Ενώ το τουρκικό γεωτρύπανο «Γιαβούζ» έφτασε πριν από περίπου ένα δεκαήμερο ξανά στην κυπριακή ΑΟΖ, η Αγκυρα κλιμακώνει τις προκλήσεις, αντλώντας ορμή από το ρόλο που της αναγνωρίζουν ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία κ.ά. σε κρίσιμα παζάρια για Λιβύη, Συρία, Ιράν και Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Ο Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν προκλητικά ισχυρίστηκε ότι ούτε η Κρήτη δεν έχει υφαλοκρηπίδα, ενώ ο υπουργός Αμυνας Χ. Ακάρ επανέφερε τις τουρκικές αξιώσεις για αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο, κατηγορώντας μάλιστα την Αθήνα ότι παραβιάζει τις διεθνείς συμφωνίες.

Πάντως, η Αγκυρα αναζητεί ωφέλιμες συμμαχίες με κάθε τρόπο. Την Παρασκευή, το τουρκικό ΥΠΕΞ ανακοίνωσε ότι η Αγκυρα δεν αποκλείει ακόμα και προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για όλες «τις διαφωνίες στο Αιγαίο» και είναι έτοιμη «για να αναβιώσουν όλα τα κανάλια διαλόγου με την Ελλάδα», ακόμα και για «ένα νέο κανάλι διαλόγου για την Ανατολική Μεσόγειο».

Την ίδια στιγμή, ο Ερντογάν, αναφερόμενος στη συνεργασία με τη Λιβύη με όχημα τη συμφωνία με τον Σάρατζ για Ενέργεια και ΑΟΖ, δήλωσε πως «μπορούμε να πάρουμε μαζί μας ως συνεταίρους και τρίτες ή τέταρτες χώρες». Παράλληλα, ο ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου εξέφρασε δυσαρέσκεια για το ότι η Ελλάδα δεν υιοθετεί «ώριμη στάση», «η οπτική της γωνία είναι λάθος» και δεν επιδεικνύει «στάση υπέρ του διαμοιρασμού στην Ανατολική Μεσόγειο».

Ο Τσαβούσογλου εμφανίστηκε επίσης να δηλώνει στο ρωσικό πρακτορείο «Ria Novosti» ότι η χώρα του ενδιαφέρεται να συνεργαστεί με τη Ρωσία στον τομέα της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στα παράλια της Κύπρου, ενώ τουρκοκυπριακά ΜΜΕ ανέφεραν ότι η Ρωσία σκοπεύει να αναγνωρίσει την «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου» (το ψευδοκράτος), ισχυρισμό τον οποίο διέψευσε το ρωσικό ΥΠΕΞ.

Ενδεικτικές ήταν και οι επισημάνσεις του Κουντρέτ Οζερσάι, «αντιπροέδρου» της «κυβέρνησης» του ψευδοκράτους και «υπουργού Εξωτερικών». Τόνισε πως η συμφωνία Ερντογάν - Σάρατζ είναι μέρος της «μεγαλύτερης εικόνας» σε ολόκληρη την περιοχή και πως το βασικό πρόβλημα δεν είναι ότι η «ελληνοκυπριακή πλευρά» προχωρά σε περιφερειακές συνεργασίες με χώρες της περιοχής, αλλά ότι από αυτήν τη διαδικασία μένουν εκτός Τουρκία και Τουρκοκύπριοι.

Στο μεταξύ, ο Οζερσάι αποκάλυψε ότι «κάποια προεξέχοντα ονόματα χωρών - μελών της ΕΕ» έχουν πάρει «την πρωτοβουλία να κάνουν ενός είδους διαμεσολάβηση μεταξύ των πλευρών στην Κύπρο» για το θέμα της Ενέργειας.

Ειδικότερα αναφέρθηκε σε πρωτοβουλία διαμεσολάβησης με στόχο την επίτευξη συμφωνίας των «ενδιαφερομένων πλευρών» με τις εταιρείες που εμπλέκονται στην υπόθεση, καθώς το ψευδοκράτος «δεν μπορεί να μείνει θεατής στις εξελίξεις στην περιοχή» και αν μπορεί να διευρυνθεί η αλληλεξάρτηση στην περιοχή «κανείς δεν θα επιδιώξει την αντιπαράθεση».

Πάντως, η Αγκυρα επανέλαβε ότι με βάση το σύμφωνο Ερντογάν - Σάρατζ, η τουρκική ενεργειακή εταιρεία ΤΡΑΟ θα διευρύνει τις συνεργασίες της για γεωτρήσεις στην περιοχή, ετοιμάζοντας νέους διαγωνισμούς για ενδιαφερόμενες εταιρείες.

Σημειωτέον, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν υπήρχαν αντιδράσεις ούτε από τη γαλλική ούτε από την ιταλική πλευρά για την εμφάνιση του «Γιαβούζ» στο «οικόπεδο 8» της κυπριακής ΑΟΖ, αν και η κυπριακή κυβέρνηση έχει αδειοδοτήσει κοινοπραξία της γαλλικής «Total» και της ιταλικής «Eni» για την αξιοποίηση του «8».

Αντίθετα, οι Δυτικοί «εταίροι» επαναλαμβάνουν ότι χρειάζονται διευθετήσεις και ότι πρέπει να λυθούν «ανοιχτά ζητήματα».

Το ΥΠΕΞ της Ιταλίας χαρακτήρισε μεν «αβάσιμες» τις «φήμες που κυκλοφόρησαν» για διαπραγματεύσεις Ρώμης - Αγκυρας «με στόχο την εκμετάλλευση των πετρελαϊκών πόρων στα ανοιχτά της Λιβύης», αναγνώρισε όμως την πρόσφατη συμφωνία Ερντογάν - Σάρατζ ως «Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ Αγκυρας και Τρίπολης για την οριοθέτηση των υφαλοκρηπίδων». Εσπευσε μάλιστα να επισημάνει ότι «η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων στη Μεσόγειο θα έπρεπε να εξεταστεί ως μια ευκαιρία που πρέπει να αδράξουν όλα τα μεσογειακά κράτη μέσω της συνεργασίας», αλλά και ότι «για να γίνει αυτό απαιτείται η έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων πλευρών, ειδικά στο ζήτημα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών».

Το ΥΠΕΞ των ΗΠΑ επέκρινε μεν ως «προκλητικό βήμα» που «δημιουργεί εντάσεις στην περιοχή» την εμφάνιση του «Γιαβούζ», για άλλη μια φορά όμως κάλεσε «όλα τα μέρη να ενεργήσουν με αυτοσυγκράτηση και να απέχουν από ενέργειες που αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή». Επεσήμανε δε - με το βλέμμα στις κινήσεις της Ρωσίας και στην καθυστέρηση της στενότερης προσέγγισής της με την Τουρκία - ότι «η ανάπτυξη των ενεργειακών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει (...) να εντείνει το διάλογο μεταξύ των δύο κοινοτήτων (σ.σ. στην Κύπρο) και μεταξύ των περιφερειακών γειτόνων και να αποτελέσει τη βάση για βιώσιμη ενεργειακή ασφάλεια και οικονομική ευημερία». Και κάλεσε εκ νέου σε εξεύρεση «ισομερούς λύσης για την κατανομή των πλεονεκτημάτων των πόρων υδρογονανθράκων της Κύπρου μεταξύ των δύο κοινοτήτων».

Εκ μέρους της Γερμανίας, η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ την Παρασκευή βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη και μαζί με τον Ερντογάν εγκαινίασε μια νέα τουρκογερμανική πανεπιστημιούπολη, την οποία χαρακτήρισε «εξαιρετικό παράδειγμα συνεργασίας, ένα σύμβολο της εταιρικής σχέσης των δύο χωρών». Αναφερόμενη μάλιστα στη σημασία που έχει η μόρφωση και για τους πρόσφυγες, παίνεψε και πάλι την «προσφορά» της Τουρκίας στο Μεταναστευτικό.

Να σημειωθεί ότι ήταν η δεύτερη συνάντηση των δύο ηγετών σε λιγότερο από μια βδομάδα, που μάλιστα ασχολήθηκε ειδικότερα και με τα θέματα που αφορούν τη στενή μας «γειτονιά». Η καγκελάριος είπε πως «θέματα όπως η Κύπρος ή η Ελλάδα είναι ζητήματα που πρέπει να τα συζητούμε διμερώς», πως πρέπει να αναζητηθεί «εποικοδομητική» συμπεριφορά, αλλά και πως όταν η Γερμανία αναλάβει την προεδρία της ΕΕ «θα κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να υπάρξει πρόοδος».

Να καταγραφεί ότι την Πέμπτη η Επιστημονική Υπηρεσία της γερμανικής Βουλής χαρακτήρισε τη συμφωνία Ερντογάν - Σάρατζ παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας και, καλώντας σε όξυνση του παζαριού, ανέφερε ότι η οριοθέτηση ΑΟΖ στην περιοχή μπορεί να γίνει μόνο «λαμβάνοντας υπόψη τις θαλάσσιες περιοχές των ελληνικών νησιών και με τη σύμφωνη γνώμη της Ελλάδας, της Κύπρου και ενδεχομένως άλλων μεσογειακών χωρών».