Η 21η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ - Ουκρανίας την περασμένη Δευτέρα 8/7 στο Κίεβο έγινε σε μια περίοδο, όπου έχουν προηγηθεί εντατικές επαφές στην Ευρωένωση σε όλα τα επίπεδα, για την σύγκρουση στην Ανατολική Ουκρανία και το θέμα της Κριμαίας. Νωρίτερα, τη μέρα της Συνόδου ο Ουκρανός Πρόεδρος, Βολοντιμίρ Ζελένσκι, είχε επαναφέρει την πρόταση για αναβάθμιση του «διαμεσολαβητικού» ρόλου των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία.

Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, ο Ζελένσκι πρότεινε συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν, στο Μινσκ της Λευκορωσίας και στις συνομιλίες να έχουν ρόλο μεσολαβητή ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, η Βρετανίδα πρωθυπουργός, Τερέζα Μέι, η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, και ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν. Θυμίζουμε ότι το επιτελείο του νέου Προέδρου της Ουκρανίας εδώ και μήνες είχε θέσει στο «τραπέζι» τη διεύρυνση του «σχήματος της Νορμανδίας» (Γερμανία, Γαλλία, Ρωσία, Ουκρανία) με τη συμμετοχή των ΗΠΑ και της Μ. Βρετανίας, δηλαδή τη μεγαλύτερη και πιο «θεσμική» εμπλοκή των ΗΠΑ - Βρετανίας στην ενδοϊμπεριαλιστική αντιπαράθεση στη στρατηγική περιοχή της Μαύρης θάλασσας.

«Θέλω να απευθυνθώ στον Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν: Χρειάζεται να μιλήσουμε; Ναι. Ας συζητήσουμε, λοιπόν, σε ποιον ανήκει η Κριμαία και ποιος "δεν είναι παρών" στο Ντονμπάς», είπε ο Ουκρανός Πρόεδρος.

O Ρώσος Πρόεδρος χτες απάντησε ότι επιθυμεί να γίνει μια τέτοια συνάντηση με τον Ζελένσκι με τη συμμετοχή και των ΗΠΑ και της Βρετανίας, ωστόσο σημείωσε ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί πριν από τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών στην Ουκρανία που έχουν προγραμματιστεί για τις 21 Ιούλη. Επίσης, ο Ρώσος Πρόεδρος στη δήλωση αναρωτιέται ποια είναι η στάση της Βρετανίδας πρωθυπουργού, Τερέζα Μέι, που είναι υπό αποχώρηση όπως και αυτή των ΗΠΑ. Επίσης, δηλώνει ότι η συνάντηση του σχήματος της Νορμανδίας πρέπει να προετοιμαστεί και δηλώνει ότι δεν γνωρίζει την αντίδραση της γερμανικής και γαλλικής κυβέρνησης στην πρόταση Ζελένσκι.

Στην Ουκρανία και στη μεγάλης γεωστρατηγικής σημασίας περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και του Καυκάσου συνεχίζεται ο σφοδρός ανταγωνισμός των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, τόσο μεταξύ τους, όσο και με τη Ρωσία, για ενεργειακές πηγές, αγωγούς μεταφοράς, αγορές, σφαίρες επιρροής. Αυτός ο ανταγωνισμός, που εκφράστηκε και στο εσωτερικό της ουκρανικής αστικής τάξης, οδήγησε την άνοιξη του 2014 στην ανατροπή της προηγούμενης κυβέρνησης του Β. Γιανουκόβιτς, με παρέμβαση της ΕΕ και των ΗΠΑ, που θυμίζουμε συνέβη όταν ήταν σε εξέλιξη παζάρι, κυρίως για το ζήτημα της Ενέργειας, και με την ΕΕ και με τη Ρωσία. Οι ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ στήριξαν εθνικιστικές και φασιστικές δυνάμεις που πραξικοπηματικά κατέλαβαν την πολιτική εξουσία. Η Ρωσία, από την άλλη, ενίσχυσε και ενισχύει τα αστικά καθεστώτα στις περιοχές του Ντονέτσκ, του Λουγκάνσκ (που ψευδεπίγραφα αυτοαποκαλούνται Λαϊκές Δημοκρατίες) και την Κριμαία - που ενσωμάτωσε το Μάρτη του 2014.

Σε αυτό το φόντο, η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ - Ουκρανίας ήρθε να επιβεβαιώσει πιο εμφατικά τις επιδιώξεις της ΕΕ στην περιοχή που αποτελεί «μοχλό πίεσης» των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ απέναντι στη Ρωσία, μια περιοχή όπου και η Ρωσία αυξάνει τη στρατιωτική, οικονομική και πολιτική της επιρροή.

«Η εταιρική σχέση ΕΕ - Ουκρανίας βασίζεται στη Συμφωνία Διασύνδεσης, την πιο περιεκτική συμφωνία που έχει η ΕΕ με οποιαδήποτε άλλη χώρα» και η οποία «προωθεί την πολιτική διασύνδεση και την οικονομική ολοκλήρωση» έσπευσε να δηλώσει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ. Επιβεβαίωσε την «πλήρη στήριξη» της ΕΕ στην εθνική και εδαφική κυριαρχία της Ουκρανίας και καταδίκασε την «παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας» από τη Ρωσία. Υπενθύμισε ότι πρόσφατα η ΕΕ επέκτεινε τις αντιρωσικές κυρώσεις που έχει επιβάλει από το 2014, απαίτησε την άμεση απελευθέρωση των 24 Ουκρανών ναυτών που συνελήφθησαν στον πορθμό του Κερτς (πέρασμα που ελέγχεται από τη Ρωσία) και τη διασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας από και προς την Αζοφική Θάλασσα.

Μάλιστα, καταδικάζοντας τη διευκόλυνση της απόκτησης ρωσικής υπηκοότητας από τους κατοίκους της περιοχής του Ντονμπάς με διάταγμα της ρωσικής κυβέρνησης, ο Τουσκ ενημέρωσε ότι η ΕΕ εξετάζει το ενδεχόμενο να μην αναγνωρίσει τέτοια ρωσικά διαβατήρια.

«Είναι σαφές ότι οι συμφωνίες του Μινσκ πρέπει - περισσότερο από ποτέ - να εφαρμοστούν από όλες τις πλευρές. Η Ρωσία έχει ιδιαίτερη ευθύνη», υπογράμμισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και κάλεσε τη Ρωσία να χρησιμοποιήσει πλήρως την επιρροή της πάνω στους αυτονομιστές του Ντονμπάς, ώστε να εφαρμοστούν οι συμφωνίες του Μινσκ, οι οποίες εδώ και χρόνια μένουν στα χαρτιά. Πάντως, ο Ντ. Τουσκ, που επισκέφτηκε τη γραμμή επαφής στην Ανατολική Ουκρανία, δήλωσε ότι προχωρά σιγά - σιγά η απομάκρυνση οπλισμού και στρατιωτικών δυνάμεων σε ορισμένες περιοχές.

Παράλληλα, η ΕΕ δήλωσε έτοιμη να παράσχει στην Ουκρανία την επόμενη δόση του τέταρτου προγράμματος μακροοικονομικής χρηματοδότησης ύψους 500 εκατ. ευρώ, αφού πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις.

Και κατά την 21η Σύνοδο Κορυφής υπογράφτηκαν συμφωνίες για δάνεια και πακέτα στήριξης από την ΕΕ, η οποία εδώ και χρόνια δίνει «χοντρό χρήμα» για οικονομική, πολιτική και στρατιωτική διείσδυση στην περιοχή.

Ξεχωριστή ήταν η απόφαση της Συνόδου σχετικά με την Αζοφική Θάλασσα που συνδέεται μέσω των Στενών Κερτς με τη Μαύρη Θάλασσα. Ηδη από τις αρχές του χρόνου, «η ΕΕ αυξάνει τη στήριξή της στην περιοχή της Αζοφικής ώστε να αντιμετωπιστούν οι αποσταθεροποιητικές ενέργειες της Ρωσίας», που πλήττει ουκρανικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ενώ αυξάνει τη ρωσική οικονομική και πολιτική επιρροή, αναφέρεται στο σχετικό ψήφισμα.

Ο Επίτροπος για τη Διεύρυνση της ΕΕ, Γιοχάνες Χαν, υπέγραψε με τον Ουκρανό υπουργό Ανάπτυξης και Εμπορίου, Στεπάν Κούμπιφ, νέα μέτρα υποστήριξης της οικονομίας στην Αζοφική Θάλασσα, αξίας 10 εκατ. ευρώ, σε διάφορες επιχειρήσεις και δράσης της «κοινωνίας των πολιτών». Συνολικά, θα δοθούν επιπλέον 119 εκατ. ευρώ για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων και τη στήριξη στην Αζοφική. Επίσης, η ΕΕ αυξάνει την παρουσία της μέσω ενός γραφείου προγραμματισμού στη Μαριούπολη, στις όχθες της Αζοφικής.

Παράλληλα, η ΕΕ υπολογίζει ότι η ΕΚΤ και άλλα «ιδρύματα» θα χορηγήσουν δάνεια ύψους 450 εκατ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό δρόμων, σιδηροδρόμων, λιμανιών και άλλων υποδομών, που θα συνδέουν την περιοχή με την υπόλοιπη Ουκρανία και την ΕΕ.

«Σήμερα η ΕΕ ενισχύει τη στήριξή της για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της γέφυρας (που έχτισε η Ρωσία) στο Κερτς, χωρίς τη συναίνεση των Ουκρανών, και της κυριαρχίας της Ρωσίας που εμποδίζει την κυκλοφορία, παραβιάζοντας το Διεθνές Δίκαιο», δήλωσε η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι.

Με τη συγκέντρωση πόρων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για τη χορήγηση δανείων από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της ΕΕ θα υποστηριχθεί η αποκατάσταση της δημοτικής υποδομής σε δύο μεγάλες πόλεις: Την επεξεργασία αποβλήτων στη Μαριούπολη και την ανανέωση του στόλου των τρόλεϊ και της υποδομής στην Κέρσον.

Τέλος, ο Γ. Χαν υπέγραψε με την κυβέρνηση της Ουκρανίας 4 προγράμματα, αξίας 109 εκατ. ευρώ από το ετήσιο πακέτο στήριξης της Επιτροπής προς την Ουκρανία το 2019. Το νέο πακέτο στήριξης της ΕΕ θα επικεντρωθεί στην «αποκέντρωση», στην «καταπολέμηση της διαφθοράς», στην υποστήριξη της «κοινωνίας των πολιτών». Η ΕΕ δίνει 44 εκατ. ευρώ για να προωθηθούν βασικές μεταρρυθμίσεις στην εφαρμογή της Συμφωνίας Διασύνδεσης και στην εμβάθυνση της Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών, που αύξησε τις διμερείς εμπορικές «ροές» κατά 50% από την εφαρμογή της το 2016. Εμφαση δίνεται στους τομείς της γεωργίας, του περιβάλλοντος, της Ενέργειας, των δημοσίων συμβάσεων, του επιχειρηματικού και επενδυτικού κλίματος, του εμπορίου, των εργασιακών σχέσεων.