Πριν από λίγες μέρες, παρακολουθήσαμε τις πανηγυρικές σκηνές από τη Γενεύη, ύστερα από την υπογραφή προσωρινής συμφωνίας μεταξύ του Ιράν και των 5 μονίμων μελών του ΣΑ του ΟΗΕ και της Γερμανίας. Εάν υποθέσουμε πως οι σκηνές αυτές εξέφρασαν την ειλικρινή χαρά των πολιτικών εκπροσώπων των μονοπωλίων, δεδομένου ότι υπήρχαν δηλώσεις τύπου «win-win» (αμοιβαίο όφελος), τότε προκύπτει το ερώτημα: ποιος τελικά χάνει;

Οι κυρώσεις των ιμπεριαλιστών ΗΠΑ, ΕΕ (και όχι μόνον) κατά του Ιράν, εκφράστηκαν στο εμπάργκο στις εισαγωγές πετρελαίου από το Ιράν, τη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων, την απαγόρευση των συναλλαγών με τα πιστωτικά ιδρύματα και τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς του.

Οπως ήταν λογικό, οι συνέπειες των κυρώσεων κατά του Ιράν, που πάρθηκαν με πρόσχημα το πυρηνικό πρόγραμμά του, μεταφέρθηκαν στις πλάτες της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων στο Ιράν.

Οδήγησαν στη σταδιακή κατάργηση των ισχυρών επιδοτήσεων στα καύσιμα, που εφάρμοζε η ιρανική κυβέρνηση, με συνέπεια να προκληθούν ανατιμήσεις στα είδη λαϊκής κατανάλωσης, κατά 25% - 50%, ενώ οι στατιστικές μιλούν για 14 εκατομμύρια πολίτες που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και ποσοστό της ανεργίας που φτάνει το 15%, καθώς και για πληθωρισμό στα επίπεδα του 50%. Η κατάργηση των επιδοτήσεων στα καύσιμα και τρόφιμα ξεκίνησε στα τέλη του 2010 με ένα «φιλόδοξο» σχέδιο σταδιακής εξοικονόμησης 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τον ετήσιο προϋπολογισμό.

Την κύρια αφορμή των παραπάνω κυρώσεων, προκάλεσαν διάφορες εκθέσεις του ΟΗΕ και της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, δημιουργώντας μια συνεχιζόμενη ένταση με απειλές των ιμπεριαλιστών και προθέρμανση των πολεμικών μηχανών. Από την πλευρά του το Ιράν απάντησε με στρατιωτικά γυμνάσια τα οποία «εγκαινίαζαν» κατά διαστήματα νέα οπλικά συστήματα εγχώριας παραγωγής, αποδεικνύοντας ότι ένας πόλεμος μαζί του δε θα είναι «περίπατος».

Ωστόσο, το σκηνικό της όξυνσης των αντιθέσεων με επίκεντρο το Ιράν, έδειξε για άλλη μια φορά ότι η καπιταλιστική κρίση, τα αντιλαϊκά μέτρα και ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος πάνε χέρι χέρι. Ομως, καθώς σε αυτές τις συνθήκες οξύνονται οι ανταγωνισμοί για το ποια χώρα, ποιο κέντρο, ποιο τμήμα του κεφαλαίου θα βγει πιο κερδισμένο, όπως έδειξε η «εξομάλυνση», εξακολουθούν να υπάρχουν περιθώρια ελιγμών, συμβιβασμών και μόνον όταν αυτοί οι ανταγωνισμοί δε λύνονται με άλλα μέσα, έρχεται ο πόλεμος.

Παρά την εντύπωση που κυριαρχεί για το χαρακτήρα των αντιθέσεων της αστικής τάξης του Ιράν με τις παραπάνω ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, δεν πρέπει μας διαφύγει το γεγονός ότι αυτή ωφελήθηκε μαζί με τους ιμπεριαλιστές, αντικειμενικά, από σημαντικές εξελίξεις στις τελευταίες 2 δεκαετίες, όπως ήταν οι αντεπαναστατικές ανατροπές 1989-1991, που έδωσαν και στο Ιράν (μαζί με Τουρκία και Πακιστάν) τη δυνατότητα ανοίγματος προς τις πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες, μέσω της ένταξής τους στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας «ECO». Επίσης, η αστική τάξη του Ιράν ωφελήθηκε αντικειμενικά για άλλη μια φορά (μαζί με άλλες δυνάμεις) από τους δυο ιμπεριαλιστικούς πολέμους σε Αφγανιστάν και Ιράκ, που άνοιξαν τις αγορές των δύο χωρών για τη διείσδυση των ιρανικών επενδύσεων. Το Αφγανιστάν εκτιμάται ότι αποτελεί τον 5ο εμπορικό εταίρο του Ιράν, ενώ οι προοπτικές των ιρανικών επενδύσεων στο Ιράκ είναι σοβαρές.

Ιδιαίτερα μετά από την εκλογή του νέου προέδρου του Ιράν Χασάν Ροχανί, αναπτύχθηκε μια φιλολογία στον αστικό Τύπο διεθνώς, περί «μετριοπάθειας» και «αλλαγής ρότας», αποσπώντας ότι ο Ροχανί ήταν εν ενεργεία μέλος του Ανωτάτου Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας από το 1989 και πρόεδρος του Κέντρου Στρατηγικών Μελετών του Ιράν από το 1992.

Το ύφος των δηλώσεων του Ροχανί, που εξυπηρετεί τα ίδια ταξικά συμφέροντα, κατάφερε να «ξεφορτωθεί» τις εντυπώσεις που άφησε ο Αχμαντινετζάντ, που συνέβαλαν στην παραπέρα «δαιμονοποίηση» του ιρανικού καθεστώτος.

Η αστική τάξη του Ιράν διεκδικούσε ιστορικά και εξακολουθεί να διεκδικεί ένα ρόλο σε μια σημαντική γεωστρατηγική περιοχή. Ετσι, στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα το Ιράν είχε ενταχθεί στο «Σύμφωνο της Βαγδάτης» μαζί με τις Τουρκία, Μ. Βρετανία, Πακιστάν, ΗΠΑ και Ιράκ, με σκοπό την «αναχαίτιση της επέκτασης του κομμουνισμού» και όχι μόνον.

Στο πλαίσιο της στενής συνεργασίας των ΗΠΑ - Ιράν τότε, και της επιχείρησης του Προέδρου Αϊζενχάουερ με σκοπό την «αποδαιμονοποίηση» των πυρηνικών μετά από τη φρίκη των Χιροσίμα και Ναγκασάκι τόσο εντός των ΗΠΑ όσο και διεθνώς, είχε ξεκινήσει το προπαγανδιστικό πρόγραμμα με τίτλο: Πυρηνικά για την Ειρήνη («Atoms for Peace»). Οι πρώτες εφαρμογές του παραπάνω προγράμματος έλαβαν χώρα σε Ιράν και Πακιστάν. Οι πυρηνικοί αντιδραστήρες του προγράμματος αποτέλεσαν το σημείο εκκίνησης των πυρηνικών προγραμμάτων των δύο στενών συμμάχων των ΗΠΑ τότε.

Αξίζει να σημειωθεί πως ο στρατός του Ιράν προχώρησε το 1971 έπειτα από την αποχώρηση των βρετανικών δυνάμεων, στην κατάληψη των τριών μικρών νησιών που βρίσκονται στην έξοδο των Στενών του Ορμούζ: Την Αμπού Μούσα, τη μικρή Τουνμπ και τη μεγάλη Τουνμπ που βρίσκονται πάνω στη ρότα των δεξαμενόπλοιων.

Το αστικό κράτος της «Ισλαμικής Επανάστασης» του Ιράν «κληρονόμησε» από το καθεστώς του Σάχη τόσο το πυρηνικό πρόγραμμα όσο και τα νησιά στρατηγικής σημασίας που είναι αντικείμενο διεκδίκησης από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Τα πλήγματα που δέχτηκε η οικονομία του Ιράν λόγω των κυρώσεων είχαν έχουν ως στόχο αφ' ενός, την υποβάθμιση της θέσης του στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα (βρίσκεται λίγες θέσεις κάτω από τους G20) και αφ' ετέρου την κάμψη της «αδιαλλαξίας» του Ιράν και των συμμάχων του σε: Λίβανο, Συρία, Παλαιστίνη, Ιράκ και αλλού. Ωστόσο, αντικειμενικά, οδήγησαν στην ενδυνάμωση της σχέσης του Ιράν με τη Ρωσία - Κίνα.

Επιπλέον, το αστικό πολιτικό σύστημα του Ιράν, αποδείχτηκε «ανθεκτικό». Με την ανάδειξη του Ροχανί με μεγάλα ποσοστά, εκφράστηκε η πίστη ενός μεγάλου τμήματος του λαού στη δυνατότητα μιας λύσης στο ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος μέσα από αμοιβαίες υποχωρήσεις με τις άλλες βασικές πυρηνικές δυνάμεις.

Η συμφωνία προβλέπει ότι το Ιράν δε θα εμπλουτίσει, για το εξάμηνο αυτό, ουράνιο πάνω από 5%, θα «εξουδετερώσει» ό,τι απόθεμα ουρανίου έχει εμπλουτισμένο πάνω από το ποσοστό αυτό, θα διασφαλίσει απρόσκοπτες επιθεωρήσεις σε βασικές πυρηνικές του εγκαταστάσεις, θα «παγώσει» κάθε πρόοδο στην εγκατάσταση βαρέος ύδατος. Ως αντάλλαγμα, θα υπάρχει «μερική χαλάρωση» των κυρώσεων σε βάρος του, συνολικής αξίας επτά δισεκατομμυρίων δολαρίων, στην οποία περιλαμβάνεται «αποδέσμευση» μέρους των τραπεζικών του λογαριασμών όπου εισέρχονται τα έσοδα από τις πετρελαϊκές εξαγωγές, «χαλάρωση» των απαγορεύσεων για τις συναλλαγές με χρυσό, ενώ επίσης οι «έξι» δεσμεύονται ότι δε θα επιβάλουν άλλες κυρώσεις κατά το χρονικό αυτό διάστημα, εφόσον η ιρανική ηγεσία τηρήσει τα προβλεπόμενα.

Η προσωρινή συμφωνία που έχει επιτευχθεί στο Ιράν, έχει σοβαρές πιθανότητες υλοποίησής της. Ωστόσο, τα βάσανα για το λαό του Ιράν θα συνεχίζουν να υπάρχουν για όσον καιρό θα είναι εγκλωβισμένο στο σύστημα της εξουσίας των μονοπωλίων. Κερδισμένη θα βγει η μερίδα της ιρανικής αστικής τάξης, που θα διαχειριστεί τα όποια οικονομικά κέρδη από τη συμφωνία.

Ταυτόχρονα, δίνει τη δυνατότητα σε δυνάμεις που εμπλέκονται με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, όπως η Ρωσία, η Κίνα, αλλά και η Γερμανία, να σχεδιάζουν την αύξηση της κερδοφορίας των μονοπωλίων τους, που δραστηριοποιούνται στο Ιράν. Ενώ δίνει τη δυνατότητα στις ΗΠΑ να κλείσουν προσωρινά ένα «μέτωπο» αντιπαράθεσης στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, σε μια στιγμή που αυξάνεται η ενδοϊμπεριαλιστική ένταση σε άλλες περιοχές, όπως σε αυτήν του Ειρηνικού Ωκεανού, αλλά και της Αρκτικής.

Στην Ελλάδα, κυβέρνηση (ΝΔ - ΠΑΣΟΚ) και αξιωματική αντιπολίτευση (ΣΥΡΙΖΑ) έτρεξαν να «πανηγυρίσουν» για τη συμφωνία, κι όλως τυχαίως, και οι δύο τους αποσιώπησαν το ζήτημα του πυρηνικού οπλοστασίου του «σύμμαχου» Ισραήλ, που εξακολουθεί να δολοφονεί τον Παλαιστινιακό λαό, να κατέχει την Παλαιστίνη, καθώς και εδάφη της Συρίας, του Λιβάνου και να απειλεί με πολεμικό χτύπημα το Ιράν. Καθόλου τυχαία αποσιώπηση! Δείχνει πως για την αστική τάξη της Ελλάδας «το αίμα νερό δε γίνεται», σε ό,τι αφορά το Ισραήλ, άσχετα από τις δύο δυνάμεις (ΝΔ - ΠΑΣΟΚ ή ΣΥΡΙΖΑ), που μάχονται για τις κυβερνητικές καρέκλες.

Την ίδια ώρα, αξιοθρήνητες ήταν οι τοποθετήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, που χαρακτήρισε αυτήν τη «λυκοσυμφωνία» ως «μεγάλο βήμα για την ειρήνη στην πολύπαθη Μ. Ανατολή, προς όφελος της ασφάλειας όλης της Μεσογείου και ευρύτερα». Θύμισε τότε που ο «προκάτοχός» του, ο ΣΥΝ, πανηγύριζε τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, το Δεκέμβρη του 1991, υποσχόμενος στους λαούς πως «ανοίγουν οι δρόμοι για ειρήνη, ασφάλεια και ευημερία». Αλίμονο, όμως, αν οι εργαζόμενοι περιμένουν από τους ιμπεριαλιστές να εξασφαλίσουν την ειρήνη και την ευημερία, όπως κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ, που για άλλη μια φορά σπέρνει τέτοιες επικίνδυνες αυταπάτες, θεωρώντας, μάλιστα, πως αυτές οι δυνάμεις θα επιτύχουν τώρα δίκαιη και βιώσιμη λύση και στο Παλαιστινιακό.

Οπως αξιοθρήνητες ήταν και «αναλύσεις», που αναπαρήγαγαν με ιδιότυπο τρόπο, τη χοντροκομμένη αντίληψη περί «εξάρτησης», «κατοχής», «υποταγής», κάνοντας λόγο για «υποταγή του Ιράν στις ΗΠΑ» και πως «ζήτημα χρόνου είναι από δω και πέρα η επιστροφή του Ιράν στο ρόλο που έπαιζε επί σάχη, πριν από την ισλαμική επανάσταση του αγιατολάχ Χομεϊνί στις αρχές του 1979, ως υποτελούς συμμάχου των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή!»

Οι αντιλήψεις αυτές παραβλέπουν πως, στο πλαίσιο του παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού συστήματος, κάθε καπιταλιστική χώρα καταλαμβάνει μια θέση ανισότιμης αλληλεξάρτησης, στη βάση της οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής της δύναμης. Η αστική τάξη της κάθε χώρας κάνει διακρατικές συμφωνίες, συμμαχίες, προσωρινές ή πιο μόνιμες, οικονομικού και πολιτικοστρατιωτικού χαρακτήρα με στόχο να διατηρήσει και να ενισχύσει τη θέση της έναντι της εργατικής τάξης και ταυτόχρονα να ενισχύσει τη διεθνή της θέση. Είναι πλέον εξόφθαλμα αποπροσανατολιστικές και στο παράδειγμα του Ιράν, θέσεις που αντιμετωπίζουν το ζήτημα της εξάρτησης και της κυριαρχίας των χωρών από αστικές και μικροαστικές θέσεις, που ισοπεδώνουν την πραγματικότητα.

Συμπερασματικά, οι εργαζόμενοι στη χώρα μας, πρέπει να έχουν υπόψη τους πως και η νέα συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, δεν μπορεί να ξεριζώσει τα «γενετήσια σημάδια» που κουβαλά ο καπιταλισμός, όπως είναι οι κρίσεις, οι αντιθέσεις, ο πόλεμος. Συμμαχίες, ελιγμοί, προσωρινοί συμβιβασμοί ανάμεσα στις αστικές τάξεις μπορεί να υπάρξουν, αλλά σε καμία περίπτωση αυτοί δεν εγγυώνται την ειρήνη, την ασφάλεια, την ευημερία. Αυτά μπορεί να τα εγγυηθεί μόνον ο δρόμος της ρήξης με τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις και τα σχέδια, ο δρόμος της ανατροπής της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.