Στο σημερινό 4σέλιδο «Νεολαία» μπορούμε να βρούμε:

-- Αρθρο με αφορμή τα όσα προβλέπει για την Παιδεία το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης.

-- Αρθρο για τις στρατηγικές στοχεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ στην Εκπαίδευση.

-- Για τις μορφωτικές απώλειες που φέρνει η διαχείριση της πανδημίας και την αντιμετώπισή τους - Με αφορμή σχετική έκθεση της UNESCO και σύνοδο των υπουργών Παιδείας του ΟΗΕ.

-- Μιλούν στον «Ριζοσπάστη» σπουδαστές από ΕΠΑΣ ΟΑΕΔ με αφορμή τις ρυθμίσεις υποβάθμισης των πτυχίων των σχολών και τις κινητοποιήσεις που γίνονται.

-- Δεκάδες σωματεία της Κρήτης στο πλευρό των μαθητών των Εσπερινών Λυκείων.

Εξαίρεση δεν αποτελούν και οι άξονες του Σχεδίου Ανάκαμψης για τον τομέα της Παιδείας, που είναι ενδεικτικοί για το τι επιλέγει να χρηματοδοτήσει η κυβέρνηση, πώς ιεραρχεί τις ανάγκες και τις προτεραιότητες: Ολα τα «σφυριά», από την Ερευνα έως το πρόγραμμα στα σχολεία και την Επαγγελματική Εκπαίδευση, βαράνε στο πώς θα ανοίξουν τα νέα «πράσινα» και «ψηφιακά» πεδία κερδοφορίας.

Οι πλέον χαρακτηριστικές είναι οι ρυθμίσεις που προβλέπονται για την Ανώτατη Εκπαίδευση, όπου εισαγωγικά ομολογείται στο Σχέδιο ότι στόχος τους είναι η ενίσχυση «της εξωστρέφειας των ελληνικών πανεπιστημίων» και η «ενίσχυση της ερευνητικής δραστηριότητας, στο πλαίσιο των σύγχρονων αναγκών των επιχειρήσεων». Σε μια περίοδο δηλαδή που οι φοιτητές έχουν χάσει το 1/4 των σπουδών τους, που βρίσκονται μακριά από τα ιδρύματα γιατί δεν ενισχύονται οι υποδομές και το προσωπικό τους, και δεν χρηματοδοτούνται επιπλέον για τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας ώστε τα ιδρύματα να λειτουργήσουν διά ζώσης, δίνεται ζεστό χρήμα, 471 εκατομμύρια για την ακρίβεια, για «την εξωστρέφεια και την έρευνα για τις ανάγκες των επιχειρήσεων».

Κι αν αναρωτηθεί κανείς τι εννοούν με την «εξωστρέφεια» και τι θα προσφέρει αυτή στα ιδρύματα, την απάντηση κατά κάποιον τρόπο τη δίνει το ίδιο το σχέδιο: Γιατί η μεγαλύτερη διασύνδεση με ιδρύματα του εξωτερικού που είναι πολύ περισσότερο «επιχειρηματικοποιημένα» θα δώσει ώθηση και στα ελληνικά ιδρύματα να υποτάξουν πιο εύκολα όλες τις λειτουργίες τους στις ανάγκες των επιχειρήσεων. Σε αυτόν τον δρόμο βαδίζουν βέβαια και τα ελληνικά ιδρύματα εδώ και χρόνια. Ε, αυτόν τον δρόμο η κυβέρνηση θέλει να τον κάνει πιο ευκολοδιάβατο, να τον λειάνει, στρώνοντάς τον με ζεστό χρήμα και καλώντας τους επιχειρηματικούς ομίλους να «επενδύσουν», αφού - όπως λέει - όλα τα επιμέρους προγράμματα που προβλέπονται για τα ΑΕΙ προϋποθέτουν «ως επί το πλείστον πρόσθετη χρηματοδότηση από τον ιδιωτικό τομέα».

Στα προγράμματα αυτά περιλαμβάνονται συγκεκριμένα:

-- «Ομάδες ερευνητικής αριστείας» και «Επισκέπτες καθηγητές που αναπτύσσουν νέα συγχρηματοδοτούμενα με τον ιδιωτικό τομέα ερευνητικά προγράμματα», ως άμεσοι μοχλοί ώστε τα ερευνητικά προγράμματα να απομακρύνονται από τις επιστημονικές ανάγκες και πολύ περισσότερο από αυτές των λαϊκών στρωμάτων, και να υποτάσσονται ακόμα πιο άμεσα στις εφήμερες ανάγκες της καπιταλιστικής κερδοφορίας.

-- «Συγχρηματοδοτούμενα διδακτορικά συνδεδεμένα με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας», υψηλά ειδικευμένο δυναμικό για «κατά παραγγελία» Ερευνα στην υπηρεσία των επιχειρηματικών ομίλων.

-- «Προώθηση της διασύνδεσης των πανεπιστημίων με άλλα ιδρύματα στο εξωτερικό», όχι με κριτήριο τη συνεργασία ιδρυμάτων και επιστημόνων για να καλυφθούν οι λαϊκές ανάγκες, αλλά ως «επιχειρηματικές συμπράξεις».

-- «Πιστοποιητικό Εκπαιδευτή», το γνωστό από τα προηγούμενα χρόνια «πιστοποιητικό παιδαγωγικής επάρκειας», που κατά την κυβέρνηση θα πρέπει να είναι εκτός πτυχίου, να μην αποτελεί συστατικό στοιχείο των σπουδών για τους φοιτητές που θέλουν να δουλέψουν ως εκπαιδευτικοί, αλλά να είναι ένα έξτρα προσόν που θα πρέπει να αγοράσουν παρακολουθώντας σχετικά σεμινάρια.

Σε μια χρονιά που οι ανάγκες της Εκπαίδευσης χτύπησαν «κόκκινο», που τα σχολεία έμειναν για μήνες κλειστά γιατί δεν χρηματοδοτήθηκαν οι ανάγκες σε υποδομές και προσωπικό ώστε να μπορέσουν να λειτουργήσουν με ασφάλεια, θα περίμενε ίσως κανείς να περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης κάποιες τέτοιες προβλέψεις. Μάταια!

Στο «όραμα» του κεφαλαίου (και) για την Εκπαίδευση μάταια θα ψάξει κανείς το πώς θα χωρέσουν οι λαϊκές ανάγκες, το πώς εντάσσονται μέσα σε αυτό τα σχολεία και η Βασική Εκπαίδευση, προβλέψεις για μόνιμους εκπαιδευτικούς αντί σχολεία με χιλιάδες αναπληρωτές που γυρνούν κάθε χρόνο την Ελλάδα με μια βαλίτσα στο χέρι. Μάταια θα ψάξει μια κουβέντα για τα σχολεία που συχνά στεγάζονται σε αίθουσες - κλουβιά, σε αυλές - κοτέτσια, σε kibo και κοντέινερ, που δεν έχουν περάσει από προσεισμικούς ελέγχους και τόσα βγαίνουν ακατάλληλα μετά το χτύπημα του Εγκέλαδου σε διάφορες περιοχές τα τελευταία χρόνια... Αυτά τα σχολεία χωρίς βιβλιοθήκες και εργαστήρια, με τα κακογραμμένα βιβλία και τα προγράμματα σπουδών που βρίθουν αποσπασματικότητας.

Αντίθετα, οι αναφορές που βρίσκει κανείς στο σχέδιο για τα σχολεία είναι στην ευρύτερη ενότητα για τον «ψηφιακό μετασχηματισμό της εκπαίδευσης». Η επένδυση αυτή, ύψους 364 εκατομμυρίων ευρώ, που δεν περιλαμβάνει μόνο τα σχολεία αλλά και άλλες εκπαιδευτικές δομές, προβλέπει μεταξύ άλλων: Ψηφιοποίηση εκπαιδευτικού υλικού. Ψηφιακές υποδομές στις τάξεις για διαδραστικό ψηφιακό μάθημα. Τα voucher για απόκτηση υπολογιστών και τάμπλετ. Robotics, STEM εργαλεία και εξοπλισμός για σχολεία. Επανακατάρτιση των εκπαιδευτικών στις νέες τεχνολογίες. Ψηφιακές υπηρεσίες στα σχολεία (e-school). Επαγγελματικός προσανατολισμός με ψηφιακά εργαλεία κ.ά.

Κανείς βέβαια δεν μπορεί να διαφωνήσει στην εποχή μας ότι ο ψηφιακός εξοπλισμός και η αναβάθμιση των ηλεκτρονικών υποδομών σε όλο το σχολικό δίκτυο και ευρύτερα στην εκπαίδευση είναι αναγκαίος. Κι αγγίζει βέβαια τα όρια της κοροϊδίας αυτά να τα λέει η κυβέρνηση που έκλεισε για πάνω από ένα χρόνο τα αυτιά στα αιτήματα εκπαιδευτικών και γονιών, π.χ. για «εδώ και τώρα ένα τάμπλετ για κάθε μαθητή». Πέρα όμως από τον όποιο ψηφιακό εκσυγχρονισμό, εύκολα καταλαβαίνει κανείς όχι μόνο ότι οι ανάγκες της Εκπαίδευσης δεν μπορεί να αρχίζουν και να τελειώνουν εκεί, αλλά και πως το βλέμμα βρίσκεται αλλού, στο «ψηφιακά καταρτισμένο» εργατικό δυναμικό που θέλει το κεφάλαιο.

Στο ίδιο μήκος κύματος, άλλωστε, ένα μεγάλο μέρος του Σχεδίου Ανάκαμψης στο κομμάτι που αφορά την Παιδεία είναι αφιερωμένο στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, με στόχο - όπως λέει - την επιτάχυνση της εφαρμογής του σχετικού νόμου που ψηφίστηκε στο τέλος του 2020 και έφερε τη σφραγίδα των σχετικών προτάσεων του ΣΕΒ. Μάλιστα γίνεται αναφορά στις Σχολές Μαθητείας του ΟΑΕΔ, αυτές που με τον συγκεκριμένο νόμο υποβάθμισε τα πτυχία τους από το επίπεδο 4 του Πλαισίου Προσόντων στο 3, και τώρα στο Σχέδιο μιλάει για ενίσχυσή τους. Πώς θα έρθει η ενίσχυση όταν τα πτυχία τους έγιναν κατώτερα του Λυκείου; Η κυβέρνηση απαντά ότι τα προγράμματα σπουδών τους θα ανασχεδιαστούν με τη συμβολή των εργοδοτών!

Παράλληλα, το Σχέδιο προβλέπει ένα πρόγραμμα κατάρτισης σε νέες δεξιότητες («ψηφιακές», «πράσινες» και «ήπιες») για το εργατικό δυναμικό της χώρας, καθώς και σύσταση Εθνικού Συμβουλίου για τις Δεξιότητες. Ακόμα προβλέπει: Ιδρυση θεματικών και πειραματικών ΙΕΚ και πρότυπων ΕΠΑΛ. Τμήματα Μετα-δευτεροβάθμιας Μαθητείας και άλλες ακόμα Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης. Ανάπτυξη και πιστοποίηση 200 επαγγελματικών προφίλ στους τομείς της Ενέργειας, του περιβάλλοντος και της ψηφιακής οικονομίας.

Στον τομέα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης το πνεύμα του Σχεδίου Ανάκαμψης είναι η διαρκής «σύνδεση της κατάρτισης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας», αλλά και η «πιστοποιημένη από τρίτους απόκτηση δεξιοτήτων». Με άλλα λόγια, συνεχίζουμε να μιλάμε για προγράμματα σπουδών και σχολές πολλών ταχυτήτων, που οι τίτλοι σπουδών που θα παρέχουν από μόνα τους δεν θα έχουν αντίκρισμα, αλλά θα προϋποθέτουν νέες εξετάσεις πιστοποίησης σε ένα αέναο κυνήγι δεξιοτήτων, τις περισσότερες φορές επί πληρωμή από τον καταρτιζόμενο, ως «κρίκο» στη μόνιμη «διαδρομή» από την πρόσκαιρη κατάρτιση στη δουλειά χωρίς δικαιώματα, κι από εκεί στην ανεργία και τούμπαλιν.

Κόντρα στην ανάγκη για ένα ενιαίο σύστημα επαγγελματικών σχολών μετά το Λύκειο για τα επαγγέλματα που δεν απαιτούν πανεπιστημιακή εκπαίδευση, επιτείνεται δηλαδή η κατάτμηση και πολυκατηγοριοποίηση σχολών και προσόντων επί πληρωμή, για να μεγαλώνει συνεχώς ο ανταγωνισμός μεταξύ των αποφοίτων, σπρώχνοντας προς τα κάτω τα δικαιώματά τους, και να επιλέγει ο εργοδότης κάθε φορά τον φθηνότερο. Αυτά χρηματοδοτούνται με 1,2 δισ. ευρώ περίπου.