Η προσφορά της γυναίκας στα 70 χρόνια από την ίδρυση του Δήμου Κερατσινίου γιορτάστηκε την περασμένη Κυριακή από το γυναίκειο σύλλογο «Στοργή του Παιδιού» (μέλος της ΟΓΕ). Αυτό το ταξίδι μνήμης, συλλογικό αφιέρωμα των μελών και φίλων του συλλόγου, ξανάζησαν οι μητέρες πρόσφυγες του '22, οι μητέρες της Αντίστασης και του εμφύλιου, οι γυναίκες στην εποχή της χούντας, οι νέες της μεταπολίτευσης.

Ομως ο σύλλογος δεν αρκέστηκε να αναβιώσει μέσα από τα τραγούδια, την έκθεση φωτογραφίας σκευών και χειροτεχνημάτων, τη συμβολή της Κερατσινιώτισσας στην ανάπτυξη του δήμου της. Μίλησε και για τα σημερινά προβλήματα και αιτήματα, όπως η ανάπλαση των Προσφυγικών, ο αγώνας για το περιβάλλον που συνεχίζεται, η δημιουργία Μουσείου Μικρασιατικού Πολιτισμού, τα προβλήματα των γυναικών από τα καταπιεσμένα λαϊκά στρώματα. Κι όχι μόνο αυτά: Βράβευσε ακόμα δέκα γυναίκες, που με την προσφορά τους στην Αντίσταση και στο κοινωνικό σύνολο υπήρξαν - και είναι - μπροστάρηδες, δίνοντας το παράδειγμα στη νέα γενιά.

Εδώ, σ' αυτή την πέτρινη «πολυκατοικία» της προσφυγιάς, όπου παίχτηκε κάποτε η «Αυλή των θαυμάτων» του Ιάκωβου Καμπανέλλη, οι επισκέπτες και επισκέπτριες έπαιρναν, μπαίνοντας, μια πρώτη γεύση από την ιστορία της περιοχής - όπου πρωταγωνίστησε η γυναίκα: Σε ανατυπωμένες φωτογραφίες, κρεμασμένες με μανταλάκια, ένα ταξίδι στο χρόνο μέσα από εικόνες: Οι νύφες του '40 (μαζί με τους γαμπρούς, σε αναμνηστικές φωτογραφίες), Η Μάχη της Ηλεκτρικής (12-10-1944), Γεύμα 2.000 άπορων παιδιών στον Αϊ-Γιώργη στις 5 Μάη του 1945, η οδός Μ. Κιουρί - εδώ εκτελέστηκαν το 1944 τρεις ΕΠΟΝίτες. Η «Τζοκόντα» - το πρώτο λεωφορείο του Κερατσινίου, δίπλα ένα από τα πρώτα ταξί το 1947. Ο θερινός κινηματογράφος, οι πρώτες συνοικίες, ο πλανόδιος παγωτατζής κ. Σίμος, λαϊκοί οργανοπαίκτες κι ακόμα η απόρριψη σκουπιδιών στο Σχιστό. Παραδίπλα γυναικείες στολές, μπακίρια, μαγειρικά σκεύη από την εποχή της προσφυγιάς, κεντήματα, μια κούνια με το μωρό (παλιά κούκλα). Σαν ζωντανό, φυσικό σκηνικό η πέτρινη πολυκατοικία με τους σημερινούς κατοίκους της καθισμένους στα μπαλκόνια του πρώτου ορόφου και στο βάθος ο τοίχος ζωγραφισμένος με γυναικείες μορφές. Χάρτινα ρούχα, ανδρικά, γυναικεία, παιδικά «απλωμένα», όπως άλλοτε και ένα παλιό γραμμόφωνο... Απ' αυτό νομίζεις ότι ακούς τα τραγούδια τα μικρασιατικά, τα δημοτικά που τραγουδούν παλιές πρόσφυγες, αλλά και την Νένα Βενετσάνου, την Μαρία Φαραντούρη κ.ά. Πιο πέρα, στιγμιότυπα φωτογραφικά από τη δραστηριότητα του συλλόγου «Στοργή του Παιδιού» στα 41 χρόνια της δράσης του: Εκδηλώσεις για την Ειρήνη, το περιβάλλον. «Να κλείσει το Νεκροταφείο της Ανάστασης» και άλλα συνθήματα, όπως «Τιμάμε τη μάνα της προσφυγιάς», «Τιμάμε την Αντίσταση», «Τιμάμε τη Μητρότητα - Σύνταξη στα 55», «Προσφορά του συλλόγου μας στο Δήμο η Παιδική Χαρά Αμφιάλης»...

Προλογίζοντας την εκδήλωση, η Μαριάνθη Τσιρίδου θα μιλήσει για τη γιαγιά του '22, τη μητέρα του '50, τη νέα γενιά του '70, την κοπέλα του '90... Το χρονικό του γυναικείου αγώνα στο Κερατσίνι, την ιστορία του μόχθου, ξετυλίγουν εναλλάξ η πρόεδρος του συλλόγου Σοφία Θωμάρεη και τα μέλη του ΔΣ. Μια ιστορία αναστεναγμών, όταν οι μάνες «ξεκουράζονταν μόνο αλλάζοντας δουλιά και η φωνή τους θύμιζε μοιρολόι».

Το 1922 χιλιάδες παραπήγματα στήθηκαν δίπλα στο νεκροταφείο της Ανάστασης. Ηταν η «έξοδος των αδυνάτων» - γυναικών και παιδιών μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, με τους 700.000 νεκρούς και τους 1.500.000 πρόσφυγες. 101.186 πρόσφυγες ήρθαν και βρήκαν καταφύγιο στον Πειραιά. Οι πρόσφυγες «στεγάστηκαν» σε υγρά υπόγεια, σε μουχλιασμένες αποθήκες. Η φθίση θέριζε... Οι μισές οικογένειες είχαν από έναν άρρωστο. Οι μανάδες τρελαίνονταν ανάμεσα στη φροντίδα για τους αρρώστους και το μεροκάματο για την επιβίωση... Στην πορεία δημιουργήθηκε ο Παμπροσφυγικός Σύλλογος, που έδωσε λύση σε κάποια προβλήματα. Το 1931 δημιουργούνται οι πρώτοι προσφυγικοί συνοικισμοί και οι πρόσφυγες δουλεύουν στην ελαιουργία, καπνοποιία, υφαντουργία, στους αλευρόμυλους, τη σιδηρουργία. Γίνονται φτηνά εργατικά χέρια, δουλεύουν για ένα κομμάτι ψωμί... Ο Δήμος Ταμπουρίων ενώνεται με τον Αγιο Γεώργιο και το 1934 δημιουργείται ο Δήμος Αγίου Γεωργίου Κερατσινίου. Ντενεκεδοπαράγκες, κοινά αφοδευτήρια, λειψυδρία - νερό φέρνουν τα κάρα από τον Πόρο.

Το 1940 οι γυναίκες ζουν την πολεμική ατμόσφαιρα και πλέκουν κάλτσες για τους στρατιώτες. Στον «Αλβανικό» μετράνε 84 νεκρούς στο Κερατσίνι. Στη φοβερή πείνα του χειμώνα του '41 ρίχνουν τους νεκρούς πάνω από τη μάντρα του νεκροταφείου, ώστε να εξακολουθούν να παίρνουν τη μερίδα του συσσιτίου τους... Παιδιά τυμπανισμένα και μαυραγορίτες... Αναγκάζονται ακόμα να κόψουν τα δέντρα οι γυναίκες στα βουνά της Αμφιάλης για να έχουν ξύλα να ζεσταθούν. Αρχίζει όμως και η Αντίσταση, με την «Εθνική Αλληλεγγύη» και τα χωνιά. Ανάμεσα στις αντιστασιακές γυναίκες η ΕΠΟΝίτισσα Αννα Θωμάκου... Ακολουθεί η Μάχη της Ηλεκτρικής.

Ομως το 1945 αρχίζουν οι διώξεις των αντιστασιακών. Πολλές Κερατσινιώτισσες θα βρεθούν στην εξορία - σε Τρίκερι, Αϊ-Στράτη, Μακρόνησο.

Η Τασία Χατζημιχάλη στέλνει τη βέρα της με το φάκελο στον αρραβωνιαστικό που της ζητούσε να κάνει «δήλωση» για να μπορέσουν να ζήσουν μαζί, αποδεσμεύοντάς τον.

Οι γυναίκες δουλεύουν μετά τον πόλεμο στα εργοστάσια της περιοχής ή σαν παραδουλεύτρες. Δουλεύουν σε ταπητουργεία, υφαντήρια, στην «ΚΟΠΗ» - στρατιωτικό εργοστάσιο σαν γαζώτριες. «Από τα χνούδια που έπεφταν επάνω μας και τα εισπνέαμε, λέει μια εργάτρια, γινόμαστε σαν... τις ανθισμένες αμυγδαλιές. Δουλεύαμε 4-5 αργαλειούς η κάθε μία και δεν μπορούσαμε ούτε να μιλήσουμε μεταξύ μας... Οι γυναίκες φοβόντουσαν να μιλήσουν ακόμα και όταν έμπαιναν στο εργοστάσιο ή σχόλαγαν για το φόβο της απόλυσης - φοβόντουσαν το συνδικαλισμό. Οταν φεύγαμε από το εργοστάσιο, είμαστε σαν μεθυσμένες...».

Οι Κερατσινιώτισσες εργάζονται και σε καπνεργοστάσια, στου «Κεράνη» και στου «Παπαστράτου»...

Το 1958 εκλέγεται ο πρώτος αριστερός δήμαρχος ο Δημ. Μισαηλίδης και από το 1959-1962 δυο γυναίκες γίνονται δημοτικοί σύμβουλοι. Το 1963 είκοσι πέντε γυναίκες του Κερατσινίου ιδρύουν τη «Στοργή του Παιδιού» για την προστασία των παιδιών και της μητρότητας, τη δημιουργία παιδικών σταθμών κ.ά. Η οργάνωση Λαμπράκηδων του Κερατσινίου είναι η μεγαλύτερη οργάνωση του Πειραιά και σ' αυτή διακρίνεται η Διαμάντω.

Το 1967 οι πραξικοπηματίες κλείνουν τα γραφεία της «Στοργής του Παιδιού», κακοποιούν την πρόεδρο Ελένη Ιωαννίδου και στέλνουν τη Διαμάντω εξορία, μακριά από το παιδί της... Το 1975 ξαναλειτουργεί ο γυναικείος σύλλογος. Οι γυναίκες μιλούν τώρα για όλα. Για τον πόλεμο, το οικογενειακό δίκαιο που πρέπει να αλλάξει, την ανάγκη δημιουργίας κέντρων οικογενειακού προγραμματισμού, την εργασία, την κοινωνική ασφάλιση, τον πολιτισμό. Ανεβάζουν παιδικά θεατρικά έργα και κουκλοθέατρο, λειτουργούν δανειστική βιβλιοθήκη, καλούν τις συγγραφείς Πέπη Δαράκη, Ζωή Βαλάση, Ελλη Αλεξίου, Παντ. Καλιότσο να μιλήσουν. Δημιουργούν χορωδία, σχολή εφήβων, παιδική χαρά, βοηθούν τις γυναίκες κρατούμενες του Κορυδαλλού, αγωνίζονται ενάντια στα ναρκωτικά, παίρνουν μέρος σε κινητοποιήσεις για το περιβάλλον: Χαβούζα, ΔΕΗ, νεκροταφείο, βιολογικό καθαρισμό κλπ.

Σήμερα οι γυναίκες βρίσκονται αντιμέτωπες με την ανεργία, τις ευέλικτες μορφές εργασίας, την περικοπή των κοινωνικών παροχών. Σε μια κοινωνία χωρίς ιδανικά και οράματα - που ιδανικό της έχει την επιδίωξη απόκτησης του χρήματος - οι γυναίκες υφίστανται πλύση εγκεφάλου από τα ΜΜΕ: βία, σεξ, τζόγος, ναρκωτικά - αυτά επικρατούν...

«Προσπαθούν να μας συνηθίσουν στον πόλεμο κάνοντας συνεχώς καινούριους πολέμους, είπε η Σοφία Θωμάρεη. Αυτοί να πλουτίζουν και οι λαοί να ξεκληρίζονται. Εβαλαν την κάμερα στο σπίτι μας και το "ρουφιανοζέπελιν" στον Αττικό ουρανό. Εδωσαν δισεκατομμύρια για τους Ολυμπιακούς, όμως πόσα νέα γυμναστήρια έχουμε στην πόλη μας; Εμείς θα εξακολουθήσουμε να αγωνιζόμαστε για το περιβάλλον, την κοινωνική ασφάλιση για Ελληνίδες και μετανάστριες, τη δωρεάν δημόσια υγεία, να γίνει το Κερατσίνι ομορφότερο και με τη δική μας συμμετοχή μέσα από συλλογικούς αγώνες».

Στο τέλος της εκδήλωσης τιμήθηκαν δέκα Κερατσινιώτισσες, μέσα σ' ένα κλίμα ενθουσιασμού: Ηταν οι Αλεξάνδρα Οικονομάκου - Πλατατζή που έζησε πολλά χρόνια από τη ζωή της σε φυλακές και εξορίες (μέχρι το 1962 και από το 1967-1970). Η Διαμάντω Ροβυθάκου, στέλεχος της Νεολαίας Λαμπράκη, που εξορίστηκε στη διάρκεια της χούντας μακριά από το παιδί της.

Η Ολγα Τσολακίδου - Ζαζοπούλου, δημοτική σύμβουλος που είχε καταδικαστεί το 1973 σε είκοσι χρόνια φυλακή. Η Ελένη Παπαδοπούλου, από το 1978 δημοτική σύμβουλος, πρώην αντιδήμαρχος Πολιτισμού. Οι: Ευαγγελία Μαλλιαρού - Γκούμη εκπαιδευτικός, λυκειάρχης, Αγγελική Ψαρού - Μελά, γιατρός, δημοτική σύμβουλος για τρεις τετραετίες και αντιδήμαρχος Υγείας, Κική Κοκκίνου, λογοτέχνης και βραβευμένη μεταφράστρια. Γεωργία Καταλυματία, μητέρα που αγωνίστηκε να βγει ο γιος της «καθαρός» στην κοινωνία και εξακολουθεί να αγωνίζεται μέσα από τη θεραπευτική κοινότητα «Παρέμβαση». Ολγα Καϊδατζή, 25 χρόνων, αθλήτρια στο δρόμο ταχύτητας 200 μέτρων και Ευτυχία Μαρκογιαννοπούλου - Παρασχίδου για την εθελοντική προσφορά της σαν μουσικός στο δήμο.