Στις 26/2/2018 ψηφίστηκε το άρθρο 33 που αφορούσε στο εν λόγω μέτρο, που με βάση το χρονοδιάγραμμα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ θα υλοποιούνταν καθολικά σε βάθος τριετίας. Οι προθέσεις της τότε κυβέρνησης διαφάνηκαν από την αρχή καθώς συγκρότησε τριμερείς επιτροπές που απαρτίζονταν από τους διευθυντές Εκπαίδευσης, τους δήμους και τους Συλλόγους Εκπαιδευτικών που θα γνωμοδοτούσαν για τη δυνατότητα εφαρμογής του μέτρου! Λογικό επακόλουθο αφού η ίδια η κυβέρνηση ούτε εξέφρασε την πολιτική πρόθεση και βούληση ούτε, πολύ περισσότερο, χρηματοδότησε το ψηφισμένο μέτρο για να δημιουργηθεί η δυνατότητα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά την ψήφιση του μέτρου ακολούθησαν δύο προϋπολογισμοί, ο πρώτος που καταρτίστηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ και ο δεύτερος από τη ΝΔ, που σε αγαστή συνέχεια, σε πλήρη σύμπνοια όχι μόνο δεν προέβλεψαν επιπλέον χρηματοδότηση για την ουσιαστική, με παιδαγωγικούς όρους, υλοποίηση του μέτρου αλλά απροκάλυπτα, η καθεμία με τη σειρά της, μείωσε κατά 50 εκατομμύρια το ΠΔΕ (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων) που αφορά σε κτιριακές υποδομές, ανέγερση σχολείων.

Για πρώτη φορά αποφασίζεται η μαζική εγκατάσταση προκάτ αιθουσών για την κάλυψη πάγιων και όχι έκτακτων αναγκών, στεγάζοντας εκατοντάδες νήπια, στα πιο ευαίσθητα χρόνια της ζωής τους, μέσα σε κλουβιά. Αυτή η επιλογή προοιωνίζεται ότι, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις, θα καταλήξει σε μόνιμη λύση, αφού διανύουμε τον δεύτερο χρόνο, προετοιμαζόμαστε για τον τρίτο και δεν υπάρχουν σχέδιο και χρονοδιάγραμμα για την κατασκευή σύγχρονων και ασφαλών νηπιαγωγείων.

Με τη βούλα του νόμου, την απαράδεκτη αυτή ρύθμιση, καταστρατηγείται κάθε χωροταξική κατανομή που οριζόταν σε προηγούμενο νόμο προκειμένου να είναι ασφαλής η φοίτηση, ο συναυλισμός των παιδιών διαφορετικής ηλικίας, με τη συνύπαρξη δημοτικών και νηπιαγωγείων στην ίδια αυλή. Παρακάτω γίνεται παρέκκλιση στις ακριβείς σχολικές και χωροθετικές ανάγκες κατασκευής αιθουσών αλλά και στα κριτήρια καταλληλότητας και επιλογής χώρων που αφορούν στο εμβαδόν ανά μαθητή. Δηλαδή, παρέκκλιση και στις τεχνικές προδιαγραφές που αφορούν στον αναγκαίο χώρο που υπολογίζεται ανά μαθητή, στην προκειμένη περίπτωση το νήπιο και στους προσφερόμενους χώρους μέσα στους οποίους θα φοιτά το παιδί.

Κοντά σε αυτά που αναφέρει ο νόμος, μπορούμε να προσθέσουμε επιστημονικές έρευνες που έχουν γίνει κατά το παρελθόν ενοχοποιώντας τις εν λόγω αίθουσες, σε ζητήματα υγείας για τα ίδια τα παιδιά. Είναι, λοιπόν, μια ρύθμιση που καταστρατηγεί κάθε δεδομένο τόσο στην ασφαλή χωροθέτηση όσο και στις ίδιες τις προδιαγραφές που πρέπει να πληροί το κτίριο για να στεγάσει παιδιά προσχολικής ηλικίας. Με αυτήν την τερατώδη νομοθετική ρύθμιση προχωρά η κυβέρνηση της ΝΔ στην εφαρμογή της δίχρονης υποχρεωτικής Προσχολικής Αγωγής.

Σε αυτό το πλαίσιο εκτυλίσσεται, τα τελευταία δύο χρόνια προετοιμάζοντας τον τρίτο χρόνο, η δίχρονη υποχρεωτική Προσχολική Αγωγή. Πιο συγκεκριμένα, κατά τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του, σχολικό έτος 2018 - 2019 υλοποιήθηκε σε 184 δήμους, όπου, στην πλειοψηφία τους, το ζήτημα της στέγασης των προνηπίων δεν το έλυσε η κυβέρνηση αλλά η μείωση του αριθμού των παιδιών, λόγω υπογεννητικότητας.

Κατά το δεύτερο χρόνο εφαρμογής, σχολικό έτος 2019 - 2020, με κυβερνητική εναλλαγή και τη ΝΔ πια στο τιμόνι, το μέτρο υλοποιείται σε 111 δήμους από τους 114 που ήταν το αρχικό σχέδιο, καθώς 13 από αυτούς εξαιρέθηκαν μιας και δεν υπήρχε η δυνατότητα υλοποίησης. Στη δεύτερη φάση, με εξοργιστικά ευφάνταστο τρόπο αντιμετωπίστηκε η έλλειψη αιθουσών για τη στέγαση των προνηπίων από το υπουργείο, που έχει την πρώτη ευθύνη, αλλά και τις δημοτικές αρχές, που κινούμενες σε αυτό το πλαίσιο υποβάθμισης υπέδειξαν ό,τι χώρο έκριναν ως μη αναγκαίο ή πλεονάζον. Ετσι, επιστρατεύτηκαν τα πάντα, αίθουσες εκδηλώσεων δημοτικών σχολείων, αποθήκες, προκάτ αίθουσες, και το αποτέλεσμα ήταν στην πλειοψηφία των τμημάτων να επικρατεί το αδιαχώρητο, με υπερπλήρη τμήματα των 25 παιδιών. Ούτε λόγος φυσικά για μόνιμους διορισμούς όλου του αναγκαίου προσωπικού (παιδαγωγικού, βοηθητικού, ειδικού παιδαγωγικού κ.τ.λ.) που προκύπτει από την αύξηση των φοιτούντων παιδιών.

Τρομάζουμε, πραγματικά, για την τρίτη και τελευταία φάση που αφορά τους μεγάλους δήμους, με δεδομένες την έλλειψη χώρων, την παλαιότητα των κτιρίων, τη γενικότερη επιβάρυνση των σχολικών δομών, με το τι άλλο θα επιστρατεύσουν όταν, για παράδειγμα, στον δήμο Αθήνας χρειάζονται 110 αίθουσες ή στον δήμο Θεσσαλονίκης 70, καταγράφοντας ανάλογες ελλείψεις σε όλους τους εναπομείναντες μεγάλους δήμους. Πώς σκοπεύει να το αντιμετωπίσει η κυβέρνηση; Θα τα στοιβάξει τα παιδιά, μαζικά, σε προκάτ; Θα τα στείλει πελατεία στα ιδιωτικά νηπιαγωγεία; 'Η θα διατηρήσει ένα διπλό δίκτυο νηπιακών τμημάτων, που ανήκουν σε διαφορετικά υπουργεία, ικανοποιώντας πάγιες και στρατηγικές επιδιώξεις για «αποκέντρωση» και «αυτονομία» της Εκπαίδευσης;

Πάντως, εξοργιστική και ενδεικτική των προθέσεων αυτής της κυβέρνησης, στο βηματισμό της προηγούμενης, είναι η τοποθέτηση της εκπροσώπου του υπουργείου στην εν λόγω σύσκεψη, η οποία, ενώ όφειλε να δεσμευτεί για συγκεκριμένα μέτρα, επιβράβευσε την αθλιότητα των λύσεων που υιοθετήθηκαν τα δύο αυτά χρόνια, διαμηνύοντας, σε όλους τους τόνους, ότι ανάλογα πρέπει να πράξουν οι εναπομείναντες δήμοι. Από την άλλη, διαβεβαίωσε ότι «συν τω χρόνω» θα προχωρήσουν σε πραγματικές λύσεις και ότι η «αρχή είναι το ήμισυ του παντός», παραλείποντας βέβαια το γεγονός ότι ο τρίτος χρόνος είναι το τέλος της πλήρους εφαρμογής της δίχρονης υποχρεωτικής Προσχολικής Αγωγής και όχι η αρχή της. Παραπέρα, σε τόνο απαράδεκτο, κάλεσε τους δημάρχους που έχουν τον έλεγχο των κτιρίων και των χρημάτων να επιβάλουν αυτές τις λύσεις και αποφασιστικά να κάμψουν ενδεχόμενες αντιδράσεις γονέων - δημοτών που θα προκύψουν εξαιτίας αυτών των απαράδεκτων λύσεων! Και κλείνοντας την παρέμβασή της απείλησε ότι εάν υπάρξει διευθυντής που θα έχει ενδοιασμούς να παραχωρήσει αίθουσα του σχολείου για τη στέγαση νηπιαγωγείου θα επιληφθεί προσωπικά του θέματος γιατί τα σχολεία δεν ανήκουν στους διευθυντές αλλά στο λαό!

Δηλαδή, εκεί που θα έπρεπε να είναι απολογούμενοι γιατί έχουν την πρώτη ευθύνη για τα αδιέξοδα που δημιουργούν οι πολιτικές επιλογές της υποχρηματοδότησης, διαδοχικά των κυβερνήσεων, είναι επιτιθέμενοι σε στάσεις, που ενδεχομένως εκφράζουν τη διαφωνία τους στην υποβάθμιση, συνολικά, της εκπαιδευτικής διαδικασίας ή τον φόβο τους για ζητήματα ασφαλούς φοίτησης των μαθητών που μπορεί να προκύψουν από τα «κατά παρέκκλιση» δεδομένα. Δηλαδή, κατά τη λαϊκή θυμοσοφία, «εκεί που μας χρωστούσαν μας πήραν και το βόδι».

Επιβεβαιώνεται και από τα παραπάνω το μέγεθος της κοροϊδίας και της υποκρισίας τόσο αυτής όσο και των προηγούμενων κυβερνήσεων, που διακηρύττουν ότι ιεραρχούν ψηλά το ζήτημα της υπογεννητικότητας και του δημογραφικού, δίνοντας ψίχουλα, μέσω επιδομάτων, στα νέα ζευγάρια και σε ό,τι αφορά τα θεμελιώδη, βασικά ζητήματα φροντίδας, εκπαίδευσης, ανατροφής μετακυλίουν την ίδια την ευθύνη στους γονείς, αφού από την πλευρά τους δεν εξασφαλίζουν τις αναγκαίες προϋποθέσεις ώστε να καλύπτονται αυτές οι ανάγκες. Απόδειξη των παραπάνω οι όροι υλοποίησης της δίχρονης υποχρεωτικής Προσχολικής Αγωγής.

Ακόμα και με αστικούς όρους, η εξέλιξη της τεχνογνωσίας, των τεχνολογικών μέσων, η αντικειμενική πρόοδος των επιστημών που σχετίζονται με την κατασκευή κτιρίων επιβάλλουν προδιαγραφές που συγχρονίζουν τα δεδομένα κατασκευών με αυτές τις γνώσεις και εξελίξεις διασφαλίζοντας και αναβαθμίζοντας την εκπαιδευτική διαδικασία. Δυστυχώς, αυτό που επιτάσσει η επιστήμη ως δυνατότητα, κατ' επέκταση ως ανάγκη, αποτυπώνοντάς το σε τεχνικές προδιαγραφές, και όχι μόνο, δεν ιεραρχείται ως προτεραιότητα στις ασκούμενες πολιτικές, και αυτό το μαρτυρά η πλειοψηφία των σχολικών κτιρίων που είναι παλαιά και υποσυντήρητα. Στην ήδη επιβαρυμένη κατάσταση, προκρίνονται λύσεις όπως η τοποθέτηση προκάτ αιθουσών στους αύλειους χώρους των σχολείων που την επιδεινώνουν παραπέρα, μετατρέποντας σε αδειανό πουκάμισο τους κανονισμούς και τις προδιαγραφές. Βέβαια, η υλοποίηση αυτών προϋποθέτει γενναία αύξηση της χρηματοδότησης, κάτι που δεν προκρίνεται αφού τα σύγχρονα και ασφαλή σχολικά κτίρια δεν μπορούν να έχουν ανταποδοτική λειτουργία και να προσπορίζουν κέρδη και γι' αυτό δεν ιεραρχούνται ούτε επιλέγονται από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, που, αντιθέτως, «τρέχουν» έργα προσοδοφόρα για το κεφάλαιο.

Το «κατά παρέκκλιση», λοιπόν, καταστρατηγεί τη σύγχρονη τεχνογνωσία για ασφαλή κτίρια, αγνοεί τα σύγχρονα παιδαγωγικά δεδομένα για την ομαλή κοινωνική, σωματική, εν γένει ολόπλευρη και ισόρροπη ανάπτυξη του παιδιού, σε κάθε ηλικιακή βαθμίδα, με τις ανάλογες ανάγκες που προκύπτουν από αυτή. Γιατί είναι ανάγκη για το κάθε παιδί, ανεξάρτητα από την ηλικία του, περνώντας το μεγαλύτερο μέρος της μέρας του στο σχολείο, να του προσφέρει ασφάλεια, χαρά, ξεκούραση και όλα τα αναγκαία μέσα για να αναπτυχθεί.

Εν προκειμένω, το παιδί προσχολικής ηλικίας πρέπει να αναπτύσσεται σε ένα σύγχρονο και ασφαλές κτίριο που θα επιδρά διαπαιδαγωγητικά, υπηρετώντας γενικούς παιδαγωγικούς σκοπούς, με την ύπαρξη όλων των αναγκαίων χώρων, όπως είναι οι αίθουσες δραστηριοτήτων, οι χώροι σίτισης, ξεκούρασης, υγιεινής αλλά και ο αύλειος χώρος, εντός των οποίων θα αναπτύσσεται το πλούσιο παιδαγωγικό πρόγραμμα, εξασφαλίζοντας την ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού. Καθένας από αυτούς τους χώρους, φυσικά μαζί με το έμψυχο δυναμικό, τις παιδαγωγούς, μαγείρισσες, καθαρίστριες, δεν ικανοποιεί απλά τις στοιχειώδεις ανάγκες των παιδιών, αλλά προσφέρει τους υλικούς όρους για την κοινωνικοποίησή τους, την κατάκτηση της αυτονομίας τους, την καλλιέργεια του αισθητικού κριτηρίου, της συνολικής και ισόρροπης ανάπτυξής τους. Μέσα σε αυτούς πλάθεται η προσωπικότητα του παιδιού, διαμορφώνει τον χαρακτήρα του, καλλιεργεί τα ιδιαίτερα, μοναδικά χαρακτηριστικά του, διαμορφώνει, δρώντας και παίζοντας, τη σκέψη του, τη φαντασία του, το συναίσθημά του. Επομένως, οι τεχνικές προδιαγραφές δεν είναι ένα απλό νούμερο, αλλά η σύγχρονη τεχνογνωσία, τα τεχνολογικά μέσα που πρωτίστως καλύπτουν την ασφάλεια και παραπέρα διευκολύνουν με αναβαθμισμένο τρόπο τους παιδαγωγικούς σκοπούς.

Στο «κατά παρέκκλιση», λοιπόν, πλαίσιο ισοπεδώνονται όλα τα παραπάνω, στοιβάζοντας τα παιδιά σε προκάτ κατασκευές που προορίζονται για σεισμόπληκτους, πυρόπληκτους, δυστυχώς και πρόσφυγες, κόντρα σε καθετί που επιτάσσει η επιστήμη, είτε στο παιδαγωγικό πλαίσιο είτε στο κτιριακό. Ομως, οι ανάγκες των παιδιών δεν είναι ούτε έκτακτες ούτε επείγουσες ούτε αποτέλεσμα φυσικής καταστροφής για να στοιβάζονται σε αυτά τα «κλουβιά». Είναι πάνω απ' όλα επιστημονικά τεκμηριωμένες.

Φυσικά οι όροι επιβάρυνσης δεν αφορούν μόνο τις μικρές ηλικίες αλλά επηρεάζουν όλο το μαθητικό πληθυσμό, το σύνολο των εκπαιδευτικών βαθμίδων. Γιατί, για παράδειγμα, η τοποθέτηση προκάτ νηπιαγωγείου στην αυλή του Γυμνασίου δημιουργεί έτσι κι αλλιώς σοβαρούς κινδύνους για την ίδια την ασφάλεια των παιδιών, νηπίων και εφήβων, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, όπως είναι ο σεισμός, και όχι μόνο, στερώντας παραπέρα από τα μεγαλύτερα παιδιά τον ελάχιστο ελεύθερο χώρο που πρέπει να διαθέτει το σχολείο για να ικανοποιηθεί η ανάγκη τους στην άθληση, με την ύπαρξη των ασφαλών και σύγχρονων γηπέδων. Επομένως, η «κατά παρέκκλιση» διαδικασία, πολλαπλά και συνολικά επιβαρύνει όλη την εκπαιδευτική διαδικασία.

Απέναντι σε αυτήν την κατάσταση το κίνημα πρέπει να διεκδικήσει όλα όσα επιτάσσει η δυνατότητα της εποχής μας συνολικά αλλά και στο τώρα. Η στοίχιση πίσω από αυτές τις απαράδεκτες κυβερνητικές λογικές συνιστά στάση που εγκαταλείπει από το πεδίο των απαιτήσεων αυτό που μπορεί να γίνει, άρα πρέπει να επιβληθεί ως αναγκαιότητα.

Χρειάζεται να αποτρέψουμε δρομολογημένες επιλογές, δηλαδή, προσωρινές λύσεις να μετατραπούν σε μόνιμες. Από τη μαζική στέγαση άνω των 15.000 παιδιών προσχολικής ηλικίας σε 680 αίθουσες προκάτ ελαφράς κατασκευής για μια τετραετία, με δυνατότητα παράτασης για άλλα δύο χρόνια, να καταλήξουμε σε μια μόνιμη κατάσταση, με τις ανάλογες και προβλεπόμενες παρατάσεις.

Ενάντια σε αυτές τις κυβερνητικές επιλογές, που προέκριναν και υλοποιούν αυτήν την αθλιότητα, είναι ανάγκη σήμερα το ίδιο το κίνημα, μέσα από τους φορείς, τα σωματεία των εκπαιδευτικών, τους συλλόγους γονέων, συνολικά το εργατικό - λαϊκό κίνημα, να πιέσει διαμορφώνοντας με όρους μαζικής διεκδίκησης και επιβάλλοντας την εξασφάλιση της αναγκαίας κρατικής χρηματοδότησης, με ευθύνη του κράτους και των συναρμόδιων υπουργείων Παιδείας και Υποδομών, ώστε να δεσμευτούν, να απαλλοτριωθούν, να αγοραστούν οικόπεδα που να πληρούν τις προδιαγραφές για την ανέγερση σύγχρονων, ασφαλών νηπιαγωγείων, με τις κατάλληλες αίθουσες, τους αναγκαίους χώρους, την υλικοτεχνική υποδομή, η οποία θα αφορά σε δημόσιες, κατά 100% στο χαρακτήρα τους, χωρίς συμπράξεις με ιδιώτες μέσω ΣΔΙΤ.

Παραπέρα, αν το κτιριακό απαιτεί συντονισμένη δράση για να επιβάλουμε ένα χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, η πρόσληψη μόνιμου προσωπικού, όλων των ειδικοτήτων, πρέπει να γίνει... χτες, χωρίς καμία μετάθεση για το απώτερο μέλλον, με ταυτόχρονη μείωση των παιδιών ανά τμήμα σε 15, με την εξασφάλιση όλων των αναγκαίων όρων υγιεινής, ασφάλειας, καθαριότητας.

Ταυτόχρονα με τη διεκδίκηση χρειάζεται να αποκαλύπτουμε, να καταγγέλλουμε το ρόλο όλων των δημοτικών αρχών που είτε υπέκυψαν σε εκβιασμούς, και επιβεβλημένα αδιέξοδα, είτε ήταν ένθερμοι υποστηρικτές όλων αυτών των πολιτικών, πρωτοστατώντας στην υλοποίηση όλων αυτών των απαράδεκτων πρακτικών σε βάρος των παιδιών.

Αντίστοιχα, για τους εναπομείναντες δήμους, τους καλούμε να στηρίξουν τους αγώνες, τις δίκαιες διεκδικήσεις όλων για την ασφαλή στέγαση όλων των προνηπίων σε σύγχρονα νηπιαγωγεία, να μην πρωτοστατήσουν σε λογικές που δημιουργούν αρνητικά τετελεσμένα στην καθημερινότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Να μην επιλέξουν να υλοποιήσουν τις κυβερνητικές επιλογές που είναι κόντρα στις σύγχρονες ανάγκες των παιδιών και των λαϊκών οικογενειών τους. Να μη δεχτούν να αναλάβουν ένα μερτικό που πρέπει να βαραίνει αποκλειστικά το κράτος και την κεντρική διοίκηση. Ηδη, ακόμα και με την αθλιότητα της τοποθέτησης προκάτ αιθουσών επίκεινται έκτακτες νομοθετικές ρυθμίσεις για να αναλάβουν, πέραν των αρμοδιοτήτων τους, και άλλα καθήκοντα, όπως είναι η προκήρυξη διαγωνισμών για μεγαλύτερο αριθμό αιθουσών, ή για την κατασκευή της βάσης που χρειάζεται για να τοποθετηθούν οι ελαφρές κατασκευές. Ελλείψει χρηματοδότησης, για πολλοστή φορά, θα αναγκαστούν να αδράξουν πάλι από την τσέπη των δημοτών τους. Επομένως, έχουν μερίδιο ευθύνης εάν θα γίνουν νεροκουβαλητές σε αυτήν την αθλιότητα, εάν δεν πρωτοστατήσουν να στηρίξουν τα δίκαια αιτήματα στην καθολική, σύγχρονη, αναβαθμισμένη υλοποίηση της δίχρονης υποχρεωτικής Προσχολικής Αγωγής.

Επιβάλλεται, λοιπόν, το εργατικό - λαϊκό κίνημα, οι σύλλογοι εκπαιδευτικών και γονέων να προτάξουν ως περιεχόμενο στις διεκδικήσεις τους αυτό που είναι σύγχρονο, οργανώνοντας την παρέμβαση με μαζικούς όρους, κόντρα στις κυβερνητικές επιλογές, ώστε να υπάρξουν λύσεις για το καλό τόσο των προνηπίων όσο και όλων των μαθητών, σε κάθε βαθμίδα Εκπαίδευσης.