Με κοινό «μπούσουλα» τις ανάγκες της καπιταλιστικής κερδοφορίας κινούνται χέρι χέρι και στο ζήτημα της χωροταξίας και των χρήσεων γης ΣΥΡΙΖΑ - ΝΔ. Ο συγκεκριμένος τομέας, κρίσιμης σημασίας για την ανάπτυξη επενδύσεων, όπως πολλές φορές έχει επισημάνει σε δημόσιες παρεμβάσεις του ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, είναι από τους πλέον χαρακτηριστικούς για να διαπιστώσει κανείς την πολιτική σύμπλευση των δύο βασικών αστικών κομμάτων εξουσίας.

Βεβαίως, οι «επιδόσεις» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ σε αυτό το πεδίο θα μπορούσε να πει κανείς ότι ξεπέρασαν εκείνες των προκατόχων της, αφού κατάφερε να εκπληρώσει χρόνιες αξιώσεις των μονοπωλιακών ομίλων στον εγχώριο χωροταξικό σχεδιασμό. Αυτές ακριβώς τις «επιδόσεις» εξέθεσε ενώπιον του... κατάλληλου κοινού, πριν από λίγες μέρες, ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος Γ. Σταθάκης, μιλώντας στο επενδυτικό συνέδριο «InvestGR», κατά τη διάρκεια του οποίου χαρακτήρισε μία από τις «βασικές παρεμβάσεις» της κυβέρνησης το θεσμικό πλαίσιο που δημιούργησε στον τομέα της χωροταξίας, το οποίο σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες πολιτικές παρεμβάσεις δημιουργεί «ασφάλεια δικαίου και απλοποίηση διαδικασιών για την προσέλκυση επενδύσεων».

Αξίζει να υπενθυμίσουμε τις αξιώσεις που προέβαλλε όλο το προηγούμενο διάστημα ο ΣΕΒ, τις οποίες στον μεγαλύτερο βαθμό η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ικανοποίησε, στρώνοντας έτσι το έδαφος στην όποια επόμενη κυβέρνηση να υλοποιήσει ένα «φιλοεπενδυτικό» πρόγραμμα, δίχως εμπόδια που έχουν να κάνουν με τον χαρακτήρα των εκτάσεων ή το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς.

Ο ΣΕΒ έχει αναγάγει το ζήτημα της χερσαίας και θαλάσσιας χωροταξίας σε πρώτης τάξης ζήτημα, προτάσσοντας το ζήτημα της «ασφάλειας δικαίου» των επενδυτών. Σε ειδική μελέτη που δημοσίευσε στο πρόσφατο παρελθόν ο ΣΕΒ (6 Μάρτη 2017), σημείωνε ότι «χωροταξικοί και πολεοδομικοί κανόνες, παρότι θα έπρεπε να αποτελούν προϋπόθεση ασφάλειας δικαίου τόσο για τον επενδυτή όσο και για τον πολίτη, αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην πραγματοποίηση επενδύσεων και μια από τις μεγαλύτερες αιτίες διάρρηξης των σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους, πολιτών και επιχειρήσεων».

Ο ΣΥΡΙΖΑ αποδείχτηκε άξιος συνεχιστής της ΝΔ και σε αυτόν τον τομέα, αφού, όπως αναφέρεται πολύ χαρακτηριστικά στην παραπάνω έκθεση, ο νόμος 4269/2014 περί «Χωροταξικής και Πολεοδομικής Μεταρρύθμισης» που ψήφισε η ΝΔ, αποτέλεσε την έναρξη της «προσπάθειας μεταρρύθμισης του συστήματος χωρικού σχεδιασμού», ενώ στη συνέχεια ο νέος νόμος 4447/2016 με τίτλο «Χωρικός Σχεδιασμός - Βιώσιμη Ανάπτυξη», που ψήφισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, «διατήρησε τις βασικές του αρχές» του προηγούμενου «και επανεκκίνησε τις προσπάθειες για τη χωροταξική μεταρρύθμιση».

Αυτό που θα πρέπει να γίνει κατανοητό σε σχέση με την «ασφάλεια δικαίου», που αξιώνουν οι επιχειρηματικοί όμιλοι, είναι ότι πρόκειται στην πραγματικότητα για μια χωροταξική και περιβαλλοντική νομοθεσία - λάστιχο και απολύτως προσαρμοσμένη στις ανάγκες του κεφαλαίου, που στην πράξη σημαίνει άρση των όποιων περιβαλλοντικών και χωροταξικών περιορισμών έχουν απομείνει, αλλά και περιορισμό ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων του Δημοσίου σε εκτάσεις και «χώρους» με την ευρύτερη έννοια, που έχουν μπει στο στόχαστρο της επενδυτικής δραστηριότητας.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο «InvestGr», ο Γ. Σταθάκης σημείωσε ότι «στον τομέα της χωροταξίας η Ελλάδα βίωνε έναν πρωτόγνωρο αναχρονισμό», καθώς στον χάρτη της χώρας δεν είχαν αποτυπωθεί οι χρήσεις γης, τα δάση, οι παραλίες. «Αυτό για έναν επενδυτή φαντάζει ως το πρώτιστο και υπέρμετρο στοιχείο παρεμπόδισης, διότι δεν είναι σαφές πού μπορεί κανείς να επενδύσει τι», τόνισε και εξέθεσε όλες τις «μεγάλες μεταρρυθμίσεις» που υλοποίησε ο ΣΥΡΙΖΑ, διασφαλίζοντας, όπως είπε, «την απαιτούμενη ασφάλεια δικαίου». Μεταξύ των κυριότερων μεταρρυθμίσεων σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος ήταν η προώθηση σύνταξης των δασικών χαρτών, που πριν αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ την κυβέρνηση, ήταν στο 1% της χώρας και σήμερα βρίσκονται στο 49% και μέχρι το τέλος του 2020 θα είναι στο 95%. Αντίστοιχα, συνέχισε, το Κτηματολόγιο ήταν στο 25% το 2015, ενώ σήμερα έχει προκηρυχθεί το υπόλοιπο 75% και θα ολοκληρωθεί στο τέλος του 2020, ενώ οι χρήσεις γης και τα ειδικά χωροταξικά σχέδια κινούνται πλέον σε ένα σαφές πλαίσιο.

Καθόλου τυχαία, η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου αποτελούσε εκτός από αξίωση των επιχειρηματικών ομίλων και μία από τις «δεσμεύσεις» που είχαν αναλάβει οι ελληνικές κυβερνήσεις στο πλαίσιο των μνημονίων. Η πλήρης καταγραφή δηλαδή των εκτάσεων της χώρας, η διάκριση του ιδιοκτησιακού τους καθεστώτος, όπως επίσης και ο χαρακτήρας των εκτάσεων αυτών αποτέλεσαν και αποτελούν μια από τις πιο κρίσιμες «μεταρρυθμίσεις» που έπρεπε να ολοκληρωθούν.

Στην πραγματικότητα, κάτω από την «προβιά» ενός απαραίτητου εδώ και δεκαετίες αστικού εκσυγχρονισμού, δρομολογήθηκαν με μεγαλύτερη ένταση η αλλαγή χρήσεων γης, η παραπέρα εμπορευματοποίησή της, ώστε αυτή να προσαρμόζεται στις σύγχρονες «ανάγκες» και προτεραιότητες των επιχειρηματικών ομίλων.

Είναι χαρακτηριστική η πρόσφατη απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος αναφορικά με τον χαρακτήρα των «φρυγανικών εκτάσεων», οι οποίες θα χαρακτηρίζονται στο εξής «χορτολιβαδικές» και όχι «δάση» ή «δασικές». Η απόφαση αυτή λήφθηκε, σύμφωνα με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου, για να μειωθεί ο χρόνος κατάρτισης των δασικών χαρτών, ενώ παράλληλα «...δίνεται η δυνατότητα για ευκολότερη μεταβίβαση ή χρήση αυτών των εκτάσεων και υποστήριξη της αναπτυξιακής δραστηριότητας στη νησιωτική Ελλάδα...», όπως χαρακτηριστικά είχε δηλώσει ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Σ. Φάμελλος.

Εξίσου αποκαλυπτικό παράδειγμα είναι το γεγονός ότι με βάση το χωροταξικό πλαίσιο που υιοθετήθηκε για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, οι ορεινοί όγκοι της χώρας μετατρέπονται τάχιστα σε χώρους υποδοχής ανεμογεννητριών και οι εγκαταστάσεις τους αναμένεται να πολλαπλασιαστούν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς τα επόμενα χρόνια, ενώ ακόμη και μέσα στον αστικό ιστό ήδη λειτουργούν εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρισμού με χρήση βιοαερίου ή επεξεργασμένων απορριμμάτων, με όλες τις επιβλαβείς συνέπειες που προκαλούν στο περιβάλλον και στην υγεία των κατοίκων των γύρω περιοχών.

Φυσικά, σε όλα τα παραπάνω η ΝΔ έχει εκφράσει την πλήρη συμφωνία της σε όλα τα επίπεδα, μεταξύ άλλων και υπερψηφίζοντας τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις που πέρασε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, «καλωσορίζοντας» κάθε φορά τον ΣΥΡΙΖΑ στη «δική της λογική». Ενώ, όπως και σε όλα τα υπόλοιπα ζητήματα, οι δήμαρχοι και περιφερειάρχες που ανήκουν στο χώρο της μπήκαν μπροστά για να «εξειδικευτούν» τα μέτρα αυτά στους δήμους και τις Περιφέρειες ευθύνης τους, όπως και για να υλοποιηθούν τα επενδυτικά σχέδια που βασίζονταν σε ρυθμίσεις χωροταξικής πολιτικής της σημερινής κυβέρνησης.

Στο μόνο σημείο που προσπαθεί να «αντιπολιτευθεί» τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι ίσως η ταχύτητα υλοποίησης ορισμένων μέτρων. Γενικά η ΝΔ υπόσχεται «σύγχρονο πλαίσιο για τη χωροταξία και τις χρήσεις γης», ενώ ειδικότερα για τον χωροταξικό σχεδιασμό που αφορά τον τουρισμό, εκεί δηλαδή που ασκούνται πολύ έντονες πιέσεις για «ελαστικοποίηση» του καθεστώτος υλοποίησης μεγάλων επενδυτικών σχεδίων, η ΝΔ υπόσχεται «αναπροσαρμογή των συντελεστών δόμησης» και «αύξηση της αρτιότητας» οικοδόμησης, μέτρα που αφορούν σαφώς τα πολύ μεγάλα επενδυτικά σχέδια, αλλά και «δημιουργία κινήτρων» για επενδύσεις μεγάλης κλίμακας, με σύνθετα τουριστικά καταλύματα κ.ά.

Γίνεται φανερό ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ αντιμετωπίζουν τον χωροταξικό σχεδιασμό ως «εργαλείο» κερδοφορίας για το μεγάλο κεφάλαιο και οι παρεμβάσεις τους είναι κομμένες και ραμμένες στα μέτρα των αναγκών της κερδοφορίας του, επιφυλάσσοντας για το λαό ένα υποβαθμισμένο περιβάλλον. Η κύρια έγνοια τους αφορούσε και αφορά το πώς θα ρυθμιστούν ξεχωριστές επενδυτικές δραστηριότητες, πολλές φορές και ανταγωνιζόμενες μεταξύ τους, όταν προέρχονται από ομίλους που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικούς τομείς - τουρισμός, εξορυκτικές δραστηριότητες, χημική βιομηχανία κ.ά. - αναλαμβάνοντας έτσι έναν ρόλο... «τροχονόμου», ανάμεσα στα επιχειρηματικά σχέδια που στη μία ή την άλλη μορφή τους είναι εχθρικά για τις λαϊκές ανάγκες.