότητας στο βασίλειο της ελευθερίας".

Το "Ερωτευμένο Σύννεφο" είναι ένας ύμνος στις ανθρώπινες αξίες της ελευθερίας, της αλληλεγγύης, της φιλίας, της συλλογικής πάλης για κοινωνική δικαιοσύνη, της αγάπης για τη ζωή και της θυσίας από αγάπη στη ζωή. Κοντολογίς, ένας ύμνος στον άνθρωπο.

Μελέτησα το πρωτότυπο κείμενο "κάθετα", με έναν μεγεθυντικό φακό στη σκέψη, και την καρδιά γεμάτη από την τρυφερότητα και τη δύναμη του ποιητή. Το πλούσιο υπέδαφος του πρωτότυπου κειμένου μού έδωσε την έμπνευση και τα δομικά υλικά για το χτίσιμο του περιεχομένου και της μορφής του λιμπρέτου. Τη δυναμική της αλληλεπίδρασης και της αλληλεξάρτησης των ψυχικών και κοινωνικών καταστάσεων, τα ιδεολογικά στοιχεία, την κοσμοθεωρητική θέση, με μια λέξη το περιεχόμενο, τα απέδωσα με τη μορφή του ποιητικού λόγου και ρυθμού, υπηρετώντας την "ποιητική" του περιεχομένου και ταυτόχρονα τη διευκόλυνση της δημιουργίας της μουσικής σύνθεσης. Αποδείχθηκε ευτυχισμένη η συνεργασία.

Οι στίχοι του λιμπρέτου απευθύνονται κυρίως σε παιδιά και νέους. Αυτοί είναι οι σκυταλοδρόμοι του καινούργιου κόσμου, που θα χτιστεί από τον άνθρωπο, τον απελευθερωμένο από κάθε εκμετάλλευση. Σε αυτούς, λοιπόν, τους αφιερώνω.

Κι απ' το έργο, ας μείνει στο νου και την καρδιά πως:

το "εγώ" είναι μικρό μπρος στο κακό,

το "εμείς" πιο δυνατούς μας κάνει,

γιατί ψηλώνουμε απ' το μερίδιο των διπλανών μας,

όταν μαζί το μπόι των ανθρώπων μοιραζόμαστε.

Κι ακόμα

αυτοί που από αγάπη στη ζωή,

την ίδια τη ζωή τους δίνουν,

ποτέ δεν φεύγουν μακριά

ποτέ δεν μας αφήνουν,

δεν πεθαίνουν,

το νου και την καρδιά γεμίζουν

το μεγαλείο της ζωής φωτίζουν"».

Η Ελένη Ευθυμίου μάς μίλησε για το πώς προσέγγισε σκηνοθετικά ένα παραμύθι από την Ανατολή, γεμάτο όμως υψηλές σκέψεις και συναισθήματα.

«Το "Ερωτευμένο Σύννεφο" του Χικμέτ είναι ένα αλληγορικό παραμύθι γεμάτο σύμβολα και μηνύματα. Μας μιλάει για τη δύναμη της φύσης και τη δυνατότητά της να αναγεννιέται, για την αλαζονεία και την απληστία του ανθρώπου, για τη δύναμη της αγάπης και την ιερή πράξη της θυσίας ως έναν τρόπο αντίστασης στην αδικία και εντέλει για τον κόσμο μας, όπου το καλό και το κακό βγαίνουν από την ίδια μήτρα και βρίσκονται σε αέναη πάλη.

Στην παράστασή μας η δράση φωτίζεται μέσα από τη θεατρικότητα των τριών κεντρικών προσώπων (Αϊσέ, Καρά Σεϊφί και Σύννεφο) αλλά παράλληλα και καθοριστικά από τη ζωντανή αφήγηση της χορωδίας, ενός συνόλου από παιδιά διαφορετικών ηλικιών, που έχει διαρκή παρουσία μέσα στο έργο. Ο παιδικός χορός, ως εμπλεκόμενος αφηγητής, ταυτίζεται με τους ήρωες, συμπάσχει, φωτίζει και αναδεικνύει όλες τις πλευρές τους, παίρνει ενεργό ρόλο και θέση απέναντι στον πλεονέκτη και άδικο Καρά Σεϊφί, τονίζοντας τη δύναμη και τις αξίες της συλλογικής δράσης.

Ο τρόπος που επιλέξαμε να αποδοθεί η ιστορία συνδυάζει τη μαγεία και το παραξένισμα του παραμυθιού με τη σκηνική λιτότητα. Οι θεαματικές σκηνές του έργου αποδίδονται με αφαιρετικό τρόπο και πλούσια κινησιολογία. Οι χαρακτήρες λειτουργούν ως αρχέτυπα, αισθητικά επικρατούν τα καθαρά σχήματα και τα στοιχεία της φύσης ζωντανεύουν μέσα από τον τρόπο που επηρεάζουν το διαρκώς παρόν σύνολο των αφηγητών, το οποίο μας ταξιδεύει σε τόπους και χρόνους μακρινούς μέσα από τη δύναμη της ποίησης και της μουσικής».

Η κίνηση είναι της Ελενας Γεροδήμου, η οποία αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Ο λόγος του Ναζίμ Χικμέτ είναι γεμάτος ανθρωπιά, λιτότητα και λυρισμό και σου χαρίζει μέσα από την καθαρότητα της αλήθειας του εικόνες και αισθήματα που σε καθοδηγούν. Και ενώ οι λέξεις είναι απλές, ταυτόχρονα είναι τόσο δυνατές που φωνάζουν τη βαρύτητα του νοήματός τους και σε παρασύρουν.

Η συνεργασία με τα παιδιά είναι πάντα ένα ταξίδι όμορφο, προκλητικό και δύσκολο. Εχεις να μετρηθείς με φρέσκα, ζωηρά, λαμπερά μυαλά, με δυνατότητες, αντοχές, που ζουν στο "εδώ" και στο "τώρα", απολαμβάνουν τη χαρά της ανακάλυψης, χαίρονται αυθόρμητα και αφοσιώνονται απόλυτα και με πάθος. Συγκεκριμένα η χορωδία "Rosarte", με την οποία έχω συνεργαστεί στο παρελθόν και σε Ολυμπιακούς Χορωδιακούς Αγώνες, κατακτώντας τρία χρυσά μετάλλια, θα μπορούσε να θεωρηθεί επαγγελματική με τον τρόπο που δουλεύει. Αν υπάρχει μία δυσκολία, αυτή σχετίζεται με τις διαφορετικές ηλικίες των παιδιών και τους τρόπους που μπορείς να τους δώσεις τις οδηγίες. Ομως στο τέλος κάθε πρόβας αυτό που μπορείς να διδαχθείς από τα παιδιά είναι η αλληλεγγύη που έχει αναπτυχθεί ανάμεσά τους, που είναι συγκινητική και ανακουφιστική, στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε».

Η Ρόζη Μαστροσάββα μάς μίλησε για τη χορωδία «Rosarte», που θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην όπερα, ως συγγραφέας - αφηγητής αλλά και με ενεργό συμμετοχή στη ροή του έργου.

«Η παιδική και νεανική χορωδία "Rosarte" ιδρύθηκε από την μαέστρο της το 2008, καρπός αγάπης και αφοσίωσης στο ποιοτικό παιδικό - χορωδιακό τραγούδι, με στόχο να αποτελέσει ένα υψηλού επιπέδου χορωδιακό σχήμα της χώρας μας. Αποτελείται από 250 παιδιά και εφήβους και λειτουργεί σε 6 τμήματα: 2 φωνητικής προετοιμασίας, 2 τμήματα παιδικό, το εφηβικό και το νεανικό μας τμήμα. Η "Rosarte" εδρεύει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Εχει δεκάδες συναυλίες ετησίως στο ενεργητικό της, 70 παραστάσεις ως μόνιμος συνεργάτης της Λυρικής (2009 - 2013), ενώ έχει συμπράξει με όλες τις επαγγελματικές ορχήστρες και χορωδίες της χώρας μας, αποκομίζοντας διθυραμβικές κριτικές από ανθρώπους του πνεύματος και του πολιτισμού. Επιστέγασμα της πορείας της, τα τέσσερα χρυσά μετάλλια από τις τρεις Χορωδιακές Ολυμπιάδες όπου συμμετείχε (Γκρατς 2008, Ρίγα 2014, Τσουάνε Νότιας Αφρικής 2018), καθώς και η βράβευσή της από την Ακαδημία Αθηνών για την υψηλότατη προσφορά στο καλλιτεχνικό στερέωμα της χώρας μας.

Τα παιδιά που συμμετέχουν στην όπερα αυτή είναι 80 επιλεγμένα από τρία τμήματά μας. Μέσα από αυτήν την ώσμωση με τις καταπληκτικές Σ. Καμαγιάννη, Ελ. Ευθυμίου, Ελ. Γεροδήμου, Ελ. Ζαφειρίου, την βοηθό σκηνοθέτη Ελένη Ζαφείρη, την πιανίστα της χορωδίας μας Αποστολία Αναστασίου, την πιανίστα της Λυρικής Μαρία Νεοφυτίδου, τα παιδιά βιώνουν ένα θαύμα! Είναι τόσο δυνατές εμπειρίες! Η υπέροχη μουσική, τα μηνύματα του Χικμέτ, η προσπάθεια όλων των δασκάλων και των παιδιών, που εμποτίζεται με πάθος, απλόχερη γενναιοδωρία από όλες και όλους, εγγυάται ένα θαυμάσιο, άκρως συγκινητικό αποτέλεσμα! Είμαστε κατενθουσιασμένες και νιώθω απέραντη ευγνωμοσύνη! Ευχαριστώ την Εναλλακτική Σκηνή που αγκάλιασε το όνειρό μας και μας βοηθάει να του δώσουμε πνοή! Ευχαριστώ επίσης τη Eurobank για τη στήριξή της, την συνεργάτη μου Ολγα Αλεξοπούλου, μαέστρο των μικρών μας παιδιών, και όλο το team της χορωδίας μας».