Στο προηγούμενο φύλλο αναφερθήκαμε στη σχέση του Λένιν με το σκάκι, επικεντρώνοντας στις κατατοπιστικές διηγήσεις του αδελφού του, Ντμίτρι Ουλιάνοφ, της συντρόφου του Ναντέζντα Κρούπσκαγια, αλλά και του σπουδαίου Σοβιετικού συγγραφέα Μαξίμ Γκόρκι, που παρουσιάζουν με ιδιαίτερη αμεσότητα αυτήν τη σχετικά άγνωστη πλευρά του ηγέτη της Οκτωβριανής Επανάστασης.

Ολοκληρώνοντας αυτό το σύντομο αφιέρωμα, παρουσιάζουμε με διεξοδικά σχόλια την παρτίδα που έπαιξε ο Λένιν εναντίον του Γκόρκι στο Κάπρι της Ιταλίας το 1908. Οπως τονίσαμε και στο προηγούμενο φύλλο, πρόκειται για μια πολύ όμορφη και αμφίρροπη παρτίδα με πλήθος στρατηγικών σχεδιασμών και τακτικών χτυπημάτων:

1. ε4 Ιζ6

Η άμυνα αυτή εμφανίστηκε στην αγωνιστική πρακτική στις αρχές της δεκαετίας του 1920 και οφείλει το όνομά της στον τρίτο παγκόσμιο πρωταθλητή Αλεξάντερ Αλιέχιν, ο οποίος τη χρησιμοποίησε με ιδιαίτερη επιτυχία στο διεθνές τουρνουά της Βουδαπέστης το 1921. Η ιδέα του Μαύρου είναι να επιτρέψει στον Λευκό να χτίσει ένα ισχυρό κέντρο με τα πιόνια του, το οποίο αργότερα θα προσπαθήσει να υπονομεύσει με ενεργητικό παιχνίδι από τις πτέρυγες.

Πρόκειται για το χαρακτηριστικό στιλ παιχνιδιού της περίφημης Υπερμοντέρνας Σχολής, που έκανε τα πρώτα της βήματα εκείνη ακριβώς την περίοδο, αμφισβητώντας τις διδαχές της Κλασικής Σχολής κυρίως όσον αφορά τον τρόπο ελέγχου του κέντρου και την αναγκαιότητα διατήρησης υγιούς σκελετού πιονιών χωρίς αδυναμίες. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια πολύ χαρακτηριστική σύμπτωση, αφού οι δύο αντίπαλοι ακολουθούν μία από τις βασικές συνέχειες αυτής της άμυνας εν έτει 1908, δηλαδή τουλάχιστον δέκα χρόνια πριν από τη συστηματική ενασχόληση των επαγγελματιών σκακιστών με αυτή!

2. ε5 Ιδ5

3. δ4 δ6

4. γ4 Ιβ6

5. ζ4

Η βαριάντα τεσσάρων πιονιών αποτελεί την οξύτερη συνέχεια στην άμυνα Αλιέχιν. Ο Λευκός σπεύδει να καταλάβει όσο το δυνατόν περισσότερο χώρο στο κέντρο, ωστόσο απαιτείται εκ μέρους του ιδιαίτερη προσοχή, αφού προς το παρόν η φάλαγγα των κεντρικών πιονιών δεν υποστηρίζεται επαρκώς από τα κομμάτια του.

5. ...δε5

6. ζε5 Ιγ6

7. Αε3 Αζ5

8. Ιγ3 ε6

9. Ιζ3 Αε7

10. Αε2 0-0

11. 0-0 ζ6

12. Ιθ4!; ζε5

13. Ιζ5 εζ5

14. δ5 Ιδ4!

Στη δωδέκατη κίνηση ο Λευκός θυσίασε ένα πιόνι για να αποκτήσει ως αντάλλαγμα περισσότερο χώρο στο κέντρο και καλύτερες θέσεις για τα κομμάτια του. Εδώ ο Γκόρκι σωστά επιλέγει να επιστρέψει την προσφορά, αφού μετά από 14... Ια5 ή 14. ...Ιβ8, ο Λευκός αποκτά σαφές πλεονέκτημα με 15.γ5! και στη συνέχεια β4.

15. Αδ4 εδ4

16. Βδ4

Μετά τις πρώτες συγκρούσεις των κομματιών, προέκυψε μια δυναμικά ισόρροπη θέση. Ο Λευκός διαθέτει πλειονότητα πιονιών (4-3) στην πλευρά της βασίλισσας και προσανατολίζεται στη διάσπαση δ5, ενώ ο Μαύρος μπορεί να επιτεθεί στην πτέρυγα του βασιλιά αξιοποιώντας τόσο τη δική του πλειονότητα (3-2) όσο και την αδυναμία του Λευκού στα μαύρα τετράγωνα και κυρίως στη διαγώνιο η1-α7. Αξίζει να παρατηρήσουμε ότι η παρουσία ετερόχρωμων αξιωματικών ενισχύει σημαντικά αυτήν τη δυνατότητα, αφού ο Λευκός έχει ήδη αποχωριστεί τον μαυροτετράγωνο αξιωματικό του.

16. ...Ιδ7

Απειλώντας να κερδίσει τη βασίλισσα με 17. ...Αγ5

17. Ρθ1 Αγ5

18. Βδ3 Βη5

19. Ιβ5 Παε8

20. Αζ3 Πε3

21. Βδ2 Πζ6

Ο Μαύρος συνεχίζει τη συγκέντρωση δυνάμεων στην πτέρυγα του βασιλιά παραβλέποντας μια σημαντική δυνατότητα του αντιπάλου του. Προτιμότερη ήταν η συνέχεια 21. ...Αδ6 22.Ιδ6 γδ6 23.β4 β6 24.Παε1 ζ4 στην οποία διατηρεί μικρό πλεονέκτημα.

22. β4;!

Επιστρέφοντας το λάθος. Ο Λευκός δεν κινητοποιεί την πλειονότητά του αρκετά γρήγορα, τη στιγμή που «μαύρα σύννεφα» πυκνώνουν γύρω από τον βασιλιά του. Στο σημείο αυτό θα μπορούσε να αναλάβει την πρωτοβουλία μετά από 22.δ6! Αδ6 23.Βδ5+ Πζ7 24.Ββ7 Ιζ6 25.Ιδ6 γδ6 26.Ββ8+ Πε8 27.Βδ6 με αποφασιστικό πλεονέκτημα.

22. ...Αε7

23. Ιγ7;

Δεύτερο λάθος, αυτήν τη φορά καθοριστικό. Ο Λευκός επικεντρώνεται στο κέρδος υλικού ακριβώς τη στιγμή που πρέπει να αντιδράσει δυναμικά στην επίθεση που δέχεται ο βασιλιάς του. Και πάλι ήταν απαραίτητο το 23.δ5! με συνέχεια ανάλογη της παραπάνω ανάλυσης.

23. ...Πθ6

Τώρα πια δεν υπάρχει ικανοποιητική άμυνα στην πίεση που ασκείται στο θ2.

24. Ιε6

Δεν υπήρχε σωτηρία ούτε στο 24.Βζ2 Αδ6 25.θ3 Βζ4! 26.Βη1 Βη3 27.Πζ2 Αγ7, ενώ το 24.Ιβ5 ή 24.γ5 σκοντάφτει στο 24. ...Πζ3! 25.Βη5 Πζ1+ 26.Πζ1 Αη5 και ο Μαύρος κερδίζει και πάλι κομμάτι.

24. ...Βη3

25. θ3 Αδ6

Απειλώντας ματ στο θ2.

26. Ρη1 Πθ3!

Στο σημείο αυτό ο Λένιν εγκατέλειψε, αφού είδε πως μετά από το 27. Βε3 - ή και οποιαδήποτε άλλη κίνησή του - θα γινόταν ματ με έναν όμορφο συνδυασμό. Μπορείτε να τον βρείτε;

Απάντηση: Αν. 27. Βε3 τότε 27. ...Πθ1+!! 28. Ρθ1 Βθ2 ματ!