Στη χώρα μας βρέθηκαν προσκεκλημένοι της Παγκόσμιας Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας δύο αγωνιστές από την Κολομβία, με τους οποίους είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε για τον αγώνα του λαϊκού κινήματος στην πολύπαθη αυτή χώρα, που χρόνια αντιμετωπίζει την καταστολή του αστικού κράτους και την επίθεση του κεφαλαίου, ντόπιου και ξένου. Πρόκειται για τους Χοακίν Ρομέρο, αντιπρόεδρο της ΠΣΟ, πρόεδρο της Futraminergetica (Ομοσπονδία εργαζομένων στα ανθρακωρυχεία, την πετρελαιοβιομηχανία και τη χημική βιομηχανία) και μέλος της Εθνικής Γραμματείας του κοινωνικοπολιτικού κινήματος Marcha Patriotica («Πατριωτική Πορεία» - ΠΠ), και τον Χαβιέρ Καλντερόν, μέλος της Εθνικής Επιτροπής της «Πατριωτικής Πορείας», του Συνδικαλιστικού Τμήματος και του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων. Η συζήτηση μαζί τους έχει ως εξής:

-- Μιλήστε μας εν συντομία για την ιστορία του κινήματος που εκπροσωπείτε.

Χαβιέρ Καλντερόν (Χ. Κ.): Η «Πατριωτική Πορεία» είναι ένα κίνημα που συσπειρώνει πολλά άλλα κινήματα, εργατικά ταξικά συνδικάτα, αγροτικές οργανώσεις, ένα σημαντικό τμήμα των φοιτητών, οργανώσεις που όλα αυτά τα χρόνια έχουν αντισταθεί στην κρατική καταστολή που εφαρμόζει το αστικό πολιτικό σύστημα ενάντια στο λαϊκό κίνημα, για τα συμφέροντα του ντόπιου και ξένου κεφαλαίου. Αυτές οι οργανώσεις το 2009 αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα πολιτικό εργαλείο για να εκφράζονται απευθείας τα συμφέροντά τους και οι ανάγκες τους, αφού ούτε τα κόμματα ούτε και τα κινήματα που υπήρχαν μπορούσαν να το κάνουν. Ηταν η ανάγκη των καταπιεζόμενων φτωχών μαζών που υπέστησαν τη βάρβαρη καταστολή, ιδιαίτερα στη διάρκεια της διακυβέρνησης του Ουρίμπε, οπότε εντάθηκαν η φτώχεια και το βίαιο ξεσπίτωμα. Αυτές λοιπόν οι δυνάμεις αποφάσισαν συλλογικά να περάσουν από την αντίσταση στην προβολή προτάσεων που θα διαμορφώνουν έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης, ενάντια στην καπιταλιστική εκμετάλλευση. Είναι πάνω από 2.000 οργανώσεις που πάνω από 50 χρόνια παλεύουν για τα λαϊκά δικαιώματα. Από το 2010 στην ΠΠ συμμετέχει και το Κολομβιάνικο ΚΚ, με απόφαση συνεδρίου του. Στην πλατφόρμα μας ξεχωρίζουν τα εξής βασικά ζητήματα: Η επίλυση της κοινωνικής ένοπλης σύγκρουσης, η κυριαρχία στον τεράστιο φυσικό πλούτο, η πάλη ενάντια στο ξεπούλημα της γης στις πολυεθνικές, η πάλη για τη διατροφική επάρκεια, την κοινωνική δικαιοσύνη, το τέλος της ατιμωρησίας, η πάλη για στοιχειώδη δημοκρατικά δικαιώματα. Συμμετέχουν και άλλες ευρύτερες δυνάμεις, που ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια συμπαρατάσσονται με το λαϊκό κίνημα, όπως η κίνηση της πρώην γερουσιαστή Πιεδάδ Κόρντοβα, που βρήκε απήχηση σε λαϊκά στρώματα, γιατί συμβάλλει στην ανθρωπιστική ανταλλαγή και στο τέλος της ένοπλης σύγκρουσης. Υπάρχουν δυνάμεις και προσωπικότητες, όπως η Γκλόρια Κουάρτας, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην καταγγελία των παραστρατιωτικών δολοφόνων, που αποτελούν βεβαίως τμήμα του μηχανισμού καταστολής του αστικού κράτους. Οι ενώσεις των θυμάτων της κρατικής καταστολής συμμετέχουν επίσης.

Η δημιουργία της ΠΠ ταρακούνησε την πολιτική ζωή, έδωσε νέα προοπτική στο λαϊκό κίνημα με άνοδο των αγώνων.

-- Επικριτές σας κάνουν λόγο για νέα «Πατριωτική Ενωση», το κίνημα που προήλθε από τις Ενοπλες Επαναστατικές Δυνάμεις Κολομβίας (FARC) τη δεκαετία του '90.

Χ. Κ.: Η Πατριωτική Πορεία έχει μια διαφορετική λογική. Η Πατριωτική Ενωση προέκυψε μετά από τη συμφωνία της κολομβιανής κυβέρνησης και των Ενοπλων Επαναστατικών Δυνάμεων Κολομβίας - Στρατός του λαού (FARC-EP), ώστε αυτή η πολιτικοστρατιωτική δύναμη να ενταχθεί στην πολιτική ζωή μετά από την εξασφάλιση κάποιων εγγυήσεων, που βέβαια, όπως ξέρουμε, ποτέ δεν τηρήθηκαν και ακολούθησε μια μεγάλη γενοκτονία αγωνιστών. Η Πατριωτική Πορεία δεν είναι το αποτέλεσμα κάποιας συμφωνίας - συμβιβασμού αλλά προέκυψε από τη λαϊκή πρωτοβουλία για να δημιουργηθεί ένα πολιτικό εργαλείο που θα εκφράζει τις λαϊκές δυνάμεις, τους εκμεταλλευόμενους.

-- Ξέρουμε ότι στην Κολομβία, οι λεγόμενες αριστερές δυνάμεις, και εκεί πήρε μέρος και το Κολομβιάνικο ΚΚ, δημιούργησαν πριν κάποια χρόνια (αν δεν κάνω λάθος το 2002) τον λεγόμενο Εναλλακτικό Δημοκρατικό Πόλο (ΕΔΠ), ως μια συμμαχία κομμάτων. Αυτές οι δυνάμεις τι στάση κρατάνε απέναντί σας;

Χ. Κ.: Εχουμε αποφασίσει στην ΠΠ να μην ψάχνουμε στις αριστερές και δημοκρατικές δυνάμεις εχθρούς. Φυσικά, αυτό σε καμία περίπτωση δε σημαίνει ότι δε θα λέμε την άποψή μας. Ο ΕΔΠ πρέπει να πούμε ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια προσανατόλισε τη δράση του κυρίως αν όχι αποκλειστικά στην κοινοβουλευτική πάλη και αγνόησε την εκπροσώπηση των καταπιεζόμενων, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Αυτό ήταν και μια από τις αιτίες της δημιουργίας της ΠΠ. Επίσης, αρκετοί εκλεγμένοι αιρετοί του Πόλου προκάλεσαν με τη συμπεριφορά τους μεγάλα προβλήματα. Ο δήμαρχος της πρωτεύουσας, Μπογκοτά, Σαμουέλ Μορένο Ρόχας, είναι κατηγορούμενος για διαφθορά και διασπάθιση δημόσιου χρήματος πολλών εκατομμυρίων πέσος. Ο Λούτσο Γκαρσόν, ο προηγούμενος δήμαρχος της ίδιας πόλης, εκλεγμένος με τον Πόλο, είναι σήμερα υπουργός της αντιδραστικής κυβέρνησης Σάντος. Ο επίσης πρώην κυβερνήτης της επαρχίας Βάγιε ντελ Κάουκα, Ανχελίνο Γκαρσόν, είναι σήμερα αντιπρόεδρος στην ίδια κυβέρνηση. Αυτή η κατάσταση οδήγησε σε μια μεγάλη απέχθεια για τον Πόλο, σε μια έλλειψη αξιοπιστίας. Οταν δημιουργήθηκε η ΠΠ το Κολομβιάνικο ΚΚ εντάχθηκε σε αυτή και η ρεφορμιστική ηγεσία του Εναλλακτικού Δημοκρατικού Πόλου αποφάσισε να αποβάλει το Κομμουνιστικό Κόμμα χωρίς πολλή συζήτηση.

Σήμερα, η απάντηση η δική μας είναι πιο αποφασιστική συσπείρωση λαϊκών δυνάμεων για το δυνάμωμα της πάλης ενάντια στο κεφάλαιο.

-- Ο ρόλος του εργατικού κινήματος ποιος είναι σε αυτές τις διεργασίες; Ποια είναι επίσης η κατάσταση του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος;

Χοακίν Ρομέρο (Χ. Ρ.): Το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα της Κολομβίας περνάει μια βαθιά πολιτικοϊδεολογική και οργανωτική κρίση. Δύο είναι οι βασικοί λόγοι γι' αυτό. Ο ένας η εγκληματική δράση του αστικού κράτους για να διαλύσει τη συνδικαλιστική δράση. Είναι μια πολιτική που εφαρμόζεται εδώ και πολλές δεκαετίες και την τελευταία 20ετία πάνω από 5.000 στελέχη και αγωνιστές, μέλη συνδικάτων, έχουν δολοφονηθεί, χιλιάδες για να σωθούν έχουν ξεσπιτωθεί ή μεταναστεύσει. Αυτή η συνεχιζόμενη εκκαθάριση συνδικαλιστικών στελεχών έχει προκαλέσει τεράστια προβλήματα. Ο δεύτερος λόγος της κρίσης είναι τα εσωτερικά προβλήματα του συνδικαλιστικού κινήματος, που έχουν σχέση με τον προσανατολισμό και την κατάσταση σε διεθνές επίπεδο, ιδιαίτερα μετά την αντεπανάσταση στην ΕΣΣΔ και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες. Γι' αυτό και εμείς, ως Παγκόσμια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία, ανασυγκροτούμε το συνδικαλιστικό κίνημα της Κολομβίας και ήδη υπάρχει συντονισμός των ταξικών δυνάμεων που εντάσσονται στην ΠΣΟ. Ως ΠΠ ωθούμε προς αυτή την κατεύθυνση αλλά ταυτόχρονα τα ταξικά αγωνιστικά συνδικάτα ωθούν το κίνημά μας. Είναι μια αμφίδρομη σχέση πολύ σημαντική και όλη η διαδικασία που ζούμε στη χώρα μας δίνει νέα ελπίδα στο λαϊκό κίνημα. Γιατί αυτή η συμπόρευση, η κοινή δράση των εργατών, των φτωχών αγροτών, των μικροεπαγγελματιών και εμπόρων, των φοιτητών χαράζει ένα δρόμο για το λαό που του δίνει αυτοπεποίθηση για τη δύναμή του. Οι ταξικές οργανώσεις, σχεδόν όλες είναι μέλη της Ενωτικής Συνομοσπονδίας Εργαζομένων Κολομβίας και της ΠΣΟ. Είναι η πιο μεγάλη Συνομοσπονδία που συσπειρώνει το εργατικό κίνημα, ωστόσο είναι γεγονός ότι μόνο το 4,5% των εργατών είναι συνδικαλισμένοι, κάτι που είναι βέβαια μια δυσάρεστη πραγματικότητα. Και αυτό βεβαίως έχει μια εξήγηση. Η χώρα μας πέρασε μια περίοδο, θα λέγαμε, αποβιομηχάνισης τη δεκαετία του '90 όταν σημειώθηκε η μεγάλη συσσώρευση κερδών στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις με τις πολυεθνικές επιχειρήσεις τους. Πάνω από 50.000 επιχειρήσεις πτώχευσαν και αυτό επηρεάζει και το συνδικαλιστικό κίνημα. Δεν είναι μόνο η τρομοκρατία, οι δολοφονίες, είναι και η καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων. Η Κολομβία γίνεται μια χώρα εκμετάλλευσης πρώτων υλών που εξάγονται χωρίς να γίνεται καμία επεξεργασία στη χώρα. Μιλάμε για το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, το χρυσό, τα σμαράγδια, έναν τεράστιο ορυκτό πλούτο. Πέρα από την αποβιομηχάνιση υπάρχουν μια σειρά από μέτρα που διαλύουν τις εργασιακές σχέσεις, εισάγουν τις εργολαβίες, τους ενοικιαζόμενους εργάτες, που δεν έχουν ούτε τα στοιχειώδη δικαιώματα που προβλέπει και το λεγόμενο διεθνές εργατικό δίκαιο. Αλλά παρά τις δυσκολίες σήμερα γινόμαστε πιο ώριμοι, είναι στις δυσκολίες που κάποιος μαθαίνει περισσότερα. Ετσι αναπτύσσουμε και τη συνδικαλιστική δουλειά μέσα στην ΠΠ, είμαστε σε συντονισμό με την ΠΣΟ. Εχουμε μια ομάδα της ΠΣΟ στην Κολομβία με αντιπροσώπευση σε όλες τις περιφέρειες της χώρας για να ανασυγκροτήσουμε το συνδικαλιστικό κίνημα, για να παίξει τον καθοριστικό του ρόλο στην πολιτική ζωή. Μας έχει βοηθήσει πάρα πολύ η ΠΣΟ, η διεθνιστική ταξική αλληλεγγύη. Πέρσι κάναμε μια πανεθνική συνδικαλιστική συνδιάσκεψη, όπου συμμετείχαν 115 οργανώσεις με 475 αντιπροσώπους και έδειξε ότι προχωράνε ο συντονισμός και η εμπιστοσύνη στον προσανατολισμό της ΠΣΟ και της ΠΠ. Σε αυτή τη συνδιάσκεψη καταλήξαμε ότι θα πρέπει να παλέψουμε για την εθνικοποίηση των φυσικών πόρων, ώστε να φύγουν από τα χέρια των πολυεθνικών, που κλέβουν τον πλούτο και στο λαό δε μένει παρά η καταστροφή του περιβάλλοντος, οι αρρώστιες, η φτώχεια, η μιζέρια, η βία, η υπερεκμετάλλευση. Αυτό το συνειδητοποιούν όλο και περισσότεροι λαϊκοί άνθρωποι και πολλές κοινότητες που ζουν δίπλα στα λεγόμενα μεγάλα έργα των πολυεθνικών οργανώνουν την πάλη τους.

-- Επιτρέψτε μου μια διακοπή. Είπατε ότι παλεύετε για την εθνικοποίηση του φυσικού πλούτου, να φύγει από τις πολυεθνικές. Ομως, αν πάει στα χέρια των Κολομβιανών καπιταλιστών πάλι το ίδιο δε θα είναι το αποτέλεσμα για το λαό; Πάλι αυτός θα είναι ο χαμένος. Δε συμφωνείτε;

Χ. Ρ.: Ναι, είναι έτσι. Συμφωνώ και εμείς, ως ΠΠ, παλεύουμε για τη δημιουργία ενός νέου κράτους, μιας νέας εξουσίας για τα συμφέροντα του λαού. Η εθνικοποίηση είναι ένα πρώτο μέτρο για να μπορέσουν οι ίδιοι οι εργάτες με την εξουσία τους να πάρουν την οικονομία στα χέρια τους. Ενα επιπλέον στοιχείο που είναι τραγικό για τη χώρα μου είναι η απίστευτη καταλήστευση των πόρων, η καταστροφή της φύσης, η καταστροφή των ανθρώπων. Είναι πραγματικά τρομακτικό αυτό που βιώνουμε. Η πρότασή μας λοιπόν δίνει μια προοπτική. Θεωρούμε ότι ως κίνημα μπορούμε να βρούμε σημεία μέσω των οποίων είναι δυνατόν να συγκροτηθεί ένα πλατύ λαϊκό μέτωπο που θα επιβάλει ριζικές αλλαγές. Μιλάμε για την ανάγκη να αλλάξει το σημερινό καθεστώς, που είναι βίαιο, εγκληματικό και αυτό έρχεται από την περίοδο ακόμα της αποικιοκρατίας. Δεν είναι εύκολο αλλά ούτε και αδύνατο.

-- Μιλώντας για την ένοπλη - κοινωνική σύγκρουση, βρίσκεται σε εξέλιξη μια νέα προσπάθεια διαλόγου στην Αβάνα της Κούβας, ανάμεσα στην κυβέρνηση και το αντάρτικο κίνημα. Πώς βλέπετε αυτή τη διαδικασία;

Χ. Κ.: Η ΠΠ έχει στην πλατφόρμα της ως μια κεντρική θέση την πάλη για την πολιτική λύση της ένοπλης σύγκρουσης με κοινωνική δικαιοσύνη γιατί πιστεύουμε ότι αυτό αποτελεί μέρος των αναγκαίων αλλαγών για μια στοιχειώδη δημοκρατική πορεία, χωρίς να έχουμε αυταπάτες ότι θα σταματήσει η ταξική σύγκρουση. Υποστηρίζουμε το διάλογο που γίνεται στην Αβάνα. Ξέρουμε ότι η πολιτική λύση δεν εξαρτάται μόνο από τα μέρη που συμμετέχουν στο τραπέζι του διαλόγου. Ξέρουμε ότι οι λαϊκές κοινωνικές οργανώσεις, οι ριζοσπαστικές δυνάμεις της χώρας πρέπει να συμμετάσχουν σε αυτή τη διαδικασία. Επιμένουμε στη συμμετοχή γιατί δεν υπάρχει περίπτωση νομιμοποίησης αυτού του διαλόγου αν δεν περιλαμβάνονται οι προτάσεις, τα αιτήματα του λαϊκού κινήματος. Το Δεκέμβρη το Τραπέζι του διαλόγου, σε συνεργασία με τον ΟΗΕ, διοργάνωσε ένα Φόρουμ συζήτησης για το θέμα της γης. Εκεί διατυπώθηκαν οι απόψεις αγροτικών οργανώσεων, ειδικών ακαδημαϊκών επιστημόνων, πήραν μέρος τα εργατικά ταξικά συνδικάτα, οι δυνάμεις που ανήκουμε στην ΠΣΟ. Ηταν μια σημαντική συζήτηση που άνοιξε αρκετά κρίσιμα ζητήματα και τα συμπεράσματά της θα τροφοδοτήσουν και τις συζητήσεις στην Αβάνα. Οσο το λαϊκό κίνημα θα πιέζει αποφασιστικά για αλλαγές και στο ζήτημα της αγροτικής οικονομίας, για τα δικαιώματα των εργαζομένων, τόσο ο διάλογος θα αναπτύσσεται. Ελπίζουμε ο διάλογος να εξελιχθεί προς το συμφέρον των πολλών. Με ό,τι ξέρουμε ως τώρα και με όσα διαστρεβλωμένα βγάζει ο κολομβιανός αστικός Τύπος, με δεδομένη τη θέση της κολομβιανής κυβέρνησης ότι δεν πρόκειται να αλλάξει το οικονομικό μοντέλο, το κίνημα πρέπει να συνεχίζει να πιέζει, παρόλο που από την αρχή το αστικό καθεστώς του αρνήθηκε τη συμμετοχή όπως είχαμε ζητήσει και εμείς.

Χ. Ρ.: Πιστεύω ότι με το διάλογο μπορεί να βρεθεί λύση της ένοπλης σύγκρουσης που κρατάει πάνω από 40 χρόνια ως απάντηση στην κρατική τρομοκρατία. Η κυβέρνηση γύρισε στο τραπέζι του διαλόγου 10 χρόνια μετά - γιατί αυτή είχε φύγει από τη διαδικασία του διαλόγου στο Σαν Βισέντε ντε Καγκουάν - και κάτω από την πίεση του λαϊκού κινήματος. Το αντάρτικο πάντα έλεγε ότι είναι διατεθειμένο για διάλογο. Το γεγονός ότι τώρα οι αντάρτες κάθονται στο τραπέζι δε σημαίνει ότι έχουν ηττηθεί, όπως διατείνονται κάποιοι. Το καθεστώς μιλάει συχνά για τη λεγόμενη μετα-σύγκρουση, λες και έχει λυθεί το ζήτημα της ένοπλης σύγκρουσης. Ομως, δεν είναι καθόλου έτσι. Το αστικό κράτος προσπαθεί βέβαια να διαλύσει το αντάρτικο και την αντίσταση για να μπορέσει να φέρει με μεγαλύτερη άνεση το πολυεθνικό κεφάλαιο, για να κάνει επενδύσεις, όπως λέει, για να συνεχίσει την καταλήστευση των πόρων, όπως λέμε εμείς. Η θέση της αστικής τάξης της Κολομβίας είναι ξεκάθαρη, δε θέλει να υπάρχει σύγκρουση, για να γίνουν επενδύσεις από τις ΗΠΑ, την ΕΕ και άλλες χώρες. Φυσικά, επενδύσεις με ληστρικούς όρους, με εξαθλιωμένους εργαζόμενους, χωρίς δικαιώματα και υποταγμένους. Η δική μας θέση είναι «ναι» στην ειρήνευση αλλά με κοινωνική δικαιοσύνη. Δηλαδή, να υπάρχει ανεξαρτησία και κυριαρχία και ο λαός να μπορεί να αποφασίζει για την τύχη του. Ετσι θα μπορούν να υπάρχουν και επενδύσεις αλλά με όρους αμοιβαίου οφέλους. Για να έχετε μια εικόνα, σήμερα ο κολομβιάνικος λαός ουσιαστικά μέσω των φόρων πληρώνει για να τον καταληστεύουν. Δείτε πώς: Οταν λέει η κυβέρνηση ότι για να είναι ασφαλείς οι επενδύσεις χρειάζεται φύλαξη από το στρατό, από δυνάμεις καταστολής που φυλάνε τους δρόμους, τα ποτάμια, τις οδούς μεταφοράς για την εξαγωγή των πρώτων υλών. Για κάθε βαρέλι πετρέλαιο που παράγεται, για κάθε τόνο κάρβουνου, για κάθε ουγγιά χρυσού κ.λπ. που μας κλέβουν οι πολυεθνικές πληρώνουμε και από πάνω. Επίσης, οι υποτιθέμενοι φόροι, τα ποσοστά που αποδίδουν οι πολυεθνικές εταιρείες εξόρυξης, συνεχώς μειώνονται. Ενα παράδειγμα πολύ πρόσφατο: Η βορειοαμερικανική εταιρεία «Drummond» που εξορύσσει κάρβουνο στη Σάντα Μάρτα, που βρίσκεται στο βορρά, στις ακτές του Ατλαντικού, συχνά προτιμάει να ρίχνει στη θάλασσα τα υπερφορτωμένα πλοία της παρά να τα ξεφορτώνει κανονικά. Ετσι, χιλιάδες κιλά κάρβουνου καταλήγουν να ρυπαίνουν τη θάλασσα. Την περασμένη χρονιά η εν λόγω εταιρεία με απόφαση κολομβιάνικου δικαστηρίου κλήθηκε να πληρώσει 300.000 δολάρια πρόστιμο για τη ρύπανση. Η εταιρεία κατέφυγε σε δικαστήριο της Γαλλίας, όπου βγήκε και κερδισμένη με 61.000 δολάρια που πήρε από το κολομβιάνικο κράτος για τις ελλείψεις στη συντήρηση των οδών μεταφοράς του κάρβουνου... Επιπλέον, οι αγώνες των εργαζομένων, οι απεργίες, η συνδικαλιστική δράση ποινικοποιούνται. Πέρσι κάναμε στη συγκεκριμένη εταιρεία 24 μέρες απεργία στην εξόρυξη κάρβουνου και την έβγαλαν παράνομη και καταχρηστική και διώκουν εμάς τους συνδικαλιστές που αντιστεκόμαστε στις άθλιες συνθήκες δουλειάς και στην καταλήστευση των πόρων που γίνεται. Οι πολυεθνικές και το κεφάλαιο γενικότερα έχουν την πλήρη στήριξη της αστικής Δικαιοσύνης. Γι' αυτό και εμείς στα αιτήματά μας έχουμε και παλεύουμε για συντακτική συνέλευση, που θα ανοίξει το δρόμο στη λαϊκή εξουσία και στην ειρήνη με κοινωνική δικαιοσύνη και θα παύσει την καταλήστευση του φυσικού πλούτου. Δεν είναι τυχαίο ότι η κυβέρνηση του Σάντος στις διαπραγματεύσεις στην Αβάνα λέει «όχι» στη συντακτική συνέλευση γιατί αυτή αμφισβητεί την εξουσία του κεφαλαίου, την εξουσία των εκμεταλλευτών των εργατών και των άλλων λαϊκών στρωμάτων.

-- Για να ολοκληρώσουμε. Ποιες εντυπώσεις αποκομίσατε από την επίσκεψή σας στην Ελλάδα και τις επαφές που είχατε εδώ;

Χ. Ρ.: Θέλουμε να πούμε στους εργάτες της Ελλάδας ότι οι Κολομβιανοί εργάτες είμαστε στο πλευρό σας. Εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας, στηρίζουμε τους ταξικούς αγώνες, όπου πρωτοστατούν οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ, οι κομμουνιστές. Παλεύουμε η ΠΣΟ να δυναμώσει, να ενισχυθεί η ταξική γραμμή πάλης. Η πολιτική της τρόικας που βιώνετε εσείς είναι η πολιτική των αστών σε κάθε χώρα. Θέλουμε να πούμε επίσης ότι η αλληλεγγύη είναι αμφίδρομη και γι' αυτό ευχαριστούμε το ΚΚΕ, το ΠΑΜΕ για την αλληλεγγύη τους στον αγώνα μας. Η πάλη για ανθρώπινη ζωή, χωρίς την καπιταλιστική εκμετάλλευση είναι κοινή. Σ' αυτόν τον αγώνα στηρίζουμε τα ταξικά μας αδέρφια όπου Γης.