Παρασκευή 7 Φλεβάρη 2020
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 19
ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ)
ΓΕΡΜΑΝΙΑ - ΤΟΥΡΚΙΑ
Διαρκές αλισβερίσι των αστικών τάξεων ενάντια στους λαούς

Οι δύο ηγέτες εγκαινίασαν μαζί μια νέα πανεπιστημιούπολη στην Κωνσταντινούπολη
Οι δύο ηγέτες εγκαινίασαν μαζί μια νέα πανεπιστημιούπολη στην Κωνσταντινούπολη
Την Παρασκευή 24 Γενάρη, η καγκελάριος της Γερμανίας Αγκελα Μέρκελ επισκέφτηκε την Κωνσταντινούπολη και βρέθηκε με τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για δεύτερη συνεχόμενη φορά σε λιγότερο από μια βδομάδα. Είχε προηγηθεί συνάντησή τους στη γερμανική πρωτεύουσα, στο πλαίσιο της πρώτης Διάσκεψης για τη Λιβύη (19 Γενάρη), όπου η Αγκυρα ήταν από τους πρώτους προσκεκλημένους. Οι δηλώσεις που έγιναν εκατέρωθεν, με αφορμή τη Διάσκεψη για τη Λιβύη επιβεβαίωσαν ότι και οι δύο αναγνωρίζουν τη σημασία που έχει ο ρόλος της άλλης στη διαπραγμάτευση των νέων ισορροπιών σε όλη την περιοχή που απλώνεται γύρω από τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο: Μέση Ανατολή, βόρεια Αφρική αλλά και νοτιοανατολική Ευρώπη (δηλαδή Βαλκάνια). Πρόκειται για γεωγραφικές ζώνες στις οποίες και οι δύο πλευρές, καθεμία για τους λόγους της, εστιάζει τις προσπάθειες ολόπλευρης διείσδυσής της, προσπαθώντας να «αντιμετωπίσουν» συνέπειες ευρύτερων αναδιατάξεων που «τρέχουν», όπως η επαναξιολόγηση της σχέσης ΕΕ - ΗΠΑ, αλλά και Τουρκίας - ΗΠΑ, η ίδια η συνοχή της ΕΕ αλλά και του ΝΑΤΟ, η επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης με τη Ρωσία κ.τ.λ.

Μέρκελ και Ερντογάν εγκαινίασαν στην Κωνσταντινούπολη μια νέα τουρκογερμανική πανεπιστημιούπολη, την οποία η Γερμανίδα καγκελάριος χαρακτήρισε «εξαιρετικό παράδειγμα συνεργασίας, ένα σύμβολο της εταιρικής σχέσης των δύο χωρών». Επίσης, η Γερμανίδα ηγέτιδα υπογράμμισε πως η χώρα της θέλει να εξετάσει «πώς μπορούμε να στηρίξουμε την Τουρκία» στο ζήτημα των «μεταναστευτικών ροών», αναφερόμενη όχι απλά στην παροχή οικονομικής βοήθειας που το Βερολίνο μελετά εδώ και καιρό αν θα χορηγήσει αυτόνομα προς την Αγκυρα (όχι μόνο μέσω ΕΕ), αλλά και με άλλους τρόπους. Σύμφωνα με τη γερμανική καγκελαρία, συζητώντας ζητήματα που συνδέονται με την αντιμετώπιση των «μεταναστευτικών ροών», οι δύο ηγέτες αναζήτησαν «τρόπους αντιμετώπισης παράνομων διακινητών - δικτύων παράνομης μετανάστευσης», με στόχο «την επιτάχυνση της (διμερούς) συνεργασίας, εν μέρει και μέσα από την εκπαίδευση της τουρκικής ακτοφυλακής». Δηλαδή, το Βερολίνο εξετάζει την ανάληψη ακόμα πιο διακριτού ρόλου στην παρουσία που η Τουρκία θέλει να αναβαθμίσει στο Αιγαίο και στρατιωτικά, στο όνομα της «αντιμετώπισης των μεταναστευτικών ροών».

Από τη δική του μεριά, ο Ερντογάν δήλωσε σε κοινή συνέντευξη Τύπου ότι συμφώνησαν πως «θα ενισχύσουμε το διάλογο με τη Γερμανία σε περιφερειακά θέματα» και πως «η διατήρηση της βαθιά ριζωμένης διμερούς φιλίας λειτουργεί προς όφελος της περιοχής μας αλλά και (χωριστά) της Τουρκίας και της Γερμανίας».

Ιεραρχούνται Συρία, Μεσόγειος, Ενέργεια...

Ενδεικτικό είναι και το ενδιαφέρον των δύο πλευρών να σταθεροποιηθούν δίαυλοι συντονισμού για κρίσιμα «μέτωπα», όπως οι τετραμερείς σύνοδοι με Ρωσία και Γαλλία για τη Συρία. Δεν είναι τυχαίο ότι καθορίστηκε ως στόχος μια δεύτερη Σύνοδος με τους αντίστοιχους ομολόγους τους Μακρόν και Πούτιν, στην Κωνσταντινούπολη, μες στο επόμενο τρίμηνο, όπως είχε γίνει πολύ πρόσφατα.

Οι δύο πλευρές συζήτησαν και για την πορεία της οικονομικής τους συνεργασίας. Αναδεικνύοντας προσδοκίες που διατηρεί το γερμανικό κεφάλαιο από τη συνεργασία του με το τουρκικό, η Μέρκελ δήλωσε ότι «η γερμανική οικονομία ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τις οικονομικές σχέσεις, οι οποίες μπορούν να εκσυγχρονιστούν στο πλαίσιο της τελωνειακής ένωσης (ΕΕ - Τουρκίας). Ως προς αυτό, η Γερμανία επιθυμεί να είναι εποικοδομητική». Μάλιστα, έσπευσε να συνδέσει την ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων με τις εξελίξεις στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, συμπληρώνοντας ευθύς αμέσως: «Αυτό σημαίνει ότι συγκεκριμένα θέματα - αναφέρω μόνο τις "λέξεις κλειδιά" Κύπρος και Ελλάδα - θα πρέπει επίσης να συζητιούνται διμερώς, επειδή εμείς στην ΕΕ χρειαζόμαστε πάντα ομοφωνία όταν κάνουμε περαιτέρω βήματα ως προς τη συνεργασία με την Τουρκία...».

Ακόμα, η Μέρκελ συναντήθηκε και με στελέχη επιχειρήσεων, σε μάζωξη του Τουρκογερμανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, εστιάζοντας - σύμφωνα με την καγκελαρία - στο πώς η Γερμανία θα συμβάλει στην επαγγελματική κατάρτιση στην Τουρκία, δηλαδή σε μέτρα εκσυγχρονισμού της μεγάλης τουρκικής αγοράς, όπου γερμανικοί κολοσσοί δραστηριοποιούνται ακόμα κι από τα τέλη του 19ου αιώνα. «Θέλουμε να προωθήσουμε την οικονομική μας συνεργασία και στον ενεργειακό διάλογο», διευκρίνισε η Μέρκελ, αναφερόμενη και στη γερμανο - τουρκική οικονομική επιτροπή που οι δύο πλευρές έχουν συστήσει για τη στοχευμένη ανάπτυξη της οικονομικής τους συνεργασίας.

Σημειωτέον ότι το γερμανικό κεφάλαιο μελετά προσεκτικά και τις εξελίξεις γύρω από τους υδρογονάνθρακες της ΝΑ Μεσογείου, της οποίας ο ρόλος στον «ενεργειακό εφοδιασμό» της Ευρώπης πολλοί επιμένουν ότι θα ενισχυθεί μελλοντικά.

Πρόσφατα, δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας FAZ, παρουσιάζοντας τους αγωγούς που προτείνονται για τη μεταφορά του αερίου από τη Μεσόγειο στην Ευρώπη, μοιραζόταν «κριτική» που σταθερά ασκεί η Αγκυρα στον αγωγό «East Med», αναφέροντας ότι οι προσδοκίες για αυτόν συχνά αποσυνδέονται από τα δεδομένα που διαμορφώνει η αγορά και διαπιστώνοντας: «Η μεσογειακή ("East Med") γραμμή θα έχει μήκος σχεδόν 1.900 χλμ. ενώ ο αγωγός "NordStream 2" έχει μήκος 1.230 χλμ. και ο ρωσοτουρκικός αγωγός "Turkstream" έρχεται στα 930 χλμ. Ενώ στον "TurkStream" οι σωληνώσεις τοποθετούνται σε μέγιστο βάθος 2.200 μέτρων και στη Βαλτική Θάλασσα σε πολύ πιο αβαθή ύδατα, υπάρχουν περιοχές μεταξύ Κύπρου και Κρήτης που φτάνουν σε βάθος έως και 3.000 χιλιόμετρα». Ο συντάκτης παρατηρούσε ότι οι εξελίξεις θα καθοριστούν πρώτα, αφού «καταρχάς καταστεί σαφές αν ο "East Med" θα κατασκευαστεί», σχολιάζοντας μάλιστα ότι μέχρι τότε «η Τουρκία και η Ελλάδα θα έχουν πολλές ευκαιρίες για να βαθύνουν κι άλλο τη μεταξύ τους διαμάχη...».

...«η γεωστρατηγική σημασία της Τουρκίας»

Στα τέλη του περασμένου Δεκέμβρη, ο συνεργάτης του γερμανικού ιδρύματος «Heinrich Bοll» Κρίστιαν Μπράκελ περιέγραφε τις σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες σαν «έναν γάμο όπου η αγάπη έχει σταματήσει... Αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλο σαν ζευγάρι που πρέπει να συνεχίσουν να συζητάνε για το καλό των παιδιών τους και που προσπαθούν να συνεργαστούν για τα παιδιά τους παρά τα προβλήματα...».

Ενδεικτική των πλευρών που το Βερολίνο σταθμίζει για να αξιολογήσει τις σχέσεις του με την Αγκυρα, ήταν και πρόσφατη ανάλυση της «Frankfurter Allgemeine Zeitung» που περιέγραφε ως εξής τη στάση της Μέρκελ απέναντι στην τουρκική ηγεσία: «Δέχεται τον Ερντογάν όπως είναι, χωρίς να εθελοτυφλεί για όλα όσα συμβαίνουν στην Τουρκία. Σε τελική ανάλυση, δεν μπορεί κανείς να επιλέγει τους συνομιλητές του. Η σχέση της απέναντι στον Ερντογάν είναι ουδέτερη και χωρίς συναισθήματα. Γνωρίζει τη γεωστρατηγική σημασία της Τουρκίας, όχι μόνο όσον αφορά τους πρόσφυγες, αλλά και ως μια γειτονική χώρα στην πιο σημαντική περιοχή αναταραχών στον κόσμο...».

Από την άλλη πλευρά, η τουρκική φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Σαμπάχ», στις 27 Γενάρη, εκτιμούσε πως «η Γερμανία γνωρίζει ότι η υπεράσπιση των συμφερόντων της ΕΕ εναπόκειται στην Τουρκία». Η εφημερίδα χαρακτήριζε «πολύ πιο λογική» την εξωτερική πολιτική της Μέρκελ από αυτήν του Γάλλου Προέδρου Εμ. Μακρόν και αξιολογούσε ως εξής την τελευταία συνάντηση Μέρκελ - Ερντογάν: «Η Γερμανίδα ηγέτιδα αντιλαμβάνεται τον αντίκτυπο που έχουν το Προσφυγικό και η λιβυκή σύγκρουση για το μέλλον της Ευρώπης και το βάρος που πρέπει να σηκώσει η Γερμανία για να επιβιώσει η Ευρώπη. Στον απόηχο του Brexit, (η Μέρκελ) αντιλαμβάνεται ότι το μέλλον της Ευρώπης εξαρτάται από τις ισχυρές σχέσεις (που θα αναπτύξει) με τρία ισχυρά "outsiders" τη Ρωσία, την Τουρκία και τη Βρετανία...».

Και αναδεικνύοντας ότι η τουρκική αστική τάξη μελετά προσεκτικά «ρωγμές» στο ευρωατλαντικό τόξο (ειδικά τη συμμαχία ΗΠΑ - ΕΕ) που μπορεί να αξιοποιήσει, η «Σαμπάχ» συνέχιζε: «Η Αγκελα Μέρκελ γνωρίζει ότι η παραίτηση των ΗΠΑ από τις παγκόσμιες ευθύνες τους, υποχρεώνει τους Ευρωπαίους να φροντίσουν τον εαυτό τους (οι ίδιοι) και, κατ' επέκταση, να συνεργαστούν με την Τουρκία του Ερντογάν. Πρόσφατα, η Αγκυρα ήταν αρκετά ενεργή στη γεωπολιτική αρένα του Ιράν και της Βόρειας Αφρικής... Ακόμα πιο πρόσφατα, οι δύο διμερείς συμφωνίες της Τουρκίας με τη Λιβύη επιβεβαίωσαν πόσο απαραίτητοι είναι οι Τούρκοι...», επισήμαινε η εφημερίδα (περιγράφοντας όχι απαραίτητα πραγματικότητες, αλλά ίσως περισσότερο προσδοκίες).

Επίσης, η «Σαμπάχ» αναφερόταν σε τομείς στους οποίους η Αγκυρα ιεραρχεί την όξυνση του παζαριού με το Βερολίνο, αναζητώντας συμμάχους που ίσως στο άμεσο μέλλον χρειαστεί ακόμα περισσότερο, με δεδομένες και τις αντιθέσεις που δοκιμάζουν «παραδοσιακές» φιλίες της, π.χ. με τις ΗΠΑ, επισημαίνοντας: «Η Γερμανία θα μπορούσε να συνεργαστεί με την Τουρκία για να ενισχύσει την επιρροή της σε κρίσιμα θέματα, όπως η συμφωνία για το Προσφυγικό, οι κυρώσεις για το Ιράν, η κατανομή των ενεργειακών αποθεμάτων της Ανατολικής Μεσογείου και η πολιτική διαδικασία στη Λιβύη...». Ξεχώριζε, δηλαδή, θέματα στο πλαίσιο των οποίων αναδεικνύονται σημαντικές αντιθέσεις που δοκιμάζουν και τις σχέσεις Ευρωπαίων - Αμερικανών και τις σχέσεις πολλών Ευρωπαίων μεταξύ τους. Για παράδειγμα, το μέλλον της Λιβύης αλλά και η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων της Μεσογείου είναι ζητήματα που φέρνουν όλο και περισσότερο στο προσκήνιο σημαντικές ενδο-ευρωπαϊκές διαφοροποιήσεις (π.χ. Γάλλων - Ιταλών).

Μάλιστα, έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον ότι το άρθρο της «Σαμπάχ» λίγο - πολύ περιέγραφε ως ...ευκαιρία για την Αγκυρα τον προβληματισμό που η Γερμανία έχει για τη θέση και το ρόλο της Γαλλίας (που ως οι δύο ισχυρότερες δυνάμεις της ΕΕ δεν μπορούν παρά να κοντράρονται κιόλας). Ετσι η εφημερίδα περιλαμβάνει «τον τυχοδιωκτισμό της Γαλλίας» στα βασικά εμπόδια που η Γερμανία χρειάζεται να υπερπηδήσει για να βελτιώσει τις σχέσεις της με την Τουρκία «και να διατηρήσει το πάνω χέρι στη Λιβύη...». Αντίστοιχο εμπόδιο βαφτίστηκε μάλιστα στο άρθρο και «ο τυχοδιωκτισμός της Ελλάδας», που μάλιστα κατηγορείται για «μαξιμαλιστικές απαιτήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο»...


Α. Μ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ