Associated Press

Χαρακτηριστική εικόνα από το σφυροκόπημα του λιβανικού στρατού κατά της παλαιστινιακής συνοικίας, όπου βρίσκουν καταφύγιο οι ισλαμιστές

Η ισλαμιστική οργάνωση πρωτοέκανε την εμφάνισή της στο Λίβανο στα τέλη του περασμένου χρόνου και αισθητή την παρουσία της με τη βομβιστική επίθεση κατά λεωφορείων με Λιβανέζους εργαζόμενους, στις 13 Φλεβάρη. Διακηρυγμένος στόχος της «η προστασία των σουνιτών και η επιβολή ισλαμικού νόμου», γεγονός που αυτομάτως της αποδίδει τον τίτλο του παρακλαδιού του διεθνούς ισλαμιστικού δικτύου που είθισται να αποκαλείται «αλ Κάιντα», έστω και αν δεν υπάρχουν αποδεδειγμένοι δεσμοί.

Οι επικεφαλής της «Φάταχ αλ Ισλάμ» εμφανίζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς φέρονται να έχουν πολεμήσει τόσο στο Αφγανιστάν όσο και στο Ιράκ, στο πλευρό των εκεί ισλαμιστών, ενώ συνελήφθησαν και απελάθηκαν από τη Συρία πριν καταφύγουν στο Λίβανο. Ενδιαφέρον, επίσης, παρουσιάζει το γεγονός ότι μέλη της οργάνωσης συνελήφθησαν από τις λιβανικές αρχές και απελευθερώθηκαν μετά από πιέσεις σουνιτών σεΐχηδων του βορείου Λιβάνου και βουλευτών του κόμματος του Σάαντ Χαρίρι με κύριο επιχείρημα την κακομεταχείρισή τους στις φυλακές.

Τα σενάρια ως προς τα πραγματικά κίνητρα, αλλά και τους αληθινούς ιθύνοντες πίσω από τη δράση της «Φάταχ αλ Ισλάμ» αναμφιβόλως είναι σκοτεινά. Η πιο γνωστή εκδοχή, που φιλοξενήθηκε και στον αμερικανικό Τύπο, θέλει τη «Φάταχ αλ Ισλάμ» να είναι συνονθύλευμα ισλαμιστών μαχητών από Τυνησία, Μπαχρέιν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Σαουδική Αραβία, Λίβανο, Συρία, Παλαιστίνη, Σουδάν, κ.ά. που, διά μέσου καναλιών που σχετίζονται με τον Χαρίρι, «μορφοποιήθηκαν» στο Λίβανο, υπό αμερικανική αιγίδα, με στόχο να λειτουργήσει ως «αντίβαρο» στην αυξανόμενη σιιτική επιρροή των «Χεζμπολάχ» και «Αμάλ» μετά τον πόλεμο του περασμένου καλοκαιριού.

Το σενάριο αυτό καταλήγει στη διαπίστωση ότι «ως είθισται, αυτού του είδους οι ομάδες τείνουν να δρουν από ένα σημείο και μετά ανεξέλεγκτα, ακόμη και ενάντια στα συμφέροντα όσων τις υποβοήθησαν».

Οποια και αν είναι η αλήθεια, η δράση της «Φάταχ αλ Ισλάμ» στο Λίβανο λειτουργεί περαιτέρω αποσταθεροποιητικά σε μια χώρα, που, ήδη, τους τελευταίους μήνες βυθίζεται σε πολιτική κρίση και παλεύει, παρά τις απόπειρες εσωτερικών και εξωτερικών καλοθελητών, να αποφύγει μια νέα εμφύλια ένταση. Το πόσο επικίνδυνη για τη σταθερότητα και την ηρεμία στο Λίβανο είναι η δράση της «Φάταχ αλ Ισλάμ» φαίνεται και από το ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, ένας από τους πρώτους στόχους της είναι η δολοφονία στελεχών της «Χεζμπολάχ».

Το ζήτημα, βέβαια, είναι ότι, όπως έχουν εξελιχθεί τα γεγονότα μέχρι στιγμής στο Ναχρ αλ Μπάρεντ, είναι εξαιρετικά δύσκολο για τις λιβανικές αρχές να διατηρήσουν απόλυτη ηρεμία στη χώρα. Και αυτό γιατί, με βάση συμφωνία του 1967, την ευθύνη τήρησης της τάξης, ακόμη και στον ποινικό τομέα, εντός των 12 καταυλισμών που φιλοξενούν περισσότερους από 400.000 πρόσφυγες, έχουν οι ένοπλοι των παλαιστινιακών οργανώσεων. Η απομάκρυνση χιλιάδων προσφύγων από τον πολιορκούμενο καταυλισμό δε φαίνεται να μπορεί να κατευνάσει τα πνεύματα.

Αν ο λιβανικός στρατός δεν εξολοθρεύσει τη «Φάταχ αλ Ισλάμ», της οποίας την εξουδετέρωση ζητούν όλες οι λιβανικές πολιτικές δυνάμεις διαφέροντας στον τρόπο που θα γίνει αυτό, η χώρα θα βρίσκεται πάντα αντιμέτωπη με μια μεγάλη απειλή αποσταθεροποίησης. Αν την εξολοθρεύσει με μαζική εισβολή στον καταυλισμό, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να προκαλέσει την οργή των Παλαιστινίων για τις αναπόφευκτες απώλειες αμάχων, εξέλιξη που, επίσης, θα λειτουργήσει αποσταθεροποιητικά.

Η επιλογή της διαρκώς εντεινόμενης πολιορκίας και της σταδιακής άσκησης πίεσης, που ίσχυε τουλάχιστον μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, φαινόταν να εκφράζει και την επιθυμία της λιβανικής ηγεσίας να απαλλαγεί οριστικά από τη «Φάταχ αλ Ισλάμ» με το μικρότερο δυνατό κόστος.

Για άλλη μια φορά, η αμερικανική διπλωματία διεμήνυσε στην τουρκική πλευρά ότι το ζήτημα της αντιμετώπισης του «Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν» (ΡΚΚ) εναποτίθεται «στον υπάρχοντα μηχανισμό συνεργασίας ανάμεσα στην Τουρκία, τις ΗΠΑ και το Ιράκ», ο οποίος «είναι επιτυχής» και «προτιμητέος». Αυτό δήλωσε ο Λόρενς Μπάτλερ, στέλεχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ισως να είναι αργά: «στρατιωτικά, είμαστε έτοιμοι» για εισβολή στο Ιράκ, απειλούσε την Πέμπτη ο αρχηγός του Στρατού, Γιασάρ Μπουγιούκανιτ.

Ο στρατηγός Μπουγιούκανιτ άσκησε αφόρητες πιέσεις στην κυβέρνηση Ερντογάν, να δώσει την εντολή για εισβολή των τουρκικών δυνάμεων στο βόρειο Ιράκ, θέτοντας ευρύτερο ζήτημα από αυτό του ΡΚΚ: «θα κάνουμε κάτι για τον Μπαρζανί;», διερωτήθηκε, αναφερόμενος στους «πολιτικούς στόχους» μιας τέτοιας επιχείρησης - θέτοντας, με άλλα λόγια, για πρώτη φορά ανοιχτά ζήτημα πολέμου όχι μόνο εναντίον της τουρκικής κουρδικής ένοπλης αυτονομιστικής παράταξης, αλλά και της ιρακινής κουρδικής μειονότητας. Με άλλα λόγια, μιλώντας για έναν παρατεταμένο πόλεμο.

Ο Μπουγιούκανιτ εξακόντισε σκληρές κατηγορίες εναντίον των ΗΠΑ, χωρίς να τις κατονομάσει, αλλά «φωτογραφίζοντάς» τες: «σύμμαχοί μας στο ΝΑΤΟ στηρίζουν την τρομοκρατία. Η τρομοκρατία υποστηρίζεται από εκείνους που μας κάνουν μαθήματα για τα ανθρώπινα δικαιώματα». Και το πήγε ακόμα παραπέρα: «τις νάρκες που χρησιμοποιούνται στην Τουρκία και εκρηκτικά όπως C4, A3, A4», είπε, «δεν τις ψωνίζει κανένας στα σούπερ μάρκετ». Η αναφορά στους τύπους των εκρηκτικών υπονοεί ότι οι ΗΠΑ στηρίζοντας το ΡΚΚ υπήρξαν συναυτουργοί της βομβιστικής επίθεσης στην Αγκυρα!

Ο Μπουγιούκανιτ μάλιστα έδωσε και «ιδεολογική» χροιά στην επαπειλούμενη σύρραξη: «το διεθνές περιβάλλον ασφαλείας έχει καταστεί πολύ αβέβαιο και απρόβλεπτο. Οι κοινωνίες που δεν μπορούν να αντιληφθούν τις αλλαγές δυστυχώς θα μείνουν θεατές των εξελίξεων. Δεν ξέρουμε πώς και πότε θα αντιμετωπίσουμε νέες απειλές. Οι απειλές μοιάζουν αδύναμες μπροστά στις κρατικές δυνάμεις και δυνατότητες, αλλά έχουν ασύμμετρη δύναμη που μπορούν να δημιουργήσουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα στον επιθυμητό χρόνο, χώρο και με τον επιθυμητό τρόπο».

Η κεντροδεξιά γερμανική εφημερίδα Ζιντόιτσε Τσάιτουνγκ έγραψε πρόσφατα ότι στην Τουρκία διεξάγεται «σύγκρουση για την εξουσία ανάμεσα στο στρατό και την κυβέρνηση» και ότι «παρατηρητές και επενδυτές αμφιβάλλουν για τη σταθερότητα της χώρας», και πρόσθεσε πως «δεν είναι μυστικό πως οι στρατηγοί επιθυμούν διακαώς το να περάσουν παρελαύνοντας τα σύνορα για να ψάξουν τα μέλη του ΡΚΚ που κρύβονται στο βόρειο Ιράκ». Αυτό, σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα - η οποία εκφράζει σαφώς κυβερνητικές θέσεις - «θα ήταν μοιραίο». Καθώς «θα θεωρούνταν αναμέτρηση της Τουρκίας με το σύμμαχό της στο ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ... και θα μπορούσε να κλιμακώσει την κατάσταση στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας, όπου ζουν κυρίως Κούρδοι».

Οι Τούρκοι στρατηγοί, έγραψε η Ζιντόιτσε Τσάιτουνγκ, «μπορούν να πετύχουν αυτό που το ΡΚΚ ποτέ δεν κατάφερε: να διχάσουν την Τουρκία, να προκαλέσουν πόλεμο ανάμεσα στους Κούρδους και τους Τούρκους. Είναι προεκλογική περίοδος και υπάρχει κλίμα έντασης, αλλά η Βουλή πρέπει να αντισταθεί στον πειρασμό να εγκρίνει την ανάπτυξη στο βόρειο Ιράκ», κατέληξε η εφημερίδα.

Παραμένει άγνωστο εάν η κούρσα εθνικιστικής πλειοδοσίας στην οποία επιδίδονται οι δύο κυρίαρχοι μηχανισμοί της αστικής τάξης, οι «υπερασπιστές του κοσμικού κράτους» του μετακεμαλικού κατεστημένου και οι «ισλαμοδημοκράτες», θα οδηγήσει σε μια καταστροφική - σχεδόν αυτοκτονική, για την Τουρκία - κλιμάκωση του 25ετούς πολέμου στη ΝΑ Τουρκία. Ο Ερντογάν βρίσκεται μπροστά στο μεγαλύτερο ρίσκο της πρόσφατης ιστορίας της χώρας που κάποτε αποκαλούνταν «ο επιτήδειος ουδέτερος», αλλά κινδυνεύει να γίνει άθυρμα των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών παρότι, θεωρητικά, είναι πολύτιμο γρανάζι τους.